رویا کریمی مجد
پس از هفته‌ها بحث در مورد حضور زنان در دولت دوازدهم، فعالان سیاسی در ایران خبر می‌دهند که در لیست وزیران پیشنهادی حسن روحانی به مجلس شورای اسلامی، هیچ زنی برای وزارت پیشنهاد نخواهد شد. اشرف بروجردی فعال سیاسی اصلاحطلب، روز سه‌شنبه ۲۷ تیرماه، در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفته است که به نظر می‌رسد «اراده‌ای» دراین موضوع نیست که «زنان در مجموعه کابینه آینده به عنوان وزیر مطرح شوند». وی همچنین با تاکید بر اینکه «لیست‌های مطرح شده در فضای رسانه‌ای قطعی نیست» افزود: «خیلی امیدوار نیستم که شاهد معرفی بانوان به عنوان وزیر باشیم».
پیش از اشرف بروجردی، سهیلا جلودارزاده نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی گفته بود که «طبق شنیده‌ها هیچ زنی به‌عنوان وزیر در کابینه دولت دوازدهم حضور نخواهد داشت». به گفته خانم جلودار زاده، «حضور زنان در دولت دوازدهم به معاون وزیر ختم می‌شود». احتمال ارائه لیستی «مردانه» از وزیران پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی در حالی مطرح می‌شود که انتخاب وزیر زن و حتی تشکیل وزارتخانه زنان، از جمله وعده‌های انتخاباتی حسن روحانی در هر دو دوره انتخابات ریاست جمهوری بوده است.
در این میان، آقای روحانی پس از انتخاب دوباره به ریاست‌جمهوری درباره انتخاب وزیران زن اظهار نظر مستقیمی نکرده است. با این همه وی بر اینکه به نظر او «بین مرد و زن فاصله‌ای وجود ندارد» تاکید کرده و گفته است: «این چه تعبیری است که در جامعه مرد و زن را به دو جنس متفاوت تقسیم و از مرد به عنوان جنس برتر یاد کنیم».
اما رییس‌جمهوری ایران در سخنرانی سوم تیر در جمع فعالان حوزه زنان و خانواده گفت که زنان برای حضور در رده‌های مدیریتی، باید «تلاش بیشتری» کنند. وی افزود: «مشخص است خانمی را که در رده‌های مدیریتی نبوده، نمی‌توان یک مرتبه در یک رده بالایی از مدیریت قرار داد، بلکه باید قدم‌به‌قدم گام برداشت».
این سخنان با واکنش فعالان زن روبرو شد. فعالانی که معتقد بودند این حرکت «گام به گام» باید از دولت حسن روحانی آغاز شود. آذر منصوری، فعال سياسی اصلاحطلب، در گفت‌وگو با «شرق» این پرسش را مطرح کرد که «آيا مردان ما برای اين مسئله تربيت شده‌اند؟»
آذر منصوری همچنین در صفحه توئیترش نوشت: «گفته شده براى حضور زنان ايران در مقدرات اساسى مملكت بايد روند ارتقاء آنان پِله پِله باشد، موضوع اين است، اين نردبان براى زنان پِله‌اى هم ندارد».
واکنش‌ها اما همه در مخالفت با نظر حسن روحانی نبود. منیره نوبخت، فعال حقوق زنان نزدیک به اصولگرایان، با رد ضرورت حضور قطعی زنان در کابینه و سهمیه‌بندی پست‌ها به خبرگزاری ایسنا گفت که «همواره برای انتخاب مدیران زن عوامل دیگری جز شایستگی‌ها لحاظ می‌شود». وی افزود: «دقتی که برای انتخاب مدیران مرد در کشور داریم برای زنان وجود ندارد».
لیست‌های متعدد!
خبر احتمال حذف زنان از لیست وزیران دولت دوازدهم در حالی منتشر می‌شود که در هفته‌های گذشته، اخبار متفاوتی از ارائه لیست‌های مختلف زنان به معاون رئیس‌جمهوری بدون انتشار نام افراد حاضر در لیست‌ها منتشر شده بود.
فاطمه دوالقدر، نایب رییس فراکسیون زنان مجلس، روز ۲۶ تیرماه از تقدیم «فهرستی ۳۰ نفره از زنان توانمند برای تصدی پست‌های مهم مدیریتی به حسن روحانی» خبر داده و گفته بود: حضور زنان در کابینه دوازدهم، «مطالبه مهم جامعه زنان است».
پیش از این نیز اعلام شده بود که شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهوری ایران، فهرست نامزدهای زن برای وزارت را به حسن روحانی ارائه کرده است و معاون پارلمانی رئیس‌جمهورب نیز اعلام کرد که آقای روحانی برای حضور زنان در سمت‌های مدیریتی «ارشد» برنامه دارد.
تبلیغات رسانه‌ای!
روزنامه‌ها نیز با اختصاص دادن تیتر و عکس صفحه اول خود به بررسی موضوع احتمال حضور زنان در کابینه دوازدهم پرداختند. در آخرین اقدام روزنامه شرق، روز ۲۲ تیرماه از شهیندخت مولاوردی، به عنوان گزینه وزارت آموزش و پرورش نام برد اما نوشت که تاکنون با خانم مولاوردی در این زمینه گفت‌وگو نشده است.
در این روزنامه همچنین پروین داداندیش به عنوان گزینه مناسب وزارت علوم معرفی شده بود.
اما روزنامه قانون با تیتر بزرگ «کابینه مختلط» به برخی از انتقادات پرداخته و از جمله به «عدم آمادگي نيروهای زن براي حضور در وزارتخانه‌‌ها» پرداخته بود. این روزنامه با تاکید بر اینکه حضور زنان در سطح مشاور و مسئول دفتر «فايده‌ای برای بهتر كردن وضعيت زنان در مديريت‌های كلان كشور ندارد» پیشنهاد داد که وزیران و مقامات، معاونان خود را در «سطح‌های كلان» از زنان انتخاب كنند تا آنها به حد آمادگي لازم برسند.
«جامعه مردسالار باقی‌مانده است»
طرح موضوع حذف زنان از لیست وزیران پیشنهادی کابینه دوم حسن روحانی، واکنش‌هایی را نیز در پی داشته است. پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با سایت «رویداد» گفته است: «در صورتی که از زنان در سطح کلان مدیریتی استفاده نشود و این فرصت را از آنان دریغ کنند، نشان می‌دهد که جامعه ما مردسالار باقی‌مانده است».
خانم سلحشوری همچنین به درخواست ملاقات اعضای فراکسیون زنان با حسن روحانی اشاره کرده است، درخواستی که به گفته او «موفق» نشده است.
وی همچنین در گفت‌وگو با روزنامه «شهروند» نسبت به کسب آرای لازم از سوی وزیران پیشنهادی زن در مجلس شورای اسلامی ابراز نگرانی کرد و گفت: «من به جو مجلس امیدوار بودم اما وقتی خانم اولاد قباد برای هیأت رئیسه رأی نیاورد به‌طور جدی توی ذوق‌مان خورد. به‌خصوص من که واقعا به این موضوع امیدوار بودم اما امیدوارم که این تکرار نشود و یک هم و غم از همه سو برای داشتن وزیر زن وجود داشته باشد».
زنان دولت‌های دهم و یازدهم
در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد برای نخستین بار در جمهوری اسلامی ایران، سه وزیر زن معرفی شدند که مجلس تنها به مرضیه وحید دستجردی، برای تصدی سمت وزارت بهداشت رای داد.
در دولت اول آقای روحانی هیچ وزیر زنی معرفی نشد، اما الهام امین‌زاده به عنوان معاون حقوقی رئیس‌جمهور، معصومه ابتکار به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و شهیندخت مولاوردی به عنوان معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در دولت حضور داشتند.
در سال ۹۵ خانم امین‌زاده به سمت مشاور رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی منصوب و مجید انصاری جایگزین او در سمت معاون حقوقی رئیس‌جمهور شد.
در دولت آقای روحانی همچنین چهار زن به عنوان معاون وزیر منصوب شدند. از جمله مرضیه شاهدایی، نخستین زنی بود که پس از انقلاب بهمن ۵۷ به عنوان مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و معاون وزیر نفت منصوب شد.
19/7/2017
