^{کانون نویسندگان ایران و شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان ایران با صدور بیانیه‌هایی بر حق آموزش به زبان مادری تاکید کردند
روز 21 فوریه که توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد «یونسکو» به عنوان «روز جهانی زبان مادری» از سال 2000 یونسکو به منظور بزرگداشت و حفاظت از تنوع زبانی و فرهنگی نام‌گذاری شده است، واکنش‌های مختلفی از آنچه «تبعیض زبانی و فرهنگی» علیه ملیت‌ها و اقلیت‌های اتنیکی در ایران خوانده شده، به همراه داشته است.}

^{تعدادی از تشکل‌های مدنی مانند « کانون نویسندگان ایران» و «شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان ایران» با صدور بیانیه‌هایی بر حق آموزش به زبان مادری تاکید کردند.}

^{نگاه سیاسی و سرکوب
در بیانیه کانون نویسندگان ایران به مناسبت فرارسیدن ۲ اسفند روز جهانی زبان مادری بیانیه آمده است که امروزه «تجزیه‎ هراسی‎» موجب شده است تا نگاه به زبان‎های متنوع کشور، نگاه سیاسی و سرکوبگرانه باشد.»}

^{این کانون بازداشت و سرکوب فعالان مدنی در این حوزه را نتیجه همین نگاه دانسته و افزوده: «دیدگاه برتری‌جویانه به زبان ضربه‌ای مهلک به فرهنگ بشری است.»}

^{کانون نویسندگان ایران، ممانعت از رشد زبا‎ن ‎های متنوع کشور را محکوم کرده، روز جهانی زبان مادری را گرامی داشته و این روز را به همه کوشندگان حفظ زبان ‎های متنوع در همه جای ایران و جهان شادباش گفته است.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان ایران هم در بیانیه خود، آموزش زبان مادری را «لازمه تفاهم فرهنگی میان همه اقوام حاضر در سرزمین ایران» دانسته و تاکید کرد: «احساس تعلق خاطر سرزمینی و همبستگی ملی جز با اشاعه برابری فرهنگی میان همه اقوام ایرانی بدست نمی‌آید. احترام به زبان مادری همه اقوام ایرانی از پیش‌شرط‌های برابری فرهنگی است.»آموزش کودکان به زبان مادری
تحقیقات مربوط به یونسکو نشان می‌دهد که آموزش به زبان مادری در مراحل ابتدایی منجر به موفقیت بیشتر کودکان در یادگیری در مدارس و مشارکت بیشتر والدین در امر بهبود کیفیت آموزشی می‌شود. این مهم تا بدانجاست که یونسکو آموزش به زبان مادری در دوره آموزش عمومی را یکی از پیش شرط‌های مبارزه با بی‌سوادی تلقی و دنبال می‌کند.
در این بیانیه آمده است: «جامعه بین‌الملل نیز اهمیت و ضرورت آموزش به زبان مادری را به درستی پذیرفته و آن را به عنوان یک حق اساسی بشری به رسمیت شناخته است. به طوری که در چندین معاهده و اعلامیه تهیه شده از سوی مراجع بین‌المللی، ضمن تصریح به حقوق اشخاص در آموزش به زبان مادری خود تعهدات مثبت و منفی دولت‌ها نیز در شناسایی این حق مورد تاکید قرار گرفته است.»
به رسمین شناختن حقوق زبانی
همچنین سه ائتلاف سیاسی در یک بیانیه‌ مشترک به مناسبت روز جهانی زبان مادری خواستار به رسمیت شناختن حقوق زبانی ھمه ملیت‌ھای ایران شدند.
«کنگره ملیتهای ایران فدرال»، «شورای دموکراسی خواهان ایران» و «همبستگی برای آزادی و برابری در ایران» در این بیانیه ‌بر به رسمیت شناختن حقوق زبانی بر مبنای منشور و کنوانسیون‌های حقوق بشر سازمان ملل متحد، که از جمله حقوق طبیعی انسان و بویژه حقوق کودکان متعلق به هر گروه زبانی، محسوب می‌شوند، تاکید کردند.
این سه ائتلاف سیاسی با اشاره به حبس‌های طولانی مدت فعالان مدنی از جمله زارا محمدی در کردستان و علی‌رضا فرشی در آذربایجان به جرم تدریس، ترویج و توسعه زبان مادری و تحت عنوان «به خطر انداختن امنیت ملی» آن را بخشی از «اقدامات سیاسی جمهوری اسلامی برای گسترش سلطه تمامیت خواهانه و استمرار ظلم و ستم بر مردمان ایران» دانستند.
در این بیانیه آمده است: «اعمال سیاستهای همانندسازی اجباری در جهت تک‌زبانی و تک‌فرهنگی کردن از طریق اعمال زور، زندان و اعدام، نه تنها کمکی به همبستگی و همگرایی و همزیستی مسالمت آمیزمردمان گوناگون ساکن در یک جغرافیا نمی‌کند؛ بلکه عاملی در ایجاد تنش‌های فرهنگی و تمایلات واگرایانه، و نتیجتا در تقابل با همزیستی مسالمت آمیز است.»}

٢٣/٢/٢٠٢٢