در ماه سپتامبر ۲۰۱۱، پژوهشگران سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای به نام سرن (CERN) اعلام کردند که در جریان آزمایشی مشاهده کرده‌اند که ذرات بنیادی به نام نوترینو احتمالا سریعتر از نور حرکت می‌کنند. به این ترتیب صحت نظریه خاص اینشتین زیر سؤال رفت.

بنا بر نظریه آلبرت اینشتین هیچ چیز نمی‌تواند سریع‌تر از نور حرکت کند. او در سال ۱۹۰۵ ميلادی در نظریه نسبیت، و معادله معروف E=mc² انرژی را برابر جرم، ضرب در سرعت نور، به توان ۲ می‌داند که جزیی پایه‌ای از فيزيک مدرن است.

تفاوت بسیار جزیی میان سرعت نوترینوها و نور

اما بررسی مجدد این آزمایش نشان داده که درستی نظریه اینشتین همچنان پا بر جا است. گویا یک اشتباه کوچک در اندازه‌گیری، منجر به تفاوت زمانی جزیی میان سرعت نور و نوترینوها شده است. در واقع در این آزمایش سرعت نوترینوها تنها ۲۵ هزارم سریعتر از نور اندازه‌گیری شده بود. اختلال در انطباق اطلاعات دستگاه‌های جهت‌یاب یا نقص در نصب کابل‌ها می‌توانند از عواملی باشند که در محاسبات مشکل ایجاد کرده‌اند.

حال قرار است که این آزمایش بر روی نوترینوها دوباره در ماه مه تکرار شود. در چارچوب "پروژه اپرا" دانشمندان ذرات بنیادی را از مرکز سرن در ژنو به سمت لابراتورهای "گرن‌ساسو" در ایتالیا سرازیر می‌کنند. این ذرات پس از طی مسافتی ۷۳۰ کیلومتری به این مکان می‌رسند و سپس در آزمایشگاهی زیرزمینی توسط دستگاه آشکارساز ذرات (Opera-Detector) مورد سنجش قرار می‌گیرند.

نوترینوها ذرات بسیار سبک هستند و به همین دلیل ذرات "شبح‌‌وار" نیز نامیده می‌شوند، زیرا به راحتی از میان اشیاء و بدن انسان رد می‌شوند. بین این ذرات و عناصر دیگر به ندرت فعل و انفعالات شیمیایی رخ می‌دهد و از لحاظ الکتریکی خنثی هستند.

نتیجه‌گیری عجولانه

برخی دانشمندان پس از کشف "ذرات سریعتر از نور" در سپتامبر سال گذشته میلادی از شادی چنین دستاوردی در پوست خود نمی‌گنجیدند. در عین حال عده‌ای دیگر نسبت به انتشار این کشف بیشتر نگاهی بدبینانه داشتند.

یوهان بیننز، فیزیکدان هسته‌ای از دانشگاه "لوند" در سوئد گفته بود: «نظریه نسبیت یکی از پایه‌های اصلی فیزیک است. اگر نتایج این آزمایش حقیقت داشته باشد، ما در حذف و جایگزین کردن آن با قانونی جدید، با مشکلات بزرگی مواجه خواهیم شد.» او خواستار بررسی مجدد نتایج بدست آمده بود.

کارن هاگنر، فیزیکدانی دیگر از دانشگاه هامبورگ نیز تأکید کرده بود که بایستی در این زمینه احتیاط به خرج داد. او در آن زمان با انتشار زودهنگام نتایج این آزمایش مخالف بود.