حسین راغفر

صفحات اقتصادی روزنامه‌ها، نشریات و وب سایت‌های ایران در هفته جاری، موضوعات مختلفی را دستمایه تحلیل‌های اقتصادی صاحب‌نظران قرار دادند. خلاصه‌ای از چند تحلیل و یادداشت منتشرشده در هفته جاری را  در ادامه هم‌خوان کرده‌ایم:                                            امر ناممکن، توانمندسازی

حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهرا، در همایش «زنان در مسیر توسعه اجتماعی» که با بررسی رویکرد برنامه ششم توسعه برگزار شده بود، تاکید کرد که «منابع مالی برای تأمین همه حقوق اقتصادی- اجتماعی ملت وجود دارد.» به گفته این اقتصاددان نهادگرای ایرانی، «ایران کشور بسیار ثروتمندی است و با مدیریت صحیح اقتصادی قادر است تمامی حقوق اقتصادی- اجتماعی مصرح در قانون اساسی را برای شهروندانش تأمین کند اما متاسفانه این امر تاکنون محقق نشده و اراده‌ای نیز برای آن وجود ندارد.»

پرستو صبور/ کارشناس ارشد روابط بین‌الملل 

علی‌رغم اینکه این روزها جواد ظریف ـ وزیر امور خارجه ایران و رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ـ به شدت از جانب دلواپسان به خاطر پیاده‌روی در ژنو با جان کری ـ وزیر امور خارجه آمریکا ـ در مظان اتهام و انتقاد است، اما به نظر می‌رسد روند مذاکرات هسته‌ای با پیشرفت‌هایی همراه بوده‌است. نه تنها سخنگوی وزارت خارجه چین و لاوروف، وزیر خارجه روسیه، بلکه جین ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده نیز خبر از پیشرفت در مذاکرات داده‌اند. نشانه دیگر پیشرفت در روند مذاکرات را می‌توان در واکنش‌های شدید مخالفان توافق، چه در آمریکا و چه در ایران، دید. البته تلاش‌های پیدا و پنهان نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل برای شکست مذاکرات هسته‌ای ایران نیز بر کسی پوشیده نیست. تا چندی پیش، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های امیدواران به نتایج مذاکرات، پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات کنگره آمریکا بود. گرچه اوباما پیش از اینها نیز هشدار داده بود که هرگونه تحریم جدید علیه ایران را وتو خواهد کرد،

جلیل روشندل

^{اهميت يمن و ظهور حوثی ها - حوثی ها گروهی از شورشيان يمنی هستندکه ازسال ۲۰۰۴ که يمن تحت حاکميت عبدالله صالح قرار داشت بر عليه او و وابستگی رژيم يمن به ايالات متحده شورش کردند. برخلاف اکثريت سنی يمن، حوثی ها به شاخه زيدی های شيعه متصل هستند و گفته می شود که به لحاظ سياسی و نظامی مورد حمايت جمهوری اسلامی ايران قراردارند.} از نظر ايالات متحده، يمن در مرکز ثقل مبارزه با جهادی های القاعده قرار دارد و به ويژه در سالهای اخير مورد توجه فراوان بوده است. شواهدی اين ادعا را تکميل می کند از جمله اينکه يکی از تروريست هايی که مواد منفجره را در کفش خود جاسازی کرده بود در يمن آموزش ديده بود و ديگر اينکه بمبی که در کارتريج پرينتر جاسازی شده بود نيز از يمن به مقصد آمريکا و از طريق پُست ارسال گرديده بود. علاوه برآن انور الاولاکی، عضو ارشد القاعده و يمنی تبارمتولد آمريکا که در سال ۲۰۱۱ هدف بمب هواپيمای بدون سرنشين آمريکايی واقع شد نيز با

کاهش مداوم قیمت نفت در بازارهای جهانی و مشکل کشورهای نفتی همچون ایران برای به سرانجام رساندن بودجه سال آینده‌اشان، موضوع تحلیل‌ها و یادداشت‌هایی بوده که طی هفته جاری در صفحات یا بخش‌های اقتصادی روزنامه‌ها و وب‌سایت‌ها، منتشر شد. در ادامه خلاصه‌ای از چند یادداشت و تحلیل منتشر شده در نشریات فارسی‌زبان با همین موضوع را هم‌خوان کرده‌ایم:        عصر سنگ و عصر نفت

«پایان عصر نفت»، عنوان یادداشتی است که حجت قندی، اقتصاددان برای روزنامه «دنیای اقتصاد» نوشته است.این استاد دانشگاه «واشنگتن اند لی» آمریکا در ابتدای تحلیل خود با اشاره به کاهش بیش از ۶۰ درصدی قیمت نفت در شش ماه گذشته، می‌نویسد: «بسیاری از کارشناسان، کاهش قیمت نفت را به انقلاب «نفت شیل» در آمریکا نسبت داده‌اند.» او در ادامه به نکاتی درباره نفت

^{رئیس جمهور آمریکا سه‌شنبه شب، سی‌ام دی‌ماه، در نطق سالانه خود در کنگره آمریکا بار دیگر با تأکید بر مخالفت خود با افزودن تحریم‌ها علیه ایران تهدید کرد که چنین اقدامی را وتو خواهد کرد.} باراک اوباما در نطق خود تصریح کرد «تحریم‌های جدید کنگره، در حال حاضر شکست دیپلماسی را کاملاً تضمین می‌کند و آمریکا را از متحدانش جدا می‌سازد و مسلماً به آغاز دوباره برنامه هسته‌ای ایران می‌انجامد؛ در این امر هیچ درایتی وجود ندارد.» آقای اوباما گفت که از همین روست که او هرگونه تحریم تازه‌ای که پیشرفت دیپلماسی را سد کند، وتو خواهد کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا که در کنگره‌ای سخن می‌گفت که جمهوری‌خواهان در هر دو مجلس آن به اکثریت دست یافته‌اند افزود: «مردم آمریکا انتظار دارند که توسل به گزینه جنگ تنها بعنوان آخرین چاره صورت گیرد و من برآنم که به این درایت مردم احترام بگذارم».

محمد کردبچه 

^{کاهش مستمر قیمت نفت و سرنوشت اقتصاد ایران در روزها و ماه‌های آتی، موضوع شماری از تحلیل‌ها و یادداشت‌هایی است که در این هفته در صفحات اقتصادی روزنامه‌ها، نشریات و وب‌سایت‌های ایرانی منتشر شد.} خلاصه‌ای از شماری از این یادداشت‌ها را در ادامه هم‌خوان می‌کنیم:

^{اداره اقتصاد ایران با نفت صفر: محمد کردبچه که سال‌هاست از او به‌عنوان بودجه نویس دولت‌های مختلف در ایران یاد می‌شود، در یادداشتی که در هفته‌نامه «تجارت فردا» به چاپ رسیده، بر این باور است که «توان اداره کشور حتی با نفت صفر» نیز وجود دارد.} او در ابتدای این یادداشت توضیح داده است که در لایحه بودجه سال آینده، میزان وابستگی بودجه به نفت حدود ۳۳ درصد است و تاکید کرده که بدین ترتیب «یک‌سوم بودجه سال آینده را نفت تشکیل داده است.» این متخصص بودجه‌ریزی درعین‌حال تأکید کرده،

هانا کاویانی

^{پيش از آغاز اين دور از مذاکرات هسته ای در ژنو زمستانی، محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران، از دو نقش آفرين در مذاکرات خواستار ايفای نقش فعالتر شد؛ روسيه و اتحاديه اروپا.} از همين رو آقای ظريف اوايل هفته ابتدا با معاون وزير خارجه روسيه، سرگئی لاوروف در تهران ديدار کرد، و پس از يک ماراتن يک روزه مذاکرات با همتای آمريکايی اش در ژنو در روز چهارشنبه، راهی پايتخت های تاثير گذار اروپايی برای مذاکره درباره برنامه هسته ای ايران شده است. او ابتدا در برلين بر سر ميز مذاکره با فرانک والتر اشتاين ماير همتای آلمانی خود می نشيند. آلمان در ماههای اخير موضعی ميانه رو در مذاکرات داشته است. تقريبا همانند موضعی که در سالهای اخير اتخاذ کرده بود.  آلمان همچنين از لحاظ اقتصادی رابطه ای ويژه با ايران دارد. آنطور که روزنامه وال استريت جورنال در ماه اوت سال گذشته ميلادی گزارش داد در سال ۲۰۱۴ دو هيات اقتصادی از آلمان به ايران رفته است. بنا بر اين گزارش شرکت های بزرگ آلمانی پس

رامین جهانبگلو

^{حمله وحشيانه و غيرانسانی به روزنامه‌نگاران و کاريکاتوريست‌های بی‌گناه مجله فرانسوی شارلی ابدو ـ‌ که پس از حوادثی مانند قتل‌عام پيشاور، کشتار يزيدی‌های بی‌گناه به دست حکومت اسلامی (داعش) و گروگان گرفتن ۱۷۲ زن به دست بوکو حرام در نيجريه روی داده ـ حسی از هشدار و ترس از تعصب مذهبی را به وجود آورده است.} در دنيای ما وحشت از تعصب مذهبی چيز تازه‌ای نيست. نکته تازه در مورد اين اتفاق‌ها، روی دادن آنها در قالب تازه‌ای از بربريت و وحشيگری است. آيزايا برلين، با در نظر گرفتن تاريخ خشونت‌بار «چوب کج بشريت»، در جايی گفته بود بهترين چيزی که با در نظر گرفتن «افق مشترک اخلاقی» می‌توان برای بشريت آرزو کرد يک «جامعه مناسب حداقلی» است. اما آيا امروز حتی رسيدن به اين آرزوی حداقلی آيزايا برلين امکان‌پذير خواهد بود؟ آيا در زمانی که نفرت جهانی و به رسميت نشناختن ديگران به سياست غالب تبديل شده‌ است، هيچ راهی برای ساختن دنيايی متنوع و شکل دادن به

جلیل روشندل

^{موسسه تحقیقاتی–آموزشی صندوق صلح (The Fund for Peace) در روزهای پایانی سال ۲۰۱۴ گزارشی را با عنوان «شاخص آسیب‌پذیری کشورها» منتشر کرد که در آن، کشورهای جهان از نظر آسیب‌پذیری به یازده دسته تقسیم‌بندی شده‌اند.} این دسته‌بندی‌ها به ترتیب عبارتند از: بسیار پایدار، پایدار، بسیار باثبات، باثبات، کمتر باثبات، در محدوده هشدار، هشدار بالا، هشدار بسیار بالا، مرحله زنگ خطر، زنگ خطر بالا، زنگ خطر بسیار زیاد.در این میان ایران به همراه ۳۱ کشور دیگر در دسته کشورهای «هشدار بسیار بالا» جای گرفته است.

^{در این گزارش، مجموع ۱۷۸ کشور در ۱۲ شاخص گوناگون مورد بررسی قرار گرفته‌اند و در هر شاخص تا ۱۰ امتیاز داده می‌شود که درآن امتیاز بالا نشان شکنندگی و آسیب‌پذیری بیشتر است.}

بی‌تا بختیاری

^{«صبح صادق»، ارگان رسمی اداره سیاسی سپاه پاسداران با انتشار یادداشتی نسبت به آنچه «عملیات روانی» برای تبدیل موضوع «عقب‌نشینی از خطوط قرمز هسته‌ای» به یک «مطالبه عمومی» در ایران نامیده، هشدار داده است.} یدالله جوانی٬ مشاور نماینده ولی فقیه در سپاه در تازه‌ترین شماره هفته‌نامه «صبح صادق» نوشته «توطئه» اصلی غرب و به‌ویژه ایالات متحده در دوره تمدید مذاکرات، «ناچیز» نشان دادن «فواید مقاومت» جمهوری اسلامی است. وی نوشته در صورتی که دشمن بتواند چنین موضوعی را در میان مردم به یک «باور» تبدیل کند، انعطاف و عقب‌نشینی از خطوط قرمز هسته‌ای ترسیم شده از سوی نظام، به یک مطالبه عمومی تبدیل شده و مسئولان عالی‌رتبه، برای کاهش فشار‌ها به «اجبار» تن به خواسته‌های غرب خواهند داد. اداره سیاسی سپاه علاوه بر اشاره به «زیاده‌خواهی‌های» غرب در مذاکرات و «همدستی» عربستان و آمریکا در کاهش قیمت نفت به منظور تشدید فشارهای اقتصادی