^{کاوان سلامی}

^{22 آوریل هر سال روز روزنامەنگاری کردی است و شرق کردستان در این زمینه سابقه طولانی دارد.}

^{چهارده سال پس از انتشار اولین روزنامه کردی توسط مقداد مدحت بدرخان، اولین روزنامه کردی در ایران و شرق کردستان به نام (رۆژی کورد) روز کرد در سال 1912 توسط محمد تورجانی زاده در ارومیه منتشر شد که مالک امتیاز آن سمکو شکاک بود.}

^{با تأسیس انجمن احیای کردها، این انجمن مجلەای به نام نیشتیمان منتشر کرد. در دوران جمهوری کردستان، روزنامه کردستان، رادیو و چند مجله کردی دیگر در مهاباد منتشر شد.}

^{پس از کودتای 28 مرداد 1332 در ایران، تمامی نشریات شرق کردستان توقیف شد و تنها چهار نشریه جدید به زبان های کردی و فارسی در شرق کردستان منتشر شد.}

^{جنبش روزنامەنگاری کرد در شرق کردستان را می توان به سه مرحله}

 مصاحبە با احمد قاضی روزنامە نگارو مترجم کرد ، تورق 113 سال روزنامه نگاری کردی در ایران

^{شیروان یاری: خبر درگذشت احمد قاضی ( روزنامه نگار و مترجم) که رسید جدا از اندوه و نگرانی مرسوم برای ما غمی دو چندان داشت. گفت و گویی ویژه که با وی داشتیم در مقابل چشمان مان بود که خبر درگذشت این پیر مطبوعات کردستان منتشر شد. آنچه در ادامه می خوانید گفت و گوی منتشر نشده و اختصاصی « قانون» با وی است .}

^{گفت وگو با احمد قاضی روزنامه نگار،‌مترجم و ادیب برای هر خبرنگاری كاری بس سخت و دشوار است مگر اینكه با اندیشمند پیر فرزانه تنها در یك ساحت گفت و شنید.البته درقالب هرگفت وگویی باید در اقیانوس فرهنگ و ادبیات كردی استاد قاضی، لنگر انداخت و به نسیم سروه در تورق ترویج و آموزش ادبیات كردی دل سپرد.تاویل و خوانش فرهنگ وادبیات كردی به ویژه حرفه ژورنالیسم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌تا حدودی به مجله سروه - مخلوق دو اندیشمند كرد ماموستا هیمن و احمد قاضی پیوند خورده است.}

^{اندیشه‌های شاعر فرهیخته و نامدار كرد «محمد امین شیخ الاسلامی‌مكری» معروف به ماموستا هیمن در چهار شماره «سروه» بر تارك تاریخ روزنامه نگاری كردی می‌درخشد و 15 سال جانشینی احمد قاضی}

^{بار دیگر برخی از پرچالش‌ترین موضوعات ژئوپلیتیک خاورمیانه در مسقط شهر ساحلی آرام و بدون آسمان‌خراش مورد بحث قرار خواهد گرفت. عمان چگونه نقش میانجی را ایفا می‌کند؟}

^{ه‌گزارش آسوشیتدپرس، در مسقط، پایتخت عمان که در دامنه کوه‌های صخره‌ای حجر قرار دارد، ایران و ایالات متحده آمریکا برای نخستیین بار از آغاز دوره دوم ریاست‌ جمهوری دونالد ترامپ، درباره برنامه هسته‌ای تهران گفت‌وگو خواهند کرد.}

^{اگرچه بعید است که ایران و آمریکا به توافقی فوری دست یابند، اما مذاکرات برای این دو کشور که نزدیک به نیم قرن است درگیر خصومت بوده‌اند، از بالاترین حساسیت‌ها برخوردار است. ترامپ بارها تهدید کرده است که در صورت عدم توافق، حملات هوایی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران را آغاز خواهد کرد. مقامات ایرانی نیز هشدار داده‌اند که با ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود که تا نزدیک به سطح مورد نیاز برای سلاح هسته‌ای رسیده است، ممکن است به سمت ساخت بمب اتمی حرکت کنند.}

^{در کانون این ماجرا، عمان قرار دارد - یکی از آخرین سلطان‌نشین‌های جهان در حاشیه شرقی شبه‌جزیره عربستان. پیشینه تاریخی منحصربه‌فرد، ویژگی‌های مردم‌شناختی و مجاورت جغرافیایی این کشور با ایران، آن را به سبب میزبانی مکرر از گفت‌وگوهای مربوط به ایران، به بازیگری مهم برای غرب تبدیل کرده است. اما این دور جدید از مذاکرات - که ترامپ تنها چند روز پیش در دفتر بیضی کاخ سفید به شکلی ناگهانی آن}

^{مصطفی فحص}

^{وزارت صنایع نظامی اتحاد جماهیر شوروی، در سال 1967، تفنگ نیمه خودکار تک تیرانداز موسوم به «دراگانوف»، برگفته از نام خانوادگی طراح آن - مهندس یوگنی دراگانوف- را وارد خدمت نظامی ارتش سرخ و تمامی نیروهای متحد در پیمان ورشو و بلوک شرق نمود.
این سلاح تک تیرانداز در تمامی جنگ‌هایی که نیابتی‌های دو بلوک (آمریکا و روسیه) در دوران جنگ سرد به راه انداختند، و نیز در تمامی منازعات مسلحانه داخلی و درگیری‌های جنبش‌های انقلابی مسلح تا سال‌ها حتی پس از جنگ سرد به کار گرفته شد.
تفنگ دراگانوف بر فراز نقاط دیده‌بانی‌ دیوار برلین و سنگرهایی که پایتخت لبنان، بیروت را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کرد، و در دیگر نقاط جهان تا مصلای بزرگ تهران نیز پدیدار شد.
اما جدیدترین نمایش این تفنگ تک‌تیرانداز نه در رژه‌های نظامی و نه در صحنه‌های درگیری، بلکه در دستان علی خامنه‌ای، رهبر نظام ایران در خطبه‌ی عید فطر بود. این نخستین بار نبود که دراگانوف با هیبت و حجم خود در دست رهبر نظام مشاهده می‌شد زیرا خامنه‌ای پیش‌تر نیز در خطبه‌های نماز جمعه بارها به آن در پشت منبر تکیه داده بود. نکته‌ی قابل تأمل، استفاده‌ی او از این سلاح به جای عصا هنگام ایراد خطبه‌های عید و نماز جمعه است. برخی از افراد آشنا به سنن فقهی شیعی، این اقدام را امری فقهی-سنتی می‌دانند که در آن، خطیب نماز جمعه یا دو عید فطر و قربان، سلاح به‌دست ظاهر می‌شود.
از منظر فقهی، علمای مسلمان از تمامی مذاهب اسلامی—اعم از اهل سنت و شیعه—از بروجردی و حر عاملی در میان شیعیان گرفته تا ابوالقاسم طبرانی و ابن‌باز از اهل تسنن، متفق‌القولند که پیامبر اسلام «به‌دست گرفتن سلاح در سرزمین‌های اسلامی یا در ایام عید را جز در صورت وجود خطر دشمن، نهی کرده‌اند.»
در کتاب «صلاه العیدین» از شیخ ابن‌باز نقل شده که دربارهٔ حمل}

^{معتصم حسینی}

^{از منظر تاریخ پرداختن به شخصیتهای تاریخی، که گاه پیروز قلمداد می شوند یا شکست خورده یا متمدن اند یا متوحش یا قهرمان یا خائن و... ، اینکه این دیدگاه ملتها را نیز در بر می گیرد، دشوار می نماید و می دانیم که گاهی این جمله نمایانگر اعتراض به تاریخ خلاف میل است که گویند تاریخ را فاتحان می نویسند. اما حقیقت این است که تاریخ آگاهی است، آگاهی از هویت و دیرینگی انسان، تمدن و فرهنگ و ادبیات او.
دراین نوشتار و با اوصاف فوق مانیز ناگزیز باید از تاریخ گذر کنیم و از منظر اسطوره به شخصیت و جایگاه «کاوه» بپردازیم چراکه اساطیر حتی فراتر از تاریخ اسناد دیرینگی تمدن بشری اند و هرچه زمان بگذرد ریشه دار و پرمعنا تر می شوند به بیانی، اسطوره نیک درونی تاریخ و جستجوی راستی و درستی است.
به باور «میرچا الیاده»:«اسطوره، داستان قدسی و مینوی است که کارهای نمایان خدایان و نیکان فرهنگ آفرین را حکایت می کند و بنابراین روایت پیدایش جهان، نوع بشر آداب و رسوم و آئین و علل خلق آنها و شرح آفرینش کون و کائنات است».
همانطور که می دانیم کاوه یک شاهزاده بود و نام او، بی واسطه نام کیانیان را فرا می خواند:
«فردیناند یوستی» زبان شناس گوید: کاوه از«کەی» و کیانه/کیانی به معنای شاهانه می آید.
«کریستین سن» نام کاوه را از«کەی» به معنای بزرگ و پادشاه می داند،
برهمین منوال، ملت کرد به کیانیان افتخار می کنند و نام افسانه ای پادشاهان ماد را نیز به نام شاهان کیانی نام می برند ؛ واژه کا و کاکه و کاکەیی در پسوند نام اشخاص و آیینی مردمان کورد امروزه حکایت از آن دارد.
کاوه از روی نام، نماد طبقات«کەی» و «کەوی» و«کواتە» بە معنی شاهان است، طبقه ای که کاوه در آن زیسته است، بر این اساس شاهان در گذشته علاوه بر پله پادشاهی جایگاه خداوندگاری نیز داشتند...!
[فریدون پادشاە منتخب کاوه نیز فارغ از شاهزادگی چنین}

^{دکتر رضا پرچی‌زاده}

^{لحظه سرنوشت‌ساز برای رؤیای اتمی جمهوری اسلامی ایران به‌نظر بسیار نزدیک است. همه نشانه‌ها، به‌ویژه بازگشت ترامپ و هماهنگی‌های اخیر او با نتانیاهو و پوتین، به این امر گواهی می‌دهد. بدین ترتیب، پس از چند دهه‌ تقابل میان غرب و اسلام‌گرایان ایران، سرانجام چشم‌انداز یک اقدام قاطع در فراسوی افق مشاهده می‌شود.}

^{موضوع بازدارندگی هسته‌ای تهران کماکان محور اصلی گفتمان سیاسی و تحلیلی در سطح جهان است. با این حال، حتی اگر جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای دست یابد، تحت شرایط کنونی قادر نخواهد بود بازدارندگی مؤثری در برابر دشمنان خود ایجاد کند. چند عامل حیاتی این واقعیت را توضیح می‌دهد.}

^{بازدارندگی یا توهم قدرت؟
بازدارندگی هسته‌ای صرفاً با دستیابی به چند کلاهک اتمی حاصل نمی‌شود. بازدارندگی واقعی مستلزم داشتن زرادخانه‌ای بزرگ و قابل اعتماد است که تهدیدی وجودی علیه دشمنان ایجاد کند. ایران فاقد این ظرفیت است و در آینده نزدیک نیز بعید است به آن دست یابد.}

^{استراتژی بازدارندگی ایران به مدت بیش از دو دهه بر مدلی ترکیبی استوار بود، که موقعیت آستانه هسته‌ای رژیم را با فعالیت‌ نیروهای نیابتی آن در منطقه تلفیق می‌کرد. این رویکرد به تهران اجازه می‌داد در عین قدرت‌نمایی در خاورمیانه، از رویارویی مستقیم نظامی بپرهیزد. اما اسرائیل طی سال‌های اخیر این معادله را بر هم زده}

^{شاهپور شهبازی}

^{در این یادداشت از رقص نوروزی کوردی به عنوان یک مانیفست عملی از جنبش «زن، زندگی، آزادی» می‌نویسد: رقصی که تائید وحدتِ شورانگیز اجتماع و آزادی نامحدود فرد است.}

^{انقلاب ژینا اگرچه موفق نشد نظام سیاسی موجود را سرنگون کند اما در همه‌ی حوزه‌ها نظام جمهوری اسلامی را به مثابه‌ی «منشا ارزش» محکوم به سترونی کرد. بعد از انقلاب ژینا حتی در سطح به‌اصطلاح عقب‌مانده‌ترین اقشار، صورت‌های کهنه‌ی ایدئولوژیک نظام -که زمانی قادر بود در توده‌ها به ضرب و زور تبلیغات ارزش و شور برانگیزد و آنان را تهییج عاطفی و احساسی کند- محتوای تاریخی خود را از دست داد و ضرب‌ و زورها تبدیل به طبل‌های توخالی مشمئز کننده و صدف‌های صلبِ بی‌جان شدند. این محتواها و مضمون‌های ایدئولوژیک دیگر هیچ کارکردی جز نقاب زدن برای پنهان کردن چهره‌ی وابستگان نظام و توجیه وحشی‌گری و ددمنشی‌های بی‌حد و حصر آنان ندارند.}

^{زندگی همچون یک ابتهاج سراسری
همانگونه که استقرار نظام ولایی همراه شد با تبدیل «مفهوم زندگی» (ایدئولوژی) به جای «خود زندگی» و موجب تهی‌شدگی و بی‌معنایی زندگی از سرسبزی و شادی و حیات شد، انقلاب ژینا با آرمان «زن»، «زندگی»، «آزادی» به عنوان فلسفه‌ی بدیل ایدئولوژی حاکم، مبشر رهایی و رفع درد و رنج واقعی از بی‌معنایی زندگی شد. این رویکرد}

^{مصطفی فحص}

^{رهبر ایران، علی خامنه‌ای، تصمیم خود را در مورد مذاکرات داخلی قطعی کرد و اختیار مذاکره را از رئیس‌جمهوری ایران، مسعود پزشکیان، و تیم او سلب نمود. جواد ظریف، معاون رئیس‌جمهوری در امور راهبردی، تحت فشار جناح تندرو استعفای خود را ارائه داد. این استعفا صرفاً ترک یک منصب نبود، بلکه کناره‌گیری از نقشی بود که نظام نمی‌خواست او ایفا کند. این نقش به مذاکرات با «شیطان بزرگ» مربوط می‌شد، و به نظر می‌رسد که رهبری نظام دیگر اجازه نخواهد داد هیچ طرف داخلی که به انجام این نقش عادت داشته است، بار دیگر به آن بازگردد.
رئیس‌جمهوری پزشکیان در اظهارنظری مختصر به تمایل خود برای مذاکره با واشنگتن اذعان کرد و گفت: «من فکر می‌کردم که باید با آمریکا مذاکره کرد، اما وقتی رهبر اعلام کرد که نباید مذاکره کنیم، گفتیم مذاکره نخواهیم کرد.» این اظهارات در دفاع از وزیر اقتصاد، عبدالناصر همتی، پس از جلسه استیضاح در پارلمان ایراد شد که در نهایت به برکناری همتی از سمتش انجامید. پزشکیان تلاش کرد وضعیت اقتصادی سخت مردم ایران را به تحریم‌های آمریکا نسبت دهد، نه به سوءمدیریت دولت خود.
تمایل آشکار و صریح پزشکیان برای مذاکره با واشنگتن احتمالاً یکی از دلایل اصلی استعفای ظریف در این مرحله حساس بود. ظریف روز دوشنبه گذشته در پلتفرم «ایکس» اعلام کرد که پس از دیدار با غلام‌حسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، در روز شنبه گذشته، به او توصیه}

^{سازمان ملل متحد در ‌آستانه روز جهانی زن از همه کشورها خواست برای برابری حقوقی و توانمندسازی زنان و دختران تلاش کنند. این سازمان از تهدیدهای بی‌سابقه علیه حقوق زنان و دختران در تمام نقاط جهان گزارش داد.}

^{سازمان ملل متحد در گزارشی که ۱۶ اسفند (ششم مارس) به مناسبت فرارسیدن روز جهانی زن منتشر کرده، گفته است حقوق زنان و دختران در سراسر جهان با تهدیدهای بی‌سابقه‌ای روبروست؛ از افزایش تبعیض‌ها گرفته تا ضعیف‌تر شدن حمایت‌های قانونی و کاهش بودجه برای برنامه‌ها و نهادهایی که از زنان حمایت و حفاظت می‌کنند.}

^{گزارش جدید سازمان ملل متحد با عنوان "مروری بر حقوق زنان، ۳۰ سال پس از پکن" نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴ تقریباً یک چهارم دولت‌های جهان در مسیر حقوق زنان عقب‌گرد کرده‌اند.}

^{بیشتر بخوانید:یادداشت}

^{مصطفی فحص}

^{تهران در صحنه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حال سردرگمی است و این سردرگمی هر چه بیشتر می‌شود که گزینه‌هایش محدودتر یا دوستانش، خواه به عمد یا به دلیل منافع، از صحنه ناپدید می‌شوند.
و دوستانش کم شمارند، چرا که کشورهای جهان بر اساس منافع حکمرانی می‌کنند، نه بر اساس دوستی‌ها یا ایدئولوژی‌ها. این دوستان نگرانی‌های زیاد و اضطراب فزاینده‌ای دارند که باعث می‌شود هر کدام به صورت جداگانه به دنبال یک تسویه موقت در اینجا و یک معامله در آنجا، یا به دنبال راه‌حلی با کمترین خسارت باشند. این همان چیزی است که متحد فرضی‌اش، مسکو، به محض دریافت اولین اشاره از واشنگتن، به آن پرداخته و با تمام توان خود تلاش کرد که در ریاض با آن ملاقات کند.
تهران به ریاض نگاه می‌کند انگار که قرار است از این کشور نیز درخواست میانجیگری کند، بعد از آن که نزدیک‌ترین متحدان فرضی‌اش، روس‌ها، در تلاش برای پیدا کردن میانجیگری موفق با واشنگتن از درب ریاض وارد شدند، با اینکه این اقدام بر هم‌پیمانان استراتژیک واشنگتن در طرف اروپایی آتلانتیک}