^{مصطفی فحص
بسیاری از عوامل داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، با ابعاد اقتصادی و سیاسی، رژیم ایران را مجبور خواهد کرد که دیر یا زود بر سر میز مذاکره‌ای که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بیش از یک بار مقامات تهران را به آن فراخوانده، بنشیند.}

^{درخواست کاخ سفید برای مذاکرات مستقیم با تهران به یک معضل استراتژیک برای رهبران ایران تبدیل شده است بطوری که آنها را به انتخاب میان تنها دو گزینه محدود کرده است: اول عدم قبول درخواست آمریکا از موضع غرور و در نهایت تحمل پیامدهای آن؛ یا قبول پیشنهاد کاخ سفید برای مذاکره و تسلیم در برابر شروط آمریکا.}

^{حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران با رودربایستی دیپلماتیک پیشنهاد ترامپ را رد کرد. روحانی به دو دلیل این پیشنهاد را رد کرده؛ یکی اینکه پیشنهاد با اجرای بسته‌ی جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران همزمان بود. دیگر اینکه خروج ایالات متحده آمریکا از برجام موضع روحانی را در مقابل جناح‌های تندرو رژیم که از اول مخالف مذاکره با ترامپ بودند، به شدت تضیف کرد.}

^{بسته تحریم‌های جدید آمریکا قطعا مشکلات زیادی را برای اقتصاد ایران که به دلیل سقوط ارزش پول ملی در برابر دلار آمریکا از مشکلات مالی زیادی رنج می‌برد، در بر خواهد داشت. از سوی دیگر تشدید تظاهرات در شهرهای بزرگ ایران در اعتراض به اوضاع معیشتی، بیکاری و تورم، مشکلات رژیم تهران را دشوارتر خواهد کرد. این مشکلات بطور مستقیم تاثیرات خود را بر روند مطالبات و اعتراضات مردم ایران که علیه نحوه سیاست داخلی و خارجی رژیم‌ قیام کرده‎اند، خواهد گذاشت.}

^{رژیم تهران نگران این است که واشنگتن از بی‌ثباتی داخلی ایران نهایت بهره برداری را بکند تا فشارهای بیشتری بر جمهوری اسلامی وارد کند. اعلام مواضع آشکار و روشن وزارت خارجه آمریکا نسبت به اعتراضات مردمی ایران در شهرهای بزرگ و «پشتیبانی از آزادیخواهی مردم به حاشیه رانده شده ایران» را می‌توان در چارچوب سیاست جدید آمریکا ارزیابی کرد.}

^{رژیم ایران البته بلافاصله به مواضع وزارت خارجه آمریکا واکنش نشان داد و آن را دخالت در امور داخلی خود دانست. اولین واکنش حکومت ایران پس از اعلام تحریم‌های جدید آمریکا علیه این کشور، از سوی روحانی بیان شد که گفت: «آمریکایی‌ها می‌خواهند جنگ روانی علیه ملت ایران راه بیندارند و میان مردم ما اختلاف و دودستگی ایجاد کنند».}

^{اظهارات روحانی نشان می‌دهد که رهبران ایران در این مرحله بیش از هر زمان به ثبات داخلی، وحدت و انسجام در جبهه داخلی خود اهمیت می‌دهند تا در برابر اقدامات و تلاش‌های رسمی آمریکا برای استفاده از اوضاع بحرانی داخل کشور جهت تغییر رفتار یا ماهیت رژیم جلوگیری کنند. این در حالیست که مقامات عالی‌رتبه واشنگتن بیش از یک بار تأکید کرده‌اند، هدف آنها از تحریم‌ها اعمال فشار برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای جدید است.}

^{به هر حال، برای روحانی ۹۰ روز مهلت باقی مانده تا او به خواسته‌های داخلی پاسخ دهد و بتواند راه خروجی برای عبور از مشکلات و بحران‌های انباشته شده کنونی رژیم اسلامی بیابد و با کاخ سفید به توافقی «امکان‌پذیر» با شرایط ممکن برسد.}

^{البته هر نوع توافقی با آمریکا این بار دیگر امتیازاتی یا مشوق‌هایی مانند زمان باراک اوباما برای رژیم ایران نخواهد داشت. تهران در توافق هسته‌ای بسیاری از امتیازات، مانند ادامه فعالیت در زمینه ساخت موشک‌های بالستیک، اجازه نفوذ تهران در منطقه را گرفته بود. اکنون اما واشنگتن هرگز چنین امتیازاتی را به تهران نخواهد داد.}

^{دولت اوباما در معامله با حکومت ایران معتقد بود که اگر به تهران امتیاز بدهد رژیم جمهوری اسلامی می‌تواند به یکی از عوامل ثبات در منطقه تبدیل شود و کشورهای اروپا نیز با اعتقاد به این باور با ایران توافق اتمی را امضا کرده و وارد معاملات اقتصادی کلان شدند. در حالی که دولت دونالد ترامپ خود رژیم ایران را عامل بی‌ثباتی و هرج و مرج در منطقه می‌داند.}

^{از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، جمهوری اسلامی پی در پی متحمل ضربات سنگین سیاسی از سوی آمریکا شده است. ترامپ پس راه یافتن به کاخ سفید برای اولین بار دست به اقداماتی علیه رژیم ایران زد که از زمان سقوط محمدرضا شاه پهلوی تا کنون بی‌سابقه بوده است.}

^{با وجود اینکه ضربات دولت آمریکا تا کنون منجر به سرنگونی رژیم ایران نشده اما تحولات داخلی ایران بخصوص اعتراضات سراسری اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری که هنوز هم کم و بیش در شهرهای بزرگ ایران ادامه دارد باعث شد که جمهوری اسلامی برای اولین بار از سال ۱۹۷۹ درک کند که دیگر قادر نیست به سیاست مبتنی بر تهدید یا گفتمان رویارویی مستقیم با واشنگتن ادامه دهد. این رژیم دیگر نمی‌تواند به وسیله دست نشاندگانش با واشنگتن در جاهایی دور از مرزهای سیاسی و جغرافیایی خود درگیر شود کما اینکه دیگر قادر نیست با آمریکا از طریق مهره‌های دست نشانده‎اش در منطقه‌‌ مانند حزب‌الله لبنان در باره برخی پرونده‌ها با آمریکا معامله یا داد و ستد سیاسی کند. نفوذ و قدرت رژیم تهران در منطقه در حال اضمحلال و افول و به شدت تضعیف شده است. شرایط جدید منطقه‌ای، بین‌المللی و نابسامانی اوضاع داخلی، رژیم ایران را به قبول مذاکره‌ای جدید با آمریکا و نشستن برسر میز مذاکره با هر شرایطی مجبور خواهد کرد.}

^{رژیم ایران این بار بدون در دست داشتن هرگونه برگ برنده‌ای تلاش خواهد کرد تا قبل از پایان مهلت ۹۰ روزه (تا نوامبر ۲۰۱۸) و پیش از آنکه شاهد تکرار صحنه «جنگ سرد» اتحاد جماهیر شوروی با غرب و نتایج بسیار تلخ شکست مسکو و تسلیم بدون شرط در برابر اردوگاه غرب شود، به توافقی با آمریکا برسد.}

^{تهران مذاکره با آمریکا را به رفع تحریم‌ها مشروطه کرده و در مقابل واشنگتن نیز تحریم‌ها را برای فشار و قبول مذاکره با شرایط جدید گره زده است. آمریکا می‌خواهد قبل از اجرای دومین دور از «شدیدترین تحریم‌ها در تاریخ»، قراردادی را با ایران ببندد که موجب تغییرات اساسی در شکل، ساختار و رفتار رژیم تهران شود و این چیزی است که رژیم اسلامی ایران نمی‌خواهد به آن تن دهد. به همین دلیل مقامات ایران تلاش می کنند تا در این فرصت باقی مانده به توافق تازه‌ای دست پیدا کنند که مجبور به نوشیدن جام زهر جدیدی نباشند که این بار قرار است مقدار و نوع زهر آن را واشنگتن انتخاب کند.}

^{منبع: شرق‌الاوسط
نویسنده: مصطفی فحص
ترجمه و تنظیم از کیهان لندن}

10/8/2018