علی اصغر فریدی
در مورد ترور سران حزب دمکرات کردستان ایران در برلین و دادگاه عاملان آن که به دادگاه میکونوس شهرت یافت، بسیار گفته و نوشته شده است. در هفدهم سپتامبر ۱۹۹۲ میلادی مقارن با بیست و ششم شهریور ۱۳۷۱، دکتر صادق شرفکندی دبیرکل وقت حزب دمکرات کردستان ایران به همراه فتاح عبدلی، نماینده حزب دموکرات کردستان در اروپا، همایون اردلان، نماینده این حزب در آلمان و نوری دهکردی، مترجم و دوست شرفکندی در ساعت ١٠ و ۵٠ دقیقه شامگاه در رستورانی به نام میکونوس، هدف گلوله‌های دو مرد مسلح لبنانی قرار گرفتند. دبیرکل حزب دموکرات و دو همراه کُرد او در همان محل جان سپردند و نوری دهکردی که ۷ گلوله به او اصابت کرده بود، پس از انتقال به بیمارستان درگذشت.
این ترور تنها به فاصله سه سال از ترور رهبر قبلی حزب دمکرات کردستان ایران یعنی دکتر عبدالرحمن قاسملو در وین صورت گرفت. عبدالرحمن قاسملو روز ٢٢تیرماه ١٣۶٨ در حالی که برای دستیابی به راه‌حل مسالمت آمیز مساله‌ی کرد در ایران با تنی چند از نمایندگان حکومت جمهوری اسلامی در وین بر سر میز گفت‌وگو برای مذاکرات صلح نشسته بود، به همراه عبدالله قادری آذر به دست نمایندگان دولت جمهوری اسلامی کشته شد.
به گفته مخالفان جمهوری اسلامی، هاشمی رفسنجانی از برخی چهره‌های بین‌المللی از جمله رییس جمهور وقت الجزایر برای وساطت و برقراری ارتباط برای ملاقات استفاده کرده بود. به گفته این منابع، تروریست‌ها با پوشش دیپلماتیک وارد اتریش شده و با همکاری سفارت ایران پس از ترور خاک اتریش را ترک کردند.
اما برخلاف واقعه ترور قاسملو که تروریست‌ها توانستند از اتریش خارج شوند و بنابه دلایلی که روابط تجاری ایران و اتریش یکی از آن‌ها بود، به دست عدالت سپرده نشوند، پرونده ترور میکونوس به شیوه دیگری رقم خورد.
در این پرونده عاملان اجرای قتل قبل از این‌که بتوانند از آلمان خارج شوند توسط ماموران امنیتی آن کشور بازداشت می‌شوند که چهار لبنانی و یک ایرانی به نام کاظم دارابی بود. این پرونده پس از تشکیل ١۴۶ جلسه دادگاه و شنیدن شهادت ١٧۶ شاهد که ۵ سال به طول انجامید.
دادگاه میکونوس علاوه بر صدور حکم محکومیت برای عاملان ترور، به معرفی و محکومیت آمران آن نیز پرداخت و مقام‌های تراز اول نظام جمهوری اسلامی ایران نیز به دست داشتن در قتل مخالفان خود در خارج از کشور متهم شده و به خاطر تروریسم دولتی توسط دادگاه میکونوس محکوم شدند.
دادگاه عالی برلین در بیست و یکم فروردین ماه ١٣٧۶، به‌طور رسمی از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت، علی‌اکبر ولایتی، وزیر وقت امور خارجه و علی فلاحیان وزیر وقت اطلاعات نام برده و آن‌ها را به دلیل صدور دستور ترور میکونوس تحت تعقیب قرار داد.
ترور رهبران کرد ایران در رستوران میکونوس از سنخ همان ترورهایی بود که در ایران با فتوای روحانیون انجام می‌شد و در ابتدای کار دولت خاتمی به ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد.
درحکم نهایی دادگاه آلمان پیرامون ترور میکونوس آمده است:
«ولی فقیه، رهبر مذهبی شیعیان نیست، بلکه رهبر سیاسی است و موضوع این پرونده (میکونوس) قتل نفس انسان‌ها بوده است و فرمان این قتل نیز عملا یک فرمان دولتی است، نه مذهبی.»
با انتشار رای دادگاه، ابتدا دولت آلمان و پس از آن دولت‌های دیگر اروپایی در همبستگی با آلمان و در اعتراض به دخالت حکومت ایران در قتل مخالفان خود، سفیران خود را از تهران فراخواندند. هم رای دادگاه میکونوس و هم این اقدام دسته‌جمعی سفیران اروپایی برای خروج از تهران برای نظام سیاسی ایران غیرمنتظره بود.
هرچند حزب دمکرات کردستان ایران یکی دیگر از بهترین رهبران خود (قاسملو) را که به عقیده کیهان یوسفی -یکی از اعضای این حزب- «رهبر روزهای بحرانی» محسوب می‌شد، در زمانی از دست داد که دورانی بسیار حساس در منطقه و جهان بود و معادلات سیاسی منطقه و جهان تغییر نموده و جهان در گذار به مرحله‌ای جدید (پایان جنگ سرد) بود. اما اقدام شجاعانه و حقیقت‌جوی دادگاه آلمان نقطه پایانی شد بر اقدامات تروریستی جمهوری اسلامی در خارج از کشور که طی چند سال پیش از حادثه میکونوس جان ده‌ها نفر از ایرانیان مهاجر را گرفته بود.
بعد از صدور حکم دادگاه، مساله میکونوس خاتمه نیافت و این رسوایی همچنان، در زمان‌هایی برای جمهوری اسلامی ادامه داشته و رخدادهای مختلفی بارها ماجرای میکونوس را در خاطره‌ها زنده کرده است. در آوریل ۲۰۰۴ شهردار منطقه شارلوتن‌بورگ برلین، مونیکا تیمن به رغم اعتراض شدید مقام‌های جمهوری اسلامی در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی از لوح یادبود قربانیان میکونوس پرده‌برداری کرد. بر این لوح با ذکر نام قربانیان آمده است که آن‌ها در این مکان توسط صاحب‌قدرتان وقت ایران به قتل رسیدند.
آزادی کاظم دارابی پس از تحمل ۱۵ سال حبس، که با اعتراض شدید فعالان حقوق بشری و بازماندگان قربانیان روبه‌رو شد، یکی دیگر از این رویدادها بود. دارابی آذر ماه ۱۳۸۶ آزاد و در میان استقبال مقام‌های دولتی وارد تهران شد.
و همچنین در اردیبهشت ماه ١٣٩٢ که اکبر هاشمی رفسنجانی، علی‌اکبر ولایتی و علی فلاحیان به همراه عده‌ای دیگر برای یازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران کاندید می‌شوند، هرچند رفسنجانی و فلاحیان از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند، اما قبل از اعلام رد صلاحیتشان این بحث در برخی محافل رسانه‌ای پیش آمد، که نام ۴ کاندیدای ریاست جمهوری در جریان دادگاه میکونوس به عنوان متهم به تروریسم ثبت شده و آیا هاشمی می‌تواند بعد از رئیس جمهور شدن به خارج از کشور سفر کند؟
و در نهایت این‌که، اندکی پس از ترور دکتر شرفکندی و همراهانش در رستوران میکونوس نام این مکان تغییر کرد. اکنون بیش از دو دهه است که محلی به این نام در برلین وجود ندارد. برای عده‌ای، میکونوس جزیره کوچک توریستی است در یونان، اما برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان این واژه تداعی‌کننده ترورهایی است که بلندپایه‌ترین مقام‌های حکومت جمهوری اسلامی آمران آن بودند.
بیست سال پس از آن ترور و «اصلاح‌طلب» شدن و «میانه‌رو» شدن برخی از آمرین و عاملین ترورها، می‌توان به رابطه‌ی آن‌ها با حقیقت و «حقوق بشر» ادعایی و رابطه‌ای که با کلیت «نظام جنایتکار» دارند، پی برد. نظامى که هنوز پابرجاست و هر روز قربانیان جدیدی نیز می‌طلبد، حتی اگر در میان آن‌ها معتدلین کنونی و سازمان‌دهندگان سابق جنایت نیز حضور داشته باشند.
16/9/2019
