^{قرنهاست که کشورها از افراد و گروههایی که از آثار و عواقب ناشی از اذیت و آزار دولتهای خود فرار می کنند، حمایت به عمل می آورند. هرچند پس از مواجهه جامعه ی جهانی با عواقب جنگ جهانی دوم و مهاجرت میلیونها نفر به کشورهای دیگر بود که پایه و بنیان ساختار امروزین حقوق پناهندگان شکل گرفت.}

^{قوانین بین الملل}

^{ماده 14 (1) اعلامیه جهانی حقوق بشر، حق درخواست و برخورداری از پناهندگی در سایر کشورها را تضمین می کند. همچنین اسناد منطقه ای حقوق بشر مانند: کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر و منشور آفریقایی حقوق بشر و ملت ها در مورد این حق توضیح داده و تضمین می کنند که مطابق مقررات کشورها و کنوانسیون های بین المللی، ]افراد[ حق درخواست و ]برخورداری از[ پناهندگی در یک کشور خارجی را دارند. مهمترین سند بین المللی در این راستا، کنوانسیون امور پناهندگان مصوب سال 1951 است که در سال 1355 به تصویب مجلس شورای ملی ایران نیز رسیده است. این کنوانسیون تعریف پناهنده و همچنین اصل عدم استرداد و حقوقی که به افراد پناهنده اعطا می شود را تعیین کرده است.}

^{چه کسی پناهنده است؟}

^{هر فردی به علت ترس از این که به دلیل نژاد، مذهب، ملیت، عضویت در بعضی گروههای‌اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرار گیرد، در خارج از کشور محل سکونت عادی خود بسر می‌برد و نمی‌تواند و یا به علت ترس‌مذکور نمی‌خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد، پناهنده قلمداد می شود.}

^{براساس قوانین مربوط به پناهندگان، تعریف پناهنده ((Refugee و پناهجو(Asylum Seeker) با هم متفاوت است. پناهجو به کسی گفته می شود که همچنان به دنبال کسب حمایت بین المللی است و درخواست پناهندگی وی هنوز از سوی کشوری که درخواست خود را به آن ارائه داده، مورد قبول قرار نگرفته است.}

^{در واقع تمام پناهندگان روزی پناهجو بوده اند اما لزوما تمام پناهجویان واجد شرایط برخورداری از حق پناهندگی نخواهند بود.}

^{پناهنده ها از چه حقوقی برخوردار هستند؟}

^{بر اساس کنوانسیون 1951 امور پناهندگان، برخی حقوق برای این افراد به رسمیت شناخته شده است که از جمله آنها می توان به حق آموزش، اشتغال، حق مراجعه به دادگاه و دیگر حقوق و آزادی های اساسی اشاره کرد، اما از میان آنها برخی حقوق از اولویت برخوردارند مانند:}

^{عدم استرداد: هیچ یک از دول متعاهد به هیچ نحو پناهنده‌ای را به سرزمینهایی که امکان دارد به علل مربوط به نژاد - مذهب - ملیت - عضویت در دسته‌اجتماعی به خصوص یا دارا بودن عقاید سیاسی زندگی یا آزادی او در معرض تهدید واقع شود تبعید نخواهند کرد یا باز خواهند گردانید.
آزادی رفت و آمد: ‌هر یک از دولتهای متعهد به پناهندگانی که طبق قانون در سرزمین آن بسر می‌برند حق خواهد داد که محل سکونت خود را انتخاب نمایند و آزادانه در‌داخل سرزمین آن دولت رفت و آمد کنند. مشروط به رعایت مقرراتی که عموماً در این گونه موارد درباره خارجیان اجرا می‌شود.}

^{حق پناهندگی شامل چه افرادی نمی شود؟}

^{مرتکب جنایتی علیه صلح یا بشریت یا جنایت جنگی شده باشد.
قبل از آنکه در کشور پناه دهنده به عنوان پناهنده پذیرفته شوند در خارج از آن کشور مرتکب جنایت عمده‌ای که مشمول مجازات عمومی می‌باشد شده باشد.
مرتکب اعمالی که مغایر با مقاصد و اصول ملل متحد است شده باشند.}

٢٦/١/٢٠٢٠