ممدوح المهینی

^{تدابیر سخت‌گیرانه و قاطعی از سوی کشورها در مقابله با شیوع ویروس مرگ‌آفرین کرونا به اجرا در آمده اما اتخاذ تدابیر مدبرانه دیگری در ضدیت با ایده‌ها، افکار نژادپرستانه، تندروانه و گرایش‌های خرافه‌پرستانه و باورمندی به نظریات توطئه نیز ضرورت دارد که در فضای آکنده از وحشت و هراس کنونی، جان می‌گیرند.}

^{در دو ماه گذشته، شاهد آمیزه‌ای بسیار چگال از تمامی این موارد بوده‌ایم که طی آن ویروس با سرعتی باور نکردنی انتشار یافته که بنابر پیش‌بینی‌ها، بر سرعت انتشار آن در ماه‌های آینده، افزوده خواهد شد.}

^{مطابق نظریه توطئه، گفته شده که این ویروس در آمریکا برای ضربه زدن به اقتصاد چین، تولید شده در حالی که دامنه انتشار آن تا خاک آمریکا نیز گسترش یافته که این امر، نظریه توطئه را به یک لطیفه مبدل کرد. یک مقام مسئول چینی با طرح این نقطه نظرات خطرناک، ارتش آمریکا را به تولید این ویروس متهم کرد اما پکن با تکذیب تائید این مدعا، اقدامی درست و به موقع را انجام داد.}

^{بار دیگر نظریه توطئه دیگری را در این صورت‌بندی شنیدیم که ویروس کرونا در آزمایشگاهی چینی در راستای پاسخ‌دهی چین به اقدام دولت ترامپ در بستن مالیات بر کالاهای ساخت چین، ساخته شده است. لیست بلند بالایی از این صورت‌بندی‌های متنوع از نظریه توطئه وجود دارد که چیزی جز خیال‌پردازی‌های ذهنی نیست که معمولا در چنین برهه‌هایی از بحران، سربر می‌آورند.}

^{این صورت‌بندی‌ها از نظریه توطئه، بدل به توجیهاتی برای منحرف‌سازی افکار عمومی از نحوه تعامل با این پاندمیک شد، به همان شکل که رژیم ایران از زبان مسئولان بلندپایه خود مطرح و آن را در چهارچوب جنگی بیولوژیک علیه نظام، ارزیابی کرد تا از این طریق، تلاش‌های بی‌سرانجامی را در راستای فرافکنی این بحران به جای تعامل واقع‌بینانه با پندامیک کرونا پی بگیرد.}

^{بدین ترتیب است که شاهد جان باختن شمار زیادی از مردم ایران هستیم و حتی مسئولانی را عرق‌ریزان می‌بینیم که درگذشت آنها نیز اعلام می‌شود. این مرگ‌ومیرها ناشی از جنگ بیولوژیک نیست بلکه نتیجه سهل‌انگاری در مقابله با ویروس و تبدیل آن به ابزاری تبلیغاتی است.}

^{همچنین ایده‌های خرافی را نیز شاهد هستیم که می‌گوید، ویروس کرونا به خاطر اقدامات ناشایست و گناهان مردم چین بر آن‌ها نازل شده است. این خرفه‌سازی‌ها در زمانی مطرح شد که دایره شیوع ویروس به استان ووهان چین محصور بود اما دیدیم که کرونا به شکلی شبه کامل از ووهان گذشت و به دیگر مناطق جهان، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های دینی و نژادی آنها سرایت کرد، لذا دیگر جایی برای دفاع از چنین دیدگاهی خرافی باقی نمی‌ماند.}

^{واضح است که این گونه توجیهات، کاملا ساختگی و من‌درآوردی بوده که ریشه‌های آن به قرون وسطی بازمی‌گردد که عصر حاکمیت اساطیر و غیاب عقلانیت مبتنی بر نگره علمی بود؛ تا جایی که در هر گونه حادثه طبیعی همچون سونامی یا شیوع میکروب‌ها در میان بخش‌های گسترده مردم، چنین ادعاها و گزافه‌گویی‌هایی مطرح می‌شد که در راستای تحمیل منطق اساطیری و ایده‌های آن بر جهانیان بود؛ حتی اگر مجازات شوندگان از طبقه فقیر بی‌آزاری بودند که در زندگی خود، مرتکب هیچ گناه کبیره و حماقت‌هایی نشده بودند که سزاوار چنین جزای سختی باشند.}

^{منادیان گوشهگیری و انزواطلبان در چنین شرایطی، فرصت می‌یابند تا صدای خود را بلند کرده و با سوءاستفاده از فضای هراس و وحشت حاکم، بر این طبل بکوبند که نزدیکی میان تمدن‌ها و جهانگرایی، به شکست انجامیده و ثابت شده که عقل بشر در برابر چنین ویروس میکروسکوپیکی، بسیار دست بسته و ناتوان است. فضایی که در آن ندای عقل، ناتوان شده و احساسات نگرانزا در غلیان و جوشش هستند. هدف از طرح این‌گونه نگره‌ها؛ کاشتن تخم تردید در توانمندی بشر و قدرت ابداع آن طی قرون متمادی و غلبه دادن اندیشه تسلیم‌طلبانه است که مبتنی بر بینادهای علمی نوین نیست. اما تردیدی نیست که برغم ترس کنونی، اندیشه علمی و عقلانیت بشری، پیروز این میدان خواهد بود و به واکسن کار آمد برای مقابله با این ویروس دست خواهد یافت.}

^{فراخوان‌ها برای انزواطلبی و جدایی، کاملا نابجاست زیرا هرچند مردم به لحاظ فیزیکی از یکدیگر فاصله گرفته‌اند اما کوششی انسانی در ابعادی بی‌سایقه برای شکست دادن کووید 19، در جریان است و دانشمندان در حال رقابت با هم برای دستیابی به درمان هستند؛ بدون اینکه به کشور، طائفه یا نژاد بیمارانی بیاندیشند که از این دارو استفاده خواهند کرد.}

^{درحال حاضر فرودگاه‌ها و بازارها، خالی و بی‌تحرک شده‌اند اما به زودی و پس از شکست دادن کرونا؛ شاهد حرکت مردم و از سرگیری نشاط و شور زندگی در آنها خواهیم بود؛ به همان شکل که بیماری‌های پیچیده و مرگبار دیگر مقهور شده‌اند که این خود تاکیدی مجدد بر قدرت عقلانیت بشر و عشق به زندگی، نشاط و ارتباط انسانی و تمدنی نوع بشر بوده و آب سردی بر آتش منادیان تردید و ترس خواهد ریخت که صدای‌شان در چنین اوقاتی سخت، بلند می‌شود.}

^{مبارزه دائمی با این گرایش‌ها، امری ضروری است تا آنها از جذب و یارگیری هواداران برای خود بعد از آرام گرفتن این توفان، محروم شوند.}

27/3/2020