^{نامدار جابری –ایلام -دهلران}

^{مقدمه
پیشرفت علوم مختلف و پیوند مستقیم آنها با زبان، همواره نه تنها این حوزه ها، بلکه فرهنگها و آداب و رسوم و باورهای اجتماعی را تحت تاثیر و تغییرات فراوان قرار دادﮦاند. این تاثیرات و تغییرات معنادار باعث گسترش واژگان، نام ها و اصطلاحات در سطح بسیار بالا و وسیع شده اند که لازم است بر اساس یک اصول درست واژه سازی، اقدام به واژه سازی یا معادل سازی نمود.
زبان کُردی هم به مانند خیلی از زبان های دیگر در این عصر نوین تغییر و تحول بدون شک بی تاثیر از این تحولات نبوده و لازم است با اصول مناسب و درست واژﮦسازی و معادل سازی، این تحولات را با موفقیت به پیش ببرد و به روز شود.
زبان کُردی به دلیل غنا بودن به لحاظ داشتن واژگان با ارزش و پسوندها، پیشوندها و واژه سازهای بسیار، می توان با ساخت واژگان و اصطلاحات جدید آن را از هرگونه آسیب و نابودی نجات داد.
در زبان کُردی برای ساخت واژگان می توان از شیوﮦهای مختلف بهرمند شد و آن را چنان ثروتمند نمود که کمتر نیازمند وام گیری از دیگر زبانها باشد. روشهایی که برای ساخت واژگان و اصطلاحات تازه می توان از آنها بهره برد به شکل ذیل اند:
1- استفاده از ترکیب واژگان. مثال: ﭼﻪپ + ه + ڕاست = ﭼﻪﭘﻪڕاست(قرینه)
2- استفاده از پسوند و پیشوندها. مثال: هێڵ + ک = هێڵک(خط فاصله)
3-گسترش معنایی یا از انحصار در آوردن تک معنایی برخی واژگان. مثال: هێڵ کاربرد فعلی: هر شیار از شخم، کاربرد جدید: خط، ضلع.
4- استفاده از واژﮦسازها. مثال هش(واژﮦساز) هش +ک +ه + جا +ﻫﺸﻜﻪجا(کنایه از نان خشک)
5- وام گیری از دیگر زبان ها(در صورت عدم امکان ساخت واژه یا اصطلاح تازه). مثال: کامپیوتر
در ادامه دوستان پژوهشگر، اهالی فرهنگستان ادب و عزیزان علاقمند با دویست نو واژه و اصطلاح در گویش کُردی کُرمانجی ﭘﻬﻠﻪای آشنا می کنیم و امیدواریم این راه بی پایان متوقف نشود و همچنان با فعالیت حرﻓﻪای در آن موجب غنای بیشتر این میراث گرانبهای مادری شویم.
فرهنگ نو واژگان و اصطلاحات کوردی کورمانجی ﭘﻬﻠﻪای؛
فرهنگ نو واژگان و اصطلاحات ریاضی؛}