دوای حەوت ساڵ لە راگرتنی جێبەجێكردنی سزای لە سێدارەدان لە هەرێمی كوردستان، هەفتەی رابردوو سزای لە سێدارەدان بەسەر پیاوێك و دوو ژنەكەیدا لە شاری دهۆك جێبەجێ كرا. دادوەرێكی دادگای تاوانی دهۆك دەڵێت "مەرسومی هەرێمی بۆ جێبەجێكردنی سزاكەیان دەرچوو، بۆیە سزاكەیان بەسەردا جێبەجێ كرا".
رۆژی 18/11/2011 كە یەكەم رۆژی جەژنی قوربان بوو، كچێك بەناوی ئاڤان حاجی، كە چووبووە پاركێكی زاخۆ، ون بوو. هەر لە زاخۆ رۆژی 24/3/2012 كچێكی دیكە بەناوی هاڤین حەسەن ون بوو، تەمەنی هەردوو كچەكە 11 ساڵان بوو، دواتر دەركەوت لەلایەن پیاوێكی دانیشتووی هەولێرەوە رفێندراون.
نەقیب نەشئەت سلێمان، بەرپرسی راگەیاندنی پۆلیسی قەزای زاخۆ، باسی هەوڵە سەرەتاییەكانی پۆلیس دەكات بۆ دۆزینەوەی ئەو دوو كچە و دەڵێت "گومانمان لە چەند كەسێك بوو، یەكێك لەوان (ف.ج) بوو، ئەو و ژنەكەیمان بانگ كرد بۆ لێكۆڵینەوە، بەڵام ئەوكات هیچیان لەسەر ئاشكرا نەبوو، هەتا مانگی شوباتی 2014".
(ف.ج) كە لە زاخۆ كاری لەبغی دیواری دەكرد، دوو ژنی هەبوو، یەكێكیان لە زاخۆ و ئەوی دیكەیان لە شارۆچكەی بنەسڵاوە لە هەولێر نیشتەجێ بوو.
نەقیب نەشئەت دەڵێت "رۆژێك ژنەكەی (ف.ج)، ئەوەی لە زاخۆ دادەنیشت، سەردانی كردین و گوتی مێردەكەم لەگەڵم خراپە و زۆرم لێدەدات، چارەیەكم بكەن. ئێمەش پێمانگوت دەبێ بچیتە بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژیی دژی ژنان. بەڵام ئەو گوتی ئەگەر ئێوە بتوانن من لە دەستی ئەو پیاوە رزگار بكەن، من شتێكی گرنگتان پێدەڵێم. ژنەكە گوتی: ئەو دوو كچەی لە زاخۆ ون بوون، مێردەكەی من رفاندوونی و هەردووكیشی كوشتوون".
(ج) لە ژنەكەی زاخۆ كچێكی هەیە و لە ژنەكەی هەولێریش پێنج منداڵی هەیە. كەسێكی نزیك لە (ج) بە (رووداو)ی گوت "(ج) هەردوو كچەكەی بردبوون بۆ ماڵی ژنە گەورەكەی لە هەولێر، هەر هەمان رۆژیش گەڕابووەوە زاخۆ، بۆ ئەوەی كەس هەستی پێنەكات. (ج) دەستدرێژی كردبووە سەر هەردوو كچەكە و پاشانیش هەردووكی كوشتبوون".
دوای ئاشكرابوونی تاوانەكە، پۆلیس (ج) و هەردوو ژنەكەی (خ.ح) و (ب.ح)ی دەستگیر كرد. پرۆسەی دادگایی دەستی پێكرد. رۆژی 24/4/2014 دادگای باڵای تاوانی دهۆك سزای لە سێدارەدانی بۆ هەرسێكیان دەركرد. بڕیارەكەی دادگا رەوانەی دادگای تەمیز كرا و دادگای تەمیزیش بڕیارەكەی پەسەند كرد. پاشان بڕیارەكە رەوانەی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان كرا، بۆ ئەوەی مەسعود بارزانی واژۆی لەسەر بكات.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە ساڵی 2008ەوە واژۆی لەسەر هیچ بڕیارێكی جێبەجێكردنی سزای لە سێدارەدان نەكردووە. بەمەش چەندین تاوانبار كە سزای لەسێدارەدانیان بۆ دەرچووە، چارەنووسیان بە هەڵواسراوی ماوەتەوە.
دادوەر د.عەبدولڕەحمان سلێمان زێباری، دادوەری دادگای تاوانی دهۆك - ژمارە دوو دەڵێت "دوای پەسەندكردنی ئەو بڕیارە لەلایەن دادگای تەمیز، بڕیارەكە دەچێتە وەزارەتی داد، لەوێش رەوانەی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان كرا".
سەرچاوەیەك لە دادگای تاوانەكانی دهۆك كە نەیویست ناوی بڵاوبكرێتەوە، رایگەیاند "بەبێ بڕیاری سەرۆكی هەرێمی كوردستان هیچ كەسێك لە سێدارە نادرێت. حوكمی لەسێدارەدانی ئەو سێ كەسەش لەلایەن سەرۆكی هەرێمی كوردستانەوە واژۆی لەسەر كراوە".
ئەو سێ كەسە دووجار سزای لە سێدارەدانیان بۆ دەرچووە. دادوەر عەبدولڕەحمان سلێمان زێباری كە خۆی حوكمی لە سێدارەدانی بۆ ئەو سێ كەسە دەركردووە، گوتی "ئەوان بەپێی ماددەی 422 لە یاسای سزادانی عێراقی دووجار سزای لە سێدارەدانیان بۆ دەرچوو، چونكە دوو كەسیان لە دوو كاتی جیاوازدا رفاندبوو، پاشانیش كوشتبوویانن". گوتیشی "گوشارێكی زۆری شەقام هەبوو بۆ لەسێدارەدانیان".
سزای ئەو سێ تاوانبارە هەفتەی رابردوو لە شاری دهۆك بە ئامادەبوونی چەند لایەنێك جێبەجێ كرا. د.عەبدولڕەحمان دەڵێت "سزاكە بە ئامادەبوونی دادوەرێك و نوێنەری زانایانی ئاینی و پارێزەرانی دوو كچەكە و كەسوكاریان جێبەجێ كرا".
حەجی كە بابی ئاڤانە، خۆشحاڵە بە جێبەجێكردنی سزای لەسێدارەدان بەسەر بكوژی كچەكەیدا و دەڵێت "لە سێدارەدانی ئەوان زۆر دڵخۆشی كردین، هەر هیچ نەبێت كەمێك لە برینەكانی ئێمە ساڕێژ بوون".
هەرچەندە ئەو دادوەرە دەڵێت كەسوكاری دوو قوربانییەكە ئامادەبوون، بەڵام حەجی دەڵێت "كەس ئێمەی ئاگادار نەكردەوە، بە رێگەی تایبەت زانیمان ئەوان لە سێدارە دراون".
24/8/2015
فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا لە ناوچەیەکی شاری ئامەد لە باکووری کوردستان، هاووڵاتییانی مەدەنی بۆردوومان دەکەن.
بەپێی هەواڵی میدیاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)، کۆپتەرەکانی سوپای تورکیا لە سێگۆشەی لیجە، هێنێ و کارازی و لە ناوچەی هورێ لە شاری ئامەد هاووڵاتییان، کە ببوونە ”قەڵغانی زیندوو“، بۆردووماندەکەن، بە بێ ئاماژەدان بە زیانە مادییەکانی ئەو بۆردوومانانەی سوپای تورکیا.
رۆژی شەممە 22ـی ئاب، پارتی هەرێمە دیموکراتییەکان (دەبەپە)ی نزیک لە پەکەکە داوای لە هاووڵاتییانی ئامەد کردبوو، کە ببنە ”قەڵغانی زیندوو“ و خۆیان بدەنە بەر گوللەی هێزە ئەمنییەکانی تورکیا.
23/8/2015
وەفدێکی سیاسیی پارێزگای ئیلام لە رۆژهەڵاتی کوردستان سەردانی پارێزگای سلێمانییان کرد و لەگەڵ پارێزگار و چەند لێپرسراوی دیکەی ئەو شارە کۆبوونەوە.
بەپێی هەواڵی ئاژانسی کۆماری ئیسلامی (ئیرنا) ئەو وەفدەی کۆماری ئیسلامی پێکهاتوو لە محهمهدڕهزا مروارید پارێزگاری ئیلام و محهمهد ڕاستكو ڕاوێژكاری باڵا و حسێن كهلانتری یاریدهری سیاسیی پارێزگار، دوێنێ شەممە 22 – 8 – 2015 سەردانی پارێزگای سلێمانییان کرد.
وەفدەکە دوێنێ لەگەڵ جێگران و چەند بەرپرسێکی سیاسیی شارەکە بۆ بوونەوە و شەوی رابردووشش لەگەڵ د. ئاسۆ فەرەیدوون پارێزگاری سلێمانی و وەفدی هاوڕێی کۆبوونەوە.
لە دیدارەکەدا باس پەیوەندی ئابووری و گەشتیاری و بازرگانی کراوە.
دوای کۆبوونەوەکە کۆنگرەیەکی رۆژنامەنووسی ساز کرا و ئامانج لەو سەردانە خرایەڕوو.
دکتۆر ئاسۆ فەرەیدوون گوتی: “سهردانكردنی وهفدێكی پارێزگای ئیلام بۆ شاری سلێمانی بۆ پهرهپێدانه لهرووی بازرگانی و گهشتیاری و برهودان بهو پهیوهندییهی كه ێوان ههردوولادا ههیه.”
باسی لەوەش کرد لهڕووی جوگرافیهوه هاوشێوهیهك له نێوان ههردوولادا ههیه و له كۆبونهوهکەدا جهخت لهسهر ههماههنگیی زیاتر كراوەتەوە.
محهمهد رهزا مروارید پارێزگای ئیلام روونی كردهوه: خۆشحاڵین كه سهردانی پارێزگای سلێمانیمان کردووە و چاومان دهكهوێته بهرپرسانی ئهم پارێزگایه، ئامانجی سهرهكیش برهودانه به پهیوهندیهكانی ههردولادا، بهتایبهت لهڕووی بازرگانی و گهشتیاری و فهرههنگییەوە.
لە کۆتاییدا داوای کرد خهڵكی ناوچهكانی سلێمانی و تهواوی كوردستان سهردانی ناوچه گهشتیاری و شوێنه مێژووییهكانی پارێزگای ئیلام بكهن.
بڕیارە ئەو وەفدەی پاریزگای ئیلام ئەمڕۆش هەر لە سلێمانی بمێننەوە و سەدانی چەند شوێنی گەشتیاری و بازرگانیی سلێمانی بکەن.
23/8/2015
ئەندامێكی لیژنەی دانوستاندنكاری كۆبوونەوەی پێنج قۆڵی لایەنە سیاسییەكانی باشووری كوردستان رایگەیاند:" لەبەر ئەوەی كەسی یەكەمی حیزبەكان بەشدار نابن، كۆبوونەوە پێنج قۆڵییەكان كاتی زۆرتریان دەوێت".
مافناس دانا دارا ئەندامی وەفدی دانوستانكار لە كۆمەڵی ئیسلامی، كە بەشداریی كۆبوونەوە پێنج قۆڵییەكەی رۆژی یەکشەممە 23-8-2015-ی شاری سلێمانی دەكات، لە لێدوانێكدا بۆ (تۆڕی میدیایی روواو) ئاماژە بەوە دەكات، كۆبوونەوە پێنج قۆڵییەكان بەردەوامن، چونكە وەك ئەو گوتی "لەبەر ئەوەی كەسی یەكەمی حیزبەكان بەشدار نابن، كۆبوونەوەكان بەردەوام دەبن و پێویستیان بەكاتی زیاترە، چونكە من و هەر یەكێك لەو بەڕێزانەی دیكەش كە بەشداری كۆبوونەوەكان دەكەن، دەبێت بۆ بڕیاردان بگەڕێنەوە بۆ لای كەسی یەكەمی حیزبەكانمان".
سەبارەت بە گەشبینی و رەشبینی ئەویش بۆ ئەنجامی كۆبوونەوەكەی ئەمڕۆ، گوتی "گەشبینی و رەشبینی پێش كۆبونەوە دیاری ناكرێت، بەڵام ئەگەر كەسێك رەشبینبێت هەر بەشداریی كۆبوونەوە ناكات".
کۆبوونەوەی پێنج قۆڵی لە نێوان (پارتی، گۆڕان، یەکێتی، کۆمەڵ و یەکگرتوو) لەسەر پرسی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان بە ئامادەبوونی نوێنەری ھەر یەک لە ئەمریکا و بەریتانیا و نەتەوەیەکگرتووەکان شەوی 18-8-2015 لە ھۆڵی سەعد عەبدوڵڵا لە شاری ھەولێر بەڕێوەچووە، تاوەکو ئێستا 3 کۆبوونەوە ئەنجامدراون.
بڕیارە کۆبوونەوەی چوارەم لە ھۆتێلی پێنج ئەستێرەی گراند ملیۆم (شاری جوان) لە سلێمانی ئەنجابدرێت، کە زۆر کۆڕ و کۆبوونەوەی بەرفراوان لەو ھۆتێلە ئەنجامدەدرێت، بە تایبەتی دیداری سلێمانی زانکۆی ئەمریکی کە بە ئامادەبوونی دەیان سیاسەتمەداری کوردستانی و عێراقی و نێودەوڵەتی بەڕێوەچوو.
23/8/2015
هاوسەرۆكی پارتی دیموكراتیكی گەلان (HDP) داوا لە PKK دەکات بەبێ مەرج چالاکییە چەکدارییەکانیان لە ناوەوەو دەرەوەی تورکیا رابگرێت و پێیوایە AKP ناتوانێت بەگرتنی منداڵانی كورد لە كوچەو كۆڵانەكان تاوانەكانی خۆی بشارێتەوە.
سەلاحەددین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) لە ئیزمیر، رۆژی شەممە 22ی ئابی 2015 لەكۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ میدیاکاران لەبارەی بارودۆخی ئێستای توركیاو باكووری كوردستان، گوتی:" كورد و تورك، پۆلیس و سەرباز و گەریلا جیاوازیان نییە".
دەمیرتاش، گوتیشی "دەبێت PKK چالاكیە چەكدارییەكانی لە شارو چیاكان رابگرێت، AKPـەش ناتوانێت بەگرتنی منداڵانی كورد لە كوچەو كۆڵانەكان تاوانەكانی خۆی بشارێتەوە".
لە شەوی هەینی 25-7-2015 بۆ یەکەمجار لەدوای پرۆسەی ئاشتی فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا هێرشیانکردە سەر بنکە و بارەگاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان لە چەند ناوچەیەکی باشووری کوردستان و ئەو هێرشانە تاوەکو ئێستایش بەردەوامە و گەریلاکانی پەکەکەیش چەندین چالاکی سەربازییان لەباکووری کوردستان ئەنجامداوە کە چەندین سەربازی تورکیا و گەریلای پەکەکە و خەڵکی سڤیل بوونەتە قوربانی.
تورکیاش تەنیا رێگای گەڕانەوە بۆ پرۆسەی ئاشتی بە دانانی چەک لەلایەن پارتی کرێکارانی کوردستان دادەنێت.
سەبارەت بە هەڵبژاردنی پێشوەختە، رایگەیاند:" لەهەڵبژاردنی پێشوەختدا ئەوانە سەردەكەون كە لایەنگری ئاشتین، ئیتر AKP ناتوانێت ببێتە حزبی یەكەمین، لە هەڵبژاردنەكەی 7ی حوزەیراندا سەركەوتنەكانی HDP بوو، كە نەیهێشت AKP بەتەنیا وەك تاكە حیزب ببێتە دەسەڵاتدار".
رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا، رۆژی 1ی مانگی 11ی 2015ی بۆ دووبارەكردنەوەی هەڵبژاردنی پەرلەمان دیاریکرد.
هەڵبژاردنی پەرلەمانی تورکیا لە 7 ی حوزەیرانی 2015 بەڕێوەچوو، کە تێیدا ئەنجامەکان بەجۆرێک بوون چانسی پێکهێنانی حکومەت بەر هیچ کام لە حیزبەکان نەكەوت، بۆیە پارتی داد و گەشەپێدان ئاكپارتی كە بووە خاوەنی 258 كورسی، هەوڵی پێكهێنانی حکومەتی هاوپەیمانی دا.
لەو هەڵبژاردنەدا پارتی گەلی كۆماری CHP بووە خاوەنی 132 كورسی، پارتی دیموكراتی گەلان HDP و پارتی نەتەوەیی توركیا MHP بوونە خاوەن 80 كورسی.
23/8/2015
ئاژانسە هەواڵییەکانی كۆماری ئیسلامی ئێران رۆژی شەممە 23ی ئابی 2015 چەند وێنەیەكی نوێی قاسمی سولەیمانی، فەرماندەی فەیلەقی قودسی سەر بە سوپای پاسدارانیان بڵاوکردەوە.
لە وێنەکاندا قاسم سولەیمانی بەیاوەری ژمارەیەك راوێژكاری سەربازی لەگەڵ ئەبو مەهدی موهەندیس فەرماندەی حەشدی شەعبی لە كاتی سەردانی مەزاری ئیمام حوسێن لە شاری كەربەلا دەردەکەوێت.
قاسم سولەیمانی، فەرماندەی فەیلەقی قودس، وەك هەندێ جار بە حاكمی راستەقینەی عێراق ناوی دەبردرێت، لە 11ی ئازاری 1955 لە دایك بووە، لە ساڵی 1980 لە سەروبەندی شەڕی ئێران- عێراق رۆڵێكی سەرەكی هەبووە لە سەرپەرشتیكردنی فەیلەقی (41 تۆڵەی خوا) لە 24ی كانوونی دووەمی 2011 بە بڕیاری عەلی خامنەیی، رابەری شۆڕشی ئیسلامی ئێران پلەكەی لە لیوا بۆ فەریق بەرزكرایەوە.
23/8/2015
فیگەن یوکسەکداغ، هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان هەدەپە، رایگەیاند کە" بۆ هەڵبژاردنی نوێی تورکیا دروشمی هەڵبژاردنییان بریتی دەبێت لە" ئێمە بەرەو دەسەڵات".
یوکسەکداغ رایگەیاند کە زۆر لایەن بوونی هەدەپەیان لەناو پەرلەمانی تورکیادا پێ قبوڵناکرێت و هەوڵی بچووکردنەوەی هەدەپە دەدەن و لە وەڵامی ئەمەدا هەدەپە بۆ هەڵبژاردنی ئەمجارە دروشمەکەی دەکات بە "ئێمە بەرەو دەسەڵات"
لە هەڵبژاردنی پێشووی پەرلەمانی تورکیادا کە لە 7-ی حوزەیرانی 2015 ئەنجامدرا، دروشمی هەڵبژاردنی هەدەپە بریتی بوو لە "ئێمە بەرەو پەرلەمان" وەک ئاماژەیەک بۆ ئەوەی کە هەدەپە بەربەستی هەڵبژاردن دەشكێنیت و دەڕواتە ناو پەرلەمانی تورکیا.
ئەوە بوو ئەو حیزبە توانی بۆ یەکەمجار بەربەستی 10% تێپەڕێنێت و بە بەدەستهێنانی 80 کورسی توانی بچێتە پەرلەمانی تورکیا.
رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا، رۆژی 1ی مانگی 11ی 2015ی بۆ دووبارەكردنەوەی هەڵبژاردنی پەرلەمان دیاریکرد.
دوای ئەوەی ئەحمەد داودئۆغڵو، راسپێردراو بۆ پێکهێنانی حکومەتی هاوپەیمانی توركیا نەیتوانی لەوادەی دیاریکراودا حکومەتەکە پێکبێنێت، رۆژی 18-8-2015 دۆسیەی دانوستاندنی پێکهێنانی حکومەتی رادەستی رەجەب تەییب ئەردۆغان کردەوە.
داودئۆغڵو رۆژی 9-7-2015 ئەو ئەرکەی وەرگرتبوو و بەپێی دەستووری تورکیا 45 رۆژی هەبوو بۆ پێکهێنانی حکومەت. بەڵام لەبەرئەوەی نەیتوانی لەگەڵ هیچ یەکێک لە پارتی گەلی کۆماری و پارتی بزووتنەوەی ناسیۆنالیست حکومەتی هاوپەیمانی پێکبهێنێت، داودئۆغڵو ئەرکەکەی گەڕاندەوە.
رۆژی چوارشەممە 19-8-2015، رەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لە کۆبوونەوەیەکی فراواندا لەگەڵ موختارەکان رایگەیاند " باشترین چارەسەر بۆ دەرچوون لە قەیرانی پێکهێنانی حکومەت دووبارەكردنەوەی هەڵبژاردنە".
هەڵبژاردنی پەرلەمانی تورکیا لە 7 ی حوزەیرانی 2015 بەڕێوەچوو، کە تێیدا ئەنجامەکان بەجۆرێک بوون چانسی پێکهێنانی حکومەت بەر هیچ کام لە حیزبەکان نەكەوت، بۆیە پارتی داد و گەشەپێدان ئاكپارتی كە بووە خاوەنی 258 كورسی، هەوڵی پێكهێنانی حکومەتی هاوپەیمانی دا.
لەو هەڵبژاردنەدا پارتی گەلی كۆماری CHP بووە خاوەنی 132 كورسی، پارتی دیموكراتی گەلان HDP و پارتی نەتەوەیی توركیا MHP بوونە خاوەن 80 كورسی.
22/8/2015
جێگری سەرۆکی زانکۆی کوردستان لە شاری سنە رایدەگەیەنێت، ئەو زانکۆیە دەتوانێ 13 هەزار خوێندکار وەربگرێت، بەڵام ئێستا 8 هەزار خوێندکار، لێی دەخوێنن. ئەو ئاماژە بەوەش دەکات زانکۆکە نەیتوانیوە بەگوێرەی پێویست گەشە بستێنێ، بۆیە لە قۆناخەکانی ماستەر و دکتۆرا دا زۆر کەمتر لە توانای خۆی خوێندکار وەردەگرێت. پڕۆژی وەرگرتنی خوێندکار لەسەر بنەمای خۆجێیبوون، بووەتە هۆی ئەوەی کە ژمارەی خوێندکارەکانی پارێزگای سنە لە چاو ساڵانی پێشتر کەم بێتەوە.
زانکۆی کوردستان لە سنە ساڵی 1974 دامەزرا. ئەو کات وەک دانشسەرای باڵای سنە، کە سەر بە زانکۆی بارهێنانی مامۆستای تاران بوو، دەستی بە کار کرد. زانکۆی کوردستانی سنە لەلایەن فەریدوون مۆعتەمێد وەزیرییەوە دامەزرا.
وەزارەتی خوێندنی باڵای ئێران ساڵی 1991 ئەو ناوەندەی وەک زانکۆی کوردستان بە فەرمی ناسی. بە گوتەی جێگرێکی سەرۆکایەتی 13 هەزار خوێندکار دەتوانن لە زانکۆیەدا بخوێنن. بەڵام ئێستا تەنیا 8 هەزار و 200 خوێندکاری هەیە. عادل سیوسێ مەردان دەڵێ" ئەمە نیشانی دەدات کە زانکۆی حکومیی پارێزگای سنە 5 هەزار خوێندکار کەمی هەیە".
زانکۆی کوردستان، تەنیا زانکۆی حکومی پارێزگای سنەیە. بەگوتەی سیوسێ مەردان، 32 لەسەدی خوێندکارانی پارێزگای سنە لە زانکۆ ناحکومەتییەکان و 68 لەسەدیشیان لە زانکۆ و ناوەندە حکومەتییەکانی بەستراوە بە خوێندنی باڵادا دەخوێنن.
زانکۆی کوردستان پێنج کۆلیژی هەیە، کە لەواندا 80 بەشی خوێندن دەخوێندرێ. ئەم زانکۆیە یەکەم زانکۆی ئێرانە کە تێێدا بەشێکی تایبەت بە زمانی کوردی کراوەتەوە و بڕیارە پاییزی ئەمساڵ خوێندکار وەربگرێت.
لە ئێراندا دوو هەزار و 600 زانکۆ هەیە. 143 زانکۆیان حکومین. پارێزگای سنە لە کۆی زانکۆکانی ئێران 43 زانکۆی هەیە.
عادل سیوسێ مەردان، جێگری بارهێنانی سەرۆکی زانکۆی کوردستان، دەڵێ: لە ئێراندا بەگوێرەی هەر یەک ملیۆن خوێندکار دوو زانکۆ هەیە، کەچی لە پارێزگای سنەدا بەگوێرەی هەر یەک ملیۆن و 500 هەزار خوێندکار یەک زانکۆ هەیە. ئەو گوتیشی: دەبێت لە پارێزگای سنەدا سێ زانکۆی حکومەتی هەبێت، کەچی یەک دانە هەیە.
سیوسێ مەردان باس لەوە دەکات، دەبوو لە قۆناخی دکتۆرا دا 2 لەسەدی کۆی خوێندکارەکانی ئێران لە زانکۆ کوردستان وانەیان خوێندبایە، بەڵام بەهۆی پەرەنەسەندووییەوە تەنیا یەک لەسەد دەخوێنن.
22/8/2015
ژەنەڕاڵ حوسێن دێهقان، وەزیری بەرگری ئێران، لە کاتی وتاری نوێژی هەینی تاران رایگەیاند:" وڵاتەکەی سەرەڕای بڕیارنامەکەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان بەردەوامە لە دروستکردنی مووشەکی باڵستیک"، بە بێ ئەوەی بایەخ بە بڕیارنامەکەی ئەنجوومەنی ئاسایش و سزاکانی یەکێتی ئەوروپا و ئەمریکا لەمبارەیەوە بدات.
لە بەشێک لە پاشکۆی بڕیارنامەی ژمارە 2231ی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان تایبەت پەسندکردنی رێککەوتننامە ئەتۆمییەکەی ئێراندا هاتووە" ئێران نابێت بەرنامەی بەرهەمهێنانی مووشەکی باڵستیکی هەبێت".
ژەنەڕاڵ حوسێن دێهقان، وەزیری بەرگری ئێران رایگەیاند:" لە کەرتی پیشەسازی ئاسمانیی خۆماندا، چەندەها جۆر مووشەکی باڵستیکی بە مەودای جیاواز بەرهەم دەهێنین، مەودای هاویشتنی موشەکەکان بە جۆرێک دانراوە بۆ وەڵامدانەوەی هەرجۆرە هەڕەشەیەک لەسەر وڵاتەکەمان وەڵامدەرەوە بێت".
دێهقان لە بەشێکی دیکەی گوتارەکەیدا هۆشداریدا کە" هیچ بڕیارنامە یان هێزێک ناتوانێت رێگری لە ئێران بکات هێزی سەربازی خۆی بەهێز و فراوانتر بکاتەوە".
ژەنەڕاڵ حوسێن دێهقان، وەزیری بەرگری ئێران گوتی:" ئێمە لەسەر رێگای خۆمان بەردەوام دەبین، لە کاتێکدا بۆ پڕکردنەوەی پێداویستیە سەربازییەکانمان لە بەرامبەر هەڕەشەکانی بەردەممان ئەو پەڕی هێزمان هەیە، هیچ هێز، جموجۆڵ، بڕیارنامە یانیش پڕوپاگەنەدەیەک ناتوانێت رێگە لە ئێران بگرێت بۆ ئەم مەبەستە کاربکات".
بەشداربوانی نوێژی هەینی چەندین جار دروشمی "مەرگ و نەمان بۆ بەریتانیا"یان دوبارەکردەوە، ئەمەش لە کاتێکدا بڕیار وایە لە چەند رۆژی داهاتوودا فیلیپ هامۆند، وەزیری دەرەوەی بەریتانیا، بەمەبەستی سەر لەنوێکردنەوەی باڵیۆزخانەی وڵاتەکەی سەردانی تاران بکات، دواتریش لە داهاتوویەکی نزیکدا باڵیۆزخانەی ئێرانیش لە بەریتانیا بکرێتەوە".
22/8/2015
بان کی مون سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند:" بە وردی چاودێری پرسی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان دەکەین".
گوتەبێژی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە وەڵامی پرسیارێکی تۆڕی میدیایی رووداو لەسەر کۆبوونەوەی پێنج قۆڵی پرسی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان گوتویەتی:" بان کی مون سکرتێری گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان بەوردی چاودێری کۆبوونەوەی نێوان لایەنکانی دەکات لە باشووری کوردستان و بە لای نەتەوە یەکگرتووەکان بابەتێکی گرنگە".
مەجید نیزامەدین گلی، بەرپرسی نوسینگەی تۆڕی میدیایی رووداو لە نیۆرک رایگەیاند:" هەفتەیەک بوو ئێمە ئەو پرسیارەمان دەکرد، ئایا نەتەوە یەکگرتووەکان ئاگاداری ئەو کۆبوونەوانەن کە لەنێوان لایەنکان دەکرێت لەسەر پرسی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، وەڵامی گوتەبێژی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان ئەوەبوو کە :" ئەوان نەک ئاگاداری پرسەکەن، بەڵکو بە وردی چاودێری ئەو پرسە دەکرێت".
گوتیشی:" ئەو گوتەبێژە ئەوەی خستووەتەڕو کە ، بان کی مون هیوا دەخوازێت، کە لایەنەکان وا رێکبکەون کە ببێتە هۆی یەکگرتووی و سەقامگیری زیاتر لە عێراق و کوردستان".
كاژێر 06:30 خولەكی ئێوارەی رۆژی سێشەممە 18-8-2015 جگە لە بزووتنەوەی گۆڕان، 16 لایەنی سیاسی هەرێمی كوردستان بۆ گفتوگۆكردن لەسەر پرسی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان بە بەشداری نوێنەرانی ئەمریكا، بەریتانیا و نەتەوە یەكگرتووەكان كۆبوونەوە، كە ماوەیەكە بووەتە گرفتی نێوان لایەنەكان.
کۆبوونەوەی پێنج قۆڵی لە بەرەبەیانی رۆژی چوارشەممە بەبەشداریی نوێنەرانی ئەمریكا، بەریتانیا و نەتەوە یەكگرتووەكان بەڕێوەچوو.
سكرتێری حیزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، كە لە كۆبوونەوەی لایەنە سیاسییەكاندا نوێنەری ئەمریكا و بەریتانیا و نەتەوەیەكگرتووەكان UNداوایانكردووە هیچ گۆڕانكارییەك نەكرێت تاوەكو دوو ساڵی دیكە و جەختیان لەسەر ئەوە كردووەتەوە كە ئێستا كاتی گۆڕانكاری نییە.
دوای کۆتایی هاتنی کۆبوونەوەکەش برێت مەکگۆرگ، جێگری یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا و جێگری نێردەی تایبەتی سەرۆکی ئەمریکا بۆ شەڕی داعش، لە پێگەی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر رایگەیاند:" کۆبوونەوە مێژوویەکە بە درێژایی ئەم شەو لەگەڵ پێنج حزبە کوردییەکە کۆتایی پێهات".
هاوکات مەکگۆرک لە تویتەکەی ئاماژەی بەوەکردووە" هەنگاوی باشنراوە بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان و ئەمریکاش لە کۆبوونەوەکەدا هانی یەکڕیزی و سازانی لایەنە سیاسەکانی دەدا".
22/8/2015
کۆبوونەوەی پێنج قۆڵی نێوان پارتەکانی بەشدار لە حکومەت و پەرلەمان لە هۆڵی سەعد عەبدوڵڵا-ی شاری هەولێر دەستیپێكرد. لە كۆبوونەوەكەدا فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان بەشدارە.
کۆبوونەوەی شاندی پارتی، یەکێتی، گۆڕان، یەکگرتوو و کۆمەڵ كە سێیەم كۆبوونەوەی پێنج قۆڵییە لەم هەفتەیەدا، لەسەر پرسی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان و سیستەمی حوکمڕانییە كە ماوەیەكە لەنێوان لایەنەكان بووەتە گرفت و چەند وڵاتێكی بیانیش پێی هەستاون.
شاندی پارتی پێکهاتووە لە د.رۆژ نووری شاوەیس و ڤالا فەرید، شاندی گۆڕان رابوون مەعرووف و بەهار مەحموودن، هەروەها قوباد تاڵەبانی، عیماد ئەحمەد، سەعدی پیرە، بێگەرد تاڵەبانی، گۆران ئازاد، گەشە دارا و تەلار لەتیف ئەندامانی شاندی یەكێتین، شاندی یەکگرتووی ئیسلامیش لە خەلیل ئیبراهیم و ئەبوبەکر هەڵەدنی پێكهاتووە، رێبوار محەممەدیش نوێنەرایەتی كۆمەڵی ئیسلامی دەكات.
دوێنێ پێنجشەممە 20/8/2015 ، پێنج لایەنەکە لە هۆڵی سەعد عەبدوڵڵا لە شاری هەولێر کۆبوونەوە و بەبێ هیچ لێدوان و راگەیێندراوێک کۆبوونەوەکە کۆتاییهات.
21/8/2015
وەزیری ئاشتەوایی نیشتمانیی حکومەتی سووریا، رایدەگەیێنێت كە هاوئاهەنگییەکی زۆرباش لەنێوان حکومەتی سووریاو یەکینەکانی پاراستنی گەل YPG دا هەیە، وەك دواهەمین هاوئاهەنگیش کۆنترۆڵکردنەوەی شاری حەسەکە لەژێر دەستی داعش بەنموونە دێنێتەوە. داواش دەکات کانتۆنی جزیرێ چاو بەو بڕیارەدا بخشێنێتەوە كە دژی كاركردنی رووداو دەریكردووە.
عەلی حەیدەر، وەزیری ئاشتەوایی نیشتمانیی حكومەتی سووریا، لە لێدوانێکی تایبەتدا بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت " ئەو کەشەی ئەم دواییە دروستبووە لەپێناو چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا و هەوڵی مۆسکۆ بۆ دۆزینەوەی دەرچەیەکی سیاسی و قسەکردن لەسەر مۆسکۆی سێیەم یان جنێفی سێیەم، نیشانەیەکە بۆ کەشێکی ئیجابی کە دەکرێت پشتی پێببەسترێت لەپێناو دۆزینەوەی چارەسەری قەیرانی سووریا".
ئۆپۆزسیۆنی نیشتمانی لە ناوخۆی حكومەتدا، لیژنەیەكی لە 8 کەسایەتی بە سەرۆكایەتی عەلی حەیدەر پێکهێناوە، وەك خۆیشی باسیكرد، مەبەستی پێكهێنانی لیژنەكە دۆزینەوەی رێگەچارەی سیاسییە بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، کە بووەتە هەڕەشە بۆ هەموو سوورییەکان بەبێ جیاوازی. لەمڕووەوە عەلی حەیدەر زیاتر گوتی " ئێستا ناكرێت بۆ چارەسەركردنی رەوشی سووریا قسە لەسەر چارەسەری سیاسی بكەین بەبێ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، یەکەمین كاریش کۆتاییهێنانە بە تیرۆر، ئینجا میکانیزمەکانی چارەسەری سیاسی لە سووریا دەگرینەبەر".
لە وەڵامی ئەو پرسیارەش كە ئایا لیژنە 8 كەسییەكە هیچ كەسایەتییەكی كوردی تێدایە ؟ وەزیری ئاشتەوایی سووریا گوتی " شاندەکە هیچ کەسایەتییەکی کوردی تێدانییە و، پێویست ناکات لەسەر بنەمای پشکداری کاربکەین". هەروەها گوتیشی "من لە شاندەکە نوێنەرایەتی کورد دەکەم و لەپێناوی گەیاندنی دەنگیان بە هەموو سوورییەکان کاردەکەم. دەشکرێت شاندەکانی دیکە چەندین کەسایەتی کورد لەخۆبگرن".
سەبارەت بە هەڵوێستی رووسیاش بەرامبەر وڵاتەكەی، عەلی حەیدەر جەختیكردەوە، كە هەڵوێستی مۆسكۆ بەرامبەر دیمەشق جێگیرە و گۆڕانی بەسەردا نەهاتووە، " رووسیا بەهەموو شێوەیەك پاڵپشتی سەربازی و سیاسی پێشکەش بە حکومەتی سووریا دەکات، دواهەمینیشیان ئەو دەستەوارەیە بوو بۆ کڕینی چەند فڕۆکەیەک، چونکە رووسیا بڕوای بە دەوڵەتێکی ناوەندی و سوپای سووریای نیشتمانی هەیە، لەپێناو بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، ئەو دەستەوارەیەش دەبێتە پاڵپشتێک بۆ سوپای سووریای نیشتمانی ".
عەلی حەیدەر بۆ رووداو باسی لە پۆستەكەی بەشار ئەسەد و هەموواركردنەوەی دەستووریش كرد و گوتی " بەپێی دەستووری سووریا بەشار ئەسەد سەرۆکە، گۆڕینی سیستەمیش پێویستی بە دەستوورێکی نوێ هەیە، پێوستیشە دۆخەکە بۆ هەموو سوورییەکان لەباربێت بۆ ئەوەی بەشداری لە هەموارکردنەوەی دەستوورێکی نوێ بکەن و گەل پەسندی بکات".
پەیوەست بەو شەڕەی لەو دواییەدا لە حەسەکە روویدا، وەزیری ئاشتەوایی سووریا ئاماژەی بەوە كرد كە هەماهەنگی نێوان حکومەتی سووریا و یەكینەكانی پاراستنی گەل YPG كە باڵی سەربازی پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD یە، بەشێوەیەکی ستراتیژی پێشکەوتنی باشی بەخۆیەوە بینیوە، لەم دواییانەش هەماهەنگییەکان لەسەر ئاستێکی باڵا بووە، ئەنجامەکەشی ئەوەبوو کە رێگری لە داعش كرا شاری حەسەكە كۆنترۆڵ بكات.
لەبارەی بڕیارەكەی كانتۆنی جزیرێ-ی رۆژئاوای كوردستان و قەدەخەكردنی كاركردنی تۆڕی میدیایی رووداو، عەلی حەیدەر گوتی " من لەگەڵ ئازادی میدیام، تەلەڤزیۆنی رووداویش سەلماندوویەتی کە تەلەڤزیۆنێكی جیهانییەو بە پیشەییانە کاردەکات، ئەوانەی لەو تەلەڤزیۆنەش کاردەکەن بە بێلایەنییەكی تەواو کارەکانیان دەکەن و بەبێ جیاوازی دیداری رۆژنامەڤانی لەگەڵ سەرجەم لایەنەکانی سووریا ئەنجامدەدەن".
وێڕای داواكردن و جەختكردنەوە لەسەر ئەوەی كانتۆنی جزیرێ چاو بە بڕیارەكەدا بخشێنێتەوە و رێگە بە رۆژنامەڤانانی تۆڕی میدیایی رووداو بدات كارە رۆژنامەڤانییەكانیان ئەنجام بدەن، عەلی حەیدەر گوتیشی " رووداو وەک کەناڵە جیهانییەکانی ئەمریکا و ئەوروپا چەندین هەڤپەیڤینی لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی سووریا ئەنجامداون، ئەم خاڵە باشەشی بۆخۆی تۆماركردووە كە نەبووەتە لایەنگری هیچ لایەنێك".
21/8/2015
رۆژنامەی شەرق لێدوانی کارناسێکی باڵای بانکی جیهانی بڵاوکردووەتەوە کە دەڵێت "هەڵاتنی بژاردە و شارەزایان لە ئێران ساڵانە دوو بەرابەری داهاتی نەوتی ئێران زیان بەو وڵاتە دەگەیەنێت". ئەو کارناسە دەڵێت "ساڵانە 150 هەزار پسپۆڕ لە ئێران دەچنە دەرەوە و ئەمەش مەترسییە لەسەر داهاتووی تەکنۆلۆژی ئێران".
ئێران دژایەتی سەردانی مەحمود عەباس، سەرۆکی دەسەڵاتداری فەلەستینی کردووە بۆ تاران. بەپێی هەواڵێکی رۆژنامەی ریسالەت، راوێژکاری سەرۆکی پەرلەمانی ئێران بۆ کاروباری نێودەوڵەتی رایگەیاندووە "تاران داوای مەحمود عەباسی رەتکردووەتەوە کە ویستبووی سەردانی تاران بکات". ئاماژەی بەوەشداوە "لەنێو لایەنە فەلستینییەکاندا، ئێران پەیوەندی ستراتیژی لەگەڵ رێکخراوی حەماس هەیە".
لە رۆژنامەی ئێراندا، راپۆرتێک لەبارەی هەڵبژاردنی ئەندامانی کۆمیسیۆنی چاودێری رێککەوتنی ئەتۆمی لە پەرلەمانی ئێران بڵاوکرداوەتەوە. رۆژنامەکە نووسیویەتی "ئەو کۆمیسیۆنە 15 کەسییە لەکاتێکدا پێکهاتووە کە ژمارەیەک لە ئەندامانی دژی رێککەوتنی ئەتۆمین، هەروەها کۆمیسیۆنەکەش خۆی رێکاری کۆتایی نییە لەبارەی رۆڵی پەرلەمان لە رێککەوتنی ئەتۆمی ئێران و گرووپی پێنج کۆ یەک".
بەپێی هەواڵێکی رۆژنامەی ئیتلاعات "وەزارەتی دەرەوەی ئێران لەبارەی هێرشکردنە سەر گەشتیاران و بارهەڵگرانی ئێرانی لە تورکیا باڵیۆزی ئەو وڵاتەی لە تاران بانگکردووە و داوایکردووە ئاسایشی گەشتیارانی ئێرانی بپارێزرێت. باڵیۆزی تورکیاش رایگەیاندووە دۆخەکە بە خواستی ئەوان نییە، بەڵام هەوڵی جیددی دەدەن بۆ دابینکردنی ئاسایش لەو ناوچانە".
رۆژنامەی ئارمانی ئێمروز بە مانشێتی "بناژۆخوازان هەوڵدەدەن درز بخەنە ریزەکانی ریفۆرمخوازان" بە گێڕانەوە لە محەممەدرەزا عارف، کەسایەتی ریفۆرمخوازی ئێرانی نووسیویەتی "بناژۆخوازان دەیانەوێ ریفۆرمخوازان بە یەک لیست و بە یەکگرتوویی نەچنە نێو هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمان".
دابەزینی بەهای ئۆتۆمبێل و کەمبوونەوەی رێژەی کڕینی ئۆتۆمبێل مانشێتێکی سەرەکی رۆژنامەی شەهروەندە. ئەو رۆژنامەیە نووسیویەتی"لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا کەمپین سازکراون بۆ ئەوەی کە خەڵک ئۆتۆمبێلی ئێرانی نەکڕن تاوەکو نرخەکەیان هەرزان دەبێت". ئاماژەی بەوەشداوە " بازاڕی کڕینی ئۆتۆمبێلی ئێرانی و بیانی لەو وڵاتە دابەزیوە ".
21/8/2015
رۆژی پێنج شەممە (٢٠ / ٨ / ٢٠١٥) لە سایتی ( روسیا الیوم ـ روسیای ئەمڕۆ) دا بە زمانی عەرەبی بابەتێک بە ناونیشانی ( کردستان تحمي أوروبا .. بریطاني یحارب داعش في العراق :کوردستان ئەوروپا دەپارێزێ ... بەریتانییەک شەڕی داعش دەکات لە عێراقدا ) .
(گـیم ئەسرتۆن ) ی تەمەن (٥٣) ساڵان، لە رۆژی دوو شەممە(١٧/ ٨ / ٢٠١٥) لە بەریتانیاوە هات و، گەیشتە شاری ( دهۆک ) لە باشووری کوردستاندا، بۆ شەڕکردن لە دژی چەکدارانی ( داعش ) لە باکووری عێراقدا .
ئەسرتۆن ـ لە ڤیدیۆیەکدا ـ لە هۆی بەشداری کردنی لەم شەڕەدا وتی : " ئەو هەموو کۆمەنتار و سکالایانەی کە لە فەیسبوکدا دەربارەی رووداوەکان بڵاودەکرانەوە، ئازارایان دام و نەخۆش کەوتم " .
ئەسرتۆن جەختی لەسەر ئەوە کردەوە، کە پەیدابوون و پەرەسەندنی ( داعش) : " بە تەنها کێشەی کورد نییە .. تەنها کێشەی عێراقیش نییە .. بەڵکو کێشەیەکی جیهانییە "
ئەسرتۆن ئاماژەشی بەوە کرد و، وتی: " کوردستان ئەوروپا دەپارێزێ .. بەو پێیەی ئەگەر کوردستان نەبوایە ( داعش) لە ماوەی چەند مانگێکدا، دەگەیشتە گرنگترین خاکی ئەورۆپا "
ئەسرتۆن، ماوەی بیست ساڵە کاری شوفيرییە، توانی ( ٢٨) هەزار دۆلار پێکەوەنێت .. بە ئەم پارەیەی، چەکێکی تایبەتی و زەخیرەی تەقەمەنی و جلوبەرگی جەنگاوەریی بۆ خۆی کڕی .. بەریتانیای نیشتمانی بەجێهێشت و، گەیشتە کوردستان .
لە ئێستادا چووەتە ریزی رێکخراوی جەنگاوەرانی برایانیئاشووری ( دویخ نوشا ) کە ساڵی رابردوو دامەزرا .. بۆ پارێزگاری کردن لە مەسیحییە ئاشوورییەکان .. کە نیشتەجێی باکووری عێراقن .
21/8/2015
ئاشتن کارتەر، وەزیری بەرگریی ئەمریکا، داوا لە تورکیا دەكات بەشدارییەکی کاراتری هەبێت لەنێو هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژی داعش لە عێراق و سووریا.
وەزیری بەرگریی ئەمریکا لە وتارێكدا كە شەوی رابردوو پێشكەشی كرد، ستایشی تورکیای کرد بۆ بڕیارەکەی ئەم دواییەی کە رێگە بە فڕۆکەکانی هاوپەیمانان دەدات لە بنکەی ئاسمانی ئینجیرلیک هێرشی ئاسمانی ئەنجامبدرێت، بەڵام جەختی لەسەر ئەوەش کردەوە كە ئەم هەنگاوە بە تەنها بەس نییە.
هەروەها کارتەر داوای لە تورکیا کرد سنوورەکانی تووندوتۆڵتر بکات بۆئەوەی رێگەنەدرێت چەکدارانی داعش لە رێگەی سنوورەکانی تورکیاوە ئاودیوی سووریا ببن، لەکاتێکدا بڕێكی بەرچاو چەک و تەقەمەنیش لەرێگەی ئەم سنوورانەوە بە دەستی چەکدارانی داعش دەگات.
بەگوتەی وەزیری بەرگریی ئەمریکا، تورکیا سەرقاڵی تاوتوێکردنی وردەکارییەکانی بەشداری کاراترە لە هێرشە ئاسمانییەکانی هاوپەیمانان لە دژی داعش.
21/8/2015