پارتی دیموکراتی گەلان هەدەپە دوو راپرسی نێوخۆیی ئەنجامداوەو بڵاوی نەکردوونەتەوە بەڵام ئەنجامەکانی ئەو دوو راپرسییە دەست(تۆڕی میدیایی رووداو) کەوتوون.
ئەم راپرسیانە لەلایەن کۆمپانیایەکی راپرسییەوە بەناوی ئەڤراسیا و لەسەر داوای هەدەپە ئەنجامدراوە، بەڵام تاوەکو ئێستا ئەنجامەکانی بڵاونەکراوەتەوە.
لە راپرسیەکاندا دەرکەوتووە کە زیاد لە 30.6 %-ی دەنگدەرانی هەدەپە، لە هەڵبژاردنەکانی 7-ی حوزەیراندا پێشتر دەنگیان بە ئاک پارتی داوە. 68%-ی دەنگدەرەکانیشی کوردن، 25%-ی دەنگەرەکانیشی خۆیان بە"کوردی نەتەوەپەرست" دەناسێنن.
راپرسیەکەی هەدەپە ئەوەشی دەرخستووە کە زۆرینەی دەنگدەرانی ئەو حیزبە بەهۆی کوردبوونەوە دەنگیان بە هەدەپە داوە.
93%-ی ئەو دەنگدەرانەی هەدەپەش کە لە راپرسیەکەدا بەشداربوون، رایانگەیاندووە کە" ئەگەر دووبارە هەڵبژاردن ئەنجامبدرێتەوە، ئەوان هەر دەنگ بە هەدەپە دەدەن، بەڵام2%-ی بڕیاریانداوە دەنگ بە جەهەپە بدەن و 1%-یش دەنگ بە ئاک پارتی دەدەن".
هەر بەپێی ئەنجامەکانی ئەو دوو راپرسییە،35%-ی دەنگدەرانی هەدەپە داوا دەکەن کە هەدەپە لەگەڵ پارتی داد و گەشەپێدان حکومەت پێکبهێنێت، لەکاتێکدا32%-ی دەنگدەران داوا دەکەن لەگەڵ جەهەپە ئەو حکومەتە درووست بکەن.
٢٨/٧/٢٠١٥
پارێزگای ئیلامی رۆژهەڵاتی کوردستان ،پشگوێ خراوە بەڵام تواناگەلێکی زۆری هەیە ، کە لە ئەگەری گرینگی پێدانیان ، دەتوانێ پەردە لەسەر تۆخی گەشەنەسەندووی ئەو پارێزگایە لابدات .
بە پێی ئامارە فەرمییەکانی بەڕێوەبەرایەتی کشتوکاڵی پاریزگای ئیلام، لەم ساڵدا پێشبینی دەکرێت لە پارێزگای ئیلام زیاتر لە شەش هەزار تۆن جۆرەکانی ماسی بەرهەم بێت .
پارێزگای ئیلام بە هۆیی بوونی کەش و هەوای تایبەت، توانای بەرهەمهێنان و پەروەردە کردنی جۆرەکانی ماسی و ئاژەڵی ئاوەکی هەیە بە تایبەت ماسی قزل ئالا .
بە پێی ئامارە فەرمییەکان لە پارێزگای ئیلام زیاتر لە 200 ناوەندی پەروەردەی ماسی بوونی هەیە و ساڵانە زیاتر لە شەش هەزار تۆن جۆرەکانی گیانداری ئاوی بەرهەم دێت و رەوانەی بازاڕەکانی پارێزگای ئیلام و دەرەوەی رۆژهەڵاتی کوردستان دەکرێت .
ئیلام پارێزگایەکە لە بواری ئابوورییە دواکەوتووە و ئامارێکی بەرزی بێکاری هەیە، بە هۆی شەڕی هەشت ساڵەی نێوان عێراق و ئێران زیانێکی زۆری بەر کەوتووە و تاوەکو ئێستاش ئەو پارێزگایە لە لایەن حکومەتەوە بە شێوەی گونجاو قەرەبوو نەکراوەتەوە .
بوونی چەندین رووبار و بەنداو لە پارێزگای ئیلام وایکردووە حکومەت هەنگاو هەڵێنێتەوە بۆ پەرە پێدانی پەروەردی گیاندارە ئاوییەکان و کەڵک وەرگرتن لە بەشێکی بچوک لە تواناکانی ئەو پارێزگایە .
رۆژی شەممە 25-7-2015 محەممەدرەزا مورواریدی لە گوندی کێلمی شاری بەدرە ، 15 حەوزی نوێی پەروەردەی ماسی کردەوە .
لە رۆژهەڵاتی کوردستان ساڵانە زیاتر لە 600 هەزار تۆن ماسی بەرهەم دێت کە چەند بەرامبەری خواستی بازاڕی رۆژهەڵاتی کوردستانە ، بەشێکی زۆری ئەو بەرهەمە ماسییەی کە لە رۆژهەڵاتی کوردستان بەرهەم دێت بۆ بازاڕەکانی ئێران و وڵاتانی دەرەوە هەناردە دەکرێت.
بە باوەڕی کارناسانی ئەو بوارە ،رۆژهەڵاتی کوردستان لەرووی سروشتییەوە هەڵکەوتوویەکی باشی هەیە بۆ پەروەردە کردنی ماسی و گیاندارە ئاوییەکان، پەرە پێدان و گرینگیدان بەو کەرتە دەبێتە هۆی رەخساندنی هەلی کار بۆ خوێندکارانی گیاندارە ئاوییەکان .
28/7/2015
ماڵپەری فەرمی نەتەوە یەکگرتووەکان بەشی ئابووری و کاروباری کۆمەڵایەتی، بڵاویکردووەتەوە کە رۆژی 29-تەمووزی 2015 نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماری خەمڵێندراوی دانیشتوانی جیهان بۆ ساڵی 2015 لە UN Web TV بڵاودەکاتەوە
هاوکات ئەم ئامارە لەسەر بنچینەی زانیارییەکانی ساڵی رابردوو و راپرسی و توێژینەوەکانی سەرژمێری بۆ دانیشتووان خەمڵێندراوە.
هەروەها لە هەواڵەکەی ماڵپەری UN داهاتووە، داتاکان لە رێگەی راپۆرتێکی گشتگیر بڵاودەکرێنەوە کە زیاتر لە 100 فایلی ئێکسڵی لە خۆ گرتووە
بڵاوکردنەوەی ژمارەی دانیشتوانی جیهان بۆ ساڵی 2015 لە کاتێکدادێت کە UN لە ساڵی 1991ەوە هەموو ساڵێک ئاماری خەمڵێندراوی دانیشتوان لە جیهان بڵاودەکاتەوە.
28/7/2015
یەكێتی نیشتیمانیی كوردستان هەموو دەرگاكانی دانوستاندنی لەسەر مەسەلەی سیستەمی حوكمڕانی و شێوازی هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە رووی پارتیدا داخست و رایگەیاند "جگە لە سیستەمی پەرلەمانی و هەڵبژاردنی سەرۆك لە نێو پەرلەماندا هیچ بەدیلێكی دیكەمان نییە". پارتیش هیچ قسەیەك لە رێگەی راگەیاندنەوە وەرناگرێ و دەڵێت "هیچ لایەنێك بەفەرمی وەڵامی داواكەی پارتی نەداوەتەوە". بەڵام بەرپرسێكی بزووتنەوەی گۆڕان دەڵێت "بەزارەكی وەڵامی پارتیمان داوەتەوە.
چارەنووسی پۆستی سەرۆكی هەرێمی كوردستان هێشتا یەكلایی نەبووەتەوە، هەرچەندە پارتی دەڵێ چاوەڕوانی لایەنەكان دەكات بۆ ئەوەی وەڵامی بدەنەوە، بەڵام وادەردەكەوێ هەموو لایەنەكان چاوەڕوانی یەك بكەن. ئایا دوای ئەو كۆبوونەوەیەی بڕیارە ئەمڕۆ (دووشەممە) سەرۆكایەتی پەرلەمان و سەرۆكی فراكسیۆنەكان ئەنجامی بدەن، 5 لایەنەكە بڕیاری چی دەدەن؟
یەكێتی یەكلایی بووەتەوە
عیماد ئەحمەد، گوتەبێژ و ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی دەڵێت تاوەكو ئێستا چارەسەری نێوەند لەنێوان پرۆژەكانی ئەوان و داواكارییەكەی پارتی نەهاتووەتە ئاراوە "تاوەكو ئێستا پڕۆژەیەك نەهاتووەتە پێشەوە هەموو لایەك پێی رازی بن".
قسەكانی گوتەبێژی مەكتەبی سیاسی یەكێتی دوای ئەوە دێت كە حیزبەكەی پێش جەژنی قوربان وەڵامدانەوەی پارتییان هەڵگرت بۆ ئەوكاتەی سەردانی لایەنەكان كۆتایی پێدێنن و بەرچاویان رووندەبێتەوە.
عیماد ئەحمەد دەڵێ راستە كۆبوونەوەیان لەگەڵ لایەنە سیاسییەكان كۆتایی هات "بەڵام هێشتا مەكتەبی سیاسی كۆنەبووەتەوە". گوتیشی "پێشبینی دەكەم گەڕێكی دیكەی سەردانكردنی لایەنە سیاسییەكان دەستپێبكەینەوە، بەڵام تاوەكو ئێستا یەكێتی هیچ حەلێكی دیكەی نییە و هیچ بەدیلێكی نییە بۆ ئەوەی كە دەبێ سیستەم پەرلەمانی بێ و سەرۆك لەنێو پەرلەمانەوە هەڵبژێردرێ و دەسەڵاتەكانی كەم بكرێنەوە، لانیكەم بۆ ئەم خولە وا بڕوات".
گوتەبێژەكەی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لەمەڕ هەر تێكچوونێك لەسەر پرسی سەرۆكی هەرێمی كوردستان "هۆشداری" دەدات و دەڵێت "هەر لایەنێك بەگوێرەی قەبارەی خۆی بەرپرسیارێتی دۆخەكە لە ئەستۆ دەگرێ". ئەو نایشارێتەوە كە شەڕی پەكەكەش تاڕادەیەك كاریگەری دروست دەكات لەسەر پرسی یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆكی هەرێمی كوردستان.
عیماد ئەحمەد درێژە بە قسەكانی دەدات و دەڵێ "ئەگەر پێش دەستپێكردنەوەی ئەو شەڕە بەرچاوڕوونییەكیش هەبووایە ئێستا كەم بووەتەوە، چونكە هەموو شتێك بە كەم یان زیاد كاریگەریی دەبێ".
گۆڕان: مەگەر پارتی خۆی تێنەگات
بزووتنەوەی گۆڕان و یەكێتی و یەكگرتوو و كۆمەڵ، پڕۆژەیان داوەتە پەرلەمانی كوردستان بۆ هەمواركردنەوەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان.
بەرپرسێكی بزووتنەوەی گۆڕان پێیوایە هێشتا ئاسۆی دۆخەكە نەگۆڕاوە "چوار لایەنەكە و پارتی یان ئەوەتا بە پڕۆژەكان رازی دەبن، یان ئەوەتا دەبێ ئەو سازانە بگرنەبەر كە ئێستا باس دەكرێت". بە دووریشی نازانێت بارزانی لە ساتەكانی كۆتاییدا بڕیاری ئەوە بدات كە خۆی كاندید ناكاتەوە "بەڵام ئەوەش رەنگە بۆ خۆی دۆخێك بەدوای خۆیدا بهێنێ".
بەڵام ئاسۆ مەحموود، ئەندامی جڤاتی نیشتمانی و ئەندامی شاندی دانوستاندنكاری بزووتنەوەی گۆڕان، پێشبینی دەكات لە دوای كۆبوونەوەكەی سەرۆكایەتی پەرلەمان و سەرۆك فراكسیۆنەكان "گەڕێكی دیكەی كۆبوونەوە دەستپێبكەنەوە، چونكە قسەی سەرۆكی فراكسیۆنەكان شتێك روون دەكاتەوە".
لەبارەی وەڵامی بزووتنەوەی گۆڕان بۆ ئەو داواكارییانەی شاندی پارتی بە سەرۆكایەتی نێچیرڤان بارزانی خستیانە بەردەم گۆڕان، ئاسۆ مەحموود دەڵێ "داواكارییەكانی پارتی بە زارەكی بووە و ئێمەش هەر لەو كۆبوونەوەیەدا بە زارەكی وەڵاممان داونەتەوە، پێمانگوتوون كە ئێمە پڕۆژەی خۆمان هەیە و بەوە رازی نابین، ئەوە وەڵامە مەگەر خۆیان نەیانەوێ تێبگەن".
پارتی چاوەڕێی چی دەكات؟
پارتی دیموكراتی كوردستانیش وەڵامی زارەكیی بزووتنەوەی گۆڕانیان وەك ئاسۆ مەحموود باسی دەكات، بە وەڵامی فەرمی وەرنەگرتووە.
دڵشاد شەهاب، ئەندامی شاندی دانوستاندنكاری پارتی لەو بارەیەوە دەڵێ "كۆبوونەوەمان كردووە لەگەڵ لایەنەكان و پارتی بە فەرمی داوای خۆی پێشكەشی لایەنەكان كردووە كە سەرۆك بارزانی بۆ دوو ساڵی دیكە و بەتەواوی دەسەڵاتەكانی بمێنێتەوە".
دڵشاد شەهاب كە ئەندامی ئەنجوومەنی سەركردایەتی پارتییە، دەڵێت "چاوەڕێی وەڵامی فەرمی دەكەین، تاوەكو ئێستا هیچ لایەنێك بە فەرمی وەڵامی پارتی نەداوەتەوە".
یەكگرتوو دێتە سەر خەت
یەكگرتووی ئیسلامی هاتە نێو پرۆسەی نێوەندگیری و داوا دەكات دەرگا بەسەر سازاندا دانەخرێ.
ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی یەكگرتووی ئیسلامی، پێیوایە كەشوهەوای سازان هێشتا لەبار نەچووە و دەتوانرێ گفتوگۆی زیاتر بكرێ "دەمانەوێ دەرگای گفتوگۆكردن قوفڵ نەبێت و بگەین بە سازان، بەڵام چۆن سازان بكرێ؟"
ئەو ئەندامەی مەكتەبی سیاسی یەكگرتوو كە داوای كرد ناوی بڵاونەكرێتەوە، گوتی "دەست بە گفتوگۆ دەكەین، سەردانی یەكێتی، گۆڕان، كۆمەڵ و پارتی دەكەین، قسەی لایەنەكان بۆ یەكدی دەبەین، ناكرێ لە راگەیاندنەوە وەڵامی یەكدی بدەنەوە بێ ئەوەی پێكەوە لەسەر مێزی گفتوگۆ دابنیشن و بگەنە رێككەوتنێك".
هەر لەوبارەوە رێبوار محەممەد، گوتەبێژی مەكتەبی سیاسی كۆمەڵی ئیسلامی، باسی هەڵوێستی حیزبەكەی كرد و رایگەیاند "ئێمە سوورین لەسەر پرۆژەكەی خۆمان، هەرچەندە دەبێ چارەسەرێكی ناوەندیش بێتە پێشەوە".
27/7/2015
ئەندامێکی سەكردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان رایدەگەیێنێت، وەدەرنانی هەدەپە و عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە پرۆسەی چارەسەری ئاشتی شتێکی خراپە، ئاماژە بەوە دەدات ئەگەر ئێمە دەسەڵاتمان هەبێت، بتوانین رێگە لە تورکیا بگرین بۆ ئەوەی لە پەکەکە نەدات، دەبێت دەسەڵاتی ئەوەشمان هەبێت رێگە لە پەکەکە بگرین بۆ ئەوەی لە هەرێمی کوردستانەوە هێرش نەکاتە سەر تورکیا، لەبەرامبەریشدا سیاسەتڤانی نزیك لە پەكەكە پێیوایە هاوپەیمانییەک هەیە لەنێوان سەرکردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان و تورکیا بۆ لێدانی پارتی کرێکارانی کوردستان.
ئەحمەد كانی، ئەندامی سەكردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان، لەکاتی بەشداریکردنی لە بەرنامەی رووداوی ئەمڕۆی رادیۆ و تەلەڤزیۆنی رووداو لەبارەی دەستپێكردنەوەی شەڕ لە نێوان توركیاو پەكەكە رایگەیاند "ئێمە نیگەرانی ئەو بارگرژیە سەربازیەین لەلایەن پەکەکە و تورکیاوە".
کانی، دەڵێت "ئێمە ئامادەین جارێکی دیکە وەک ئەو رۆڵە کاریگەرەی پێشان هەبوو، کە وایکرد عەبدوڵڵا ئۆجەلان نەک وەک زیندانییەک، بەڵکو وەکو لایەنێکی سەرەکی لە پرۆسەی ئاشتی لەلایەن حکومەتی تورکیاوە هەڵوێستی لەگەڵدا بکرێت، ئێمە دەڵێین بگەڕێینەوە ئەوە شوێنەی کە ئاشتی لێی وەستاوەوە لەوێوە دەستپێبکەینەوە".
کانی، ئاماژە بەوە دەدات "وەدەرنانی هەدەپە و عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە پرۆسەی چارەسەری ئاشتی شتێکی خراپە". ئاماژە بەوەش دەدات "چەند جارێک سەرۆکی کۆما جڤاکێن کوردستان جەختی لەسەر ئەوە کردووەتەوە، کە پرۆسەی ئاشتی لەگەڵ تورکیا کۆتایی هاتووە، نە هەدەپەو عەبدوڵڵا ئۆجەلان ناتوانن وابکەن لە قەندیل گەریلاکان چەک دابنێن".
لەبارەی رێگریکردن لە بۆردوومانەکانی تورکیاو بەرگریکردن لە هێزێکی کوردی، ئەو ئەندامەی سەكردایەتی پارتی گوتی "لە رووی یاسای نێودەوڵەتییەوە ئەگەر ئێمە دەسەڵاتمان هەبێت، بتوانین رێگە لە تورکیا بگرین بۆ ئەوەی نەیەت لە پەکەکە بدات، دەبێت دەسەڵاتی ئەوەشمان هەبێت رێگە لە پەکەکە بگرین بۆ ئەوەی لە هەرێمی کوردستانەوە هێرش نەکاتە سەر تورکیا".
دەربارەی هەڵوێست وەرگرتن تەنیا بە ئیدانە کردن، ئایا هەڵوێستێکی لاواز نییە، کانی دەڵێت "بە پێچەوانەوە هەڵوێستێکی زۆر بەهێز و بەرپرسانەیە، چونکە ئێمە بە کردار سەلماندمان رۆڵی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە پرۆسەی چارەسەرکردنی ئاشتیانەی دۆزی کورد لە تورکیا زۆر بەرچاو بووە، ئەویش وای لە حکومەتی تورکیا کرد لە زیندان لەگەڵ ئۆجەلان خەڵک بنێرێتە لای و بچنە لای، ئەم هەنگاوەش بەهۆی بارزانییەوە بووە".
فایەق گوڵپی: هاوپەیمانییەک لەنێوان پارتی و تورکیادا هەیە بۆ لێدانی PKK
لە بەرامبەریشدا فایەق گوڵپی، سیاسەتڤانی نزیك لە پەكەكە، کە یەکێکی دیکەبوو لە بەشداربووانی بەرنامەی رووداوی ئەمڕۆ، رایگەیاند" هاوپەیمانییەک هەیە لەنێوان سەرکردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان و تورکیا بۆ لێدانی پارتی کرێکارانی کوردستان".
گوڵپی، ئاماژە بەوە دەدات "بە هیچ شێوەیەک ناکۆکی لەسەر مەسەلەی تورکیا و ئاشتی لەنێوان باڵە جیاجیاکان یان بەرپرسە جیاجیاکانی پارتی کرێکارانی کوردستاندا نییە".
سەبارەت بە هەڵوێستی هەرێمی کوردستان لەبەرامبەر بۆردوومانەکانی تورکیا، گوڵپی بە پێویستی دەزانێت "بەرپرسانی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراقی هەڵوێستێکی روون و ئاشکریان هەبوایە، کە بەهیچ شێوەیەک رازی نین تورکیا دەستدرێژی بکاتە سەر هەرێمی کوردستان چ بە بۆردوومانکردنی بنکە و بارەگاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان، چ بە بۆردوومانکردنی رەز و باخ و گوندی جووتیارانی کوردستان، چونکە پەکەکە بەشێکە لە کورد، ئێمەش کوردین یەکێتی نەتەوەیی لەنێوان کورددا هەیە".
گوڵپی، ئاماژە بەوەش دەدات "پەکەکە ئێستا شانبەشانی هێزەکانی عێراق و هێزەکانی پێشمەرگەی باشووری کوردستان لەبەرەی دژە تیرۆردایە، ناکرێت بەتەنیا ئیدانەی ئەو بۆردوومانانە بکرێت، ئەم هەڵوێستانە هەڵوێستی زۆر لاوازن".
27/7/2015
محەممەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئیران گەیشتە شاری نەجەف و بڕیارە ئەمڕۆ دووشەممە، ٢٧ ی تەمموزی ٢٠١٥، لەگەڵ عەلی سیستانی مەرجەعیەتی شیعە کۆببێتەوە و هاوکات دوای تەواو بوونی کۆبوونەوەکانی لە شاری نەجەف، وەزیری دەرەوەی ئێران سەردانی بەغدا دەکات و لەگەڵ بەرپرسانی عێراق کۆدەبێتەوە.
وەزیری دەرەوەی ئێران لەگەڵ بەرپرسانی عێراق، رێککەوتنە ئەتۆمییەکەی ئێران و وڵاتانی رۆژئاوا تاوتوێدەکات و هاوکات دۆسێی ئەمنی عێراق و و ناوچەکەش مژارێکی دیکەی کۆبونەوەکانی نێوان زەریفی و بەرپرسە باڵاکانی عێراق دەبێت.
وەزیری دەرەوەی ئێران، دوای سەردانی بۆ وڵاتانی کوەیت و قەتەر ، ئەمرۆ گەیشتە عێراق و بڕیارە لە سەردانێکی یەک رۆژەدا لەگەڵ سیستانی گەورە مەرجەعی شیعە و بەرپرسانی عێراق کۆببێتەوە
27/7/2015
مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لە پەیامێكدا هەڵوێستی شەخسی لەسەر بۆردوومانكردنی بارەگاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان PKK لەلایەن توركیاوە راگەیاند و دەڵێت " گهڕانهوه بۆ پرۆسهی ئاشتی و گفتوگۆ تهنیا رێگهیه بۆ چارهسهری گرفتهكان و ئێمهش ئهوهی لهدهستمان بێت دهیكهین بۆئهوهی یارمهتی گفتوگۆ و ژیانهوهی پرۆسهی ئاشتی بدهین". بارزانی دەشپرسێت خهڵك مافی خۆیهتی پرسیار بكات بۆچی ههرێمی كوردستان ببێته گۆڕهپانی شهڕ و ژیان و ئاسوودهییان بشێوێت ؟
بەشار ئەسەد، سەرۆکی سووریا لە میانەی گوتارێکدا لە دیمەشقی پایتەختی سووریا لە چاوپێکەوتنی لەگەڵ سەرۆک و کەسایەتییەکانی رێکخراوە میللیەکان و سەندیکاکانی ئەو وڵاتە رایگەیاند:" دوێنێ فەرمانی لێبووردونمان بۆ ئەوانە دەرکرد، کە ریزەکانی سوپایان جێهێشتبوو".
سەرۆکی سووریا بە ئاماژەدان بەوەی بەردەوام دەبین تاکو سەرکەوتن بەدەستدێنین، گوتی:" وڵات بۆ ئەوانەیە، کە بەرەڤانی لێدەکەن، نەک ئەوانەی هەڵدێن".
بەشار ئەسەد سەرۆکی سووریا رایگەیاند:" دوژمنان بە زەقکردنەوەی جیاوازییەکانی پێکهاتەکانی سووریا دەیانەوێت، سووریا پارچە پارچە بکەن، بەڵام گەلی سووریا پارچە پارچەبوون قبووڵناکات".
سەرۆکی سووریا هەروەها گوتی:" لەماوەی ساڵانی شەڕ هەمووان تێگەیشتن، ویستێک هەیە بۆ زەقکردنەوەی مەسەلەی تاییفی لەم وڵاتەدا".
لە مانگی 3-ی ساڵی 2011 تاوەکو ئیستا شەڕی ناوخۆیی لە سووریا دەستیپێکردووە و بەشێکی زۆری رووبەری خاکی ئەو وڵاتە لەکۆنترۆڵی هێزەکانی ئۆپۆزیسیۆنی بەشار ئەسەد-دایە وەک داعش و سوپای ئازادی سووریا لە ناوچە عەرەبییەکان و یەکینەکانی پاراستنی گەڵ پەیەدە لە رۆژئاوای کوردستان.
26/7/2015
ساڵح موسلیم، هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکراتی سووریا (پەیەدە) رایگەیاند:" ئەگەر سوپای سووریا بە بیرکردنەوەیەکی نوێ و بە مەرجی نوێ بیەوێ بگەڕێتەوە ناوچەکانمان رێگا دەدەین".
ساڵح موسلیم زۆرتر دەڵێ "گومانم نییە هەواڵگری سووریا لەگەڵ ئیسلامییە توندڕەوە ئازادکراوەکانی بەندیخانەکانی سووریا خەڵکی خۆی بۆ دزەکردنە نێو داعش و هاوشێوەکانی بنێرن، ئەوان بە ئەزموونن لەم کارەدا، بەهەرحاڵ ئەمە یارییەکی ترسناکە و پێموایە داعش تەنیا یەک سەر و یەک جەستە نییە".
هاوسەرۆکی پەیەدە پێیوایە:" ئەو داعشەی هێرش دەکاتە سەر کورد پەیوەندی بە چەند لایەنێکی تورکییەوە هەبوو، ئەوکاتەی داعش گۆڤارێک دەردەکات بە ناوی دابق ئەمە پەیوەندی بە واتا تورکییەکانییەوە هەیە".
هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکراتی سووریا دەشڵێ "وادیارە دامەزراوەکانی رژێمی سووریا یاری ترسناکیان کردووە، ئاخۆ جێی سەرنج نییە رێکخراوە ئیسلامییەکان لە حەلەب لە نێو خۆیاندا بجەنگن، لە ناوچەیەکی نزیک لە بەرەی شەڕ لەگەڵ سوپای رژێم".
ساڵح موسلیم لە وەڵامی پرسیارێک لەبارەی دابینکردنی پاڵپشتی سەرەکییەوە بۆ رۆژئاوای کوردستان دەڵێ "گەلەکەمان لە باشووری کوردستان یارمەتیمان دەدات، گەلەکەمان لە باکوور لە پرسە مرۆییەکان یارمەتیمان دەدات، هاوکارییەکان لە کوردستانی عێراقەوە دارایی بوون و چەکیشیان لەگەڵدا بوو، کوردانی ئەوروپا کە ژمارەیان نزیکەی دوو ملیۆنە رۆڵی خۆیان گێڕاوە. بێگومان رێکخراوی مرۆیش هەن و مانگی سووری کوردستانیش".
هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکراتی سووریا لەبارەی ئەگەری کۆنترۆڵکردنەوەی هەموو سووریا لەلایەن رژێمی ئەو وڵاتەوە دەڵێ "پێموانییە هیچکات سووریا بگەڕێتەوە دۆخی جاران، ئێمە بەراستی لەپێناو سووریای دیموکراتی و فیدراڵی هەوڵدەدەین".
دەشڵێت:" ئەگەر سوپای سووریا بە بیرکردنەوەیەکی نوێ و بە مەرجی نوێ بیەوێ بگەرێتەوە ناوچەکانمان بۆ نا. ئەوکات یەکینەکانی پاراستنی گەل دەبنە بەشێک لە سوپای سووریا، بەڵام گەڕانەوەی سوپای بە ئەقڵییەتی بەعس و هەواڵگری بەهیچ شێوەیەک جێی قبوڵ نییە، ناگەڕێینەوە بۆ رابردوو".
ساڵح موسلیم هاوکات لە وەڵامی پرسیارێک لەبارەی مەرجی ئۆپۆزسیۆنی سووریا کە بەردەوام دیاریکردنی چارەی سەرۆکی سووریا بەشار ئەسەدیان کردووەتەوە مەرجی چارەسەر، دەڵێ "پێموایە هەڵەیە چارەنووسی گەلێک و دەوڵەتێک بە چارەنووسی تاقە کەسێک ببەستیتەوە".
هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکراتی سووریا لەبارەی بۆچوونی عەبدوڵڵا ئۆجەلان، سەرۆکی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لەبارەی پەیوەندی لەگەڵ رژێمی سووریا دەڵێ "ئەو دەیزانی ئەو پەیوەندییە بۆ بەرژەوەندی هەردوولا هەیە".
26/7/2015
فەرماندەی سوپای پاسداران لە پارێزگای سنە، ئەو پارێزگایە وەک ماڵێکی بێ حەسار لە قەڵەم دەدات و داوا لە حەسەن روحانی سەرۆککۆماری ئێران دەکات:" بودجەی پێویست بۆ داخستنی سنوورەکانی پارێزگای سنە تەرخان بکات".
محەممەد حوسێن رەجەبی، فەرماندەی سوپای پارێزگای سنە، لە میانەی سەردانەکەی سەرۆککۆماری ئێران بۆ ئەو پارێزگایە گوتی:" ئەم پارێزگایە 230 کیلۆمەتر سنووری هاوبەشی لەگەڵ باشووری کوردستاندا هەیە، کە سنوورێکی ئاڵۆز، سرووشتی و دەستەمۆ نەکراوە و پەیوەندییەکی ئینسانی و جوگرافیایی زیندوویی تێدایە".
ئەو فەرماندەیەی سوپای پاسداران، گوتیشی "سنوورەکانی ئێران بە هێزی ئینسانی دەپارێزرێ، بەڵام لە زۆر لە وڵاتانی دیکە سنوورەکان بە ئامێر و کەرەستە تایبەتەکان دەپارێزرێن".
رەجەبی داوا لە حەسەن روحانی دەکات، لەم سەردانەیدا سەرنجێکی تایبەت بە پرسی سنوورەکان بدات.
بەگوتەی رەجەبی لە:" 230 کیلۆمەتر سنوور، تەنیا 30 کیلۆمەتری بە تەواوی داخراوە". ئەو داخستنی سنوورەکان وەک هۆکارێک بۆ" ئارامبوون و گەشە و پەرەسەندن لە قەڵەم دا".
حەسەن روحانی سەرۆککۆماری ئێران سەرلەبەیانی ئەمڕۆ یەکشەممە 26-7-2015 لە رێگەی فڕۆکەخانەی سنە-وە گەییشتە ئەو پارێزگایە و لەلایەن پارێزگاری سنە، نوێنەرانی ئەو پارێزگایە لە پەرلەمانی ئێران و نوێنەری رێبەری ئێران لە پارێزگای سنە پێشوازی لێکرا.
مەسعود بارانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوای راگرتنی دەست بەجێی هێرشی فڕۆکە جەنگییەکانی تورکای دەکات بۆ سەر بارەگاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لە چەند ناوچەیەکی باشووری کوردستان.
سەرچاوەیەکی ئاگادار لە سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان تایبەت بە باسنیوزی راگەیاند، سەرۆک بارزانی پەیوەندییەکی تەلەفۆن بە ئەحمەد داودئۆغلۆ، سەرۆک وەزیرانی کاربەڕێکەری تورکیا کردووە و داوای لێکردووە دەست بەجێ بۆردومانی فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا بۆسەر بارەگاکانی پەکەکە رابگرێت،
هەر لە پەیوەندییەکەیدا سەرۆک بارزانی داواشی کردووە، کە پێویستە کێشەکان بە شێوەیەکی ئاشتییانە چارەسەر بکرێن. دووپاتی هەڵوێستی خۆیشی کردووەتەوە، بۆ چارەسەری ئاشتییانەی پرسی کورد لە باکووری کوردستان و وەلانانی چەک بۆ یەکلایکردنەوەی کێشەکان.
شەوی رابردوو، فڕۆکە جەنگیەکانی تورکیا لە چەندین شوێنی جیاواز لە باشووری کوردستان بۆرودمانی بارەگاکانی گەریلاکانی پەکەکەیان کرد. سەرۆک بارزانیش لە چەند ساڵی رابردوودا بەردەوام داوای چارەسەرییەکی ئاشتییانەی بۆپ پری کورد کردووە لە باکووری کوردستان و نێوانگیری لە نێوان قەندیل و بەرپرسانی تورکیا کردووە.
25/7/2015
قاسم ئەلمحەممەدی، فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی پارێزگای ئەنبار رایگەیاند ''لە ئۆپەراسیۆنێکی سەربازیدا و بە هاوکاری هێزەکانی پۆلیسی فیدراڵی و هێزەکانی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و چەکدارانی حەشدی شەعبی توانرا ناوچەی تەل مشێهید لە رۆژهەڵاتی رومادی کۆنترۆڵ بکرێتەوە و زیاتر لە 22 چەکداری داعش بکوژرێن.
ئەلمحەممەدی گوتیشی '' هێزەکانی ئەندازیاری سەربازی توانیویانە 25 بۆمبی چێندراو لە ناوچەی دەربەند لە رۆژهەڵاتی رومادی پووچەڵ بکەنەوە، هاوکات فڕۆکە جەنگییەکان توانیویانە ژمارەیەک ئۆتۆمبێلی پڕ لە چەک و تەقەمەنی داعش لە ناوچەی ئەلبو عیسە بۆردوومان بکەن''.
بە گوتەی بەرپرسانی ئەمنی و پۆلیسی ئیتحادی توانراوە هێڵی گەیاندنی کۆمەک بۆ چەکدارانی داعش لە ناوچەکانی ئەلحوسەیبە و سەجارییە بگرن و دواتریش توانراوە تەل مشێهید کۆنترۆڵ بکەنەوە.
دوای راگەیاندنی ئۆپەراسیۆنی کۆنترۆڵکردنەوەی پارێزگای ئەنبار لە 13-ی تەمموزی 2015 لەلایەن وەزارەتی بەرگری عێراق، هێزە ئەمنییەکانی عێراق گەمارۆی چەندین ناوچەی ژێر دەستی داعشیان داوە و لە هەندێک ناوچەشدا پێشڕەوییانکردووە.
25/7/2015
گوتەبێژێك بەناوی فەرماندەیی گشتی هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان لە روونکردنەوەیەکدا بۆ رای گشتی لیستی ئەو چەک و پێداویستییانەی کە بۆ رۆژئاوای کوردستانیان ناردووە و دەقی نامەیەکی سوپاسگوزاری ساڵح موسلم بۆ بارزانی بڵاوکردەوە.
لە روونکردنەوەکەدا هاتووە "هاوكاریكردنی خوشك و براكانمان لە رۆژئاوا و یارمەتیدانی كۆبانێ ئەركێكی نەتەوەیی بوو. هەر لە سەرەتای دەستپێكی پەلاماری تیرۆریستان بۆ سەر رۆژئاوا هەتا ئێستا سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان بەردەوام و بە شێوازی جۆراوجۆر یارمەتیی مرۆیی و سەربازیی رۆژئاوای داوە". هەروەها دەڵێت "بۆ ئاگاداربوونی رای گشتیی كوردستان لیستی ئەو چەك و پێداویستییە سەربازیانە كە لە رێككەوتی 6ـی 8ـی 2013 هەتا 30ـی 6ـی 2015 هەرێمی كوردستان بۆخەڵكی رۆژئاوا ناردوویەتی بڵاو دەكەینەوە".
جگە لە لیستی هاوکارییەکان، نامەیەکی ساڵح موسلیمیشیان بۆ بارزانی بڵاوکردووەتەوە.
روونكردنەوەیەك بۆ رای گشتیی كوردستان
هاوكاریكردنی خوشك و براكانمان لە رۆژئاوا و یارمەتیدانی كۆبانێ ئەركێكی نەتەوەیی بوو. هەر لە سەرەتای دەستپێكی پەلاماری تیرۆریستان بۆ سەر ڕۆژئاوا هەتا ئێستا سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان بەردەوام و بە شێوازی جۆراوجۆر یارمەتیی مرۆیی و سەربازیی ڕۆژئاوای داوە. بۆ ئاگاداربوونی ڕای گشتیی كوردستان لیستی ئەو چەك و پێداویستییە سەربازیانە كە لە ڕێككەوتی 6ـی 8ـی 2013 هەتا 30ـی 6ـی 2015 هەرێمی كوردستان بۆخەڵكی ڕۆژئاوا ناردوویەتی بڵاودەكەینەوە.
"هەروەها نامەی سوپاسگوزاریی ساڵح موسلیم هاوسەرۆكی پەیەدە دەخەینە بەردیدی ڕای گشتیی كوردستان كە لە 15ـی 10ـی 2014 بۆبەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستانی ناردووە و، تێیدا سوپاسی بەڕێزیان دەكات لە بەرانبەر ئەو چەك و یارمەتیانەی هەرێم ڕەوانەی كردووە بۆ پشتگیریی شەڕڤانان لە ڕۆژئاوا".
گوتەبێژێك لە فەرماندەیی گشتیی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان
25ـی 7ـی 2015
دەقی نامەی سوپاسگوزاری و داواكاریی ساڵح موسلیم هاوسەرۆكی پەیەدە بۆ بارزانی
بەڕێز مەسعود بارزانی
سەرۆكی ھەرێمی كوردستان
لەدڵەوە سوپاسی پاڵپشتیی ئێوە دەكەین لەبەرانبەر ئەو بەرخودانە پیرۆزەی كە لە کۆبانی و لەگشت ڕۆژئاوای كوردستاندا بەردەوامە.
لەگەڵ ئەم نامەیە لیستی پێداویستیە بەپەلەكانی خۆمانتان بۆ دەنووسین. وەك چۆن قسەمان لەسەری كردووە. ئومێدەوارین لەماوەیەكی كورتدا دابینبكرێت.
لەگەڵ ڕێزی لەدڵەوە.
ساڵح موسلیم
15.10.2014
ماوەی سێ ساڵە تورکیا داوای "هەرێمی ئارام" دەکات، دواجار ئەمریکا و تورکیا لەسەر هەندێک هەنگاو لەبارەی سووریاوە رێککەوتن.
بەپێی ئەو رێککەوتننامەیەی میدیای تورکیا باسی لێوە دەکات، بنکەی ئاسمانی ئەنجەرلیک لە تورکیا بۆ فڕۆکە جەنگییەکانی ئەو وڵاتانە دەکرێتەوە کە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتییان دژی داعش پێکهێناوە.
لەبەرامبەر تەرخانکردنی بنکەی ئەنجەرلیک ئەمریکا بەڵێنی بە تورکیا داوە بەقوڵایی 90 کم "هەرێمی ئارام" دروستبکرێت.
هەرێمی ئارام لە کوێ دەبێت؟
هەرێمی ئارام دەکەوێتە سنووری نێوان تورکیا- سووریا و لەنێوان مارع - جەرابلوس بە قوڵایی 90 کم دەبێت، ئەو 90 کیلۆمەترە لەلایەن فڕۆکە جەنگییەکانی هاوپەیمانانەوە چاودێری دەکرێت، لە کاتی پێویستیشدا فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا دەتوانن ئۆپەراسیۆنی ئاسمانی تێدا ئەنجام بدەن.
بنکەی ئەنجەرلیکیش بۆ چاودێری تەکنیکی فڕۆکە جەنگییەکانی هاوپەیمانان کراوە دەبێت و تیمێکی سەربازی 40-50 کەسی دەچنە ئەنجەرلیک. هاوکات فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە بنکەی ئەنجەرلیکەوە چاودێری سووریا دەکات، ئەمەش دوای ئەوەی کە تورکیا لە ساڵی 2011ـەوە رێگای بە ئەمریکا داوە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە بنکەی ئەنجەرلیکەوە بۆ چاودێری ئەمنی لە سووریا بەکاربهێنێ و لەوکاتەوە 4 فڕۆکەی بێفڕۆکەوان براونەتە ئەو بنکەیە، لە مانگی ئاداری 2011ـش یەکێک لە فڕۆکەکان لە لازقییە کەوتەخوارەوە.
بەپێی بەیاننامەیەکی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، بڕیارە ئەنتۆنی بلینکەن، یاریدەدەری وەزییری دەرەوەی ئەمریکا سەردانی تورکیا بکات.
سەردانەکە 30 تەمموزی 2015 ئەنجامدەدرێت و لەگەڵ بەرپرسانی تورکیا لە ئەنقەرە کۆدەبێتەوە، بەپێی هەواڵیکی میدیای تورکیا جگە لە کۆبوونەوەی بلینکەن لەگەڵ بەرپرسانی تورکیا، لەگەڵ نوێنەرانی رێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی دیدارێک ئەنجامدەدات.
بلینکەن بەر لەوەی سەردانی تورکیا بکات لە 27 تاوەکو 30 تەمموز سەردانی ئیسپانیا، ئیتالیا و ڤاتیکان دەکات.
هەرێمی ئارام چییە؟
هەرێمی ئارام كە بە ئینگلیزی پێیدەگوترێ buffer zone ، ئەو ناوچانەن كە وەك كەلێنێك دەخرێنە نێوان دوو گرووپ یاخود لایەنی شەڕ، بۆ ئەوەی لەیەكدی جیاببنەوە و سەنگەر لەیەكدی نەگرن. بەزۆریش لەنێوان هێزە سەربازییەكاندا دروستدەكرێت، كە ئامانج لێی پاراستنی خەڵكی سڤیلە لەو شەڕانەی لە ناوچە و وڵاتێكی دیاریكراودا روودەدات، سنووری هەرێمی ئارام پێویستە لەلایەن نەتەوە یەكگرتووەكانەوە دەستنیشان بكرێت.
یەكێك لە نموونەی ئەو هەرێمە ئارامانەی كە لەمێژووی نزیك دانرا، 23 ساڵ لە مەوبەر و دوای كۆڕەوە ملیۆنییەكەی كورد لە ئاداری 1991 بوو، كاتێك ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی هێڵی 36ی وەك ناوچەی پارێزگاری بۆ هەرێمی كوردستان دیاریكرد، لەوكاتەوە فڕۆكە جەنگییەكان و سوپای عێراق رێگەی لێگیرا لە ئاسمان و زەوی لەڕووی سەربازییەوە مەترسی بخاتە سەر باشووری كوردستان.
توركیا لە مانگی تشرینی یەكەمی 2011، واتە دوای 7 مانگ لە دەستپێكردنی شەڕی نێوخۆیی سووریا، بیری لە پێكهێنانی هەرێمێكی ئارام كردووەتەوە و هەوڵەكانی بۆ ئەو مەبەستە دەستپێكردوون. پەرلەمانی توركیا ساڵی 2014 پڕۆژەبڕیارێكی پەسندكرد، كە رێگا بە هێزە چەكدارەكانی توركیا دەدات لەدەرەوەی سنووری وڵاتەكەیان ئۆپەراسیۆن ئەنجامبدەن.
24/7/2015
رۆژنامەی گاردیانی بەریتانی رایگەیاند وادیارە تورکیا لەوە ترسا شەڕی نێوان پارتی کرێکارانی کوردستان و رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" لەسەر خاکی خۆی هەڵبگیرسێ.
رۆژنامەی گاردیان لە گوتاری دەستپێکی ژمارەی ئەمڕۆیدا لەبارەی هێرشە ئاسمانییەکانی تورکیا لە دژی رێکخراوی داعش لە سووریا و رێگەدان بە بەکارهێنانی بنکە ئاسمانییەکانی تورکیا لەلایەن ئەمریکاوە بۆ هێرشکردنە سەر داعش، زۆرتر دەڵێ: "ئەگەر هەیە ئەم پێشهاتانە گۆڕانێکی مێژوویی بن لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و دەرئەنجامەکانی هەنگاوەکانی تورکیا، کە بریتین لە جوڵەی سەربازی و توندترکردنی رێوشوێنی ئەمنی و دەستگیرکردنی گومانلێکراوان کە بە سیخوڕی دەوڵەتی ئیسلامی و چەکدارانی کورد دەناسرێن".
گاردیان هەروەها نووسیویەتی " ئەگەری هەیە ئەمە بەراستی ببێتە هۆی بەهێزکردنی ئەنجامەکانی هەڵمەتی ئاسمانی و کەمکردنەوەی چوونی پارە و چەک و چەکدار بۆ نێو داعش".
رۆژنامە بەریتانییەکە دەشڵێ "ئەم دەستکەوتانە تاقە دەرئەنجامەکانی ئەم هەنگاوە نابن و دەرئەنجامی ئاڵۆزتری لێدەبێتەوە لەسەر زەوی لە تورکیا".
گاردیان ئاماژەش دەکات کە "کێشەکە لەسەرەتاوە بریتییە لەوەی کە ئەنقەرە هەوڵی دەدا کەشی دووژمنایەتی لەگەڵ رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی و پارتی کرێکارانی کوردستان رابگرێ، هەرچەندە دانووستانەکانی لەگەڵ بزوتنەوە جووداخوازە دێرینە کوردییەکە و سەرکردەی بەندکراو عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە ساڵی 2012وە، بەڵام ئەنقەرە لەهەمان کاتدا هەوڵی بەهێزکردنی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی دەدا لە دژی کورد".
رۆژنامەی گاردیان هاوکات دەڵێ "وادیارە تورکیا بەم دواییە لەوە ترسا شەڕی نێوان پارتی کرێکارانی کوردستان و رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی لەسەر خاکی تورکیا هەڵبگیرسێ، بەتایبەت دوای تەقینەوە خۆکوژییەکەی پرسووس کە بووە هۆی کوژرانی 32 کەس لە شارۆچکە نزیکەکە لە سنووری سووریا و رووداوەکە چەند هێرشێکی پارتی کرێکارانی کوردستانی بۆ سەر پۆلیسی تورکیا بەدوای خۆیەوە هێنا، بە بیانوی ئەوەی پۆلیس شکستی هێنا لە پاراستنی کورد".
لەکۆتاییدا رۆژنامە بەریتانییەکە ئاماژەش دەکات کە "کلیلی سەرەکی بۆ تێگەیشتن لە هەڵوێستی دژبەیەکی تورکیا بریتییە لە ترسی تورکیا لە ئەگەری سەرکەوتنی کورد لە کۆتاییدا، ئەمەش هانیان دەدات داوای مافی خۆبەڕێوەبەری (ئۆتۆنۆمی) بکەن، کە تورکیا رەتیدەکاتەوە".
25/7/2015