ئەندامێکی ئەنجوومەنی گەلی سووریا چوونی سەرۆکوەزیرانی تورکیا بۆ نێو خاکی رۆژئاوای كوردستان بەبێ رەزامەندی حکومەتی وڵاتەکەی بە دەستدرێژی دادەنێت بۆسەر پیرۆزی خاکی سووریا.
شەریف شەحادە، ئەندامی ئەنجوومەنی گەلی سووریا، لە لێدوانێکدا رۆژی یەکشەممە 10ی ئایار بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند "چوونی سەرۆکوەزیرانی تورکیا بۆ نێو خاکی سووریا، دەستدرێژییە بۆسەر پیرۆزی خاکی سووریا و بەڵگە لە تێوەگلانی حکومەتی تورکیا لەو رووداوانەی ئێستا لە سووریا گوزەردەکەن".
شاحەدە ئاماژە بۆ ئەوە دەكات " ئەوەی داودئۆغڵو ئەنجامیدا، بەڵگەیەکی روونە لەسەر ئەو هەماهەنگییەی لە نێوان حکومەتی تورکیاو باڵە تیرۆریستییەکانی وەک داعش و جەبهەتولنەسرە هەیە، بەوەی رێگایان بۆ داودئۆغڵو کردووەتەوە بێتە ناوچەکانی خای سووریا".
بە قسەی شاحەدە، داودئۆغڵو بەهیوای دووبارەبوونەوەی ئیمۆراتۆریەتی عوسمانیی و داگیرکردنی خاکی عەرەبە لە نوێوە و لەژێر ناوی نوێ. دەشڵێت "داعش و ئەردۆغان دوو رووی یەک دراون".
رۆژی یەکشەممە ئەحمەد داودئۆغڵو، سەرۆکوەزیرانی تورکیا سەردانی مەزارگەی سلێمان شای كرد لە گوندی "ئاشمێ" ی رۆژئاوای كوردستان.
پێشتر مەزارگەی سلێمان شا لە ناوچەی قەرەقوزاق بوو لە کەناری رووباری فورات لە باشووری رۆژئاوای کۆبانێ، بەر لە سێ مانگ سوپای تورکیا رووفات و کەلوپەلی مەزارگەكەی لەسەر سنووری نێوان تورکیا و سووریا گواستەوە بۆ گوندی ئاشمێ لەنێو خاکی رۆژئاوای كوردستان.
11/5/2015
بەپێی راگەیێنراوێكی رێكخراوی تەندروستی جیهانیی، كۆماری ئیسلامیی ئێران رێكخراوەكەی ئاگاداركردۆتەوە لۆ تۆماركردنی حاڵەتێكی نوێی پەتای كۆرۆنا.
نەخۆشەكە لە رەگەزی نێرە و تەمەنی 61 ساڵە، لە 18ی ئادارەوە تووشی هەوكردنی كۆئەندامی هەناسە بوبو رۆژی 27ی ئەپریل لە نەخۆشخانە دەركرابوو بەهۆی باشبوونەوەی باری تەندروستی ، سەرەتای ئەم مانگە پشكنینەكان دەریان خستبوو كە هۆكاری نەخۆشكەوتنەكەی بریتییە لە ڤایرۆسی كۆرۆنا.
دوای لێكۆڵینەوە دەركەوت هەفتەیەك بەر لە نەخۆشكەوتنی، بەركەوتنی هەبووە لەگەڵ دوو كەس كە ئەنفلۆنزایان هەبووە و لە گەشتی ئایینی عەمرە گەڕاونەتەوە. دەبێت بڵێن سعودیە و كەنداو زۆرترین حاڵەتی ئەو جۆرە ئەنفلۆنزایەیان تێدا بڵاوبۆتەوە.
بەربڵاوترین گیانەوەری گوازەرەوەی ڤایرۆسەكە وشترە، بۆیە رێكخراوی تەندروستی جیهانیی داوا لە خەڵكی دەكات بە وریاییەوە مامەڵە لەگەڵ وشتر بكەن: بەجۆرێك نە میزەكەی بخۆنەوە نە شیری نەكوڵاوی بخۆنەوە نە گۆشتی باش نەكوڵاوی بخۆن، ئەگەر نەخۆشیی هەبوو لێی نزیك نەبنەوە، هەمووكات بەر دەستدان لێی و دوای ئەوەش بەباشی دەست بشۆن.
رێكخراوی تەندروستیی جیهانیی دەلێت تاوەكوو ئێستا 1112 حاڵەتی سەلمێنراوی پەتای كۆرۆنا تۆماركراون كە 422 كەسیان گیانیانلەدەستداوە.
١٠/٥/٢٠١٥
مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە ویلایەتی ڤێرجینیا وتارێکی بۆ رەوەندی کوردی پێشکەشکرد. لەو وتارەدا باسی شەڕی داعش ، بەشداریی پێشمەرگە لە شەڕی موسڵ و ئەنجامی سەردانەکەی لەو چەند رۆژەدا بۆ ئەمریکا و پەیوەندییەکانی هەولێر و بەغدای کرد.
سەبارەت بە شەڕی داعش ، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، رایگەیاند " داعش لە شکستدایە، بەڵام ئەوە بەو مانایە نییە بڵێین مەترسی داعش نەماوە". بارزانی ئاشکراشیکرد، کە " تاوەکو ئێستا لەسەر دەستی پێشمەرگە و بەهۆی هێرشی فڕۆکە جەنگییەکانی هاوپەیمانانەوە 11 هەزار چەکداری داعش کوژراون". گوتیشی "تاوەکو ئەوکاتەی هاتووین بۆ ئەمریکا لە هێزەکانی پێشمەرگە 1200 شەهید و 7000 بریندار هەیە". ئاماژەی بەوشکرد کە پێشمەرگە توانیویەتی 20 هەزار کیلۆمەتر چوارگۆشە زەوی لە داعش پاکبکاتەوە.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان نیگەرانیی خۆی لە پێنەدانی چەک لەماوەی رابردوودا لەلایەن حکومەتی عێراقەوە بە پێشمەرگە خستەڕوو و گوتی "سەرەڕای رێککەوتنی هەولێر و بەغدا لەساڵی 2007ەوە لەسەر هاوکاریکردنی سەربازی، بەڵام بەغدا هاوکاریی نەکردین و هەموو چەکەکانی لە سەربازگەی تاجی حیجز کرد، کە پێموایە ئێستا داعش بەو چەکانە شەڕی پێشمەرگە دەکات".
بارزانی گوتیشی "داعش 1700 هەمەری گوللەنەبڕی لە جەیشی مالیکی گرت، کە بە خەونیش بەتەمای شتی وەها نەبوون، هەر بەو هەمەرانەش شەڕی پێشمەرگە دەکەن، کە زۆرترین زیانی پێشمەرگە بەهۆی بۆمبڕێژکردنی ئەو ئۆتۆمبێلانەوە بووە".
بارزانی باسی لەوەشکرد کە ئەمریکا گرەنتی داوە چەک بداتە هێزی پێشمەرگە و گوتی "ئەوە یەکەمجارە دڵنیابین لەوەی لەلایەن ئیدارەی ئۆباماوە چەکی پێویست دەگاتە دەست پێشمەرگە". گوتیشی "ئەگەر زووتر چەکی پێویست بگەیشتایەتە دەست پێشمەرگە، ئەوا ئەو زیانە زۆرەمان نەدەبوو".
سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بە شەڕی گرتنەوەی موسڵ کرد و سەبارەت بە بەشداریکردنی پێشمەرگە لەو شەڕە گوتی "پێشمەرگە رۆڵی خۆی دەبێ لە موسڵ، بەڵام بیرمان ناچێ موسڵ بارودۆخی تایبەتی خۆی هەیە و نەتەوەی جیاوازی تێدایە، دەبێ دوای رزگارکردنی موسڵ ئەو پێکهاتانە دڵنیاببنەوە کە جارێکی دیکە رووبەڕووی کارەساتێکی لەو جۆرە نابنەوە".
هەر سەبارەت بە بەشداری پێشمەرگە لە شەڕی موسڵ ، بارزانی ئاماژەی بە پێکهێنانی ئەو لیژنە سەربازییە باڵایە کرد کە لەنێوان هەولێر و بەغدا پێکهێنراوەو گوتی "رزگارکردنی موسڵ لە بەرژەوەندی هەرێمی کوردستانە، چونکە تاوەکو داعش لە موسڵ بێت مەترسی بۆ سەر هەرێمی کوردستان دەبێ، ئەگەر رێککەوتنی سیاسیش بکرێ، ئەوا پێشمەرگە بە دڵگەرمییەوە بەشداری شەڕی موسڵ دەکات".
سەبارەت بە پەیوەندییەکانی نێوان هەولێر و بەغدا، بارزانی رایگەیاند، کە لەئێستادا پەیوەندییەکان باشن و هەردوولا هەوڵی چارەسەرکردنی کێشەکان دەدەن. بەڵام ئاماژەی بەوەکرد کە بەغدا هێشتا پابەندی ئەو رێککەوتنە نەبووە، کە مانگی 12ی ساڵی رابردوو لەبواری وزە لەنێوان هەولێر و بەغدا واژۆکرا و گوتی "بەغدا بەقەد ئەو هەناردەی نەوتەی هەرێمی کوردستان پارە نانێرێ".
بارزانی 3ی ئەم مانگە بە سەرۆکایەتی شاندێک بەرەو واشنتن بەڕێکەوت. رۆژی 5ی مانگ لەگەڵ باراک ئۆباما سەرۆکی ئەمریکا و جۆ بایدنی جێگری کۆبووەوە. لەو وتارەشیدا جەختیکردەوە کە سەردانەکەی لەسەر بانگهێشتی فەرمی کۆشکی سپی بووە.
10/5/2015
بەپێی ئەو زانیارییانەی بە تۆڕی میدیایی رووداو گەیشتوون ، ئێوارەی ئەمڕۆ شەممە لە شاری سەردەشتی رۆژهەڵاتی کوردستان بەمەبەستی پاڵپشتی لە خۆپیشاندانەکانی شاری مهاباد ، سەدان هاونیشتمانی رژاونەتە سەر شەقامەکان و لەنێوان خۆپیشاندەران و هێزی پۆلیس تێکهەڵچوون روویداوە.
بەپێی زانیارییەکان گردبوونەوەکە بە بەشداری سەدان کەس لە مەیدانی سەرچاوە دەستیپێکردووە و بەرەو مەیدانی سەردار سەلاحەدینی ئەیوبی رۆیشتوون.
بەگوتەی شایەتحاڵان ، هێزە ئەمنییەکان رێگرییان لە خۆپیشاندانی هاونیشتمانیان کردووە و داوایان لێکردوون کە بڵاوە بکەن ، بەڵام ئەو داوایە لەلایەن هاونیشتمانیانەوە رەتکراوەتەوە و گرژی و ئاڵۆزی لەنێوان خۆپیشاندەران و هێزەکانی پۆلیس روویداوە و لەئەنجامدا پۆلیس تەقەی لە خۆپیشاندەران کردووە و چەند کەسێکیشیان دەستبەسەر کردووە ، تا ئێستا ژمارەی بریندار و گیراوەکان نەزانراوە .
خۆپیشاندەرێک لە شاری سەردەشتەوە بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند " خۆپیشاندانەکە بە بەشداری سەدان کەس بەرێوەچووە و تێیدا دروشمی مهاباد تەنیا نییە ، سەردەشت پشتیوانییە دەگوترایەوە" .
10/5/2015
رێکخراوی ئەمنستی ئینتەرناشناڵ راپۆرتێکی سەبارەت بە خۆپیشاندان و گرژیی و ئاڵۆزییەکانی شاری مهاباد لە رۆژهەڵاتی کوردستان بڵاوکردەوەو داوادەکات دەسەڵاتدارانی ئێران رێز لە مافی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی دەربڕینی ئاشتیخوازانە بگرن.
ئێوارەی رۆژی پێنجشەممە 7ی ئایاری 2015، دوای بانگەوازی هەندێک لە رێکخراوی ژنانی پارتەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین لەدژی گیانلەدەستدانی گوماناوی فریناز خوسرەوانی، کارمەندی هوتێل تارا، هەزاران کەس لە هاونیشتمانیانی مەهاباد، لەبەردەم هۆتێل تارا خۆپیشاندانێکیان ئەنجامدا. خۆپیشاندەران ئاگریان لە هۆتێلەکە بەردا. پاشانیش شەڕ لەنێوان خۆپیشاندەران و پۆلیس روویدا، پۆلیس دوای بەكارهێنانی گازی فرمێسكڕێژ، تەقەشی لە خۆپیشاندەران كرد.
لە راپۆرتەکەی ئەمنستی ئینتەرناشناڵدا هاتووە: "هێزە ئەمنییەکانی ئێران مافی خۆیانە پارێزگاری لەخۆیان بکەن، دەبێ ئەو پارێزگاری لەخۆکردنە بەپێی ستانداردە نێودەوڵەتییەکانی بەکارهێنانی هێزبێت لەلایەن حکومەتەوەو هەر خۆپیشاندانێکی نوێش لە مهاباد بکرێت لەسەر بنەمای ئەو ستانداردانە مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت".
ئەمنستی ئینتەرناشناڵ ئاماژەی بەوەشکردووە، کە بەکارهێنانی هێز لەلایەن پۆلیسی ئێرانەوە بەرامبەر زۆرینەیەکی خۆپیشاندەر بووە، کە تووندوتیژییان نەویستووە. ئەوەشخراوەتەڕوو "ئەم کردەوانە هەستەوەرییەکان لەناوچەکەدا زیاتر دەکەن لەوەی کە ئێستا هەیە، بۆیە پێویستە دەسەڵاتدارانی ئێران رێز لە مافی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی دەربڕینی ئاشتیخوازانە بگرن".
لە بەشێکی دیکەی راپۆرتەکەدا ئەمنستی ئینتەرناشناڵ رایگەیاندووە "ئێمە بە بەڵگەنامەوە دەیسەلمێنین کە ئێران مێژوویەکی درێژی لەگەڵ سەرکوتکردنی خۆپیشاندەراندا هەیە، بۆیە پێویستە ئێران لەجیاتی بەکارهێنانی هێز، لیژنەیەکی بێلایەنانە بۆ لێکۆڵینەوە لە رووداوی کوژرانی کچەکەی مهاباد دروستبکات".
حکومەتی ئێران ئاماری فەرمی بریندارانی خۆپێشاندان و ناڕەزایەتییەکانی رۆژی پێنجشەممەی مهابادی بڵاوکردەوەو هەڕەشەی ئەوەش دەکات، ئەگەر ناڕەزایەتییەکان بەردەوامبن بە تووندی رووبەڕوویان دەوەستنەوە. عەلیرەزا رادفەر، جێگری سیاسی و ئەمنی پارێزگاری ورمێ، رۆژی هەینی 8/5/2015 بە میدیاکانی ئەو وڵاتەی راگەیاندووە، لە رووداوەکانی ئەو رۆژەدا 25 کەس برینداربوون، کە 7یان فەرمانبەری پۆلیسی مهابادن.
٩/٥/٢٠١٥
هێزی گەریلای پارتی كرێكارانی كوردستان PKK ئەمڕۆ رایگەیاند كە لە ئەنجامی ئۆپەراسیۆنی هێزەكانی سوپای ئێراندا، پاسدارێكی ئێرانیان كوشتووە.
ناوەندی راگەیاندنی هێزەكانی پاراستنی گەل HPG بڵاویكردەوە دوێنێ سوپای ئێران ئۆپەراسیۆنێكی لە ناوچەی سۆمای سەر بە پارێزگای ورمێی رۆژهەڵاتی كوردستان ئەنجامدا ، دوای ئەوەی سوپای ئێران لە ناوچەیەك نزیكبوونەتەوە كە گەریلای لێبووە ، هێزەكانی گەریلا گوللەی ئاگاداركردنەوەیان بە ئاسماندا تەقاندووە ، بەڵام سوپای ئێران بەردەوامبووە لە پێشڕەویكردن و لە ئەنجامدا ، شەڕ لەنێوان هەردوولادا دروستبووە و پاسدارێكی ئێران كوژراوە.
HPG لە راگەیێندراوەكەیدا دەڵێ :" هێزەكانی سوپای ئێران بە ئامانجی هەڵگیرساندنی شەڕ و پێكدادان لە هەرێمەكانی گەریلا ، سێ جار هەوڵی دروستكردنی شەڕیاندا . هێزەكانی گەریلاش بە ئامانجی خۆپاراستن دووجار گوللەی هۆشیاركردنەوەیان بەكارهێناوە".
ئەو راگەیێندراوەی HPG لەلایەن سوپای ئێران و هیچ لایەنێكی بێلایەنەوە پشتڕاستنەكراوەتەوە.
رووداو – سلێمانی
9/5/2015
پرۆژەی هێڵی ئاسنی کرماشان یەکێک لەو پرۆژانەیە کە ئێستا راگەیاندنەکان لەبەر کۆنبوونی ناسناوی پرۆژە ریش سپییەکەیان لێناوە.
ساڵی 1990 بوو کە لێکۆڵینەوە لەسەر راکێشانی هێڵی ئاسن بۆ کرماشان دەستیپێکرد. یازدە ساڵی خایاند تا کاری لێکۆڵینەوە تەواو بوو و سەرەنجام ساڵی 2001 دەست بە جێبەجێکردنی پرۆژەکە کرا. بەڵام دوای 14 ساڵ رەوتی کارەکانی زۆر بە ئارامیی دەچنە پێش. بەپێی راپۆرتی ئاژانسی هەواڵی مێهر، هۆکاری ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ جێبەجێنەبوونی بەڵێنەکانی بەرپرسان و تەرخاننەکردنی بودجەی پێویست بۆ تەواوکردنی پرۆژەکە.
ئەو هێڵە ئاسنە 605 کیلۆمەتر درێژەو هەم بۆ راگواستنی گەشتیار و هەمیش بۆ راگواستنی کاڵاو شتومەک بەکاردێت. ئەو هێڵی ئاسنە قەسری شیرین لەسەر سنووری باشووری کوردستان، کرماشان و هەمەدان بە هێڵی ئاسنی سەرتاسەریی ئێرانەوە دەبەستێتەوە.
هێڵی ئاسن یەکێک لە ژێرخانە گرینگەکانی پەرەسەندنی هەر وڵاتێکە، بۆیە بۆ پارێزگایەکی وەک کرماشان راکێشانی هێڵی ئاسن زۆر گرینگە. توانای زۆر بۆ گواستنەوەی گەشتیار ، گواستنەوەی کاڵا و شتومەکی هەرزان، دەستڕاگەیشتنی ئاسانتر بە شوێنەکانی دیکەی وڵات - بەتایبەت ناوەند و دروستکردنی رێگایەکی ئاسان و هەرزان بۆ پەیوەندیی لەگەڵ باشووری کوردستان و عێراق خاڵە گرینگەکانی هێڵی ئاسنی کرماشانن.
بەرپرسانی پارێزگای کرماشان دەڵێن: بەپێی ئەو بەڵێنانەی کە بەرپرسان لەوانەش جێگری سەرۆککۆمار داویانە، پرۆژەی هێڵی ئاسنی کرماشان دەبێت تا 14 مانگی دیکە تەواوبێت. بەڵام ئەگەر بەڵێنەکان وەک ساڵانی رابردوو بێت، ئەستەمە تەواو بێت. جێگری پارێزگاری کرماشان دەڵێ: جێگری سەرۆککۆمار بەڵێنی دابوو کۆی بودجەی (ساڵی 1393 هەتاوی) پرۆژەکە بدات، بەڵام بەهۆی کەمیی پارەوە جێبەجێ نەبوو.
ئەمساڵ 168 ملیار تمەن بودجە بۆ رێگای ئاسنی کرماشان تەرخانکراوە. جێگری پارێزگای کرماشان دەڵێ: لە هەوڵداین 250 ملیار تمەنی دیکەش قەرز وەربگرین، تا بەڵکو پرۆژەکە لە کاتی دیاریکراوی خۆیدا تەواوبێت.
9/5/2015
پەرلەمانتارێكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا رایگەیاند، پێدەچێت هیچ هاوئاهەنگییەك لە نێوان سەرۆكی هەرێمی كوردستان و سەركوەزیرانی عێراقدا نەبێت سەبارەت بە سەردانەكەی بارزانی بۆ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا. دەشڵێ " ئەمریکا هاوشێوەی سەرۆكی دەوڵەتێك پێشوازیی لە بارزانی کرد".
عالیە نسەیەف، پەرلەمانتاری ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا، كە نووری مالیكی، جێگری سەرۆككۆماری عێراق سەرۆكایەتی دەكات، لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا گوتی: " ئاشكرایە هیچ هاوئاهەنگییەكی راستەوخۆ لەنێوان مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان و حەیدەر عەبادی، سەرۆكوەزیرانی عێراقدا نییە سەبارەت بە سەردانەكەی بارزانی بۆ واشنتن". دەشڵێت "هەرێمی كوردستان وەكو دەوڵەتێك مامەڵە دەكات، تەنانەت لە كاتی سەردانەكەشی بۆ ئەمریكا هاوشێوەی سەرۆكی دەوڵەتێك پێشوازی لێكرا، سەرەڕای بەرزكردنەوەی ئاڵای كوردستان كە پرسێكی رەتكراوەیەو پێشێلكردنی سەروەری عێراقە".
عالیە نسەیەف گوتیشی: "ئەو سەردانەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ ئەمریكا بەڵگەیە لەسەر بەردەوامیی نیازی ئەمریكا بۆ دابەشكردنی عێراق و جێبەجێكردنی پڕۆژەی جۆ بایدن، جێگری سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكان". پێشيوايە مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەو سەردانەی بۆ ئەمریكاو بەبێ ئاگاداری حكومەتی عێراق "جارێكی دیكە پێشێلی دەستووری عێراقی كردووە".
بارزانی 3ی ئەم مانگە بەرەو واشنتن بەڕێکەوت و 5ی مانگ لەگەڵ شاندەکەی یاوەری لەگەڵ باراک ئۆباما، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و جۆ بایدنی جێگری کۆبووەوە.بەپێی بەرنامەی سەردانەکەی، ماوەی سەردانەکەی 7 رۆژ دەخایێنێت، دوای ئەمریکاش سەردانی چیک و هەنگاریا دەکات.
ئەندامانی شاندی كوردستان بە سەرۆكایەتی مەسعود بارزانی، لە قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، مستەفا سەید قادر، وەزیری پێشمەرگە، مەسروور بارزانی راوێژكاری ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان، ئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سرووشتییەكان، دەرباز كۆسرەت رەسوڵ، وەزیری ئاوەدانكردنەوە، فەلاح مستەفا، بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوە، فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و بەیان سامی عەبدولرەحمان، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئەمریكا پێكهاتبوو.
چوارەم سەردانی بارزانی بۆ ئەمریکا کاردانەوەو دەنگدانەوەی زۆری هەبوو و بە بڕوای شارەزایانیش سەردانەکەی ئەمجارەی بارزانی جیاواز بوو ، بەو پێیەی شاندێکی حكومی هاوسەفەری بارزانی بوون، هەروەها دیدار و کۆبوونەوەکانیشی چڕتربوونەتەوە.
9/5/2015
سەرۆککۆماری تورکیا نیگەرانی خۆی بەرامبەر قسەکانی ڤلادیمیر پوتین، سەرۆکی رووسیا دەخاتەڕوو کە وشەی کۆمەڵکوژی بۆ "کۆمەڵکوژی ئەرمەنەکان" بەکارهێنابوو.
رەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا گوتی: "بە پوتینم گوت کە زیانی لە پەیوەندییەکانی نێوانمانداوە و دووبارە چاو بە پەیوەندییەکانماندا دەخشێنینەوە".
رۆژی پێنجشەممە 7ی ئایاری 2015، ئەردۆغان بۆ هەڵسەنگاندنی رووداوەکانی ساڵی 1915 کە هەر لەو ساڵەدا کۆمەڵکوژی ئەرمەنەکان بە دەستی عوسمانییەکان روویدا، خوانێکی بۆ چەند ئەکادیمیسانێک سازکرد.
ئەردۆغان گوتی: "بە تەلەفۆن قسەم لەگەڵ پوتین کرد و پێمگوت کە دڵی شکاندووم، پێمگوت کە زیانی لە پەیوەندییەکانی نێوانمانداوە و دووبارە چاو بە پەیوەندییەکانماندا دەخشێنینەوە".
سەرۆککۆماری تورکیا گوتیشی:" بەهۆی ئەوەی پوتین لە 24 ی نیسان کە هاوکاتە لەگەڵ رۆژی کۆمەڵکوژی ئەرمەنەکان چووەتە یەریڤان و لەوێ گوتوویەتی ککوشتنی ئەرمەنەکان کۆمەڵکوژییە، من بەشداری ئەو رێوڕەسمە ناکەم کە بڕیاروایە لە 9 ی مایس لە رووسیا ئەنجامبدرێت، ئەگەرچی بانگهێشتیشکراوم، بەڵام ئێمە لە ئاستی باڵیۆزخانە یاخود رێکخەری کاروبار بەشداری تێدادەکەین".
عەبدوڵڵا گول، سەرۆککۆماری توركیا لە ساڵی 2008 سەردانی یەریڤانی پایتەختی ئەرمینیای کرد و لەوێ بەدیار یارییەکی تۆپی پێوە دانیشت. ئەردۆغان لە خوانی دوێنێدا ئەو سەردانەی گولیشی بیرهێنایەوە و گوتی: "من رەزامەند نەبووم بۆ ئەو سەردانە، چونکە چوونە یەریڤان و سەیرکردنی یاری تۆپی پێ کارتی بردنەوەی داوەتە دەستی ئەوان".
ئەگەرچی دوای چوار ساڵ، عەبدوڵڵا گول گوتی کە کارێکی باشی کردووە چووەتە یەریڤان، بەڵام ئەردۆغان دیسانەوە لە خوانی دوێنێیدا رەخنەی لەو سەردانەی گول گرتەوە.
8/5/2015
وهزیری بهرگریی ئهمەریکا رایدەگەیێنێ، ئهمەریکا پابهنده به هاوکاریکردنی سهربازی بۆ ههرێمی کوردستان و بۆ دابینکردنی پێداویستیی هێزهکانی پێشمهرگه له بواری چهک و مهشق و راهێنانی سهربازی درێخی ناكات. لە بەرامبەریشدا سەرۆكی هەرێمی كوردستان سوپاسی بەرپرسان و گەلانی ئەمریكا دەكات بۆ ئەو یارمهتی و هاوكارییە سهربازییانەی بۆ هێزی پێشمەرگەیان دابینكردووە.
رۆژی پێنجشەممە 7ـی 5ـی 2015، مەسعود بارزانی، سهرۆکی ههرێمی کوردستان و شاندی یاوهری سهردانی وهزارهتی بهرگریی ئهمەریکا (پنتاگون)ـیان کرد و لەگهڵ ئاشتۆن کارتهر وهزیری بهرگری، مارتن دێمپسی سهرۆکی ئهرکانی هێزهکانی ئهمەریکا و ئهلیزا سلوتکین، جێگری یاریدهدهری وهزیری بهرگریی ئەمەریكا کۆبوونهوە.
بەپێی راگەیێندراویكی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان، بارزانی دوای پێشکهشکردنی پوختهیهک دهربارهی بارودۆخی مەیدانیی بهرهکانی شهڕی دژی داعش و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمهرگه، سوپاسی حکومهت و گهلی ئهمەریکای کردووە بۆ ئهو یارمهتی و هاوكارییە سهربازییانەی بۆ هێزی پێشمەرگەیان دابینكردووە.
هاوکات ئاشتۆن کارتەر، وهزیری بهرگریی ئهمەریکا رایگهیاندووە، ئهمەریکا پابهنده به هاوکاریکردنی سهربازی بۆ ههرێمی کوردستان و بۆ دابینکردنی پێداویستیی هێزهکانی پێشمهرگه له بواری چهک و مهشق و راهێنانی سهربازی درێخی ناكات. ههروهها پێزانینی حکومهتی ئهمەریکای بۆ بوێری و قوربانیدانی پێشمهرگه دووپاتکردووەتەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا باس لە کۆنترۆڵکردنەوەی شاری موسڵ و ههماههنگی له نێوان پێشمهرگه و هێزهکانی عێراق و هاوپەیماناندا تەوەرێکی سەرەکی كۆبوونەوەكە بووە.
بارزانی 3ی ئەم مانگە " ئایار" بەرەو واشنتن بەڕێکەوت و 5ی مانگ لەگەڵ شاندەکەی یاوەری لەگەڵ باراک ئۆباما سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و جۆ بایدنی جێگری کۆبووەوە.
بارزانی چەند رۆژێکی دیکەش لە ئەمریکا دەمێنێتەوە و بەپێی بەرنامەی سەردانەکەی، ماوەی سەردانەکەی 7 رۆژ دەخایێنێت، دوای ئەمریکاش سەردانی چیک و هەنگاریا دەکات.
ئەندامانی شاندی كوردستان بە سەرۆكایەتی مەسعود بارزانی، قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، مستەفا سەید قادر، وەزیری پێشمەرگە، مەسروور بارزانی راوێژكاری ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان، ئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سرووشتییەكان، دەرباز كۆسرەت، وەزیری ئاوەدانكردنەوە، فەلاح مستەفا، بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوە، فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و بەیان سامی عەبدولرەحمان، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئەمریكا پێكهاتبوو.
8/5/2015
نووسینگەی حەسەن رۆحانی، سەرۆککۆماری ئێران رایدەگەیێنێ، پێویستە ئارامی مەهاباد بپارێزرێ و داوایکردووە تەقە لە خۆپیشاندەران نەکرێت.
بەپێی زانیارییەکانی تۆڕی میدیایی رووداو، بە فەرمانی راستەوخۆی نووسینگەی سەرۆککۆماری ئێران، پاشەکشە بە هێزە ئەمنییەکان لە دەوروبەری هۆتێل تارا کراوە. داواشیكردووە راستیی رووداوەکە بۆ خەڵکی مەهاباد روونبکرێتەوە.
دوای بانگەوازی هەندێک لە رێکخراوی ژنانی پارتەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین لەدژی گیانلەدەستدانی گوماناوی فریناز خوسرەوانی، کارمەندی هۆتێل تارا، ئێوارەی رۆژی پێنجشەممە 7ی ئایاری 2015 هەزاران کەس لە هاونیشتمانیانی مەهاباد، لەبەردەم هۆتێل تارا خۆپیشاندانێکیان ئەنجامدا و ئاگریان لە هۆتێلەکە بەردا.
بە گوتەی شایەتحاڵان، لەسەرەتای رووداوەکە تێکهەڵچوون لە نێوان خۆپیشاندەران و هێزە ئەمنییەکان روویدا و پۆلیس گازی فرمێسکڕێژی بەکارهێناوە و تەقەی ئاسمانی کردووە، بەهۆشیەوە 15 کەس برینداربوون.
بە پێی ئەو زانیارییانەی کە لە تارانەوە بە تۆڕی میدیایی رووداو گەیشتوون، دوای ئەو تێکهەڵچوونە، نووسینگەی سەرۆککۆماری ئێران راستەوخۆ هاتووەتە سەرخەت و فەرمانی ئەوەی بە هێزە ئەمنییەکان کردووە کە بەهیچ شێوەیەک تەقە لە خۆپیشاندەران نەكەن.
سەرچاوەیەکی نزیک لە قایمقامی مەهاباد سەبارەت بەو هەڵوێستەی نووسینگەی سەرۆککۆماری ئێران بە رووداوی گوت " قایمقامییەت و نووسینگەی سەرۆککۆماریش لەسەر ئەو باوەڕەبوون کە پاراستنی گیانی هاونیشتمانیان گرنگترە لە پاراستنی هۆتێل تارا، بۆیە فەرمانی پاشەکشە بە هێزە ئەمنییەکان كراوە ."
بەپێی دوایین زانیارییەکانی رووداو، تا ئێستا خۆپیشاندان لەبەردەم هۆتێل تارا بەردەوامە و هۆتێلەکە بە تەواوی سووتێندراوە، بەشێک لە خۆپیشاندانەکەش بۆ ناوەندیی شار گوازراوەتەوە، بەڵام تا ئێستا هیچ تێکهەڵچوونێک لە نێوان هێزە ئەمنییەکان و خۆپیشاندەران رووینەداوە لە ناوەندی شار .
فەریناز خوسرەوانی، کارمەندی هوتێل تارا لە مەهاباد، هەفتەی رابردوودا بەهۆی كەوتنەخوارەوە لە نهۆمی چوارەمی هوتێلەکە، گیانی لەدەستدا.
دوای ئەو رووداوە، چەندین سیناریۆ باسیان لێوە کرا، کە یەکێکیان باس لە رێككەوتنی نێوان خاوەن هوتێلەكە و کارمەندێکی بەڕێوەبەرایەتی گەشتیاری حکومەت دەكات، " بەجۆرێك لە بەرامبەر ئەوەی كارمەندەكە هۆتێل تارا بكات بە 5 ئەستێرە، خاوەنی هوتێلەکە نەرمی نواندووە بۆئەوەی کارمەندەکەی گەشتیاری دەستدرێژی سێکسی بکاتە سەر فەریناز، لە ئاکامیشدا فەریناز خوسرەوانی، بۆ پاراستنی کەرامەتی خۆی و بۆ ئەوەی دەستدرێژی نەکرێتە سەر، لە نهۆمی چوارەمی هۆتێلەکەوە خۆی فڕێداوەتەوە خوارەوە و بەهۆیەوە گیانی لەدەستداوە".
8/5/2015
رۆژی چوارشەممە 6ی ئایاری 2015، فەرمانگەی رێكخراوە ناحكومییەكان و دەستەی دەستپاكی هەرێمی كوردستان، رێككەوتنێكی كاركردنی هاوبەشیان واژۆكرد.
ئەكرەم جەمۆ، سەرۆكی فەرمانگەی رێكخراوە ناحكومییەكانی هەرێمی كوردستان بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند " لەگەڵ دەستەی دەستپاكی رێككەوتنێكی 14 خاڵییان بۆ كاركردنی هاوبەش واژۆكردووە، بەپێی ئەو رێككەوتنە دەستەی دەستپاكی بۆی هەیە لێكۆڵینەوە لەو پرۆژانە بكات كە لەلایەن رێكخراوە ناحكومییەكان ئەنجامدەدرێم لەهەر بوارێك بێت، بەمەرجێك پاڵپشتی دارایی لەلایەن حكومەتەوە بۆ دابینكرابێت".
ئەكرەم جەمۆ گوتیشی" لەكاتی هەڵسەنگاندنی ئەو پرۆژانەی كە فەرمانگەی رێكخراوە ناحكومییەكان پاڵپشتی داراییان دەكات، دەستەی دەستپاكی نوێنەری خۆی دیاردەبێت بۆ چاودێریكردنی چۆنیەتی هەڵسەنگاندنەكە، لەكاتی بوونی هەر تێبینیەك یان ناڕەزاییەك لە هەڵسەنگاندنەكە، دەستەی دەستپاکی روونكردنەوەی دەبێت، ئەمەش یارمەتییەكی زۆری فەرمانگەكەمان دەدات بۆ شەفافبوونی كاری رێكخراوەكان".
بەپێی قسەی سەرۆكی فەرمانگەی رێكخراوە ناحكومییەكان، 2 هەزار و 300 رێكخراو لە هەرێمی كوردستان هەن، بەهۆی قەیرانی داراییش ساڵی 2014 هیچ بڕە پارەیەك بۆ فەرمانگەكە تەرخاننەكراوە، بەڵكو لەو 1 ملیار و 449 ملیۆن دینارەی بودجەی ساڵی 2013 كە ماوەتەوە، تاوەكو ئێستا كارەكانیان رایی دەكەن.
7/5/2015
سەرۆکی سووریا رایدەگەیێنێ، هەموو جەنگێک دەسکەوت و شکست لەخۆدەگرێت، شکستی ئەم دواییەی سوپاش حاڵەتێکی سرووشتی جەنگە.
بەشار ئەسەد، سەرۆکی سووریا رۆژی چوارشەممە 6 ی ئایاری 2015، لە کاتی یادکردنەوەی رۆژی شەهیدانی سووریا گوتی " هەموو جەنگێک دەستکەوت و شکستی تێدایە"، ئەمەش وەکو ئاماژەدانێک بە شکستەکانی ئەم دواییەی سوپای سووریا لە ناوچەکانی باکوور و باشووری ئەو وڵاتەدا.
سەرۆكی سووریا گوتیشی" شکست و دەستکەوت بەشێکن لە سرووشتی جەنگ، لە ماوەیەکی نزیکیشدا سوپای سووریا بەمەبەستی هاوکاریکردنی ئەو سەربازانەی لەلایەن چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا لە ناوچەکانی نزیک پردی شغور گەمارۆدراون، دەگەنە ناوچەکە".
دوای زیاتر لە چەند مانگێک لە دەرنەکەوتنی، ئەمڕۆ تەلەڤزیۆنی سووریا گوتارێكی بەشار ئەسەدی گواستەوە، كە بەبۆنەی رۆژی شەهیدانی سووریا لە یەکێک لە قوتابخانەکانی وڵاتەكەی پێشكەشیكرد.
7/5/2015
سەرۆكی هەرێمی كوردستان رایدەگەیێنێ، كۆبوونەوەی ئەمشەوی لەگەڵ باراك ئۆباما، سەرۆكی ئەمریكا و بەرپرسانی كۆشكی سپی سەركەوتوو بووە، دەشڵێت :" هەست بە شانازی دەكەین لەسەردەستی پێشمەرگە هەیبەتی داعش شكێندرا و كوردستان بووەتە پەناگەی لێقەوماوان".
مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە كاتی پێشكەشكردنی وتارێكدا لە سەنتەری بازرگانی ئەمریكا، لەبارەی كۆبوونەوەی لەگەڵ باراك ئۆباما، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا رایگەیاند:" كۆبوونەكەمان زۆر سەركەوتوو بوو، سوپاسی گەلی كورستانیشم بە سەرۆك ئۆباما و جۆبایدنی جێگری گەیاند بۆ ئەو هاوكارییە سەربازییانەی پێشكەشی هەرێمی كوردستانیان كردووە لە شەڕی داعشدا و لەم تەنگانەیەدا پشتیوانیان لە گەلی کورد کرد".
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەبارەی شەڕی داعش هەروەها گوتی" راستە کوردستان رووبەڕووی تەحەدییەکی زۆر گەورە بووتەوە کە شەڕی داعشە، بەڵام سوپاس بۆ خوا و پێشمەرگە تا ئێستا 20 هەزار کیلۆمەتر خاک لە ژێردەستی داعش دەرهێنراوە، هەست بە شانازییەکی گەورە دەکەین کە هەیبەتی داعش لەسەر دەستی پێشمەرگە شکێنرا".
لەبارەی ئاوارەكانیش كە ژمارەیەكی زۆر ئاوارە روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە، بارزانی گوتی" كوردستان بووەتە پەناگەی لێقەوماوان، ئێستا زیاتر لە یەک ملیۆن ئاوارە لە هەرێمی کوردستان هەن لەکاتێکدا کوردستان رووبەڕووی قەیرانێکی دارایی بووەتەوە، بەڵام ئەوە بە ئەرکێکی ئینسانی و نیشتمانی خۆمان دەزانین و دەرگای کوردستان هەمیشە کراوەدەبێت بۆ لێقەوماوان لە هەر ئایین و مەزهەبێک بن".
بارزانی لە وتارەكەیدا كە لە ژووری بازرگانی ئەمریكا پێشكەشیكرد، سەبارەت بە کۆمپانیا ئەمریکییەکانیش گوتی "دەرگای کوردستان هەمیشە کراوە دەبێت بۆ ئەوەی کۆمپانیاکان بیانەوێت کاربکەن لە کوردستان و سوپاسیان دەکەم کە لە کاتی تەنگانەدا کوردستانیان جێنەهێشت، ئەوان لە رووی مەعنەوییەوە پاڵپشتێکی باشی کوردستان بوون".
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە کۆتایی وتارەکەیدا گوتیشی " نابێ رێگەبدەین پلانی تیرۆریستان سەربکەوێت و تیرۆریستان هیچ ئایندەیەکیان نییە، سەرکەوتن بۆ دیموکراسی دەبێت لە ناوچەکەدا".
ئەمشەو سەرۆكی هەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری لەگەڵ باراك ئۆباما، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، جۆبایدن، جێگری سەرۆكی ئەمریكا و بەرپرسانی كۆشكی سپی كۆبوونەوە. كۆبوونەوەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ سەرۆكی ئەمریكا و جۆبایدن داخراو بوو و جگە لە فۆتۆگرافەری سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و كۆشكی سپی، هیچ رۆژنامەڤانێك بەشدارنەبوو.
ئەندامانی شاندی كوردستان بە سەرۆكایەتی مەسعود بارزانی، لە قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، مستەفا سەید قادر وەزیری پێشمەرگە، ئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سرووشتییەكان، دەرباز كۆسرەت وەزیری ئاوەدانكردنەوە، فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوە، فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان، مەسروور بارزانی راوێژكاری ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان و بەیان سامی عەبدولرەحمان، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئەمریكا پێكهاتبوو
6/5/2015
بەپێی راگەیێندراوێكی ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان، رۆژی چوارشەممە 6ی ئایاری 2015، سەرپەرشتیاری زۆربەی تەقینەوەكانی هەولێر و کەرکووک دەستگیرکراوە.
لەو راگەیێندراوەدا كە وێنەیەكی بۆ تۆڕی میدیایی رووداو نێردراوە، ئاماژە بۆ ئەوە كراوە، كە لە ئۆپەراسیۆنی تایبەتدا رەعد هادی لفتە حوسێن ناسراو بە "عبدالمجید"، كە سەر بە عەشیرەتی خەزرەجییە و سەرپەرشتیاری زۆربەی کردەوە تیرۆریستییەکانی هەولێر و کەرکووکی كردووە، دەستگیركراوە.
لە راگەیێندراوەكەدا هاتووە:" هێزەکانی بەڕێوەبەرایەتی دژەتیرۆری سەر بە ئەنجوومەنی ئاسایشی ههرێمی کوردستان، بە هەماهەنگیی لەگەڵ ئاسایشی هەولێر و ئاسایشی کەرکووک، توانیان لە پارێزگای کەرکووک ئەم تیرۆریستە دەستگیربکهن، كه بەپێی دانپێدانانی ئەو گروپە تیرۆریستییەی پێشتر دەستگیرکرابوون و دانپێدانانەکانیان بڵاوکرایهوه، ناوبراو سەرپەرشتیاری زۆرێک لە کردەوە تیرۆریستییەکانی پارێزگای کەرکووک و هەر سێ تەقینەوەکانی هەولێر لە رێکەوتەکانی (٢٣/٨/٢٠١٤ و ١٩/١١/٢٠١٤ و ١٧/٤/٢٠١٥) بووە".
وەك لە راگەیێندراوەكەدا هاتووە " ئەم تیرۆریستە کە دوای پلەی لە ناو گرووپی تیرۆریستی داعش بەرپرسی قاتعی کەرکووک بووە، لە ساڵی ٢٠٠٦ پەیوەندیی بە گرووپی تیرۆریستی (کتائب ثورە العشرین) کردووە و دواتر لە ساڵی ٢٠٠٨ پەیوەندیی بە گرووپی تیرۆریستیی بەناو دەوڵەتی ئیسلامی لە دیالە کردووە".
7/5/2015