به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
دوای ئەوەی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) هێرشیكردە سەر خاكی كوردستان، جیا لە بەرگری هێزی پێشمەرگەی كوردستان، ئێران یەكێك لەو وڵاتانە بوو كە ئەو هێرشەی داعشی بە مەترسییەك بۆ سەر ئاسایشی خۆی لەقەڵەمداوە و جیا لە تووندوتۆڵكردنی سنوورەكانی لەگەڵ عێراق و سووریا، هەڵوێستی نواندووە و ئەو هێرشانەی داعشی بە هێرشێكی تێرۆریستی بۆ سەر كورد لە قەڵەم داون و شەرمەزاری كردوون.
نوێنەرانی شارەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان لە پەرلەمانی ئێران لەو پەیوەندییەدا بێدەنگ نەبوونەو هاودەنگ لە گەڵ دەسەڵاتدارانی دیكەی كۆماری ئیسلامی ئێران پشتیوانییان بۆ خەڵكی كورد لەو بەشانەی كوردستان بە دژی داعش دەربڕیوە.
بەڵام هەندێك لە چاودێران و چالاكڤانانی سیاسی كورد دەڵێن ئەو هەڵوێستەی نوێنەرانی كورد لە پەرلەمانی ئێران هاوتەریب بووە لەگەڵ سیاسەت و هەڵوێستەكانی حكومەت و ئەگەر هێرشەكانی داعش لە باشوور و رۆژئاوای كوردستان هەڕەشەیان لە پێگەی سیاسی ئێران لە عێراق و سووریا نەكردبا، ئەوان ئەو هەڵوێستەیان نەدەوبوو.
رووداو / فەلاح رەحیمی 27/10/2014
به‌شى سۆرانى ئاژانسى هه‌واڵى فرات (ANF) له (1)ى تشرینى دووه‌مه‌وه کۆتایى به بڵاوکراوه و په‌خشى راگه‌یاندنى خۆى ده‌هێنێت و ئاژانسه‌که بڵاویشی کردووه‌ته‌وه: بڕیاره‌که له‌لایه‌ن به‌رێوه‌به‌رایه‌تى ئاژانسه‌وه دراوه.
ئاژانسى هه‌واڵى فرات (ANF) له هه‌واڵێکدا که له‌سه‌ر ئاژانسه‌که‌یان بڵاویانکردووه‌ته‌وه رایده‌گه‌یه‌نن: به‌شى سۆرانى ئاژانسى هه‌واڵى فرات نیوز ـ (ANF) له (1)ى تشرینى دووهه‌مه‌وه کۆتایى به‌بڵاوکراوه و په‌خشى راگه‌یاندنى خۆى ده‌هێنێت و ئه‌و بڕیاره‌ش به‌ته‌واوى له‌لایه‌ن به‌رێوه‌به‌رایه‌تى ئاژانسه‌وه دراوه.
له به‌شێکی تری راگه‌یاندراوه‌که‌یاندا هاتووه: هه‌رچه‌نده له‌ماوه‌ى خه‌باتى راگه‌یاندنیماندا بێ که‌م و کورتیش نه‌بووبین، به‌ڵام له‌وباوه‌ڕییه‌داین که گوڕ و تینێکى زیاتر و مشتێک له خه‌رمانى راگه‌یاندنى کوردیمان زیادکردوه و توانیوومانه راستى رووداوه‌کان وه‌ک خۆى بۆ ئێوه‌ى خوێنه‌رى به‌رێز بگوازینه‌وه، پاش ئه‌م ماوه‌یه‌ش به‌بڕیارى گشتى ستاف و به‌رێوه‌به‌رایه‌تى ئاژانسه‌که‌مان بڕیارماندا له‌سه‌ر وه‌ستاندنى به‌شى سۆرانى ئاژانسه‌که‌تان و له‌کوێ بین ئه‌و به‌رپرسیاریه‌تیه‌ى له‌سه‌رشانمانه جێبه‌جێ ده‌که‌ین و هیواداریشین خوێنه‌رانى خۆشه‌ویستى ئاژانسى فورات نیوز له‌که‌م و کوڕیه‌کانمان ببوورن و ئه‌م بڕیاره‌شمان به‌دڵێکى فراوانه‌وه وه‌ربگرن.
له‌کۆتاییشدا ده‌ڵێن: له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه هیواى سه‌رکه‌وتن بۆ پێشخستنى راگه‌یاندنى کوردى و به‌جێهێنانى به‌رپرسیاریه‌تى ئه‌خلاقى و نه‌ته‌وه‌یى ده‌خوازین.
27/10/2014
رێکخراوێکی ئازەری بەناوی بزووتنەوەی نەتەوەیی ئازەربایجان رایگەیاندووە بەمەبەستی گەیاندنی دەنگی ئازەرییەکانی نێو ئەو وڵاتە و هەروەها داکۆکی لە مافەکانیان لە کۆڕ و کۆمەڵی نێودەوڵەتی، لە دەرەوەی وڵات پەرلەمانێک بەناوی "پەرلەمان لە تاراوگە" پێکدەهێنێت.
ئەو رێکخراوە بە بڵاوکردنەوەی بەیاننامەیەک، شەش خاڵی وەکو بنەمای کاری ئەو پەرلەمانە دەستنیشانکردووە و داوای لە چالاکڤانانی ئازەری زمان کردووە، بۆ پێکهێنانی هاوکاری بکەن کە تاوەکو ئێستا پێشوازییەکی ئەوتۆی لێنەکراوە و تەنیا 100 کەس واژۆیان کردووە.
بەپێی بەیاننامەکە، پەرلەمانی تاراوگەی ئازەرییەکان، بەشێوەی ئاشکرا رادەگەیەندرێ. کەسانی سەربەخۆ یان ئەندامانی رێکخراوی بزووتنەوەی نەتەوەیی ئازەربایجان دەتوانن ببنە ئەندامی ئەو پەرلەمانە. بڕیارە ئەو پەرلەمانە رۆژی 21ی سەرماوەزی داهاتوو، ساڵرۆژی دامەزراندنی حکومەتی ئازەربایجان لەساڵی 1945، پێکبهێندرێ. بەپێی ئەو راگەیەندراوە چاوەڕوان دەکرێ بنکەی سەرەکی ئەو پەرلەمانە لە تورکیا یان کۆماری ئازەربایجان بێت.
پێشتریش لە 15ی مارسی 2014، پەرلەمانێکی دیکەی ئازەرییەکان لە شاری کۆپێنهاگنی دانیمارک پێکهاتبوو کە دواتر هیچ ئاسەوارێکی نەما و هەر لە دامەزراندندا مایەوە. پەرلەمانێک کە زیاتر لە هەر لایەنێکی دیکە، لەلایەن خودی ئازەرییەکانەوە رەخنەی لێگیرا. رەخنەگران دەڵێن ئەو پەرلەمانە لە لایەن چەند کەسێکەوە دامەزرا و خۆشیان بوونە بەرپرسی پەرلەمانەکە.
لە بەیاننامەی دامەزراندنی ئەو پەرلەمانەدا هاتبوو، بەشێکی زۆری ئێران، خاکی مێژوویی ئازەربایجانە، بەڵام چەندین ساڵە لە لایەن حکومەتی فارسی تارانەوە بەشێوەیەکی سیستماتیک مافی مەدەنی و سیاسی ئازەرییەکان پێشێل دەکرێت. ئەوان هەروەها بەشێکی زۆری خاکی رۆژهەڵاتی کوردستانیان بە خاکی ئازەربایجان دانابوو. ئەوان هەروەها ناوی زۆر لە ناوچە و شارەکانی رۆژهەڵاتی کوردستانیشیان گۆڕیبوو، بە جۆرێک کە رەنگ و سیمای ئازەرییان پێوەدیار بێت.
بانگەشە بۆ ئەوەشدەکەن، حکومەتی ئێران هاوکاری کوردی کردووە لە بەرامبەر ئازەرییەکاندا. بانگەشەیەک کە لەلایەن چالاکڤانانی کوردەوە رەتدەکرێتەوە. ئەوان دەڵێن، حکومەت ناوی پارێزگایەکی رۆژهەڵاتی کوردستانی بە ناوی ئازەربایجان کردووە. هەروەها زۆربەی بەرپرسیارێتی ئیداری، سیاسی و سەربازی پارێزگاکەی بەوان سپاردووە، تەنانەت لەو شارانەدا کە سەرجەم دانیشتووانەکەی کوردن. هەروەها بە گوتەی چالاکڤانانی کورد، حکومەت بەهۆی هاوئاهەنگ بوون لەگەڵ ئازەرییەکان رێگەی بۆ خۆشکردوون رێژەیان لەو شارانەی تێکەڵاوی نەتەوەیی هەیە، زیاتر بێ. هەروەها دەڵێن ئازەرییەکان بەر لەوەیکە لەگەڵ حکومەت ناکۆک بن، دەیانەوێ رووبەرووی خەڵکی کوردستان بوەستنەوە. پرسێک کە لە رابردوودا چەندینجار ناکۆکی لێکەوتووەتەوە و وادیارە داهاتوویەکی روونیشی نییە، چونکە نە کورد ئامادەیە خولیاکانی ئازەرییەکان قبوڵ بکات و نە ئازەرییەکان بە دروشی پێکەوە ژیانی برایانەی هێزەکانی کوردستان رازی دەبن.
27/10/2014
ژماره‌یه‌كی به‌رچاو له‌سه‌ربازانی سوپای توركیا ده‌چنه پاڵ شه‌ڕڤانانی یه‌كینه‌كانی پاراستنی گه‌ل‌و شه‌ڕكردن دژی داعش له‌كۆبانێ هه‌ڵده‌بژێرن.
مسته‌فا عه‌بدی، كۆبانێ: به‌رگری‌‌و گیانفیدایی شه‌ڕڤانانی یه‌كینه‌كانی پاراستنی گه‌ل سه‌رنجی كه‌سانێكی زۆری راكێشاوه‌‌و به‌هۆیه‌وه جگه له‌كورد له‌نێو ئه‌و هێزه‌دا كه‌سانی سه‌ر به‌نه‌ته‌وه جیاوازه‌كانی جیهان‌و له‌نێوانیشیاندا ئه‌مریكی‌‌و ئه‌وروپی بونیان هه‌یه.
سه‌ربازانی توركیاش به‌رده‌رنین له‌وه‌‌و به‌پێی زانیارییه‌كان ژماره‌ی ئه‌و سه‌ربازانه‌ی سوپای توركیا كه له‌سه‌ره‌تای شه‌ڕی داعشه‌وه بۆسه‌ر كۆبانێ په‌یوه‌ندییان به‌شه‌ڕڤانانی یه‌كینه‌كانه‌وه كردوه گه‌یشتوه‌ته 68 سه‌رباز.
زانراویشه كه له‌ئاكامی شه‌ڕی 42 رۆژی رابردوی به‌رگری له‌شاره‌كه تائێستا چوار له‌و سه‌ربازانه گیانیان له‌ده‌ستداوه.
له 15ی ئه‌یلولی رابردو هێرشی به‌رفراوانی داعش بۆسه‌ر كۆبانێ به‌مه‌به‌ستی كۆنتڕۆڵكردنی ده‌ستیپێكردوه، به‌ڵام تائێستا چه‌كدارانی ئه‌و رێكخراوه نه‌یانتوانیوه شاره‌كه بخه‌نه ژێر ده‌سه‌ڵاتی خۆیان.
له‌نوێترین لێدوانیشدا ده‌رباره‌ی درێژه‌دان به‌به‌رخۆدان له‌كۆبانێ ئه‌نوه‌ر موسلیم، سه‌رۆكی كانتۆنی كۆبانی رایگه‌یاند، كۆبانێ به‌رده‌وام ده‌بێت له‌جه‌نگی دژی تیرۆر‌و ئه‌وان سه‌ركه‌وتنه‌كانیان له‌رێی سوربون له‌سه‌ر گیانفیدایی درێژه‌پێده‌ده‌ن‌و زیانی گیانی گه‌وره‌یان به‌داعش گه‌یاندوه به‌تایبه‌تیش له‌به‌شی رۆژهه‌ڵاتی شاره‌كه.
به‌رگری مه‌یدانی كۆبانێ هاوكاته له‌گه‌ڵ هێرشه ئاسمانیه‌كانی فڕۆكه جه‌نگیه‌كانی وڵاتانی هاوپه‌یمانی نێوده‌وڵه‌تی دژی داعش، كه ئه‌مڕۆ مۆڵگه‌ی چه‌كداره توندڕه‌وه ئیسلامییه‌كانی له‌ناوچه‌كانی باشوری رۆژئاوای كۆبانێی كرده ئامانج.
27/10/2014
له‌درێژه‌ی هه‌ڵمه‌تی وشیاركردنه‌وه بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی فیكری تووندڕه‌وی، یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی به‌هه‌ماهه‌نگی كۆلێژی زانسته ئیسلامییه‌كان كۆنفرانسێكی زانستی ئه‌نجامده‌دات.
بڕیاروایه ئەمرۆ (دووشه‌ممه) یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی به‌هه‌ماهه‌نگی كۆلێژی زانسته ئیسلامییه‌كان كۆنفرانسێكی زانستی له‌ژێر ناونیشانی (بیری تووندڕه‌وی، هۆكارو چاره‌سه‌ر) ئه‌نجامبدات، كه تێیدا چه‌ند توێژه‌رێك له‌ناوه‌وه‌‌و ده‌ره‌وه‌ی وڵات به‌شداری تێدا ده‌كه‌ن‌‌و ئه‌و بابه‌ته له چه‌ند روانگه‌یه‌كه‌وه روون ده‌كه‌نه‌وه.
كۆنفرانسه‌كه كاتژمێر (9.30) له‌هۆڵی سه‌عد عه‌بدوڵڵا له‌هه‌ولێر ئه‌نجامده‌درێت‌و پسپۆرانی ئه‌و بووارە ده‌توانن به‌شداری تێدا بكه‌ن.
27/10/2014
دوای 40 رۆژ لە هێرشی داعش بۆ سەر کۆبانێی رۆژئاوای كوردستان، ئەمریکا و شەڕڤانانی كورد سەرکەوتووبوون لە پاراستنی شارەکە و نەیانهێشت بکەوێتە دەست داعش، بەڵام هێشتا هەوڵەکانی ئەمریکا بەردەوامن بۆ دانانی ئاستێک بۆ هێرشەکانی ئەو رێکخراوە، چونکە دوای 360 هێرشی ئاسمانی، هێشتا داعش بەردەوامە لە پێشڕەوییەکانی لە ناوچەکانی رۆژئاوای عێراق.
جۆن کێربی، گوتەبێژی وەزارەتی بەرگریی ئەمریكا (پنتاگۆن) جەخت لەوە دەکاتەوە، بە هێرشە ئاسمانییەکانیان دەتوانن سەرکەوتنی هاوشێوەی سەرکەوتنی بەنداوی موسڵ بەدەستبهێنن.
لە سەرەتای دەسپێکردنی بۆردومانی فڕۆکەکانی هاوپەیمانان بۆ سەر داعش لە 8ی مانگی ئابی 2014 کە 360 هێرشی ئاسمانی ئەنجامدراون، نەیانتوانیوە پێشڕەویی داعش بووەستێنن، بەتایبەتی لە ناوچە جیاجیاکانی رۆژئاوای عێراق.
بەرپرسانی باڵای ئەمریکاش دەڵێن "هێشتا لە خوولەکەکانی یەکەمی یارییەکەین لەگەڵ داعش و سوپای عێراق پێویستی بە چەند مانگێکی دیکە هەیە، تاکو بتوانێت دژە هێرش ئەنجام بدات"، جگە لەوەش هەرچەندە سوننەکان دەیانەوێت شەڕی داعش بکەن، بەڵام هێشتا دڵنیانین و چاوەڕوانی حەیدەر عەبادی دەکەن، ئاخۆ چۆن سیاسەتە تائیفییەکانی مالیکی تێدەپەڕێنێت.
دێیڤید دیبۆتلا، ئەفسەری خانەنشینی ئەمریکا لەوبارەیەوە دەڵێت "بۆردوومانی فڕۆکەکان وەک دڵۆپەباران وان، لە کاتێکدا شەڕی داعش پێویستی بە گەردەلوولە". بەرپرسانی ئەمریکا سنوورداری هێرشەکان بۆ ئەوە دەگەڕێننەوە کە ئەمریکا نایەوێت خەڵکی سڤیل ببنە قوربانی و ببێتە مایەی دروستبوونی ناڕەزایی جەماوەری، سوپای عێراقیش هێشتا توانای ئەنجامدانی هێرشی فرەوانی نییە.
26/10/2014
سەرۆككۆماری توركیا رایگەیاند كە وڵاتەكەی رازیبووە كە لەسەرەتادا ٢ هەزار پێشمەرگە بڕواتە ناو كۆبانێ ، بەڵام پارتی یەكێتی دیموكراتی رێگەنادات.
لەكاتی گەڕانەوە لە ئیستۆنیا، رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆككۆماری توركیا بە رۆژنامەنووسانی هاوەڵی راگەیاند كە بڕیاربووە لەسەرەتادا ٢٠٠٠ پێشمەرگە بۆ هاوكاری بچنە كۆبانێ و هەروەها بارزانی پێشی باشبووە كە چەكدارانی سووپای ئازادیش بڕۆن، بەڵام پەیەدە رازینەبووە و ژمارەی پێشمەرگەش كەمبووەتەوە بۆ ١٥٠ كەس.
ئەردۆغان گوتیشی؛” پەیەدە نایەوێ ١٥٠ پیشمەرگەكەش بچێ و تەنیا داوای جەكی قورس دەكات ، چونكە حەزناكەن پێشمەرگە لە كۆبانێ ببێتە حاكم”.
سەرۆككۆماری توركیا باس لە دوایی گفتوگۆی خۆی و ئۆباماش دەكات لەسەر كۆبانێ.
ئەردۆغان دەڵێ كە بە ئۆبامای راگەیاندووە ئێستا هیچ مەدەنیەك لە كۆبانێ نەماوە و نزیكەی ٢٠٠ هەزاریان لە توركیایە، ئەوەی شەڕ دەكات چەكداری پەیەدەیە كە هاوپەیمانی رژێمی ئەسەدن.”
هەروەها ئەردۆغان دەڵێ پێشنیارم كردووە بۆ ئۆباما كە بۆ رووبەرووبووەنەوەی داعش با سوپای ئازاد و پێشمەرگە بە خاكی توركیادا بڕۆن بۆناو كۆبانێ.
سەرۆككۆماری توركیا دەشڵێت بە سەرۆكی ئەمریكام گوتووە كە هەرچیش پێویست بێ هەر ئەمڕۆ لەگەڵ بارزانی قسەدەكەم.
بەپێی وتەی سەرۆككۆماری توركیا، ئۆباماش گوتویەتی كە “هیچ چەكێكی قورس لە كۆبانێ نەماوە و بەرگەی سێ رۆژی تر ناگرن.”
26/10/2014
چەند وێبسایتێكی نزیك لە رێكخراوی بەدر، كە هادی عامری سەرۆكایەتی دەكات، وێنەیەكی قاسم سلێمانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێرانیان بڵاوكردەوە، كە لەگەڵ عامری و ژمارەیەكی دیكەی چەكدارانی بەدر دانیشتوون.
ئەو وێبسایتانە شوێنی گرتنی وێنەكەیان دەستنیشان نەكردووە، ئەوە نەبێت كە نووسیویانە لە یەكێك لە بەرەكانی شەڕ لە عێراق گیراوە.
هاوكات لەگەڵ بڵاوبوونەوەی ئەم وێنەیە محەممەد غەببان وەزیری ناوخۆی عێراق لە شاری كەربەلا كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی ساز كرد و تێیدا رەخنەی لە هێرشە ئاسمانییەكانی هاوپەیمانان گرت و بە ناكاریگەر وەسفكردن.
غەببان كە سەر بە لیستی رێكخراوی بەدرە بە سەرۆكایەتی عامری، لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا گوتی "هاوپەیمانان بە هیچ شێوەیەك بەشدارییان لە كۆنترۆڵكردنەوەی شارۆچكەی جرف ئەلسەخر نەكرد، تەنیا بە هەوڵی سوپا و پۆلیس و خۆبەخشان كۆنترۆڵكراوەتەوە".
ئەمە سێیەم وێنەی قاسم سلێمانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێرانە، كە لەبەرەكانی شەڕ لە عێراق بڵاودەبنەوە، بە جۆرێك دوو وێنەی پێشتری لەگەڵ ژمارەیەك پێشمەرگە گرتبوو و لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا هەرای نایەوە.
26/10/2014
نێردەی ئەمریکا لە هاوپەیمانیی دژی داعش رایگەیاند، کە پلانیان هەیە سەرەتا داعش لە عێراق دەربکەن و دواتر لە سووریا لە ناوی ببەن.
دوای ئەوەی باراك ئۆباما، سەرۆكی ئەمریكا ستراتیژیەتی بەرەنگاربوونەوەی دژی رێكخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" لە عێراق و سووریا راگەیاند و هێرشە ئاسمانییەكانی هاوپەیمانان بۆ سەر مۆڵگەو پێگەكانی رێكخراوەكە لە هەردوو وڵات دەستیان پێكرد، ئۆباما بە دوای كەسایەتییەك دا دەگەڕا بۆ ئەوەی پشتی پێ ببەستێت بۆ كاركردن لەسەر بوونیادنانی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی بۆ رووبەڕووبوونەوەی رێكخراوەكە و هەماهەنگییەك لە نێوان توانا سیاسی و سەربازی و ئابوورییەكان دروست بكات.
بۆ ئەم مەبەستە باراك ئۆباما، "جۆن ئەلەن لیكۆن" جەنەراڵی خانەنشینكراو دیاری دەكات وەكو "نێردەی سەرۆكایەتی، تایبەت بە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش".
لەو كاتەوەی ئەلەن ئەم پۆستەی وەرگرتووە، لە ماوەی مانگی رابردووەوە، لە واشنتن كاریكردووە بە پەیوەندیكردن لەگەڵ پایتەختە سەرەكییەكان، ئەوانەی بەشدارن لە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی بۆ بەهێزكردن و گەشەپێدانی ستراتیژیەتی بەرەنگاربوونەوەی رێكخراوی داعش و بە پلە یەك تیشك خستنە سەر دەركردنی داعش لە عێراق و كاركردن بۆ كۆتایی پێهێنانی لە سووریا و
بڕیار وایە لە رۆژی شەممە 25ی تشرینی یەكەم جۆن ئەلەن لیكۆن، دەست بە گەشتەكانی بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بكات و یەكەم سەردانیشی بۆ سعودیە دەبێت، بڕیاریش وایە سەرلەبەیانی رۆژی یەكشەممە 26ی تشرینی یەكەم چەند كۆبوونەوەیەكی فەرمی گرێبدات بەرلەوەی سەردانی وڵاتانی كەنداو بكات.
جەنەڕال ئەلەن، لە ماوەی ساڵانی 2011 و 2013 سەرۆكایەتی هێزەكانی ناتۆی لە ئەفغانستان "ئیساف" كردووە و شارەزایی لەسەر عێراقیش هەیە لە سەركردایەتیكردنی سەربازی لە عێراق و رۆڵێكی سەرەكی هەبووە لە پێكهێنانی هێزەكانی "سەحوە"، ئەو هێزانەی كە رووبەڕووی رێكخراوی قاعیدە بوونەوە لە ئەنبار و وەدەریان نان.
لەبارەی راو بۆچوونی بەرپرسانی ئەمریكا لەسەر ئەوەی كە گوایە شەڕكردن و لەناوبردنی رێكخراوی داعش پێویستی بە چەندین ساڵ هەیە، جەنەراڵە خانەنشینكراوەكەی ئەمریكا دەڵێت، "رووبەڕووبوونەوەی داعش تەنها لەرووی سەربازییەوە نییە، بەڵكو لە زۆر رووەوە دەكرێت هەڵسوكەوتی لەگەڵ بكرێت، لەوانە لە رووی فیزیكی، سەرچاوەی دارایی، هەواڵگری، لەنێویشیاندا سەربازی، بۆ ئەمەش پێویستیمان بە چەند مانگێك یان لەوانەیە ساڵێك بێت بۆ دەركردنی رێكخراوەكە لە عێراق و كۆتایی پێهێنانی لە سووریا".
بەپێی گوتەی ئەو جەنەڕالە، بۆ هەڵسوكەوتكردنیش لەگەڵ فیكرەی داعش و لەناوبردنی ئەم فیكرەیە، "كاتێكی زیاترمان پێویستە، دەبێت دان بەوەدا بنێین و هەموومان لەوبارەیەوە كار بكەین، چونكە رێكخراوی داعش بەتەنیا لە گۆڕەپانی شەڕ لە عێراق بوونی نییە، بۆ ئەمەش پێویستیمان بە چەند ساڵێك دەبێت".
25/10/2014
محەممەد باقر نەوبەخت، گوتەبێژی حكومەتی ئێران لە میانەی دیدارێكی لەگەڵ زانایانی ئایینی شیعە لە قوم رایگەیاند: "هەندێك لە حكومەتەكانی بەناو مسوڵمانی ناوچەكە، كەوتوونەتە خزمەتكردنی بەرژەوەندییەكانی ئەمریكا و زلهێزەكان و دەیانەوێت كۆماری ئیسلامی تەنگەتاو بكەن".
ئاژانسی هەواڵی میهر هەر لە زمانی گوتەبێژی حكومەتی ئێرانەوە نووسیویەتی: "خۆرئاواییەكان ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی ئێرانیان لە رۆژی 4 ملیۆن بەرمیلەوە گەیاندووەتە یەك ملیۆن بەرمیل و دابەزاندنی نرخیش دوایین پیلانی ئەوانە".
لە ناوخۆی ئێران رەخنەی تووند ئاراستەی حكومەتی حەسەن رووحانی، سەرۆککۆماری ئێران كراوە و تۆمەتبار كراوە بەوەی لە ئاست كێشەی دابەزینی نرخی نەوت دەستەوەستانە، هەفتەی رابردوو رووحانی، بیژەن زەنگەنەی وەزیری نەوتی حكومەتەكەی راسپارد، كە لە رێگای دیپلۆماسییەوە بەر بە دابەزینی نرخی نەوت بگرێت.
پێشتر ئێران رایگەیاندبوو، كە دەتوانێت خۆی لەگەڵ دابەزینی نرخی نەوت بگونجێنێت و هیچ پلانێكیشی نییە بۆ كۆبوونەوەی نائاسایی ئۆپێك تایبەت بە راگرتنی دابەزینی نرخ.
هەندێك لە شرۆڤەكاران پێیانوایە سعودیە دەیەوێت بە دابەزاندنی نرخی نەوت لە كاتی دانوستاندنە ئەتۆمییەكانی ئێران و قەیرانی ئۆكراینیادا، بەرەی خۆرئاوا بە‌هێز بكات و ببێتە هۆكار بۆ لاوازبوونی بەرەی تاران و مۆسكۆ.
25/10/2014
خاوه‌نانى خه‌ڵاتى نۆبڵى و فه‌یله‌سوف و هه‌زاران که‌سایه‌تى، یه‌کى نۆڤه‌مبه‌ریان به رۆژى جیهانى کۆبانێ راگه‌یاند، له هه‌رچوار لاى جیهانه‌وه کۆمیته دامه‌زرا و سه‌دان رێپێوان و کۆبونه‌وه‌ى جه‌ماوه‌رى ئه‌نجام ده‌درێ.
له‌پاریس هه‌تا به‌رلین و رۆما، له ئه‌سکه‌نده‌نافیاوه تا ئه‌مه‌ریکاى لاتین، ئوسترالیا، پاکستان و هندستان و هه‌رچوار لاى جیهان بۆ رۆژى یه‌کى نۆڤه‌مبه‌ر رۆژى جیهانى کۆبانێ، خه‌باتێکى فراوان به‌ڕیوه‌ده‌به‌ن.
نوێنه‌رانى رێکخراوه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى و په‌رله‌مانتاران و هه‌زاران که‌س بانگه‌وازى هه‌ستانه سه‌ر پێ و راپه‌ڕینیان بۆ کۆبانێ کرد.
له‌چوار رۆژى یه‌که‌م دا ١٣٠ ناودارى جیهان، مۆرى خۆیان له بانگه‌وازیه‌ک دا به دروشمى "له دژى داعش سه‌فه‌ربه‌رى بۆ کۆبانێ و مرۆڤایه‌تى" که به ده‌ستپێشخه‌رى کۆمسیۆنى مه‌ده‌نى تورکیا و یه‌کیتى ئه‌وروپا EUTCC و "Peace Camping" ڕێکخراوه و به‌پێى ئه‌ندامى کۆنسه‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆنگرى نه‌ته‌وه‌یى کوردستان ئاده‌م ئوزون که یه‌کێکه له پشتیوانانى ئه‌و بانگه‌وازیه، ژماره‌ى بانگه‌وازیکاران گه‌یشتۆته هه‌زاران که‌س.
به‌پێى لێدوانى زانا و پسپۆڕى زمان پرۆفیسۆر نوام چۆمسکى، خاوه‌ن خه‌ڵاتى نۆبلى ئاشتى ئادۆلفۆ په‌ره‌س ئه‌سکوڤل –ى ئه‌رژه‌نتینى، خاوه‌ن خه‌ڵاتى نۆبلى ئاشتى ده‌سمۆند توتو –ى ئه‌فریقیاى باشور، سه‌رۆکى رێکخستنى پزیشکانى بێ سنورى جیهانى میشیل رۆلان. له دژى هێرشى داعش بۆ سه‌ر کۆبانێ، سه‌فه‌ربه‌رى له ئاستى گلۆبال دا گرنگه.
خاوه‌نى ئه‌و بانگه‌وازیه رایانگه‌یاند که هاوپه‌یمانان له چوارچێوه‌ى حقوقى نێونه‌ته‌وه‌یى دا به به‌رپرسیارێتى خۆى هه‌ڵناسێ، تورکیا و هه‌ندى ئه‌ندامى ئه‌و هاوپه‌یمانیه به ڕووى دارایى و سه‌ربازى هاوکارى داعش ده‌که‌ن.
بانگه‌وازیکاران ده‌ڵێن " ئه‌گه‌ر کۆمه‌ڵگه‌ى نێونه‌ته‌وه‌یى ده‌یه‌وێ دیموکراسى ره‌گى خۆى له خاکى رۆژهه‌ڵاتى ناوین داکوتێ، ده‌بێ پشتگیرى له به‌رخودانى کوردان بکرێ له کۆبانێ" و ده‌ڵێن "کاتى هاتووه که ئه‌و په‌یامه گه‌وره‌یه به رۆڵگێرانى جیهانى بگوترێ که سیاسه‌تێکى تریان پێکاوه" بانگ له هه‌موو که‌سێ ده‌که‌ن که له ١ى نۆڤه‌مبه‌ر بڕژێنه مه‌یدانه‌کان.
ئاده‌م ئوزون له لێدوانێکى دا رایگه‌یاند ئه‌و که‌سانه‌ى مێژووى جیهان ده‌زانن که چۆن شه‌ڕى یه‌که‌مى جیهان ده‌ستى پێکرد، به‌راوردى مێژوویى ده‌که‌ن و هه‌وڵ ده‌ده‌ن به‌م ڕه‌نگه له‌کۆبانێ تێبگه‌ن.
ئاده‌م ئۆزون ده‌ڵێ له‌سه‌ر کۆبانێ، نمونه له‌سه‌ر کۆمه‌ڵکوژیه‌کانى ساڵانى ١٩٣٠ کانى شه‌ڕى فاشیزم له ئیسپانیا، سربستان، ڕواندا و هه‌ڵه‌بجه ده‌هێنرێته‌وه و راده‌گه‌یه‌نێ له‌به‌رئه‌وه‌ى که کۆمه‌ڵگه‌ى نێونه‌ته‌وه‌یى پشتگیرى چالاکیان له‌و به‌رخودانانه نه‌کرد، ئه‌و کۆمه‌ڵکوژیانه ئه‌نجام درا.
ئوزون هه‌ڵوێستى رۆڵگێرانى کۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى وه‌ها شرۆڤه ده‌کات "له کۆبانێ و شه‌نگال له دژى گه‌لى کورد هه‌وڵێکى کۆمه‌ڵکوژى هه‌یه. ده‌بێ رێگرى لێ بکرێ. ئه‌و به‌رخودانه‌ى کۆبانیان چواند به به‌رخودانى ستالینگراد له دژى فاشیزمى و هتله‌ر و دۆستانمان یه‌کسه‌ر ده‌قێکیان ئاماده کرد و له‌ماوه‌ى چوار رۆژ دا ره‌وانه‌ى که‌سایه‌تى و رۆشه‌نبیرانى خاوه‌ن ویژدانیان کرد و ئه‌وانیش یه‌کسه‌ر ئیمزایان کرد، له‌و باوه‌ڕیه‌دان که خاوه‌ندارێتى له به‌رخودانى کۆبانێ له هه‌مان کات دا خاوه‌نداریه له مرۆڤایه‌تى، دیموکراسى و شکۆمه‌ندی".
ئاده‌م ئوزون وتى: به‌بیستنى ئه‌و بانگه‌وازیه له هه‌رێمى جیاوازى جیهانه‌وه که‌سانى خاوه‌ن هه‌مان بیر و بۆچونیان به‌سه‌رکردۆته‌وه، بانگه‌وازیان کردووه و رێپێوانیان رێکخستووه. ئۆزون نمونه‌ى له‌سه‌ر جێى وه‌ک هندستان، ژاپۆن، پاکستان، ئه‌کوادۆر، پیرۆ، ئه‌رژه‌نتین، ئیتالیا و ئیسپانیا هێنایه‌وه.
به‌پێى زانیاریه‌کان که له رێکخه‌رانى چالاکیه‌کان به ده‌ستى هێناوه، له هندستان شه‌ش، له ئیتاڵیا ٢٥، له ئه‌ڵمانیا ١٨ و له فه‌ره‌نسا ٦ رێپێوان رێک ده‌خرێ. ئه‌و رێپێوانانه له لایه‌ن که‌سانى ناوداره‌وه رێک ده‌خرێن و، بانگى به‌شدارى له گه‌لى کوردیش ده‌که‌ن.
ئاده‌م ئوزون باسى له‌وه کرد که به‌رخودانى کۆبانێ وه‌ک نیشانه‌ى به‌رخودانى سه‌ده‌ى ٢١ هه‌ڵده‌سه‌نگێنرێ و راده‌گه‌یه‌نێت که بزوتنه‌وه‌کانى ئاشتى، به‌رخودانى کۆبانێ وه‌ک سه‌ره‌تاى ئاشتى ده‌بینن، ئوزون رایگه‌یاند له هه‌موو رێپێوانه‌کان پانکارتێک هه‌ڵده‌گێرێ له‌سه‌رى ده‌نوسرێ "له پێناوى ئاشتى دا کۆبانێ بپارێزه" و "پشتگیرى له به‌رخودانى کۆبانێ بکه".
ئوزون رایگه‌یاند که له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌کانى ئاشتیخواز، چه‌په‌کانى به‌رخودانى کۆبانێ وه‌ک تێکۆشان له دژى فاشیزم، پارته سیاسیه‌کان وه‌ک تێکۆشانى دیموکراسى، رۆشه‌نبیر و نوسه‌ر وه‌ک تێکۆشانێکى ئه‌خلاقی-شکۆمه‌ندى ده‌بینن ، وتى "هه‌موو که‌سێک له خودى کۆبانێ دا ده‌گه‌نه یه‌ک، کۆبانێ ده‌بێته نیشانه‌ى دیموکراسى، به‌رخودان و ئاشتى مرۆڤایه‌تى له‌سه‌ده‌ى ٢١ دا".
ئوزون رایگه‌یاند که کۆبانێ "هاوسه‌نگیشى گۆڕى، کۆبانێ بۆته مۆغناتیستێک هه‌موو لایه‌نێکى به‌کێشى لاى خۆى کرد، وه‌ک مه‌تافۆرێک که هێزێکى جیاواز له‌ژێر چه‌ترێک دا کۆکرده‌وه". وتیشى: نه‌ته‌نیا چه‌پ، ژینگه پارێز، محافه‌زه‌کار، کلێسه، ده‌زگاکانى مافى مرۆڤ و ده‌زگاکانى نێونه‌ته‌وه‌یش بونه هاوبه‌شى ئه‌و بانگه‌وازیه.
ئوزون رایگه‌یاند: گه‌لانى دێرینى رۆژهه‌ڵاتى ناوین، له عه‌ره‌ب، ئه‌رمه‌نى، ئاسورى و فارس پشتگیرى نیشان ده‌ده‌ن، ئێمه‌ى کورد تا له ده‌ستمان بێ پشتگیرى له‌و بانگه‌وازیه ده‌که‌ین، به‌رێى کۆمیته‌کانى پشتیوانى و کۆمیته‌کانى رێکخستنه‌کانمان بانگ له گه‌له‌که‌مان ده‌که‌ین که به‌شدارى رێپێوانه‌کان ببن، ئه‌و سه‌فه‌ر به‌ریه جیهانیه با ببیته هۆکارێک که هه‌ڵوێستى نێوده‌وڵه‌تى له به‌رامبه‌ر په‌که‌که بگۆرێ.
25/10/2014
رێکخراوی مەکتەب قورئانى کوردستان لە رۆژهەڵاتى کوردستان ماوەیەکە کەوتووەتە ژێر زەڕەبینی دەزگا ئەمنییەکانی ئێران. چەند رۆژێک لەمەوبەر ئەندامێکیان لە شارى بانە بۆ ئیدارەی ئیتلاعات بانگ کرا. ئەنجوومەنی بەڕێوەبەریی مەکتەب قورئان دەڵێ "پرسیارەکان دووبارە بوون. هەر لەسەر ئەو شتانە لێپرسینەوەی لەگەڵ کراوە کە لەگەڵ ئەندامانی دیکەی مەکتەب کراوە".
مەکتەب قورئان رێکخراوێکى ئاینییە کە دوور لە پڕوپاگەندە، وردە وردە و لەسەرخۆ چالاکی دەکات. بەڵام ئەو چالاکیانە لە چاوى دامەزراوە ئەمنییەکانی ئێران ون نین. ئەمساڵ ئیتلاعاتی ئێران ژمارەیەک لە ئەندامەکانی مەکتەب قورئانی بانگ کرد و لێکۆڵینەوەی لەگەڵ کردن.
سەعدی قورەیشی، لە بەڕێوەبەرانی مەکتەب قورئان، دەڵێ "ئەم پرسە شتێکی نوێ نییە، بەڵکو لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا بەردەوام ئەندامەکانمان بانگی ئیتلاعات کراون".
سەرەتای هاوینی ئەمساڵ سەعدی قورەیشی لە بەڕێوەبەرانی مەکتەب قورئان بانگی ئیتلاعات کرا. تەنیا چەند رۆژ پێش ئەو، چوار کەس لە مامۆستاکانی قوتابخانەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لەسەر کار دەرکران کە هەموویان ئەندامی مەکتەب قورئان بوون. دەرکردنی ئەندامانی مەکتەب قورئان لە ناوەندە حکومییەکان پێش و دوای ئەوەش دیسان چەندبارە بوونەوە.
مەلا سەلام گوڵنەواز، لە پێڕەوانی ئەحمەد موفتی زادەیە. گوڵنەواز کە بەرنوێژی مزگەوتی عومەرى کوڕى خەتابە لە گەڕەکى شیوە برایمی شارى سەردەشت، لەلایەن دادگای تایبەت بە مامۆستایانی ئاینی ئێرانەوە دادگایی کرا و بە دوو ساڵ بەندکردن سزا درا. بەڵام لەژێر گوشاری خەڵکدا حوکمەکەی جێبەجێ نەبوو.
مەکتەب قورئان لە ساڵی 1988 لەلایەن رێبەرى ئاینیى کورد ئەحمەد موفتی زادە لە مەریوان دامەزرا. پێڕەوەکانی دەڵێن موفتی زادە رۆڵی زۆری لە شۆڕشی ساڵی 1979ی ئێراندا هەبووە. سەعدی قورەیشی دەڵێ "موفتی زادە هەوڵی بۆ خودموختاری دەدا. هەروەها پێشیوابوو کورد لەڕووی نەتەوایەتی، چینایەتی و ئاینییەوە زوڵمی لێکراوە".
مەکتەب قورئان ماوەیەکی کەم دوای دامەزرانی، خۆی لە رووداوە سیاسییەکانی دوای رووخانی حکومەتی پاشایەتی ئێراندا دیتەوە. ئەو رێکخستنە لە وتووێژەکانی کورد لەگەڵ حکومەتی نوێی ئێراندا بەشدار بوو.
ئەندامانی مەکتەب قورئان وەک هەر رێکخراوەیەکی دیکە دوای تێکچوونی حکومەتی پاشایەتیی ئێران، چەکیان هەڵگرت. بەگوتەی حەسەن ئەمینی، سەرەتای شۆڕشی ئێران هەموو کەس چەکی پێبوو، ئەندامەکانی مەکتەب قورئانیش تەنیا بۆ پاراستنی گیانیان چەکیان هەڵگرت. بەڵام مەکتەب قورئان هەر زوو دوژمنی بۆ پەیدا بوو.
حەسەن ئەمینی، حاکمی شەرعیی سنە، دەڵێ "رێکخراوە چەپەکانی ئەوکات تەنیا بە تاوانی بیروباوەڕی ئاینی هێرشیان دەکردە سەر ئەندامەکانمان و دەیانکوشتن، بۆ نموونە سێ برا لە سنە لەلایەن کۆمەڵەوە کوژران".
رێکخراوە کوردییەکان، مەکتەب قورئان بەوە تۆمەتبار دەکەن کە هاوکاریی حکومەتی ئێران دەکات. ئەوان دەڵێن ئەحمەد موفتی زادە بە بەڵێنەکانی حکومەتی ئیسلامگەرای ئێران فریوی خوارد. بەڵام حەسەن ئەمینی، لە بەڕێوەبەرانی مەکتەب قورئانی کوردستان، دەڵێ ئەوان پشتگیرییان لە حکومەت نەکردووە. هۆکاری ئەوەش کە کەمێک درەنگتر ریزی خۆیان لە حکومەتی ئێران جیاکردەوە، باوەڕی موفتی زادە بوو بە چارەسەری ئاشتیانەی کێشەی کورد.
پێڕەوانی موفتی زادە دەڵێن ئەو خۆی لە بەرەوڕووبوونەوە لەگەڵ لایەنە کوردییەکان پاراستووە. موفتی زادە گوتبووی کە شەڕی براکوژی ناکات، ئەوەش ناڕەزایی بەشێک لە ئەندامەکانی مەکتەب قورئانی لێکەوتەوە. ناڕازییەکان لە مەکتەب قورئان جیابوونەوە و رێکخراوی پێشمەرگە موسڵمانەکانی کوردیان پێکهێنا کە کوردى رۆژهەڵات بە "جاش" ناویان دەبەن، چونکە ئەم رێکخراوە بەستراوەتەوە بە سوپای پاسدارانی ئێران و شەڕی پێشمەرگەیان دەکرد.
ئەحمەد موفتی زادە چەند مانگێک دوای پەسەندکردنی یاسای بنەڕەتیی ئێران وازی لە سیاسەت هێناوە. ئەو یاسای بنەڕەتی نوێی ئێرانی بە ئیسلامی نەزانیوە و پێیوابووە ویستەکانی کوردی تێدا نەگونجێنراوە.
موفتی زادە ساڵی 1982 لە تاران شورای شەمسی پێکهێنا. شورایەک بۆ هەموو سوننی مەزهەبەکانی ئێران. دواتر لەسەر دامەزراندنى ئەو رێکخراوە بۆ ماوەى 10 ساڵ خرایە زیندانەوە. کاتێکیش لە زیندان ئازاد کرا، تووشی نەخۆشی هاتبوو. بۆیە دوای چەند مانگێک لە ئازادکردنى کۆچی دوایی کرد.
رێکخراوی مەکتەب قورئان ساڵی 1996 جیابوونەوەی تێکەوت و مەکتەب قورئانی کوردستانی لێ جیابووەوە. ئەوان خوێندنەوەی جیاوازیان بۆ کۆمەڵێ پرس هەبوو. مەکتەب قورئان جەخت لەسەر رێنوێنی خەڵک و خۆپاراستن لە پرسە سیاسییەکان دەکاتەوە. بەڵام مەکتەب قورئانی کوردستان دەڵێ پێویستە رۆڵی چالاکتر لە بواری سیاسیدا بگێڕن. دوو لایەنەکەی مەکتەب قورئان خوێندنەوەی جیاوازیشیان بۆ روانگە و بۆچوونەکانی ئەحمەد موفتی زادە هەیە.
rudaw:
25/10/2014
ئه‌حمه‌د حه‌سۆ، وته‌بێژی لیوای به‌ره‌ی كوردان كه له‌ئێستا له كۆبانێ شانبه‌شانی یه‌په‌گه شه‌ڕده‌كه‌ن دژی داعش به‌پێویستی ده‌زانێت سوپای ئازادی سوریا شه‌ڕی دژی داعش له‌سه‌رتاسه‌ری وڵات رابگه‌یه‌نێت ، ده‌شڵێت: توركیا ده‌یه‌وێت له‌ڕێی ناردنی هێزێكی سوپای ئازادی سوریاوه كه‌سانێك ره‌وانه‌ی كۆبانێ بكات كه خۆی ده‌یه‌وێت.
ئه‌حمه‌د حه‌سۆ به‌خه‌ندانی راگه‌یاند، "گه‌ر سوپای ئازادی سوریا ده‌یه‌وێت پشتیوانی كۆبانێ بكات با چه‌ك بنێرێت له‌بری ناردنی سه‌رباز"، ده‌شڵێت: كۆبانێ پێشوازیی له‌هه‌موو هێزێك ده‌كات كه بێته ئه‌وێ به‌ومه‌رجه‌ی هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ ئه‌و هێزانه‌دا بكات كه له‌ئێستادا له‌سه‌نگه‌ری به‌رگریی كردندان له كۆبانێ دژی داعش.
به‌وته‌ی ئه‌حمه‌د حه‌سۆ، "هه‌وڵه‌كه‌ی توركیا بۆ كۆبانێ به‌ناردنی هێزێكی هه‌زارو 300 سه‌ربازیی سوپای ئازادی سوریا گۆماناویه‌و پێویسته حكومه‌تی ئه‌نقه‌ره به‌رله‌وه‌ی هێز بۆ رزگاركردنی كۆبانێ بنێرێت ئه‌و ئابڵوقه‌یه‌ی خستویه‌تیه سه‌ر دانیشتوانی ئه‌و شاره لابه‌رێت"، وتیشی: ئه‌گه‌ر سوپای ئازاد راست ده‌كات با شه‌ڕی داعش له‌سه‌رتاسه‌ری سوریا رابگه‌یه‌نێت.
ئه‌حمه‌د حه‌سۆ، ئه‌وه‌شی ئاشكراكرد، " توركیا به‌بڕیاری ره‌وانه‌كردنی سه‌ربازی سوپای ئازاد بۆ كۆبانێ ده‌یه‌وێت كه‌سانێك ره‌وانه‌بكات كه‌خۆی ده‌یه‌وێت"، وتیشی: سه‌ركرده‌كانی سوپای ئازاد پێش ئه‌وه‌ی بیر له‌ره‌وانه‌كردنی هێز بكه‌نه‌وه بۆ رزگاركردنی كۆبانێ له‌داعش با بچن ته‌ل ئه‌بیه‌ز و رققه‌و ناوچه‌كانی دیكه‌ی سوریا له ده‌ستی ئه‌و رێكخراوه ده‌ربێنن.
هاوكات ئاری ھەرکی، لێکوڵەر و چالاکوانی سیاسی نزیک پەیەدە لە سەر سنووری ھەرێمی کۆبانێ ، به‌خه‌ندانی راگه‌یاند، "بڕیاری ناردنی هه‌زارو 300 سه‌ربازی سوپای ئازاد بۆ كۆبانی له‌لایه‌ن توركیا، پلانێکی تری ئه‌نقه‌ره‌یه بۆ په‌كخستنی ئه‌و سەرکەوتنانه‌یه بەدەستھاتوون له‌لایه‌ن شه‌ڕڤانی یه‌كینه‌كانی پاراستنی گه‌ل ( یه‌په‌گه) و هێزه كوردستانیه‌كانی دیكه له‌دژی داعش له‌ناوچه‌كه‌دا" .
بەقسەی ئاری ھەرکی، "حكومه‌تی ئه‌نقه‌ره بۆ مه‌به‌ست سوپای ئازادی سوریا ره‌وانه‌ی كۆبانێ ده‌كات تا سه‌روه‌رییه‌كان له كۆبانێ ته‌نها بۆ كورد تۆمار نه‌كرێن"، ده‌شڵێت: تورکیا لەم ھەلومەرجەی ئێستا کۆبانێ دەیەوێت ھێزێک لە دەرەوەی ھێزە کوردیەکان بێنێتە ناو شەڕەکەوه‌و به‌شداریی پیبكات .
ئاری ھەرکی ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو، "یەپەگە بڕیاری هاتنی هێزی سوپای ئازادی سوریا بۆ كۆبانێ به‌ته‌واوی ره‌تده‌كاته‌وه‌و رێنادات به ھیچ ھێزێک جگه له كورد بۆ پشتگیریی بێتە کۆبانێ"، وتیشی: چەند هێزێك لەناو سوپای ئازادی سوریادا له‌ئێستادا شانبه‌شانی یەکینەکانی پاراستنی گەل" یەپەگە " لە شەری دژی تیرۆرستانی داعش کۆبانێ دەجەنگن و رێکەوتنیان لەگەڵ یەپەگە ھەیە، ئەوانیش گومانیان هه‌یه له‌و هێزه‌ی سوپای ئازادی سوریا كه له‌رێی توركیاوه ده‌یه‌وێت بێته كۆبانێ بۆ به‌رگریی له‌شه‌ڕی داعش.
پێشتر، ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆك كۆماری توركیا ئاشكرایكرد، هه‌زار و 300 سه‌ربازی سوپای ئازادی سوریا ده‌چنه پاڵ ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی به‌نیازن بۆ به‌رگریی كردن له‌دژی چه‌كدارانی داعش بچنه كۆبانێ.
له كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانیدا له تالین، پایته‌ختی ئیستوانیا ، ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆك كۆماری توركیا رایگه‌یاند، "كوردانی سوریا رازیی بوون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی هه‌زار و 300 سه‌ربازی سوپای ئازادی سوریا به‌هانایانه‌وه بێت له‌كۆبانێ له‌پاڵ ئه‌و هێزه‌ی پێشمه‌رگه‌ی هه‌رێمی كوردستان"، ده‌شڵێت: وتوێژ له‌ئارادایه له‌باره‌ی چۆنێتی گه‌یاندنی ئه‌و هێزه بۆ كۆبانێ.
ره‌ڤه‌ند گوهه‌رزی
25/10/2014
20ی ئۆكتۆبه‌ر، یادی كوژرانی موعه‌مه‌ر قه‌زافی، سه‌رۆكی پێشووی لیبیا تێپه‌ڕی كه‌له‌ساڵی 2011 له‌سه‌ر ده‌ستی چه‌كداره‌كانی میسراته كوژرا، به‌لاَم ژماره‌یه‌ك له لایه‌نگیرانی ده‌ڵێن كه قه‌زافی له‌ژیاندایه‌و له شوێنێكه، ئه‌وه‌شی كه كوژراوه هاوشێوه‌كه‌ی بووه‌و ته‌رمه‌كه‌یان له‌شاشه‌كانی ته‌له‌فزیۆنه‌وه پیشانداوه.
تائێستا زۆرێك له‌خێڵه‌كانی لیبیا لایه‌نگری قه‌زافی-ن، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا زیاتر له‌دوو ملیۆن له لایه‌نگیرانی ئاواره‌بوون پاش رووخانی رژێمه‌كه‌ی، زۆربه‌یان له‌میسرو تونس و مه‌غریب و نایجیریا و مالی و چه‌ند ولاَتێكی دیكه‌ن، وه‌ك هه‌ر رێكخراوێكی دیكه، رژێمی قه‌زافی لایه‌نگرانی خۆی هه‌یه‌و په‌یمانی بۆ دووپات ده‌كه‌نه‌وه، هه‌ر ئه‌وانیشن كه داننانێن به‌ئاڵوگۆڕی سیاسیی ئێستای ولاَته‌كه‌یان.
زۆرێكیش له‌لایه‌نگیرانی رژێمی پێشووی قه‌زافی خاوه‌نی ژماره‌یه‌ك له‌كه‌ناڵی ئاسمانین، وه‌ك (الجماهیریه) و (صوت القبائل) و (لیبیا24)، سه‌ره‌ڕای چالاكییه‌كانی تۆڕی كۆمه‌لاَیه‌تی فه‌یسبوك. لایه‌نگیرانی قه‌زافی ئه‌وه‌ش ناشارانه‌وه كه له‌ئێستادا پرۆسه‌ی سیاسی و یاسای ریشه‌كێشكردنی سیاسیش كه له‌لایه‌ن كۆنگره‌ی نیشتمانی گشتییه‌وه ده‌ركراوه ره‌تده‌كه‌نه‌وه، ده‌ڵێن هیچ چاره‌سه‌رێك له‌لیبیا به‌بێ ئه‌وان ناكرێ.
(المقاومه الوگنیه اللیبیه)، وه‌ك هێزێكی سه‌ر به‌رژێمی پێشوو داوا ده‌كات راپه‌ڕینێكی میللی دژبه هێزه ئیسلامییه سیاسی و میلیشیا چه‌كداره‌كان له لیبیا به‌رپابكرێ.
یه‌كێك له‌لایه‌نگرانی قه‌زافی ده‌ڵێت: "ئێمه له‌و بڕوایه‌داین كه سه‌ركرده زیندوه و به‌سوپاكه‌یه‌وه هه‌ر ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆلامان لیبیامان بۆ ده‌گێڕێته‌وه‌و ئاڵا سه‌وزه‌كه‌ش سه‌رله‌نوێ به‌رزده‌كاته‌وه".
یه‌كێكی دیكه‌ش پێیوایه كه ئه‌م قسه‌یه نزیكه له‌ڕاستیه‌وه و وتی: "ئێمه پشت به‌وێنه‌كان ده‌به‌ستین، ئه‌وه‌ی كه بینیمان ته‌رمێك بوو وێنه‌كانی پیشاندراو بینیمان دوای راگه‌یاندنی كوشتنی سه‌ركرده له20ی ئۆكتۆبه‌ری2011، ئه‌وه موعه‌مه‌ر قه‌زافی نه‌بوو، به‌ڵكو كه‌سێكی تر بوو كه هه‌ر له‌و ده‌چوو."
له‌لایه‌كی دیكه‌وه‌ه (جه‌میله مه‌حمودی) پاسه‌وانه تایبه‌ته‌كه‌ی قه‌زافی ره‌تیكرده‌وه قه‌زافی كوژرابێت و ئه‌و وێنانه‌شی به‌ناراست زانی كه له میدیاكان بڵاوكرانه‌وه، وتیشی: "به‌ڵگه‌م لایه كه ده‌سه‌لمێنێت ئه‌و وێنانه درۆن و دوورن له راستییه‌وه."
جه‌میله ده‌ڵێت"من ئازایه‌تی ئه‌و ده‌زانم و ده‌مه‌وێت بۆ هه‌موولایه‌ك دووپاتی بكه‌مه‌وه كه ئه‌وه‌ی پیشاندارا له‌شاشه‌كانی ته‌له‌فزیۆنه‌وه قه‌زافی نییه، سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی كه ئه‌گه‌ر چاوپۆشیش بكه‌ین ئه‌ی كوا ته‌رمه‌كه‌ی؟ "ئاشكراشیكرد "قه‌زافی فریشته‌یه به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ خه‌ڵكانی دیكه‌ی وه‌ك قاعیده‌و داعش كه ئێستا له‌لیبیان".
شاره‌زایه‌كی روسیاش وتویه‌تی ئه‌وه‌ی كه له‌سه‌ر ده‌ستی شۆڕشگێڕه‌كانی لیبیا له‌سرت كوژراوه، قه‌زافی نه‌بووه، به‌ڵكو كه‌سێكی هاوشێوه‌ی قه‌زافی بوه‌و ناوی ئه‌حمه‌ده.
هه‌ر له‌سه‌ر قسه‌ی ئه‌و شاره‌زا رووسیه و به‌پێی هه‌ندێ سه‌رچاوه‌ی عه‌ره‌بی، شاره‌زا روسییه‌كه ده‌ڵێ هه‌ندێ به‌ڵگه‌ی لایه ده‌یسه‌لمێنێت كه ده‌ستگیركردنی قه‌زافی له‌شاری سرت رۆژێكی باراناوی بوو پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ی له‌ڤیدیۆكه ده‌بینرێ ره‌شه‌باو خۆڵبارینه، هه‌وره‌ها قه‌زافی قژی ره‌شه، كه‌چی پاش ده‌ستیگركردنی ده‌رده‌كه‌وێ ره‌نگی قژی قاوه‌ییه.
ئه‌و شاره‌زا روسیه له‌درێژه‌ی قسه‌كانیدا ده‌ڵێت: "كاتێك موعه‌مه‌ر قه‌زافیان هێنا بۆ نه‌خۆشخانه دوو فیشه‌كی پێوه‌بوو، یه‌كێكیان له‌سه‌ری به‌ته‌نیشتی گوێیه‌وه‌و ئه‌ویتریشیان له‌سكی، به‌لاَم ئه‌و ڤیدیۆیه‌ی له‌پێگه ئه‌لیكترۆنیه‌كان بلاَوبویه‌وه ده‌ریده‌خات فیشه‌كێكی تر نراوه به‌پێش سه‌ریه‌وه".
شاره‌زا روسییه‌كه هه‌ر به‌وه‌ش ناوه‌ستێ و پێی وایه "قه‌زافی پێشتر نه‌شته‌رگه‌رییه‌كی سكی بۆكرابوو هیچ شوێنه‌وارێكی ئه‌و نه‌شته‌رگه‌ریه به‌ته‌رمه‌كه‌یه‌وه له‌كاتی پیشاندانی وێنه‌كاندا ده‌رنه‌كه‌وت".
سه‌رچاوه: صوت روسیا
25/10/2014
سەردار محەممەد رەزا نەقدی، فەرماندەی بەسیجی ئێران رۆژی رابردوو لە شاری سنەی ناوەندی پارێزگای سنە رایگەیاند،"لە کۆبانێ شەڕڤانێکی زۆر خەریکی بەرگریکردنن، بەڵام پێویستییان بە پشتیوانی و چەک و پێداویستییەکانی شەڕە، بەداخەوە ئەو وڵاتانەی چاوەڕوانی یارمەتیدانی مسوڵمانانیان لێدەکرێت ئێستا لە ریزەکانی زایۆنیستەکانن، بە نامەردانە یارمەتییەکانیان لێ زەوتدەکەن".
نەقدی کە بۆ مانۆڕی سەربازی هێزەکانی بەسیج سەردانی ئەو پارێزگایەی کردووە،هێرشی توندی کردە سەر دەسەڵاتدارانی تورکیا و گوتی: "دەوڵەتی تورکیا پشتیوانی لە تیرۆریستە ئەمریکییەکان دەکات لە جیاتی پشتیوانی لە مسوڵمانان بکات، بنکەکانی خۆی خستووەتە ژێر دەستی زایۆنیستەکان".
فەرماندەی بەسیجی ئێران ئاماژەی بەوەکرد، "بەسیجی و خۆبەخشەکانی پارێزگای سنە داوای رۆیشتنیان بۆ غەززە، کۆبانی، سووریا و عێراق کردووە تاوەکو لەگەڵ دوژمنانی ئیسلام شەڕ بکەن".
نەقدی بە ئاماژەدان بەوەی کە لە بەرەکانی جیهاددا سوننە و شیعە گیانفیدان، رووی دەمی کردە ئەمریکا و بەریتانیا و گوتی: "دڵتان بەوە خۆش مەکەن کە بە پیلان و نەخشەی بەکرێگیراوانەتان، دەتوانن دووبەرەکی بنێنەوە، شیعە و سوننە دەست لەناو دەستی یەکتر دێین و قودس ئازاد دەکەین".
فەرماندەی بەسیجی ئێران هۆشداری بە ئیسرائیل دا و رایگەیاند: "ئەمڕۆ هێزی بەسیجی ئێرانی 1.5 بەرامبەر بووەتەوە و ئەوە پەیامێکە بۆ زایۆنیستەکان و پەیامەکەیش ئەوەیە کە خاکی مسوڵمانان بە جێبهێڵە و بڕۆ، داگیرکارییەکانت هەر چەشنە درێژە بکێشێت، ئامادەییەکانی ئێمە زیاتر دەبێت و سزادانی تۆیش قورستر".
25/10/2014
- داواکاری گشتیی کرماشان: لێکۆڵینەوە لەبارەی لێدانی قوتابیان دەکەین
- هونەرمەندی نەتەوەیی کورد سەید عەلی سەردەشتی لەوڵاتی سوید کۆچیدوایی کرد
- گفتوگۆكانی ئێران و ئەمریكا لە عومان دوای دو کاتژمێر کۆتایی هات
- ئێران شەڕو دانوستانی ناڕاستەوخۆی پێ باشە!
- داواکارییەکانی ئێران و ئەمریکا لەیەکتریی چیە؟
- وەزیری بەرگریی ئیسرائیل هۆشداری دەداتە ئەحمەد شەرع
- وادەی هێرشی ئەمریکا بۆ سەر ئێران ئاشکرا کرا
- دەستووری کاتی سوریا نیگەرانی لایەن کوردییەکان و چاودێرانی لێدەکەوێتەوە
- بارودۆخی نالەباری ئابووریی ئێران پێدەچێت کۆماری ئیسلامی ناچار بکات لەگەڵ سەرۆک ترامپ ڕێککەوتن بکات
- عڕاقچی: هێشتا نامەکەی ترەمپ بە دەستمان نەگەیشتووە
- وەزیری دەرەوەی ئێران دەڵێت بڕیارە نامەکەی ترامپ لە لایەن نێردراوێکی وڵاتێکی عەرەبیەوە بگەیەنرێتە تاران
- مەزڵوم عەبدی و ئەحمەد ئەلشەرع بە ڕێکەوتن دەگەن
- 8ی مارس.. شۆڕشێك لەپێناو مافی ژنان
- سری سورەییا ئۆندەر: باخچهلی پێی گوتم، ڕۆژێک دێت پێکەوە هەڵپەڕکێی ئاشتیی دەکەین
- حكوومهتی ئێران : له‌گه‌ڵ ئهورووپا درێژه به گفتوگۆ ئهتۆمییهكان دهدهین
- عەلی باپیر، سەرۆکی کۆمەڵی دادگەری کوردستان سەبارەت بە پەیامی ئۆجەلان"هیوادارم هەردوولا بە کردەوە بەدەم بانگەوازەکەوە بچن."
- ئەمینداری گشتیی یەکگرتوو پەیامی ئۆجەلان "پەیامێکی پڕ لە بەرپرسیاریەتی و بایەخ و واقعیەتە"
- سەرۆك بافڵ جەلال تاڵەبانی: پێشوازی لە پەیامەکەی بەڕێز عـ.ـەبدوڵا ئـ.ـۆجەلان دەکەین
- سەرۆک بارزانی: هیوادارین پەیامەکەی ئۆجەلان دەستپێکێک بێت بۆ ئەوەی پڕۆسەی ئاشتی رێی خۆی بگرێت
- زەینەب جەلالیان لە 17هەمین ساڵی زیندانیکردنیدا لە ناو زیندانەوە باس لە ئازارەکانی دەکات
- بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ٢ی ڕێبەندان، ٧٩هەمین سالرۆژی دامەزرانی یەکەم کۆماری کوردستان، لە نەتەوەی کورد پیرۆزدەکات
- پەیامی پیرۆزبایی کۆماریخوازان بۆ بەرێز مەسعوود پزیشکیان
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
