وازهێنان لە جگەرە دەبێتە هۆی چالاک کردنی خانەکانی مێشک، هەروەها بە چارەسەرێکی سەرەکی دادەنرێت بۆ بێتاقەتی و دڵتەنگی ئەمەش بە پێی ئەو تۆژینەوەیە بوو کە لە گۆڤارێکی پزیشکی " بریتیش میدیکال جۆرناڵ" بڵاوکرایەوە.
تویژینەوە بەڕیتانییەکان پاش ئەنجامدانی 26 توێژینەوە، توانیان کاریگەری وازهێنان لە جگەرە بزانن لەسەر دلتەنگی و بێتاقەتی، گەشتنە ئەو ئەنجامەی کە جگەرە زیان بە باری دەرونی کەسەکە دەگەینێت، وازهێنان لە جگەرە هۆکاری سەرەکییە بۆ چارەسەرکردنی دڵتەنگی و بێتاقەتی.
توێژینەوەکان هەوڵێکی زۆریان دا تا بتوانن باری دەرونی کەسەکە بزان پاش وازهێنان لە جگەرە و لە ئەنجامدا دەرکەوت کە ئەم کەسانە پاش وازهێنانیان لە جگەرە بە جۆرێکی دیکە سەیری ژیانیان کردوە و لە دڵتەنگی و قەلەقی و بێتاقەتی ڕزگاریان بوو
17/02/2014
سهرۆكی فهنزوێلا فهرمان دهدات به دهركردنی سێ فهرمانبهری باڵیۆزخانهی ولایهته یهكگرتووهكانی ئهمریكا له وڵاتهكهی.
بهپێی ههواڵێكی سایتی عهرهبییه، نیكۆلاس مادۆرۆ، سهرۆكی فهنزوێلا ئهو سێ فهرمانبهرهی باڵیۆزخانهی ئهمریكای تۆمهتباركردووه بهوهی لهگهڵ ژمارهیهك لهو خوێندكاره ناڕازییانه كۆبوونهتهوه كه له زانكۆ ئههلییهكانی ئهو وڵاته دهخوێنن و ماوهی دوو ههفتهیه لهدژی دهسهڵات راپهڕیوون.
له لێدوانێكی تهلهفزیۆنیدا، نیكۆلاس مادۆرۆ رایگهیاند كه وهزیری دهرهوهی وڵاتهكهی وردهكاریی زیاتر لهسهر كۆبوونهوهكهی نێوان ئهو سێ دیپلۆماتكاره ئهمریكاییه بڵاودهكاتهوه، بێئهوهی ناوی هیچكام لهو دیپلۆماتكاره بهێنێت.
ماوهی دوو ههفتهیه خوێندكارانی فهنزوێلا دهستیان به خۆپیشاندان و ناڕهزایی كردووه و له رۆژی چوارشهممهی رابردووشهوه، رهوشی خۆپیشاندانهكان بهرهو توندوتیژی چووه، ههر بهوهۆیهشهوه تائێستا سێ كهس كوژراون و 60ی دیكهش برنیداربوون.
پێشتریش حكومهتی فهنزوێلا، ولایهته یهكگرتووهكانی ئهمریكای تۆمهتباركرد بهوهی ههوڵی تێكدانی سهقامگیریی رهوشی دیموكراسیی وڵاتهكهی دهدات و له كۆتایی مانگی كانوونی یهكهمی رابردووش سهرۆكی ئهو وڵاته سێ دیپلۆماتكاری دیكهی ئهمریكای دهركرد.
17/02/2014
رۆژنامهی واشنتۆن پۆست، كورد و ههرێمی كوردستان به ناوچهیهكی پڕ بایهخ دهناسێنێت له پهیوهندییهكانی ئهمهریكا و بهپێویستیشی دهزانێت ئیدارهی سهرۆك ئۆباما و كۆنگرێس بهرامبهر به كوردستان چاو به پهیوهندییهكانیاندا بخشێننهوه بۆیه پێشنیاز دهكات "دهرگاكان بهرووی كورد دا بكهنهوه".
واشنتۆن پۆست له ژمارهی دوێنێ یهكشهممهدا راپۆرتێكی له بارهی پهیوهندییهكانی ئهمهریكا و كوردستان بڵاوكردۆتهوه و نووسیویهتی: "له كاتێكدا هێشتا له عێراق و سوریا دا خوێنڕێژی و شهڕ بهردهوامه، بۆ ئهمهریكا زۆر گرنگه پهیوهندییهكانی لهگهڵ هاوپهیمانهكانی بپارێزێت".
لهم روانگه ههرێمی كوردستان بهیهكێك له هاوپهیمانهكانی ئهمهریكای دیاری كردووه كه لهگهڵ ههر یهك له توركیا، سوریا و ئێران سنووری هاوبهشی ههیه.
زیاتر ئاماژهیداوه كه كوردستان، ههرێمێكی دیموكراسی و سێكۆلاره و لهگهڵ ئهوهی رووی دۆستایهتی زیاتر رووهو رۆژئاوایه، هاوكات دژ به رێكخراوی تیرۆریستی قاعیدهیه كه ئێستا له عێراق و سوریا چالاكییان ههیه.
واشنتۆن پۆست نووسیویهتی: ئهم خاڵانه و چهند خاڵێكی دیكه ههن بایهخی هاوپهیمانێتی نێوان ئهمهریكا و ههرێمی كوردستان دیاری دهكات، ههر بۆیه جێی سهرسوڕمان نهبوو كه سهرۆك مهسعود بارزانی داوهتی واشنتۆن كرابوو كه راستهوخۆ دیداری ههبێت لهگهڵ سهرۆك باراك ئۆباما، لهگهڵ ئهوهشدا بڕیاری سهرۆك بارزانی له دواخستنی ئهم دیداره جێگهی تێڕامانه.
پێیوایه هۆكارهكهی بارزانی بۆ نهچوونه ئهمهریكا ئهوهیه كه تاوهكوو ئێستا ئیدارهی ئهمهریكا نهیتوانیوه ههر یهك له پارتی دیموكراتی كوردستان و یهكێتی نیشتمانی كوردستان له لیستی رهش دهربهێنێت.
لیستی رهشی ئهمهریكا له 2001ـهوه له سهردهمی دهسهڵاتی جۆرج بوش دهرچووه له سهر بنهمای ئهوهی ههر هێزێكی چهكداری دژ به دهوڵهتهكهی خۆیان بوهستنهوه، ئهوا ئهو هێزانه خراونهته ریزبهندی ئهو لیسته رهشه كه بهشێوهی گشتگیڕ گهڵاڵه كراوه.
بهپێی راپۆرتهكهی واشنتۆن پۆست، دهوڵهتی ئۆباما كهمتهرخهمی ئهو بڕیارهی خستۆته ئهستۆی كۆنگرێس و پێیوایه ههر گۆڕانكارییهك له لیستی ڕهشدا له دهسهڵاتی كۆنگرێس دایه، بهڵام بهڕای لۆبییه كوردهكانی له واشنتۆندان، ههر گۆڕانكارییهك لهو لیسته رهشهدا تهنیا پێویستی بهیهك ئاماژهی ئیدارهی ئۆباما ههیه، ئهوسا ئهركی گۆڕانكاریی دهكهوێته ئهستۆی كۆنگرێس.
ههروا ئاماژهیداوه كه ئهمهریكا له درێژهدان به بریاری لیستی رهش، زیان به پهیوهندییهكانی نێوان ئهمهریكا و كوردستان دهگهیهنێت و تهنیا لایهنی خهتاباریش ئهمهریكایه.
له بهشێكی دیكهی راپۆرتهكهیدا، نووسیویهتی: سیناتۆر جۆن ماكین پێشتر ههوڵی لادانی ئابلۆقهی سهر ههرێمی كوردی داوهو ئێستاش پلانی لهبهردهستدایه به پشتیوانی ئیدارهی ئۆبۆما له چهند ههفتهیهكی داهاتوودا چارهسهری بۆ ئهم كێشهی نێوان پهیوهندییهكانی ئهمهریكا و ههرێمی كوردستان بدۆزێتهوه.
بهڕای واشنتۆن پۆست، پێویسته كۆنگرێس خێراتر كارهكانی رایی بكات و دووباره چاو به بهرنامهكانی دابخشێنێتهوه، ئهگهڵ ئهوهشدا كاتێكی تر بۆ سهردانهكهی سهرۆكی بارزانی بۆ ئهمهریكا دیار بكاتهوه.
بهرپرسه ئهمنیهكانی بهریتانیا بڵاویانكردۆتهوه، ئهوان كهوتوونهته حاڵهتی ئامادهباشیهوه، چونكه ژمارهیهكی زۆری چهكدار كه پێشتر له سوریا بوون، گهڕاونهتهوه وڵاتهكهی خۆیان.
بهپێی ههواڵێكی پێگهی (سهندای تایمز) بهرپرسانی دهزگای ئهمنیهكانی بهریتانیا بڵاویانكردۆتهوه، نزیكهی 250 هاوڵاتی وڵاتهكهی كه پێشتر له رێزی چهكدارانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا شهڕیانكردووه، گهڕاونهتهوه بۆ وڵاتهكهیان و ئهگهری ئهوه ههیه كاری تیرۆرستی ئهنجام بدهن.
له درێژهی ئهو ههواڵهدا هاتووه، ئهو ئاماره پێنج هێندهی ئهو ژمارهیه كه پێشبینی دهكرێت، ئهوهش نیگهرانی لای هێزه ئهمنیهكان دروستكردووه.
هێزی ئهمنی ناوخۆی بهریتانیا(ئێم ئای 5) پێش وهرزی پایز لهگهڵ هێزهكانی پۆلیس توانیویانه، گروپێك لهوانهی گهڕاونهتهوه بۆ وڵات، دهستنیشانیان بكهن، رێوشوێنی رێگریكردن لێیان بگرنه بهر، چونكه ئهو گروپه ویستبویان به شێوهی ههڕهمهكهی له بازاڕه قهرهباڵغهكانی لهندهن بهشێوهی ههڕهمهكی تهقه بكهن.
هێزه ئهمنیهكان ئاماژهیان بهوهكردووه، 250 كهس گهڕاونهتهوه و پێشتریش ههندێك لهو كهسانه له پاكستان و ئهفغانستان شهڕیانكردووه.
17/02/2014
نێردهی نێودهوڵهتی بۆ چارهسهری قهیرانی سوریا، داوای لێبوردنی لهگهلی سوریا كرد بههۆی ئهوهی حكومهت و ئۆپۆزسیۆنی سوریا له كۆنگرهی جنێڤ دوو نهگهیشتنه هیچ رێچارهیهك بۆ قهیرانی سوریا.
ئهخزهر ئیبراهیمی، نێردهی نێودهوڵهتی بۆ چارهسهری قهیرانی سوریا ئاشكرایكرد، خولی دووهمی كۆنگرهی جنێڤ دوو كۆتایی هات و هیچ وادهیهكیش بۆ دهستپێكردنهوهی وتوێژهكان لهنێوان و حكومهت و ئۆپۆزسیۆنی سوریا دهستنیشان نهكرا.
وتیشی: له خولی دووهمی كۆنگرهی جنێڤ دوو ههردوو لایهنی حكومهت و ئۆپۆزسیۆنی سوریا رێكهوتن لهسهر كۆتایی هێنان به قهیرانی وڵاتهكهیان، بهڵام رێنهكهوتن لهسهر میكانیزمێك بۆ جێبهجێ كردنی.
ئهخزهر ئیبراهیمی رایگهیاند،" حكومهتی سوریا لهوتوتوێژهكانیدا پێداگریی لهسهر مهسهلهی تیرۆر دهكات، ئۆپۆزسیۆنیش پێداگریی لهسهر دهستهی حوكمی ئینتیقالی دهكات، بۆیه دانوستانهكان ئهنجامی یهكلایی كهرهوهی لێ نهكهوتهوه"، وتیشی: لهبهرابهمبهر پێكنههاتنی لایهنه جیاوازهكانی سوریا لهكۆنگرهی جنێڤ دوو، داوای لێبوردن لهگهلی سوریا دهكهم.
ئیبراهیمی هیوای خواست لایهنه ناكۆكهكانی سوریا بیر لهڕێچارهی باشتر بكهنهوه بۆ جێبهجێ كردنی رێكهوتنهكانیان لهبارهی كۆتایی هێنان بهنههامهتیهكانی سوریا.
16/02/2014
وەزیری گواستنەوەی عیراق، ئاشكرایكرد، ئەنجومەنی وەزیران بەڕەسمی رەزامەندی دەربڕیوە لەبەرامبەر رایەڵكردنی هێڵێكی بۆری نەوت لەعیراقەوە بەرەو ئەردەن.
ئاژانسی هەواڵی بەترای ئەردەن بڵاویكردەوە، "هادی عامری وەزیری گواستنەوەی عیراق، بە عەبدوڵا نسور، سەرۆك وەزیرانی ئەردەنی راگەیاندووە كە ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق رەزامەندی پیشانداوە لەسەر رایەڵكردنی هێڵێكی نەوت لەنێوان عیراق و ئەردەن"، ئەوەشی خستەڕوو كە، عامری باسی لەوەكردووە كە پرۆژەی رایەڵكردنی هێڵە نەوتەكە دەسپێردرێت بە كۆمپانیای پسپۆڕ لەوبوارەدا.
ئەمڕۆ شەممە، ( 15 شوبات 2014) عەبدوڵا نسور، سەرۆك وەزیرانی ئەردەن لەگەڵ هادی عامری، وەزیری گواستنەوەی عیراق كۆبۆوە كە بۆ مەبەستی بەشداریی كردن لە كۆبوونەوەی بەرپرسانی هەردوو وەزارەتی گواستنەوەی عیراق و ئەردەن سەردانی ئەردەنی كردووە.
پێشتر حسێن شەهرستانی، جێگری سەرۆك وەزیرانی عیراق بۆ كاروباری وزە باسی لەوەكردبوو كە پرۆژەی رایەڵكردنی هێڵی بۆری نەوت لە عیراق بەرەو بەندەری عەقەبەی ئەردەن، چۆتە بواری دیزاینەوە و ئەوەشی خستەڕوو كە دانیشتوانی پارێزگای ئەنبار سودمەندی سەرەكی دەبن لەو پرۆژەیە.
16/02/2014
رۆژنامەی واشنتن پۆستی ئەمریكی لە راپۆرتێكدا ئاماژە بەوە دەكات، كە هەرێمی كوردستان بەردەوام بەهێزتر دەبێت. ئاماژەی بەوەشكردووە "ئۆباما و كۆنگرێس سەركەوتوو نەبوون لە باشتركردنی پەیوەندییەكانی نێوان كورد و ئەمریكا". لە راپۆرتەكەی واشنتن پۆستدا كە وەك نووسراوە دەستەی بەڕێوەبەرانی رۆژنامەكە بابەتەكەیان هەڵبژاردووە، تێیدا هاتووە "لە كاتێكدا شەڕ لە عێراق و سووریا بەردەوامیی هەیە، یەكێك لە هاوپەیمانەكانی ئەمریكا كە هەرێمی كوردستانە بەردەوام بەهێزتر دەبێت، جێگەی سەرسوڕمان نییە كە ئۆباما داوەتێكی فەرمی بۆ سەرۆكایەتی ئەو هەرێمە نارد بۆ ئەوەی لەگەڵیان كۆبێتەوە". بە بڕوای نووسەری راپۆرتەكە نەچوونی مەسعود بارزانی بۆ ئەمریكا بەشێوەیەكی چاوەڕواننەكراو كەمێك نیگەرانی دروستكرد، بەڵام وەك رۆژنامەكە ئاماژەی بۆ دەكات كە مەسعود بارزانی نەچووەتە ئەمریكا، "چونكە ئەمریكا و كۆنگرێس نەیانتوانیوە سەرچاوەی كێشەو ناكۆكییەكانی نێوان خۆیان و كورد چارەسەر بكەن". لە بەشێكی دیكەی راپۆرتەكەی رۆژنامەی واشنتن پۆستدا باس لە هۆكاری نەچوونی بارزانی بۆ ئەمریكا دەكات و بە پشتبەستن بە زانیارییەكانی تۆڕی میدیایی رووداو دەنووسێت "بوونی پارتی و یەكێتی لە ریزی ئەو رێكخراوانەی كە ئەمریكا بە تیرۆرستیان دەزانن، هۆكاری نەچوونی بارزانییە بۆ ئەمریكا، ئەمەش لەكاتێكدا كە كورد پێش رووخانی سەدام یارمەتی ئەمریكای دا بۆ رووخاندنی رژێمی بەعس". بە پێی راپۆرتەكەی رۆژنامەی واشنتن پۆست هۆكاری كێشەكانی نێوان كورد و ئەمریكا بەمدواییە یاسای پاتریۆتە، كە یاسایەكە تایبەتە بە ئاگاداركردنەوەی حكومەتی ئەمریكا لە هەڕەشەكان. هەر لە راپۆرتەكەدا هاتووە "پارتی و یەكێتی تەنیا قوربانی ئەو یاسایە نین، بەڵكو كۆمەڵێك كەسانی دیكە كە بەشێوەیەكی لاوەكی بارزگانییان كردووە لەگەڵ قاعیدە چوونەتە ریزی ئەو رێكخراوانە، یان ئەوانەی كە دژی رژێمە چەوسێنەرەكان شەڕیان كردووە، ئەوانیش براونەتە ریزی ئەو گرووپانە". واشنتن پۆست نووسیویەتی "ئەو یاسایە تەنیا وەك سیمبول ماوەتەوە، چونكە تێیدا هاتووە ئەوانەی لە ریزی ئەو گرووپانە بن ڤیزای ئەمریكایان پێنادرێت، هەر بۆیە مەسعود بارزانی و زۆربەی بەرپرسانی هەرێمی كوردستان دەگرێتەوە، لەكاتێكدا ئەمریكا خۆی بانگهێشتی بارزانی كرد بۆ ئەوەی بچێتە ئەمریكا". لەبەشێكی دیكەی بابەتەكەدا هاتووە "ئەمریكا چەندین ساڵە بەڵێنی بە كورد داوە بە لابردنی هەندێك سزا، بەڵام لەوە كارەش سەركەوتوو نەبووە". بەبڕوای نووسەری بابەتەكە ئیدارەی ئۆباما ئێستا هەوڵدەدات چارەسەرێكی یاسایی بۆ ئەو بابەتە بدۆزێتەوە، بەتایبەتیش بۆ ئەو دوو پارتەی هەرێمی كوردستان، چونكە هەر دەستكارییەك لە یاسای پاتریۆت، ئەنجوومەنی پیرانی ئەمریكا پێشوازی لێدەكات، لە رابردووشدا ئەو ئەنجوومەنە داوای هەمواركردنەوەی ئەو یاسایەی كردبوو، هەربۆیە دەكرێت بە تەنیا چاككردنی یاسایەك نێوان ئەمریكا و كورد دووبارە باش بێتەوە. لە دوابەشی راپۆرتەكە داهاتووە " ئەوەی گرنگە، كە مانەوەی ئەو یاسایە و هێشتنەوەی ئەو دوو پارتە لە لیستی رەشی ئەمریكا زیان بە پەیوەندی ئەمریكا لەگەڵ هاوپەیمانێكی دەگەیەنێت، هەر هەنگاوێكی هەڵەش بەتەواوی بەسەر واشنتن دەشكێتەوە. سیناتۆر جۆن مەكەین هەوڵی زۆری داوە تا ئابڵووقەی سەر كورد هەڵگیرێت، چاوەڕێش دەكرێت لە چەند هەفتەی داهاتوو پرۆژەیەك بۆ ئەم بابەتە پێشكەش بە ئەنجوومەنی پیران بكات، ئۆباما وئیدارەكەشی دەبێت بە خێرایی بەدواداچوون بۆ بابەتەكە بكەن".
رووداو- واشنتۆن پۆست 16/2/2014
رابەری رەوتی سەدری شیعە مەزهەب لە عێراق، رایگەیاند، کە بەیەکجاری دەستبەرداری کاری سیاسی بوو و جارێکی دیکە لە سیاسەتەوە ناگلێتەوە. موقتەدا سەدر، رابەری رەوتی سەدر لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند: "بەهۆی ئەو گەندەڵییانەی کە بەناوی خانەوادەی سەدری دەکرێ، کە لە عێراق و دەرەوەی عێراق روودەدەن و ئەگەر هەیە لە داهاتووشدا رووبدەن و بۆ کۆتاییهێنان بە نەهامەتی گەلی عێراق بڕیارم دا بەیەکجاری دەستبەرداری کاری سیاسی ببم و جارێکی دیکە لە سیاسەتەوە ناگلێمەوە". سەدر گوتیشی "بڕیارم دا هەموو نووسینگەکانی شەهیدی سەدر لە عێراق و لە دەرەوەی عێراق دابخەم، چ لە ئاستی ئایینی بێ یان کۆمەڵایەتی یان سیاسی". رابەری رەوتی سەدر راشیگەیاند "لەمەودوا هیچ فراکسیۆنێکی سیاسی و هیچ پۆستێک چ لە نێو حکومەت بێ یان لە نێو پەرلەمانی عێراق یان لە دەرەوە نوێنەرایەتی من ناکەن و هەرکەسێکیش باس لە پێچەوانەی ئەم بڕیارەم بکات، رووبەڕووی بەرپرسارێتی شەرعی و یاسایی دەبێتەوە". هاوکات سەدر بڕیاری دا 19 دەزگای سەر بە رەوتەکەی بهێڵێتەوە و راستەوخۆ پەیوەندییان بە خۆیەوە هەبێ. ئەمە لەکاتێکدایە، موقتەدا سەدر، رابەری رەوتی سەدر پێشتر دەستبەرداربوونی لە کاری سیاسی راگەیاند و دواتر زۆری پێنەچوو لە بڕیارەکەی پاشگەز بوویەوە. هاوکات رەوتی سەدر فراکسیۆنێکی بە ناوی فراکسیۆنی ئەحرار لە نێو پەرلەمانی عێراقدا هەیە، کە نوێنەرایەتی رەوتەکە دەکات و نزیکەی 40 پەرلەمانتار لەخۆدەگرێ.
16/2/2014
عەبدوڵا ئۆجەلان، ڕێبەری پارتی کرێکارانی کوردستان، لە ساڵی ١٩٧٨ پارتی کرێکارانی کوردستان "پەکەکە"ی دامەزراند، پاش چەندین ساڵ خەباتی چەکداری، لە ساڵانی نەوەدەکان لە سوریا گیرسایەوە و لەوێوەوە وێڕای دامەزراندنی ئەکادیمیای سەربازی، ئاڕاستەی ڕێکخستنەکانی پارتەکەی دەکرد، هەتا لە مانگی ئەیلولی ١٩٩٨ حكومەتی تورکیا هەڕەشەی لە سوریا کرد کە ئەگەر بەردەوام بێت لە پاراستنی ئۆجەلان و لە خاکی وەڵاتەکەی دووری نەخاتەوە، ئەوا ئەوان بێ وەڵام نابن و کاردانەوەیان دەبێت.
بەو شێوەیە هەڕەشەکانی سوپای تورکیا بەردەوام بوون و فەرمانداری سوپای تورکیا ئاتیلا ئاتەش لە هاتای ووتی: ئیدی سەبری ئێمە نەما و ناچارین بەڕێگەی سەربازی وەڵامی سوریا بدەینەوە، هەڕەشەکان بەکردەیی کران و سوپا لە سنورەکانی سوریا جێگیرکرا. حکومەتی سوریا هیچ بژاردەیەکی دیکەی لەبەردەست نەما، جگە لە دورخستنەوەی ئۆجەلان لە وەڵاتەکەی، چونکە لەلایەکەوە تورکیا هێزەکانی لەسەر سنوری سوریا کۆدەکردەوە، لەلایەکی دیکەوە ئیسرائیل و ئەمریکا و هێزەکانی دیکەی ناتۆ لە پیلانگێڕیدابوون و فشاریان دەخستە سەر سوریا. بەمشێوەیە لە ٩ی ١٠ی ١٩٩٨ ئۆجەلان سوریای جێهێشت و ڕایگەیاند؛ لێرەوە دەست بە قۆناغێکی نوێ دەکەم و دەچمە ئەوروپا و پرسی کورد دەیگەیەنمە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی.
ئۆجەلان پاش جێهێشتنی سوریا، یەک لە دوای یەک ڕووی لە یۆنان و ڕوسیا و ئیتاڵیا کرد، بەڵام بەهۆی فشاری ئەمریکا و ئیسرائیل و بەریتانیا ئەو دەوڵەتانە ئامادەنەبوون مافی پەنابەرێتی سیاسی بدەن بە ئۆجەلان. بەو شێوەیە ئۆجەلان لە وەڵاتێکەوە دەچوو بۆ وەڵاتێکی دیکە، سەرەنجام گەیشتە نەیروبی پایتەختی کینیا و لە ١٥ی شوباتی ١٩٩٩ لەوێ دەستگیرکرا و ڕادەستی تورکیا کرایەوە.
دوای دەستگیرکردنی ئۆجەلان، سەرۆک وەزیری پێشووی تورکیا بولەنت ئەجەوید رایگەیاند؛ ئەمریکا ئۆجەلانی ڕادەستی تورکیا کردەوە، پاش ٩ مانگ بەسەر دەستگیرکردنیشیدا ئۆجەلان لە دیداری لەگەڵ پارێزەرەکانی ڕایگەیاند؛ پیلانگێڕی دەستگیرکردنم لە واشنتنەوە بۆ تەلئەبیب داڕێژرا و لەلایەن ناوەندێکی تایبەت سەرپەرشتی دەکرا. ئەگەرچی چاوەڕوان دەکرا بە دەستگیرکردنی ئۆجەلان کۆتایی بە پەکەکە بێت و پرسی کورد بە بنبەست بگات لە تورکیا، بەڵام دوای دەستگیرکردنی ئۆجەلان سەرەتایەکی نوێ بۆ خەباتی کوردانی باکوور دەستیپێکرد و وێڕای قوربانیدانی زۆر، بەڵام لەو کاتەوە هەتا ئێستا کورد چەندین دەستکەوتی هەبووە و پێگەی ئۆجەلان و پەکەکەش ڕۆژ دوای ڕۆژ گەشەی کردووە، تا ئەو ڕادەیەی دەوڵەتی تورکیا ناچاربوو دان بەو ڕاستییەدا بنێت و لەگەڵ ئۆجەلان و پەکەکە دەست بە دانوستان بکات، لە ئێستادا پڕۆسەی ئاشتی لە ئارادایە و لەنێوان ئۆجەلان و دەوڵەتی تورکیا دانوستان هەیە.
خهندان- شاسوار مامه
16/02/2014
له ساڵیادی دهستگیركردنی عهبدوڵا ئۆجهلان، رێبهری پارتی كرێكارانی كوردستان، محهمهد ئهمین پێنجوێنی، سیاسهتمهدار و مامۆستای زانكۆ رایدهگهیهنێت، ئۆجهلان یهكێكه لهو سهركرده مۆدێرنانهی كه ههم سیاسهت مهدارو ههم سهركردهی حزبێكن و ههم جۆره كاریزمایهكیشیان ههیه لهناو خهڵكیدا، دهشڵێت: "پێشتریش ههریهكه له د. قاسملو و مام جهلال و نهوشیروان مستهفا، ئهو سیفهتهیان ههبووه".
لهدیدارێكی رادیۆ خهنداندا محهمهد ئهمین پێنجوێنی، سیاسهتمهدار و مامۆستای زانكۆ، رایگهیاند: عهبدوڵا ئۆجهلان، سیفهتی سهركردهی به مانای كهلیمه تیادا ههیه، كهسێكی رووناكبیره و كهسێكی شارهزای مێژووی بهشهریهتهو مێژوو زانیشه.
دهشڵێت: "لهو سهركرده مۆدێرنانهی كورد كه له بزووتنهوهی سیاسی كوردهوه بوونه سهركرده چهند كهسێكن، ههم سیاسهتمهدار و ههم سهركردهی حزبێكن و ههم كاریزمایهكیشیان له ناو كۆمهڵگهی كوردی و حزبهكهیان و ناوچهكهدا درووستكردوه چهند كهسێكن".
راشیگهیاند: له كوردستانی رۆژههڵات د. قاسملو، كهسێكی رۆشنبیر و سهكردهبوو و فكر و بیری ئێستاش لهناو حزبهكهیدا پهیڕهو دهكرێت، له ههرێمی كوردستانیشدا مام جهلال، كهسێكی رۆشنبیره و ههم سهركردهی حزبێكیشه، نهوشیروان مستهفاش، یهكێكه لهو سهركردانهی كه ههمان یسفهتی ههیه.
روونیكردهوه: عهبدوڵا ئۆجهلان كهسێكی بیرمهند و شارهزاییه له ژیان و ژیانی شۆڕش گێڕی و خهڵكانی شۆڕشگێڕی جیهان و مێژووی شۆڕشگێڕی جیهان، جگه لهوهش تیۆری تایبهتی خۆی ههیه، زۆرێك له پهرتوكهكانیشی كه لهم دواییهدا له زیندانهوه كهوتنه بهردیدهی خوێنهران فهلسهفه ئامێزن خوێنهر دهبێت به دیقهت و بیرێكی قووڵهوه بیان خوێنێتهوه و لێیان تێ بگات.
ئهوهشی خستهڕوو: عهبدوڵا ئۆجهلان و پارتی كرێكارانی كوردستان له لیستی رهشی ئهوروپا و ئهمریكادابوو كه شهڕ لهگهڵ ناتۆ دهكات، بهو پێیهی توركیا ئهندامێكی چالاكی ناتۆیه، ئهورووپا توركیایان داناوه به دهروازهی ئهورووپا بۆ رۆژههڵاتی ناوهڕاست، ئهو گرنگییهی ئهوروپاو ئهمریكا به توركیایانداوه، جگه له ئیسرائیل به هیچ دهوڵهتێكی دیكهیان نهداوه، ئهگهرچی ئیسرائیل دهوڵهتێكه تهنها دهتوانێت خۆی بپارێزێت، بهڵام توركیا دهوڵهتێكه ئهورووپاو ئهمریكا دهتوانن كاری پێبكهن و كاریان پێی كردوه.
له ساڵی 1999دا عهبدوڵا ئۆجالان سهرۆكی پارتی كرێكارانی كوردستان له شاری نایروبی پایتهختی كینیا دهستگیركرا و سزای لهسێدارهدانی بهسهردا سهپێنرا، له ساڵی 2002دا سزاكه سووككرا بۆ زیندانی ههتاههتایی و له ئێستادا له گرتووخانهی ئیمراڵی زیندانی كراوه.
16/02/2014
پەرلەمانتارێكی گۆڕان بەپێویستی دەزانێت دەسەڵاتدارنی هەرێمی كوردستان فشار بخەنە سەر توركیا بۆ ئازدكردنی رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان. دەشڵێت: " فشار دەخەینە سەر كابینەی نوێ تاوەكو كاری جدیی لەو بارەوە بكات". شێركۆ حەمە ئەمین، ئەندامی پەرلەمانی بزووتنەوەی گۆڕان داوا لە دەسەڵاتدارنی هەرێمی كوردستان دەكات فشار بخەنە سەر توركیا بۆ ئازادكردنی عەبدوڵڵا ئۆجەلان و دەڵێت:" ئەركی دەسەڵاتدارانی هەرێمە هەموو كەناڵ و پەیوەندییە جۆرارجۆرەكانیان بەكاربێنن، تا فشار بخەنەسەر توركیا بەزوویی ئاپۆ ئازاد بكات،چونكە ئاشتی بەئازادیی سەردەگرێت،نەك لە زیندانەوە." ئەندام پەرلەمانی بزووتنەوەی گۆڕان لە بەیاننامەیەكدا كە بە بۆنەی پانزدەهەمین ساڵی زیندانیكردنی عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە پەیجی تایبەتی خۆی لە فەیسبووك بڵاویكردووەتەوە دەڵێت: "لە بنەمادا گرتن و زیندانیكردنی ئەو سەركردەیەی نەتەوەی كورد،پێچەوانەی هەموو بنەماكانی ئازادی و مافی مرۆڤ و بەها رەوشتییەكانی گەلانە". شێركۆ حەمە ئەمین باس لە ورووژاندنی ئەو پرسە لە پەرلەمانی كوردستان دەكات و دەڵێت: "پشتیوانی و هاوسۆزی بۆ شۆڕشی بەشەكانی دیكەی نیشتمان و ئازادیی ئۆجەلان، چەند بارەدەكەینەوە و وەك ئەركێكی نیشتمانی و نەتەوەییش،لەپەرلەماندا بۆ پاڵپشتی و هاوكارییان درێغی ناكەین و فشار دەخەینە سەر كابینەی نوێ تا كاری جدی لەو بارەوەبكات." عەبدوڵڵا ئۆجەلان رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان لە ساڵی 1999 و لەدوای هەڵاتن لە سووریا و گەڕان بەسەر چەند وڵاتێكدا بۆ پێدانی مافی پەنابەری، لە كینیا دەستگیركرا و بە فڕۆكەیەكی تایبەت گوازرایەوە بۆ توركیا. ئۆجەلان سەرەتا سزای لەسێدارەدانی بەسەردا سەپێنرا، بەڵام پاش ناڕەزایەتییەكی بەرفراوان، سزاكەی هەموار كرایەوە و بە سزای زیندانی هەتا هەتایی حوكم درا وماوەی 15 ساڵە لە دورگەی ئیمرالی بەند كراوە.
15/2/2014
سەركردەیەكی رەوتی سەدر باس لەوە دەكات كە، نوری مالكی سەرۆك وەزیرانی عیراق جیاوازییەكانی لەگەڵ هەرێم وەك كارتی فشار بەكاردێنێت و بۆ مەبەستی بەدەستهێنانی متمانەو درێژكردنەوەی ویلایەتەكەی سازش دەكات لەبەردەم هەرێمی كوردستان.
جەواد شهەیلی، سەركردەیەكی رەوتی سەدر بەخەندانی راگەیاند،" هەر كە كێشە دەكەوێتە نێوان بەغدا و هەرێمی كوردستان، هەریەكەو تۆمەتی سیاسی دەخاتەپاڵ ئەوی تر، دواتر بەغدا لەبەردەم هەرێمدا سازش دەكات و ئەوەی كورد دەیەوێت بۆی جێبەجێ دەكات">
وتیشی: بەدڵنیایەوە مالكی جیاوازی بودجەی ئەمساڵ لە نێوان هەرێم و بەغدا بۆ ماوەیەكی كاتی وەك كارتی فشار بەكار دێنێت، ئەمەش لەپێناو ئەوەی كەمتمانەی شەقامی شیعە بەدەست بێنێت لەبەرامبەر داواكانی كورد لەبودجەی گشتی.
بەوتەی شهەیلی، " مالكی ساڵانی پێشوتریش سازشی لەبەردەم داواكانی كورد كردووە، تاپەیوەندییەكانی لەگەڵ هەرێم بەباشی بمێنێتەوە"، ئەوەشی خستەڕوو كە، " ئەم سازشانە بەبەرژەوەندی تاكە حزبی دەسەڵات لەحكومەتی بەغدا یەكلایی دەبێتەوە".
شهەیلی ئەوەشی راگەیاند كە،" مالكی بەم سیاسەتەی لەبەرامبەر كورد دەیەوێت متمانەی خۆی بەدەست بێنێتەوە تا بەهۆیەوە جارێكی دیكە ویلایەتی سێیەمی درێژ بكاتەوە".
بڕیارە كۆتای مانگی چواری ئەمساڵ، پرۆسەی هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عیراق بەڕێوە بچێت و لایەنە سیاسیەكانی ناو ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراقیش باس لەوە دەكەن كە مالكی لەهەوڵی ئەوەدایە ویلایەتی سێیەم، بەدەست بێنێتەوە.
15/02/2014
وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا داوا لە هاووڵاتیانی دەكات كە ئەگەر زۆر ناچار نەبن گەشت بۆ عێراق نەكەن، چونكە مەترسی دەبێت بۆ سەر ژیانیان.
لە كۆتایی ساڵی رابردووەوە چەكداران دژ بە حكومەت كە بەشێكی زۆریان سەر بە رێكخستنی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام ناسراو بە "داعش"ن، دەستیان بەسەر فەللوجە و دەوروبەری رومادی دا گرتووە.
فەللوجە 60 كم لە بەغدا دوورە، لەلایەن سوپای عێراق گەمارۆدراوە و بەردەوام بە تانك و تۆپی دوورهاوێژ بۆردوومان دەكرێت.
وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە بەیاننامەیەكدا هۆشداری دەداتە هاووڵاتیانی لە گەشتكردنیان بۆ عێراق. لە بەیاننامەكەدا هاتووە "بارودۆخی عێراق لە هەندێ رووەوە نائارامە و ئەگەر زۆر ناچار نەبن گەشت بۆ ئەو وڵاتە نەكەن، بە تایبەتی دوای ئەوەی حكومەتی عێراق رایگەیاندووە ئامادەكاری دەكات بۆ جلەوگرتنەوەی بارودۆخی فەللوجە".
لە دوایین لێدوانیدا، نوری مالیكی، سەرۆك وەزیرانی عێراق رایگەیاند" بۆ ئەوەی خەڵك بگەڕێنەوە سەر جێگاو رێگا و كارەكانی خۆیان، لە دوو سێ رۆژی داهاتوودا دەستدەكەین بە گەڕاندنەوەی ئەمن و ئاسایش بۆ پارێزگاكە".
لە 12 شوباتی 2014، كۆمیسیۆنی پەنابەرانی سەربە نەتەوەیەكگرتووەكان بڵاویكردەوە، لەماوەی 6 هەفتەی رابردوودا زیاتر لە 300 هەزار عێراقی كە نزیكەی 50 هەزار خێزان دەبن لە پارێزگای ئەنبار ئاوارەبوونە، بەهۆی رووداوەكانی فەللوجە و رومادی لە رۆژئاوای عێراق دا، بەشێكی ئەو ئاوارانەش روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە.
لە دوای رووخانی رژێمی پێشوو، فەللوجە لە ساڵی 2004 دا دووچاری دوو هێرشی سوپای ئەمریكا بووە. یەكەم هێرشی هێزەكانی ئەمریكا بە ئامانجی لەنێوبردنی یاخییبوونێكی سوننەكان بوو لە شارەكەدا. هاوكات لە شەڕی دووەمی فەللوجەدا زیاتر لە 2 هەزار خەڵكی سڤیل و 140 سەربازی ئەمریكی كوژران، كە بۆ ئەمریكییەكان ئەو شەڕە لە دوای جەنگی ڤێتنام بە دژوارترین شەڕ لە قەڵەم دەدرێت.
پارساڵ و لە 25/2/2013، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا هۆشداری دایە هاووڵاتیانی لە گەشتكردنیان بۆ عێراق، لەبەر رفاندن و تێكچوونی بارودۆخی ئەمنی ئەو وڵاتە، چونكە لەو بارودۆخە ئاڵۆزە رەنگە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا نەتوانێ وەك پێویست بە دەنگیانەوە بچێت.
15/02/2014
ئەمڕۆ هەینی دوا دانیشتنی گەڕی دووەمی دانوستاندنەكانی جنێڤ 2 لەنێوان حكومەت و ئۆپۆزیسیۆنی سووریا لە شاری جنێڤی سویسرا بەڕێوەچوو، سەرەڕای راوێژی نێوانیان لەگەڵ سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان، تاوەكو ئێستا وادەی گەڕی سێیەم رانەگەیەنراوە.
فەرمانگەی راگەیاندنی نەتەوە یەكگرتووەكان رایگەیاند "ئەخزەر ئیبراهیمی، نێردەی تایبەتی نەتەوە یەكگرتووەكان و كۆمكاری عەرەبی، بەجیا لەگەڵ هەردوو شاندی حكومەت و ئۆپۆزیسیۆنی سووریا كۆدەبێتەوە".
گینادی گاتیلۆڤ، جێگری وەزیری دەرەوەی رووسیا، رەتیكردەوە دانوستاندنەكان گەیشتبنە بنبەست و ئاشكرایكرد "شاندی حكومەتی سووریا مەبەستی ئەوەی نییە پاشەكشە لە دانوستاندنەكان بكات، بەڵكو خوازیاری چارەسەری كێشە هەڵپەسێردراوەكانە".
جێگری وەزیری دەرەوەی رووسیا، گوتیشی "شاندی حكومەتی سووریا ئاشكرایكردووە ئۆپۆزیسیۆنی سووریا پابەندی خۆی نیشانداوە بۆ هاوكاری حكومەت بۆ رێگاگرتن لە پەرەسەندنی هێزە تووندڕەوكان و تیرۆر، لەبەرامبەریشدا حكومەتی سووریا ئامادەیی دانوستاندنی لەسەر پرسەكانی دیكە نیشانداوە، تەنانەت پێكهێنانی دەستەی كاتیش، كە بەلای ئۆپۆزیسیۆن پێكهێنانی ئەو دەستە كاتییە ئەولەویەتی كارەكانە
15/02/2014
لە ماوەی دیداریدا لەگەڵ سەرۆكوەزیرانی هەرێمی كوردستان، نێچیرڤان بارزانیدا، سهرۆكوهزیرانی توركیا، ڕهجهب تهییب ئهردۆغان دووپاتی كردهوه كه حكوومهتهكهی پابهنده بهو ڕێككهوتنهی لهگهڵ حكوومهتی ههرێمی كوردستان مۆری كردووه.
ئێوارهی دوێنێ ههینی 14ی شوباتی 2014، نێچیرڤان بارزانیی سهرۆكوهزیرانی ههرێمی كوردستان و شاندێكی یاوهری له ئیستانبول لهگهڵ ڕهجهب تهییب ئهردۆغان سهرۆكوهزیرانی توركیا كۆ بووهوه.
دهربارهی پرسی وزه و ڕێككهوتنی وزهی ههولێر ـ ئهنقهرهی نێوان حكوومهتی ههرێمی كوردستان و توركیا و كێشهكانی ههولێر و بهغدا لهسهر ئهم پرسه، ئهردۆغان دووپاتی كردهوه كه حكوومهتهكهی پابهنده بهو ڕێككهوتنهی لهگهڵ حكوومهتی ههرێمی كوردستان مۆری كردووه، ههروهها پشتگیریی حكوومهتهكهی بۆ ئهو دانوستان و گفتوگۆیانهی ههردوو حكوومهتی ههرێمی كوردستان و حكوومهتی عیراقی فیدرال دووپات كردهوه كه بۆ گهیشتن به چارهسهرێكی گونجاو له بهرژوهندیی ههموواندا، له نێوان ههولێر و بهغدا ههیه و هیوای خواست لهمبارهیهوه ههردوولا بگهنه ڕێككهوتنێك.
له كۆبوونهوهكهدا كه له كهشێكی دۆستانهدا بهڕێوه چوو، ههر یهك له عیماد ئهحمهد جێگری سهرۆكوهزیران، د. فوئاد حسێن سهرۆكی دیوانی سهرۆكایهتیی ههرێم، ئاشتی ههورامی وهزیری سامانه سروشتییهكان و سهفین دزهیی وتهبێژی حكوومهت له شاندی ههرێم و تانهر یلدز وهزیری وزهی توركیا و ژمارهیهك له ڕاوێژكاران له لایهنی توركی ئامادهی بوون، پهیوهندییهكانی ههرێمی كوردستان و توركیا و ههوڵهكانی پێكهێنانی كابینهی ههشتهمی حكوومهتی ههرێمی كوردستان و ڕهوشی ئهمنی و سیاسیی عیراق و ههڵبژاردنهكانی داهاتووی عیراق و بارودۆخی ناوچهكه بهگشتی گفتوگۆی لهسهر كرا. دوای كۆتاییهاتنی سهردانهكهش، دوێنێ شهو شاندی ههرێمی كوردستان گهڕایهوه ههولێر.
pna
15/2/2014