به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
رووداو-سلێمانى
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ شه‌ممه لەهۆڵی تەوار له شارى سلێمانى كە زۆر بەناڕەحەت جێگە دەبووەوە مەراسیمی رێزنان لە هونەرمەندی گۆرانیبێژی بەنێوبانگی كورد (مەزهەری خالقی) بەڕێوەچوو. مەراسیمەكە (بنكەی رووناكبیریی و ئەدەبی گەلاوێژ) سازیكردبوو. بەهۆی نەبوونی جێگە ژمارەیەك كە نیوەی ئامادەبووانی نێو هۆڵەكە دەبوون، نەیانتوانی ئامادەی ئەو مەراسیمەبن. پێشوازییكردن لەخالقی كاتێ چووە سەر تەختی شانۆ زۆر گەرموگوڕبوو. خالقی گوتارێكی كورتی پێشكەشكرد و لەوێ گوتی " پێویستە ئیتر كوردیش وەكو میللەتانی دراوسێی خۆی قەدر بدات بە هونەرەكەی و مۆسیقا ببێتە جێی بایەخی زیاترو بە سیستماتیك بكرێ لەوەی زیاتر ئێستا هەیه".
فۆتۆ: كاوه شێخ عه‌بدوڵڵا
سەلاحەدین دەمیرتاش لە وەڵامی سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایگەیاند "هەرکات ئێمە شارەوانی پاریسمان بەدەست هێنا، ئەوکات ئەردۆغان شارەوانی ئامەد بەدەست دەهێنیت". بە گوێرەی ئاژانسی تورکی DHA، سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پاڕتی ئاشتی و دیموکراسی BDP، لە وەڵامی قسەکانی ئەردۆغان کە داوای شارەوانییەکانی ئامەد، شێرناخ و وانی کردبوو، رایگەیاند "بەدەست هێنانی شارەوانی پاریس و رۆما و نیۆیۆرک بۆ ئێمە چەندە زەحمەت و دژوارە، بەدەست هێنانی شارەوانیەکانی ئامەد، وان و شێرناخ بۆ سەرۆک وەزیران و پارتەکەی ئەوەندە سەخت و تەنانەت مەحاڵە". رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک وەزیرانی تورکیا و سەرۆکی پارتی داد و گەشەپێدان AKP، لە کۆبوونەوەی سەرۆک شارەوانییەکانی سەر به پاڕتەکەی رایگەیاندبوو "لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، شارەوانییەکانی ئامەد، وان و شێرناخم لە ئێوە دەوێت".
BDP لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی و شارەوانیەکاندا لە زۆربەی شارەکانی باکووری کوردستان سەرکەوتنی بەدەست هێناوە و پارتی داد و گەشەپیدانی دەسەڵاتدار به سەرۆکایەتی ئەردۆغان، سەرەڕای هەوڵی زۆر نەیتوانیوە دەنگی ئەو ناوچانە بۆخۆی مسۆگەر بکات. ئامەد به ناوەندی بڕیاری سیاسی باکووری کوردستان دەژمێردرێت و سەرکەوتن لەو شارە بە مانای سەرکەوتن لە سەرجەم شارەکانی باکووری کوردستانه. هەر بەو هۆیە سەرجەم پاڕتەکانی تورکیا لەکاتی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەکان، هەوڵ و خەمیان بەدەست هێنانی کورسیەکانی شارەوانی و پەرلەمانی ئامەدە.
دواى سه‌ردانێكى دوو رۆژى بۆ ئه‌نقه‌ره نێچیرڤان بارزانى، سه‌رۆكى حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و شاندى یاوه‌رى ئه‌مڕۆ هه‌ینى 18.5.2012 گه‌ڕانه‌وه شارى هه‌ولێرى پایته‌ختى هه‌رێمى كوردستان. نێچیرڤان بارزانى له‌و سه‌ردانه‌یدا له‌گه‌ڵ له‌گه‌ڵ سه‌رکۆمار و سه‌رۆکوه‌زیران و وه‌زیرى ده‌ره‌وه و گه‌وره به‌رپرسانى تورکیا کۆ بووه‌وه و چه‌ندین پرسى تایبه‌ت به په‌یوه‌ندیى نێوان هه‌رێمى کوردستان و تورکیایان تاتوێ کرد و هه‌ردوولا ئاماده‌ییان نیشان دا بۆ ئه‌وه‌ى بره‌و به په‌یوه‌ندییه هه‌مه‌لایه‌نه‌کانى نێوان هه‌ردوولا بدرێت و کار بۆ ئه‌وه بکرێت که کۆمپانیا تورکییه‌کان به شێوه‌یه‌کى فراونتر له هه‌رێمى کوردستان وه‌به‌رهێنان بکه‌ن.
سه‌رۆکى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان و به‌رپرسانى تورکیا هه‌روه‌ها ڕه‌وش و ئاڵۆزییه سیاسییه‌کانى ناوچه‌که به گشتى و عیراقیان به تایبه‌تى تاتوێ کرد و داکۆکى له‌وه کرایه‌وه که کێشه‌کانى عیراق له ڕێگه‌ى دیالۆگ و ده‌ستووره‌وه چاره‌سه‌ر بکرێن. تیشکیش خرایه سه‌ر ئه‌و سیناریۆیانه‌ى که چاوه‌ڕێ ده‌کرێ له ئه‌نجامى ئاڵۆزى و کێشه‌کانى ناوچه‌که بێنه ئاراوه. ئاسایشى سنووره‌کانى نێوان هه‌رێمى کوردستان و تورکیا بابه‌تێکى دێكه‌ى ئه‌جێنداى دیدار و کۆبوونه‌وه‌کانى ئه‌نقه‌ره بوو. له‌مباره‌یه‌وه هه‌ردوولا جه‌ختیان له سه‌ر پاراستنى ئارامى و ئاسایشى سنووره‌کان کرده‌وه‌ته‌وه.
ده‌رباره‌ى پرسى کورد و چالاکییه‌که سه‌ربازییه‌کانى نێوان سوپاى تورکیا و په‌که‌که‌ش، سه‌رۆکى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان گوتى ئه‌و کێشه‌یه به شێوازى سه‌ربازى و له ڕێگه‌ى توندوتیژییه‌وه چاره‌سه‌ر نابێت و تاقه ڕێگه چاره‌سه‌رى؛ گرتنه‌به‌رى شێوازى ئاشتیانه‌ى سیاسى و دیالۆگه، بۆ گه‌یشتن به چاره‌سه‌ریش؛ ئاماده‌یى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستانى بۆ هه‌ر هاوکارییه‌ک ده‌ربڕى.
بڕیاره كاژێر 5ى ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ شه‌ممه له هۆڵى ته‌وارى شارى سلێمانى خه‌ڵاتێكى رێزلێنان ببه‌خشرێته هونه‌رمه‌ندى كورد مه‌زهه‌رى خاڵقى. خه‌ڵاتى رێزلێنانه‌كه له‌لایه‌ن بنكه‌ى ئه‌ده‌بى و رووناكبیرى گه‌لاوێژ ده‌به‌خشرێته هونه‌رمه‌ند مه‌زهه‌رى خالقى، سه‌رۆكى ئه‌نستیتوتى كه‌له‌پوورى كورد. له‌و مه‌راسیمه‌دا به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى هونه‌ره‌كانى میوزیك له سلێمانى و هونه‌رمه‌ند ئیسماعیل سابوورى به گوتنى چه‌ند گۆرانییه‌ك به‌شدار ده‌بن. هه‌روه‌ها فیلمێكى دۆكیومێنته‌رى له‌سه‌ر ژیانى خاڵقى نمایش ده‌كرێت.
هیڤیدار ئەحمەد
رووداو- هەولێر
سەرەڕای رێككەوتننامەی ستراتیژی نێوانیان، بەڵام لەم دواییەدا لەسەر چەند مەسەلەیەكی ستراتیژی پەیوەندی لەگەڵ بەغدا و بۆچوون لەبارەی دەوڵەتی كوردییەوە، ناكۆكی لەبۆچووندا لەنێوان پارتی و یەكێتیدا دەركەوت. ئەوە لە دوای پەیامی نەورۆزی سەرۆكی هەرێمی كوردستان مەسعود بارزانییەوە دەركەوت ، كە تێیدا رەخنەی لە مالیكی گرت كە تاكڕەوی دەكات لە حوكمداریدا و لەجیاتی جێبەجێكردنی داوا دەستوورییەكانی كورد ، بیر لە هێرشكردنە سەر كوردستان دەكاتەوە. دوای ئەوە جەلال تاڵەبانی، سەرۆك كۆماری عێراق لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ تەلەڤزیۆنی (الجزیرە)دا گوتی "نەخێر مالیكی دیكتاتۆر نییە و تەنیا ئەو بەرپرسیار نییە لە كێشەكانی عێراق، بەڵكو منیش بەرپرسیارم".
فەرید ئەسەسەرد، ئەندامی سەركردایەتی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان، سەبارەت بە بوونی ناكۆكی نێوان یەكێتی و پارتی دەڵێ "دەبێ دان بەوەدابنێین، كە جیاوازیەكی زۆر لە تێڕوانینی پارتی و یەكێتیدا هەبووە، بەڵام لەم رۆژانەی كۆتاییدا بۆچوونی هەردوولا نزیكبووەتەوە لەیەكتر، چونكە لەو هەلومەرجەدا ناكرێ هەریەكیان تێڕوانینێكی جیاوازی هەبێ". بەرپرسانی یەكێتی و پارتی بەردەوام لە لێدوانەكانیاندا دەڵێن كە گرنگی رێككەوتنی ستراتیژی نێوانیان ئەوەیە هەڵوێستیان لە ناوخۆ و دەرەوە بەتایبەت لە بەغدا بەهێز دەكات. پارتی رەخنەی لە سیاسەتەكانی ئێستای مالیكی هەیە و پێیوایە ئەگەر لەو شێوە رەفتاركردنەی ئێستای پاشگەز نەبێتەوە دەبێ لابدرێ، بەڵام یەكێتی لەگەڵ لادانی مالیكی نەبووە. فەرید ئەسەسەرد، دەڵێ "لادانی مالیكیش كێشەكان چارەسەر ناكات". نەك تەنیا لەهەرێمی كوردستان، بەڵكو لەبەغداش هەست بەو جیاوازییە كرا لەنێوان پارتی و یەكێتیدا لەلایەن لایەنە عێراقییەكان و خودی مالیكییەوە، كە تائێستا ئامادەنییە بچێتە ژێر 9 داواكاری پێنج لایەنەكەی كۆبوونەوەی هەولێر.
عەبدولهادی حەسانی، یەكێك لە سەركردەكانی لیستی دەوڵەتی یاسا، كە مالیكی سەرۆكایەتی دەكات دەڵێ "بارزانی بەشێوەیەكی تووند قسە لەگەڵ بەغدا دەكات و كێشەكان قوڵتر دەكات، بەڵام تاڵەبانی وانییە، بە دیپلۆماسیەت و لە چوارچێوەی دەستووردا قسە لەگەڵ ئێمە دەكات". گوتیشی "راستە مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستانە، بەڵام سەرۆكێكی دیكە هەیە لە عێراق لەو گەورەترەو دەسەڵاتیشی هەیە بەسەر بارزانیدا كە ئەویش مالیكییە". مامۆستایەكی زانكۆ لە هەولێر، پێیوایە ئەگەر بەوشێوە بەردەوامبێ، لە سێ ساڵی داهاتوودا حكومەتی عێراق لەڕووی سەربازییەوە بەهێزدەبێ و هەر كاتێك بەغدا بەهێزبوو ئەوا لە دانوستاندنەكاندا كورد ناتوانێ وەڵامی كردەیی داواكانی لە بەغدا وەربگرێ.
عەبدولحەكیم خەسرۆ، مامۆستای زانستی سیاسەت لە زانكۆی سەڵاحەدین لە هەولێر دەڵێ "مامەڵەی سەركردایەتی پارتی لەگەڵ دۆخی ئێستای عێراق و حكومەتی مالیكی لە جێگەی خۆیدایە، كە دەبێ كێشەی كورد پێش بە هێزبوونی سوپای عێراق چارەسەربكرێ، چونكە هەركاتێك حكومەتی عێراق بەهێزبوو ئەوكات كورد ناتوانێ دانوستاندنی لەگەڵ بكات". كێشەی كورد لە عێراق تاوەكو ئێستا چارەسەرنەكراوە، هەر هیچ نەبێ لەبەرئەوەی تائێستا چارەنووسی 43%ی خاكی باشووری كوردستان لەنێو مادەی 140دا بە هەڵواسراوی ماوەتەوە. عەبدولحەكیم خەسرۆ ، باسی جیاوازی هەڵوێستەكانی یەكێتی و پارتی دەكات و دەڵێ "یەكێتی بەردەوام لەگەڵ ئەوەدایە دیالۆگ لەگەڵ مالیكی بەردەوامبێ، بەڵام ستراتیژیەتی پارتی لەسەر پاشخانێكی مێژوویی دامەزراوە، چونكە بەردەوام حكومەتە یەك لە دوا یەكەكانی عێراق لەسەرەتادا گفتوگۆ و دانوستاندنیان لەگەڵ كورد كردووە تاوەكو هاوسەنگی هێز گۆڕانكاری بەسەردا هاتووە و كە حكومەتی بەغدا بەهێزبووە، پەلاماری كوردستان و بزاڤەكەی داوەو لەهەموو كاتەكانیشدا پارتی لەبەرامبەردا بووە و ئەمەش كاریگەری هەیە لەسەر سەركردایەتی پارتی".
عەلی عەونی، ئەندامی ئەنجوومەنی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كودستان، پێیوایە " پارتی و یەكێتی خاوەن دوو قوتابخانەی جیاوازن بۆ چارەسەری كێشە كورد، لەناو پارتیدا بەردەوام باس لە دەوڵەتبوون و سەربەخۆیی كوردستان هەبووە". لە دوایین هەڵوێستی یەكێتی لەسەر مەسەلەی دەوڵەتی كوردی و مافی چارەنووس، جەلال تاڵەبانی، سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە 5/5/2012 لە شاری هەولێر لەگەڵ ژمارەیەك لە كادیرانی یەكێتیدا گوتی "مافی چارەنووس ئەوە نییە دەوڵەت رابگەیێنین، ئێمە كاتێك دەنگمان بە دەستووری عێراقدا، فیدرالی بۆ كورد چەسپا و ئەوە جۆرێكبوو لە مافی چارەنووس بۆ كورد". تاڵەبانی لەو كۆبوونەوەیەدا گوتی "ئەوەی داوای مافی چارەنووس بكات بۆ كورد وەك دەوڵەت ئەوە بەهەڵەدا چووە".
فەرید ئەسەسەرد، پێیوایە هێشتا زۆر زووە بۆ راگەیاندنی دەوڵەتی كوردی و دەڵێ "یەكێتی پیێوایە كاتەكە گونجاو نییە، بەڵام رەنگە پارتی بەشێوەیەكی دیكە بیربكاتەوەو دەڵێن هەلومەرجەكە لەبارە، بەڵام ئەگەر هەلومەرج لەبار بووایە پارتی چاوەڕێی نەدەكرد و دەوڵەتی كوردی رادەگەیاند". بەبڕوای ئەسەسەرد دەوڵەتی كوردی ئەگەر راشبگەیێنرێ، هیچ دەوڵەتێك دانی پێدانانێ "لە كۆتاییدا كێشە بۆ كوردستان دروستدەكات، بۆیە راگەیاندنی دەوڵەتی كوردی 50 ساڵی دیكە دەخایێنێت". بەڵام عەلی عەونی، ئەندامی سەركردایەتی پارتی دەڵێ " بە چ پێوەرێك كورد پێویست دەكات 50 ساڵی دیكە چاوەڕێ بكات، هیچ كاتێك وەك ئێستا گونجاو نەبووە، كە كورد كاربكات بۆ راگەیاندنی دەوڵەتی كوردستان".
ئێوارەی ئەمڕۆ، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان لە ئەنقەرە لەگەڵ رەجەب تەیب ئه‌ردۆگان، سەرۆک وەزیرانی تورکیا کۆ بووەوە. ئەردۆگان لە نوسینگەی تایبەتی خۆی پێشوازی لە هاوتا کوردستانیەکەی کرد. کۆبوونەوەکە دوور لە چاوی میدیاکان بەڕێوە چوو و تا ئیستا وردەکاری ئەو کۆبوونەوانه ئاشکرا نەکراوە. هەر ئەمڕۆ، نێچیرڤان بارزانی لە کۆشکی چانکایا، لەگەڵ عەبدوڵڵا گویل، سەرۆک کۆماری تورکیا کۆ بووەوە. گەورە بەرپرسانی تورکیا و هەرێمی کوردستان لەو کۆبوونەوەیەدا ئامادە بوون.
بارزانی پێش کۆبوونەوەی لەگەڵ سەرۆک کۆماری تورکیا، لە بینای وەزارەتی دەرەوەی تورکیا، لەگەڵ ئەحمەد داود ئۆغلو، وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتە کۆبووەوە. وەزارەتی دەروەی تورکیا لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاندووە پەیوەندییەکانی نێوان هەولێر و ئەنقەرە، پەرەپێدانی پەیوەندییە ئابووریەکان، پرسی پارتی کرێکارانی کوردستان PKK و بەشداری کارای تورکیا لە کەرتی وزەی هەرێمی کوردستان سەرەکیترین تەوەرەکانی ئەو کۆبوونەوانه لە خووەوە دەگرێت.
ئێوارەی چوارشەممە، سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان لەسەر بانگهێشتی فەرمی کۆماری تورکیا گەیشتە ئەو وڵاتە و لە فڕۆکەخانەی ئێسەنبۆگا، لە لایەن فەرەیدون سینیرلی ئۆغلو، جیگری وەزیری دەرەوەی تورکیا و ژمارەیەک لە بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی تورکیا پێشوازی لێکرا. فواد حوسێن سەرۆکی دیوانی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان، ئاشتی هەورامی وەزیری سامانه سرووشتیەکان، سینان چەڵەبی وەزیری پیشەسازی و بازرگانی و خەسرەو گوڵ محەممەد سەرۆکی دەزگای ئاسایشی هەرێمی کوردستان، سەرۆک وەزیرانی کوردستان لەو سەردانەدا یاوەری دەکەن. لە دوای وەرگرتنی پۆستی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان، ئەوە یەکەمین سەردانی فەرمی نێچیرڤان بارزانی بۆ تورکیایە.
میدیاکانی تورکیا به بایەخەوە هەواڵی سەردانی بارزانی بۆ ئەو وڵاتەیان گواستووەتەوە.
رووداو- هەولێر
کونسولی کۆماری ئیسلامی ئێران له هه‌ولێر رایگەیاند "بنکە و بارەگایەكی ئیسرائیل لە هەرێمی کوردستاندا نییه". عەزیم حوسێنی، کونسولی گشتی کۆماری ئیسلامی ئێران لە هەولێر لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ ئاژانسی کوردپرێس رایگەیاند "ئیسرائیل بوونی نییە و باس کردن لە بوونی ئیسرائیل لە هەرێمی کوردستان وەک (شەڕێکی دەروونی) بەکار دەبردرێت". کۆنسولی ئێران لە هەولێر گوتیشی "ئیسرائیل ئێستا لە هەمووکات زیاتر رووبەڕووی لەناوچوون بووەتەوە. ئیسرائیل نەک لە کوردستان و ناوچە بەڵکو ناتوانێت بوونی خۆی لەوێش (ئیسرائیل) بسەلمێنێت و سەدەکانی حوکم کردنی ئیسرائیل و تەنانەت جووەکان بەکۆتا گەیشتووە و بەرپرسانی ئەو رژێمه خەون به کۆتایی ئیسرائیل دەبینن".
ناوبراو لە وەڵامی کوردپرێس کە ئاماژەی بە بوونی بەڵگەنامە لەسەر هەبوونی پێگە و بارەگای ئیسرائیل لە هەرێمی کوردستان دەکرد، جەختی کردەوە "ئەو باسانه تەنها بە مەبەستی شەڕێکی دەروونی بۆ ئاڵۆزکردنی ناوچەکە بەکار دێت". کۆنسولی ئێران ئاشکراشی نەکردووە کام لایەن یان وڵات ئەم باسانه بەدژی کام لایەن یان وڵاتی دیکە وەک شەڕێکی دەروونی بەکار دێنێت. ئەو لێدوانانەی کۆنسولی ئێران لە هەولێر لە کاتێکدایە کە ژمارەیەک لە بەرپرسانی ئێران، چەندین جار هەرێمی کوردستانیان بەوە تۆمەتبار کردووە کە پەیوەندی لەگەڵ وڵاتی ئیسرائیل هەیە و ئیسرائیلیەکان خاکی هەرێمی کوردستان بەدژی ئێران بەکار دێنن.
رۆژی 12/05/2012، حکومەتی هەرێمی کوردستان به توندی وەڵامی ئەو تۆمەتانەی ئێرانی داوە و رایگەیاند ئەو تۆمەتانه هەوڵێکە بۆ تێوەگلانی هەرێمی کوردستان لە ململانێی نێوان کۆماری ئیسلامی ئێران و ئیسرائیل، کە ئێمە بە هیچ جۆرێک ناخوازین ببینە بەشێک لە ململانێی لەم جۆرە. حکومەتی هەرێمی کوردستان ئاشکراشی کرد "دڵنیاین کە بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران خۆشیان ئەو راستیە باش دەزانن کە هەموو ئەو لێدوانانە دوورن لە راستی، چونکە لە کۆبوونەوەی بەرپرسە باڵاکانی نێوان هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران ئێمە داوای پێشکەش کردنی بەڵگەمان کردووە بەڵام ئەوان تاکو ئێستا نەیانتوانیوە بەڵگە پێشکەش بکەن و راستی قسەکانیان بسەلمێنن".
ئاگاداریی ناوەندی راگەیاندنی "یەكێتی شۆرشگێڕانی كوردستان" بە بۆنەی 21 ساڵەی دامەزراندنیەوە
30 گوڵان رۆژی دامەزراندنی یەكێتی شۆڕشگێڕان و خەرمانێك داهێنان
رۆژی 30 گوڵان 21 ساڵ بەسەر دامەزراندنی "یەكێتی شۆڕشگێڕانی كوردستان"دا تێدەپەڕێ.
لەم 21 ساڵەدا یەكێتییەكەمان لە پێناوی رزگاریی كوردستاندا دەیان فیداكاری كردووە و لەو پێناوەشدا رێبەر و دامەزرێنەر و تێئۆریسییەنی ناسیۆنالیزمی سیاسیی رۆژهەڵاتی كوردستان: شەهیدی رێبەر كاك سەعیدی یەزدانپەنا پێشكەش بە كاروانی پڕسەروەریی نەمرانی كوردستانی كردووە.
هەر لەم پێناوەدا یەكەمین كاروانی پیرۆزی ئاڵای كوردستانی دامەزراند، كە لەو پێناوەدا و بۆ چەسپاندنی ئاڵای نیشتمانەكەمان لەدڵی كۆمەڵانی خەڵكی كوردستاندا گیانی پاكی خۆیان پێشكەش بە ئامانجەكانی گەلی كوردستان كرد.
بەشێك لەو ئامانجانەی "یەكێتی شۆڕشگێرانی كوردستان" لەسەری پێداگریی كردووە، ئەمانە بوون:
21 ساڵ خۆڕاگری و سەربەخۆیی لە بریاری سیاسی – تەشكیلاتیدا
21 ساڵ هەڵوێست لە پێناوی بەرژەوەندی نەتەوەیەكی ماف – زەوتكراودا
21 ساڵ خۆلادان لە سازانەكانی پشتی پەردە
21 ساڵ شەففافی و راستگۆیی لە كردار و هەڵوێستدا
21 ساڵ خەبات بۆ سەربەخۆیی و رزگاریی كوردستان
21 هەمین ساڵوەگەڕی دامەزراندنی حیزبە ناسیۆنالیست و خۆڕاگرەكەتان لێ پیرۆز بێت، كۆمەڵانی مافخوراوی كوردستان
21 ساڵ گیانفیدایی بۆ گەڕانەوەی سەروەرییەكانی كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان
21 ساڵ پێداگری لەسەر مافە نەتەوەییەكان
21 ساڵ خەبات لە پێناوی:
رزگاری و سەربەخۆیی و دەوڵەتی كوردی و دادپەروەری كۆمەڵایەتی
داوا لە هەموو لایەن و كەسایەتییەكانی دۆست دەكەین كە تا رێكەوتی 30 گوڵان پەیامەكانی خۆیان بۆ ناوەندی راگەیاندن بنێرن.
ناوەندی راگەیاندنی
یەكێتی شۆڕشگێڕانی كوردستان
26/گوڵانی 2712. ك
ئەمڕۆ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ عەبدوڵڵا گول سەرۆکی تورکیا و رەجەب تەیب ئەردۆگان، سەرۆک وەزیران و ئەحمەد داود ئۆغلۆ وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتە کۆدەبێتەوە. پەیوەندی نێوان هەرێمی کوردستان و تورکیا، کۆنگرەی نەتەوەیی کورد، مەسەلەی پەکەکە، دوایین پێشهاتەکانی رەوشی عێراق و بارودۆخی سووریا، تەوەرەی سەرەکی دیدار و کۆبوونەوەی ئەمڕۆ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەبێت لەگەڵ عەبدوڵا گول و ئەردۆغان و ئەحمەد داود ئۆغلۆ. ئەمە وەک ئاژانسەکانی تورکیا ئاماژەیان بۆ کردووە.
مانگی رابردوو سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان مه‌سعود بارزانی، به سه‌ردانێكی چاوه‌ڕواننه‌كراو گه‌یشته توركیا و له‌وێ چاوی به گه‌وره به‌رپرسانی ئه‌و وڵاته كه‌وت. ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان و ئه‌حمه‌د داودئۆغڵو، یه‌ك رۆژ دوای راگه‌یاندنی كابینه‌ی حه‌وته‌م به ته‌له‌فۆن په‌یوه‌ندیان به نێچیرڤان بارزانییه‌وه كرد و پیرۆزباییان لێكرد به بۆنه‌ی دووباره گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ پۆستی سه‌رۆكایه‌تیی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، تارق هاشمی، جێگری سەرۆک کۆماری عێراق لەگەڵ خۆیدا دەهێنێتەوە کوردستان. بەگوێرەی ئەو زانیاریانە کە لە حکومەتی تورکیاوە بە رۆژنامەی (تەرەف)ی تورکی گەیشتووە، دوای دەرچوونی یاداشتی ئینتەرپول لە بارەی دەستگیرکردنی تارق هاشمی، جێگری سەرۆک کۆماری عێراق کە ئێستا لە تورکیا، حکومەتی تورکیا پەیامی بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان ناردووە بەوەی تارق هاشمی ببە نەوە هەرێمی کوردستان.
پێشتر رۆناڵد نۆبل، ئەمینداری رێکخراوی پۆلیسی نێودەوڵەتی( ئینتەرپول) لە بەیاننامەیەکدا لە بارەگای گشتی ئەو رێکخراوە لە شاری (لیۆن)ی فەرەنسا رایگەیاند"پۆلیسی نێودەوڵەتی(ئینتەرپول) یاداشتی دەستگیرکردنی تارق هاشمی، جێگری سەرۆک کۆماری عێراقی دەرکردووە، لەسەر ئەو بنەمایەی کە واگومان دەبات تێوەگلابێت لە کردەی تیرۆیستی و پارەدارکردنی گروپە تیرۆریستیەکانى عێراق".ئاماژەی بەوەشکردووە "یاداشتی دەستگیرکردنەکە جۆری "سوور"ە، و لەسەر داوای دەسەڵاتدارانی عێراقی بووە". یاداشتی سوور، بڕیارێکی نائیلزامییە بۆ وڵاتانی ئەندامی ئەو رێکخراوە لەوەی سەرپشکن لە دەستگیرکردن یاخود دەستگیرنەکردنی کەسی تۆمەتبار.
رۆژنامەکە ئاماژەی بەوەشکردووە بەڵام تائێستا هەرێمی کوردستان بە ساردی مامەڵەی لەگەڵ ئەو داوایەی تورکیا کردووە بۆ ئەوەى پەیوەندییەکانی لەگەڵ بەغدا زیاتر ئاڵۆزترنەبن.هاوکات هێمای بۆ ئەوەشکردووە لەمیانەی ئەو سەردانەیدا بۆ تورکیا، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، تارق هاشمی، لەگەڵ خۆیدا دەباتەوە کوردستان. رۆناڵد نۆبل، ئەمینداری رێکخراوی پۆلیسی نێودەوڵەتی( ئینتەرپول) گوتیشی "یاداشتی دەستگیرکردنەکە رەوانەی 190 دەوڵەتی ئەندامی ئەو رێکخراوە کراوە، بەمەبەستی هاوکارىکردن لە دیاریکردنی شوێنی هاشمی و دەستگیرکردنی". ئەو راشیگەیاند "یاداشتی سوور ئازادی هاشمی کۆت و بەند دەکات و رێگەی نادات لە سنوورە نێودەوڵەتییەکان بپەڕتەوە و ئەوەش میکانزمێکی بەهێزە بۆ دۆزینەوە شوێنەکەی و دەستگیرکردنی لە هەر کوێیەکی دونیا بێت". ئەمینداری رێکخراوی پۆلیسی نێودەوڵەتی( ئینتەرپول) ئاماژەی بەوەشکرد "ئەو دۆسیە دەوەستێتەوە سەر هاوکاری دەسەڵاتدارانی عێراقی لەگەڵ پۆلیسی نێودەوڵەتی بۆ دەستگیرکردنی ئەو کەسانی کە تۆمەتیان ئاراستە کراوە".
تارق هاشمی، جێگری سەرۆک کۆماری عێراق کە ئێستا لە تورکیا نیشتەجێیە پێشتر لە لێدوانێکدا رایگەیاندبوو "رەنگە سزای لە سێدارەدانم بەسەردابسەپێنرێ". تارق هاشمی، داواشی لە جەلال تاڵەبانی، سەرۆک کۆماری عێراق کردبوو داکۆکی و بەرگری لێبکات. عەبدولستار بەیرەقدار گوتەبێژی ئەنجوومەنی دادوەری لەبەیاننامەیەکدا ئەوەی خستبووەڕوو، "زیاتر لەتاوانێک رووبەڕووی هاشمی و گروپەکەی بووەتەوە، دان پێدانانیش هەیە لە کوشتنی شەش دادوەردا زۆرینەیان لەبەغدا بوون". هاشمی نزیکەی مانگ و نیوێکە لەتورکیایە، رۆژی سێشەممەی رابردوو ئامادەی پرۆسەی دادگاییکردنەکە نەبوو، بۆیە بەشێوەی غیابی دادگایی کرا، بەڵام نزیکەی (71) کەس لەپاسەوانەکانی وەک تۆمەتبار ئامادەی دادگاییکردنەکە دەبن.
سەرچاوە: تەرەف ی تورکی
لێدوانی وتەبێژی ئیئتیلافی 4 رێکخراوی ژنانی رۆژهەڵاتی کوردستان
سەبارەت بە پرسی کۆنفرانسی نەتەوەیی ژنانی کوردستان
بە نزیکبوونەوەی وادەی بەستنی دووهەمین کۆنفرانسی نەتەوەیی ژنانی کوردستان، ئیئتیلافی 4 رێکخراوی ژنانی رۆژهەڵاتی کوردستان بریتی لە: یەکێتی ژنانی پاڕتی سەربەخۆیی کوردستان، کۆمەڵەی ژنانی یارسانی کوردستان، یەکێتی ژنانی رزگاری کوردستان و رێکخراوی ئازادیی ژنانی کوردستان، بە پێویستی دەزانێ روانگە و هەڵوێستی خۆی سەبارەت بەو کۆنفرانسە لەم خاڵانەی خوارەوەدا رابگەیەنێ:
هەر چوار لایەنەکەی ئیئتیلاف، چ بە تاک و چ بە کۆ، بەرێکخراو بوونی توێژەکانی ژنان و لاوان و قوتابیان و خوێندکارانی کوردستان لە سەر ئاستی هەموو کوردستان بە هەنگاوێکی گرینگی نەتەوەیی دادەنێن کە بوار بۆ پێکهێنانی کۆنگرەی نەتەوەیی و ئامادە کردنی رۆڵەکانی نەتەوەکەمان بۆ رزگاری یەکجاری و پڕینەوە بۆ قۆناخی بە دەوڵەتبوونی کوردستان خۆش دەکەن.
کۆنفرانسی نەتەوەیی ژنانی پارچەکانی کوردستان، هەنگاوێکی بەنرخە لە پێناو بە هێزکردنی پێگە و رۆلی ژنان لە کوردستان، تاوتوێکردنی کێشەکانی تایبەت بە ژنی کورد و لێکهەڵپێکانی پرسی نەتەوایەتیمان وەک کورد و پرسی رەگەزیمان وەک ژن. ئێمە هەوڵ و ماندوو بوونی بێوچانی کۆمیتەی ئامادەکاری کۆنفرانس بەرز و بە بایەخ هەڵدەسەنگێنین.
ئێمە چ لە ئاستی "کۆمیتەی ئامادەکاری کۆنفرانس" و چ لە ئاستی گشتی کۆنفرانس دا،بە هەماهەنگی و گفتگۆ و لێکتێگەیشتن لە گەڵ لایەنەکانیتر، کە تا ئێستا رەوتێکی سەرکەوتووی بڕیوە، شانبەشانی کەسایەتیە سەربەخۆ و ئاکادیمیەکانی ژنانی رۆژهەڵاتی کوردستان، چالاکانە لە رێکخستن و بەڕێوەبردن و بە ئاکام گەیاندنی ئەو کۆنفرانسەدا بەشداری دەکەین.
هاوکات ئێمە تێڕوانینی حیزبیانە وپارچەگەرێتی لە هەر لایەکەوە و بە هەر بیانوویەکەوە ، بە راست نازانیین . ئێمە هەموو رۆڵەی یەک نەتەوەین کە خاوەنی یەک پرس و یەک چارەنووسین. هیوادارین ئەم کۆنفرانسە بتوانێ لە گەڵ ئامانجە ژنانەکەیدا، ئامراز و دەرفەتێک بێ بۆ بە هێز کردنی گیانی نەتەوایەتی و ئەزموونێکی سەرکەوتوو لە یەکێتی نەتەوەیی ژنی کوردتۆمار بکا.
هامنۆ نەقشبەندی
ئەندامی دەستەی ئامادەکاری کۆنفرانس و
وتەبێژی ئیئتیلافی ٤ ڕێکخراوەکەی رۆژهەڵات
27 گوڵانی 2712
16 ی مای 2012
رووداو- هەولێر
لە دووڕێیانی بەشداری کردن یان نەکردن لە کۆنفڕانسی نەتەوەیی ژنانی کورد، رێکخراوەکانی ژنانی رۆژهەڵاتی کوردستان بوون به 2 دەستە. ئامینە زکری، رێکخەر و ئەندامی کومیەتی ئامادەکاری دووەمین کۆنفڕانسی نەتەوەیی ژنانی کورد به (رووداو)ی راگەیاندبوو "کومیتەی ئامادەکار له 12/05/2012 لەگەڵ لایەنی ناکۆک کە بڕیاری بایکۆت کردنی کۆنفڕانسیاندابوو، دانیشتنێکی بەڕێوە برد. لە دانیشتنەکەدا لەسەر خاڵه ناکۆکەکان گتفوگۆ کرا و گەیشتینه ئەنجامێکی هاوبەش". کەچی لە رێکەوتی 14/05/2012، ژنانی 8 حیزب و ریکخراوی رۆژهەڵاتی کوردستان لە بەیاننامەیەکی هاوبەشدا کە وێنەیەکی بۆ (رووداو) نێردراوە، رایانگەیاند به‌هۆی له‌به‌ر چاونه‌گرتنی سه‌ره‌تایترین مافه‌کانی ژنانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان له لایه‌ن ده‌سته‌ی ئاماده‌کاری کۆنفرانسه‌وه، بەشداری دووەمین کۆنفڕانسی نەتەوەیی ژنانی کورد لە هەولێر ناکەن.
کەچی 4 رێکخراوی دیکەی ژنانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە کۆبوونەوەیەکی هاوبەشدا، بڕیاری بەشداری کردنی کارا لە دووەمین کۆنفڕانسی نەتەوەیی ژنانی کورد لە هەولێریان داوە. هەروەها ئەو 4 رێکخراوە بڕیاریان داوە بە شێوەی هاوپەیمانییەک بەشداری ئەو کۆنفڕانسە بکەن.
هەریەک لە یەکێتی ژنانی پارتی سەربەخۆیی کوردستان، کۆمەڵەی ژنانی یارسانی کوردستان، یەکێتی ژنانی رزگاریی کوردستان و رێکخراوی ئازادیی ژنانی کوردستان-نینا لەو کۆنفڕانسەدا بەشداری دەکەن.
ناوی رێکخراوەکانی ژنانی حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان کە بڕیاری بایکۆت کردنی کۆنفڕانسی نەتەوەیی ژنانی کورد لە هەولێریان داوە بریتین لە:
- ژنانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران
- ژنانی کۆمه‌ڵەی شۆرشگێری زه‌حمه‌تکێشانی کوردستانی ئێران
- ژنانی حیزبی دیموکراتی کوردستان
- ژنانی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان
- ژنانی یه‌کیه‌تی شۆرشگێرانی کوردستان
- ژنانی سازمانی خه‌باتی کوردستان
- ژنانی پارتی سه‌ربه‌ستی کوردستان
- ژنانی یه‌کیه‌تی دیموکراتیکی کوردستان
بڕیار وایه دووەمین کۆنفڕانسی نەتەوەیی ژنانی کورد لە 22/05/2012 لە هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان ببەسترێت.
کۆنفڕانسی یەکەمی ژنانی کورد لە ئامەدی باکووری کوردستان بەرێوە چوو بوو.
فه‌رماندارى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندى هێزى پاراستنى گه‌ل، كه باڵى سه‌ربازى پارتى كرێكارانى كوردستانه رایگه‌یاند ئه‌و به‌رپرسه‌ى پارتى داد و گه‌شه‌پێدان دادگایى ده‌كه‌ن كه ئه‌و هه‌فته‌یه له نزیك شارى ئامه‌د ده‌ستگیریان كردووه.
رۆژى 12/5/2012 هێزێكى پارتى كرێكارانى كوردستان له ناوچه‌ی قولپی ئامه‌د و موش له‌سه‌ر رێگای شه‌نیایلا بازگه‌یه‌كیان داناوه و سه‌رۆكى AKP ی ناوچه‌ی پاسووری شاری ئامه‌د و ویسه‌ل چه‌لیک، كه سه‌رۆک جاشێكى ناوچه‌كه‌یه ده‌ستگیر كرد.
له به‌یاننامه‌یه‌كدا HPG رایگه‌یاند "ئه‌و دوو كه‌سه‌مان بۆ دادگاییكردن ده‌ستگیر كردووه". هه‌ر له به‌یاننامه‌كه‌دا هاتووه "ویسه‌ل چه‌لیک له‌گه‌ل دوژمن کار ده‌کات، پشتگیری له سیاسه‌ته‌کانی له‌ناو بردن و کۆمه‌ڵکوژی AKP و ده‌وڵه‌تی تورک ده‌کات و له‌لایه‌ن ئێمه‌وه دادگایى ده‌کرێت".
ANF
ئەمینداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان ڕایگەیاند، بە گوێرەی ئەو رێككەوتنەی كراوە و خودی نووری مالیكی ئیمزای لەسەر كردووە، پێویستە هێزی پێشمەرگە هەمان ئەو چەكانەی هەبێت كە لیوایەكی سوپای عێراقی فیدراڵ هەیەتی. هەروەها هەرێمی كوردستان مافی هەیە رێككەوتن بۆ كڕینی چەك بە ئاگاداری حكوومەتی فیدراڵ لەگەڵ دەرەوەدا بكات. ئەمینداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، لیوا جەبار یاوەر، لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا لە شاری هەولێر، وەڵامی هەندێك لە بەرپرسانی حكوومەتی عێراقی دایەوە لە بارەی هێزی پێشمەرگەی هەرێم و ڕایگەیاند كە ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ دەستوور لە ماددەی 121 كە هەمووان دەنگیان بۆی داناوە، باس لەوە دەكات هەرێمی كوردستان یان هەرێمی تر ئەگەر لە عێراق دروست بێت، مافی هەیە چەند جۆرێك هێزێكی هەبێت، لەوانە پۆلیس و ئاسایش و پاسەوانی هەرێمی هەبێت. هەموو ئەو هێزانەیش لە كۆتاییدا بە شێكن لە دامودەزگانی حكوومەتی عێراقی فیدراڵ، چونكە ئەركی ئەو هێزانە پاراستنی خاك و سنووری هەرێمی كوردستانە، كە ئەویش بەشێكە لە خاكی عێراق.
بە باوەڕی یاوەر، ئەركی پێشمەرگە وەك سوپای عێراق ئەركی سیادی جێبەجێ دەكا، لەبەر ئەوە "داوا دەكەین چۆن سوپای عێراق بەشێكی بودجەی سیادەی تایبەتی هەیە، مافی خۆمانە داوا بكەین كە بودجەی پێشمەرگە لە بودجەی سیادی بدرێ." یاوەر زیاتر ڕوونی كردەوە كە بە گوێرەی یاسای بودجەی ساڵانەی عێراق ، لە ساڵی2007– 2012 ، برگەیەكی یاسایی تێدا هەیە و تێیدا هاتووە دەبێت سەرۆكی ئەنجوومەنی فیدراڵ لەگەڵ سەرۆكی هەرێم یان سەرۆكی حكوومەتی هەرێم، رێككەوتن بكات و بودجەی پێشمەرگە وەك بەشێك لە سیستەمی بەرگریی نیشتمانیی عێراقی، دیاری بكرێ كە خۆی لە مووچە و پێداویستی و چەكداركردندا دەبینێتەوە، بەڵام ئەو بڕگە یاساییە جێبەجێ نەكراوە. –"لە ماوەی ئەو شەش ساڵەدا زیاتر لە 36ترلیۆن دینار وەك بودجە بۆ وەزارەتی بەرگریی عێراق خەرج كراوە، كەچی هیچی بە وەزارەتی پێشمەرگە نەدراوە."
زیاتر گوتی، "لە نامەیەكیدا نووری مالیكی بۆ جێگری فەرماندەی هێزەكانی ئەمەریكا كە لە ساڵی 2010 نێردراوە، تێیدا هاتووە: هەموو هێزەكانی پاسەوانی هەرێم بەشێكن لە سیستەمی بەرگریی نیشتمانیی عێراق، سەرۆكوەزیرانی فیدراڵ لەو نامەیەدا پشتوانیی خۆی بۆ هێزەكانی ئەمەریكا دووپات دەكاتەوە لە چەكداركردن و دابینكردنی پێداویستییەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان، بە هەمان شێوە لە نامەیەكی تر بۆ وزیری بەرگریی عێراق داوا دەكات هێزی پێشمەرگە وەك وەزارەتی بەرگریی عێراق پێداویستی بۆ دابین بكرێت." ئەمینداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگە گوتیشی بە گوێرەی ئەو رێككەوتنەی لە نێوان حكوومەتی فیدراڵ و حكوومەتی هەرێم و هێزەكانی هاوپەیمانیدا كراوە، هێزەكانی هەردوولا واتا سوپای عێراق و هێزی پێشمەرگە بە هاوبەشی لەو ناوچانە دەبن تا ماددەی 140 جێبەجێ دەكرێ.
-"خودی نووری مالیكی ئیمزای لەسەر رێككەوتنەكە كردووە، پێویستە هێزی پێشمەرگە هەمان ئەو چەكانەی هەبێت كە لیوایەكی سوپای عێراقی فیدراڵ هەیەتی، هەروەها هەرێمی كوردستان مافی هەیە بۆ كڕینی چەك بە ئاگاداریی حكوومەتی فیدراڵ لەگەڵ دەرەوە رێككەوتن بكات، بەڵام حكوومەتی فیدراڵ نە بۆند بۆ كرینی چەك بۆ هەرێم دەكات، نە رێگا دەدات هەرێمی كوردستان خۆی بۆندی كڕینی چەك بكات، لەكاتێكدا ئێمە وەك هێزی پێشمەرگە كە بەشێكین لە سیستەمی بەرگریی عێراق پێویستمان بە چەك هەیە بۆ پاراستنی خاكی هەرێم كە بەشێكە لە خاكی عێراق." ڕوونیشی كردەوە كە لە ئێستا سێ لیوای پاسەوانی سنوور سەر بە وەزارەتی ناوخۆی فیدراڵ لە هەرسێ شارەكەی هەرێم هەن و ژمارەیان دەگاتە15هەزار پۆلیس، هەموو ئەو هێزانە فەرمان و مووچە و ئیدارەیان لەگەڵ بەغدایە، هەروەها هەرچیی پۆلیسی گومرك و پاسەپۆرت و نیشینگە و ڕەگەزنامە هەیە لە هەرێمی كوردستان هەمووی سەر بە وەزارەتی ناوخۆی عێراقن. جگە لەوەیش لە هەموو پارێزگای هەرێم بارەگایەكی بەرێوەبەرایەتیی ئاسایش و هەوڵگریی وەزارەتی بەرگری فیدراڵ هەیە، ئەگەر بێت هەمووی كۆ بكەینەوە دەتوانین بڵێین زیاتر لە 20 هەزار چەكداری سەر بە دامودەزگاكانی حكوومەتی فیدراڵ لە هەرێمی كوردستان بوونیان هەیە و ئەركی خۆیان جێ بەجێ دەكەن، بێئەوەی هەرێم دەست لە كاروباریان وەربدات.
لەبارەی دروستبوونی دوو فیرقەی سەربازی كە بڕیار بوو لە هەرێم دابمەزرێت یاوەر ڕایگەیاند "بۆ زیادكردنی رێژەی كورد لەناو سوپای عێراق كە تەنیا 7% بووین، لە ساڵی 2007ەوە رەزامەندی لەلایەن سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیرانی فیدراڵەوە دراوە بۆ دامەزراندنی دوو فیرقەی سەبازیی عێراق لە هەرێم و لە خەڵكی هەرێمی كوردستان پێك بێت، بەڵام تاكو ئێستا ئەو دوو فیرقەیە دانەمەزراون. لەكاتێكدا ئێمە لە ساڵی 2011 جارێكی تر نووسراومان بۆ بەغدا كردەوە و داوای دامەزراندنی ئەو دوو فیرقەیەمان كردووە." یاوەر جەختیشی كردەوە "هیچ كەسێكی دەرەوەی هەرێم لە زیندانەكانی هەرێم بەند نەكراوە و ئەو قسانە دوورن لە راستییەوە، بەڵكو حكوومەتی فیدراڵ خۆی دوو بەندیخانەی لە هەرێمی كوردستان و لە ناوچەكانی دووكان و چەمچەماڵ كردووەتەوە، بۆ ئەوەی كاتێك ئەوان كەسێك بە تاهەتایی یان بە لەدردان حوكم دەدەن و لە ترسی هەڵاتن لەو دوو بەندیخانەیەدا بەندی دەكەن، ئێمە لێرە پارێزگاری لەو زیندانیانە دەكەین، واتا ئێمە ئەو كەسانە زیندانی ناكەین و هیچ پەیوەندییەكمان بە گرتن و لێكولێنەوە دادگاییكردنیانەوە نییە." ئاشكرایشی كرد كە وەزارەتی پێشمەرگە لە ساڵی 1992 یاسای هەیە و لە ساڵی 2007 هەموار كردووەتەوە، بەڵام تاكو ئێستا وەزارەتی بەرگریی عێراق و فەرماندەی هێزە چەكدارەكانی عێراق و دەزگای دژەتیرۆر یاسای نییە، بەڵكو بە یاسای سەردەمی سەددام كار دەكەن، ئەمانە هیچ لەگەڵ دەستوور ناگونجێن.
سەرچاوە: پەیامنێر
هەژان ئەحمەد
رووداو- رۆژهەڵاتی کوردستان
رێکخراوەکانی مافی مرۆڤ لە ئێران رایانگەیاند، محەممەد سەدیق کەبوودوەند، سەرۆکی بەندکراوی رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان مانی لە خواردن گرتووە. پەریناز حوسێنی، هاوسەری محەممەد سەدیق کەبوودوەند لەو بارەوە به (رووداو)ی راگەیاند "لە ئاخرین پەیوەندیماندا کەبوودوەند رایگەیاند مان لە خواردن دەگرێت، بەڵام لەو ماوەیەدا من نەمتوانیوە هیچ پەیوەندییەکی لەگەڵ بگرم و دڵنیانیم کە مانی لەخواردن گرتووە یان نا". کەبودوەند لە نامەیەکدا بۆ کاربەدەستانی ئێران، رایگەیاندووە تا کاتی جێ بەجێ کردنی داواکارییەکەی درێژه به مانگرتن دەدات. ناوبراو خوازیاری پێدانی مۆڵەت بۆ گەڕانەوە بۆ ماڵ و دیتنی کوڕە نەخۆشەکەیەتی.
پەریناز حوسێنی لەسەر ئەو باوەڕەیە ئەو مانگرتنەی کەبوودوەند بێ ئەنجام دەبێت و بەرپرسان وەڵامی داواکەی نادەنەوە. ناوبراوی گوتیشی "کەبوودوەند خۆیشی بارودۆخی تەندروستی باش نیه و ئێستا نازانم خەم لە کورەکەمان بخۆم یان نیگەرانی تەندروستی کەبوودوەند بم". محمد سەدیق کەبوودوەند دامەزرێنەری رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستانە کە لە ساڵی 2007وە لە لایەن هێزه ئەمنییەکانی ئێران دەستبەسەر کراوە. کەبوودوەند لە لایەن دادگای شۆڕشی ئێران به تاوانی دامەزراندنی رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان و تێکدانی ئاسایشی نەتەوەیی و شێواندنی بیرورای گشتی ، به 11 ساڵ زیندان سزا درا. ناوبراو ئێستا 5 ساڵه له گرتووخانەی ئێوینی تاران دەستبەسەرە و به گوتەی هاوسەرەکەی لەو ماوەیەدا، بۆ یەک جاریش مۆڵەتی پێ نەدراوە بگەرێتەوە ناو خێزانی.
سەرۆکی بەندکراوی رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان تا ئێستا براوەی چەندین خەڵاتی نێودەوڵەتییە و یەکێک لە بەرپژێرەکانی خەڵاتی ئاشتی نۆبێلی 2011 بووە. محەمەد سەدیق کەبودوەند، لە رێکەوتی 26/04/2012، لە لایەن وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا به "رۆژنامەنووسی رۆژ" هەڵبژێردرا. وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا داوای لە حکومەتی ئێران کردووە، کەبوودوەند لە زیندان ئازاد بکات.
- داواکاری گشتیی کرماشان: لێکۆڵینەوە لەبارەی لێدانی قوتابیان دەکەین
- هونەرمەندی نەتەوەیی کورد سەید عەلی سەردەشتی لەوڵاتی سوید کۆچیدوایی کرد
- گفتوگۆكانی ئێران و ئەمریكا لە عومان دوای دو کاتژمێر کۆتایی هات
- ئێران شەڕو دانوستانی ناڕاستەوخۆی پێ باشە!
- داواکارییەکانی ئێران و ئەمریکا لەیەکتریی چیە؟
- وەزیری بەرگریی ئیسرائیل هۆشداری دەداتە ئەحمەد شەرع
- وادەی هێرشی ئەمریکا بۆ سەر ئێران ئاشکرا کرا
- دەستووری کاتی سوریا نیگەرانی لایەن کوردییەکان و چاودێرانی لێدەکەوێتەوە
- بارودۆخی نالەباری ئابووریی ئێران پێدەچێت کۆماری ئیسلامی ناچار بکات لەگەڵ سەرۆک ترامپ ڕێککەوتن بکات
- عڕاقچی: هێشتا نامەکەی ترەمپ بە دەستمان نەگەیشتووە
- وەزیری دەرەوەی ئێران دەڵێت بڕیارە نامەکەی ترامپ لە لایەن نێردراوێکی وڵاتێکی عەرەبیەوە بگەیەنرێتە تاران
- مەزڵوم عەبدی و ئەحمەد ئەلشەرع بە ڕێکەوتن دەگەن
- 8ی مارس.. شۆڕشێك لەپێناو مافی ژنان
- سری سورەییا ئۆندەر: باخچهلی پێی گوتم، ڕۆژێک دێت پێکەوە هەڵپەڕکێی ئاشتیی دەکەین
- حكوومهتی ئێران : له‌گه‌ڵ ئهورووپا درێژه به گفتوگۆ ئهتۆمییهكان دهدهین
- عەلی باپیر، سەرۆکی کۆمەڵی دادگەری کوردستان سەبارەت بە پەیامی ئۆجەلان"هیوادارم هەردوولا بە کردەوە بەدەم بانگەوازەکەوە بچن."
- ئەمینداری گشتیی یەکگرتوو پەیامی ئۆجەلان "پەیامێکی پڕ لە بەرپرسیاریەتی و بایەخ و واقعیەتە"
- سەرۆك بافڵ جەلال تاڵەبانی: پێشوازی لە پەیامەکەی بەڕێز عـ.ـەبدوڵا ئـ.ـۆجەلان دەکەین
- سەرۆک بارزانی: هیوادارین پەیامەکەی ئۆجەلان دەستپێکێک بێت بۆ ئەوەی پڕۆسەی ئاشتی رێی خۆی بگرێت
- زەینەب جەلالیان لە 17هەمین ساڵی زیندانیکردنیدا لە ناو زیندانەوە باس لە ئازارەکانی دەکات
- بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ٢ی ڕێبەندان، ٧٩هەمین سالرۆژی دامەزرانی یەکەم کۆماری کوردستان، لە نەتەوەی کورد پیرۆزدەکات
- پەیامی پیرۆزبایی کۆماریخوازان بۆ بەرێز مەسعوود پزیشکیان
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
