^{_{گردآوری و نویسندە: وهاب دوستی دوکشکانی
کرماشان به عنوان مرکز ثقل کوردستان و ایران همواره مورد توجه همگان قرار داشته است. در دوره‌ی قاجار و پهلوی تلاش‌های فراوانی از سوی حکومت مرکزی برای از بین بردن فاکتورهای هویت کُردی در کرماشان صورت گرفت و می‌توان به نمونه‌هایی همچون ژینوساید سفید، تغییر ساختار جمعیتی، فقر اقتصادی و ... اشاره کرد. به عنوان مثال حکومت پهلوی با جذب جوانان کُرد کرماشانی به داخل نظام و از طرف دیگر با اسکان دادن تحصیل‌کردهای غیرکُرد در محله‌های مرفه‌نشین کرماشان در جهت الگو قرار دادن فرهنگ و زبان قوم حاکم برای کُرد کرماشانی و تغییر بافت جمعیتی شهر بوده است. حاکمیت همچنین با بها دادن به فارسی من‌ درآوردی که در اواخر قاجار از طرف مهاجرین غیرکُرد برای ارتباط با مردم کُرد کرماشان شکل گرفت و تلاش فراوانی که سال‌های بعد جهت معرفی این شلم‌شوربا به عنوان گویش شهر کرماشان صورت داد توانست تا حدود زیادی مردم کرماشان را از توجه به هویت کُردی خود باز دارد. اما شهر کرماشان با وجود این همه ظلم‌های تاریخی که در حق فرهنگ و زبان مردمان آن صورت گرفته است ثابت کرده جزء لاینفک کوردستان است. آنچه از خاطرات هم‌رزمان و دوستان نادری بر می‌آید، اگر از بعد شعر و استعداد ادبی ابوالقاسم لاهوتی صرف‌نظر کنیم، ابراهیم نادری را در تحصیل و مبارزه باید قرینه‌ی لاهوتی دانست. او تحصیلات خود را در کرماشان و بغداد و دوره‌ی تکمیلی را در اروپا سپری کرد و در رشته حقوق فارغ‌التحصیل شد. سپس عضو لژیون دانشگاه فرانسه و اندک مدتی در دانشکده افسری آن روزگار در تهران به تدریس در کرسی تاریخ اشتغال ورزید. آنچه در ادامه‌ی این نوشتار کوتاه خواهد آمد نقش میرزا ابراهیم خان نادری در جریان جمهوری کوردستان است. در آغاز جنگ دوم جهانی و تضعیف حکومت پهلوی و ورود اشغالگران روسیه و بریتانیا به داخل مرزهای ایران، ملت کُرد که همواره تحت سلطه‌ی حکومت‌های توتالیتار قرار داشت، توانست در بخش کوچکی از شرق کوردستان (کوردستان ایران) برای مدتی هر چند کوتاه به حق تعیین سرنوشت دست یابد، این هدف با اعلام جمهوری کوردستان به ریاست پیشوا قاضی محمد در دوم بهمن 1324 هجری شمسی در مهاباد تحقق یافت. هدف از تشکیل جمهوری کوردستان در مهاباد}}

^{علی اکبر امید مهر دیپلمات ایرانی پناهنده به غرب}

^{بعد از اینکه ریس جمهور آمریکا،یکی از مفاد چهار گانه حصول به استراتژی امنیت ملی نوین آمریکا را مقابله با تهدید رژیم ج.ا و تروریست های جهادی نام برد.(وی قبلا طی سفر های خود به منطقه و جهان،دکترین خود را که به سرنوشت ما نیز مربوط است.بدین شرح رقم زده است) :
1-بازگشت ایران به ایران قبل از 1357 و تبدیل ایران به متحد کلیدی آمریکا در منطقه که از زبان رهبران عربستان اعلام و بارها بدان تاکید گردید.یعنی ایرانی که سکولار بود و مذهب در سیاست و حکومت دخالت نداشت و متحد طبیعی آمریکا در مقابل چین و روسیه بود.باضافه، آمادگی و اقدام داوطلبانه رهبری عربستان برای همکاری با ترامپ جهت رفورم و اصلاحات سیاسی اجتماعی فرهنگی اقتصادی در عربستان در راستای حصول خاورمیانه به سکولاریسم و نجات آن از وضعیت اسف بار و خطرناک فعلی که تروریسم اسلامی برهبری رژیم جمهوری اسلامی ،حرف اول و آخر را در آن نزند.
2-این استراتژی زمانی در حال اقدام است که رژیم در بدترین شرایط داخلی و خارجی از نظر ادامه حیات شرر بار خویش بسر میبرد:
-اوج گرفتن نهضت مبارزاتی(پشیمانم رای ام را پس می گیرم) که میلیونها نفر تاکنون بدان پیوسته اند.در مقابل سیاست های ضد مردمی روحانی با اقداماتی چون افزایش 70 درصدی حقوق نمایندگان ضد مردمی مجلس و افزایش قریب به 50 در صدی بودجه سپاه و سایر نهادهای سرکوب مردم اعم از حوزوی،امنیتی،نظامی و در نتیجه افزایش افسار گسیخته تورم، بعلت چاپ بی رویه پولهای بی پشتوانه جهت پرداخت این حقوق ها و بودجه ها و بالعکس حذف یارانه های}

^{منصور امان}

^{شگردهای امنیتی "دولت تدبیر و اُمید"؛ حنایی که دیگر رنگ ندارد}

^{شرط وزیر ارشاد برای دادن مُجوز به خوانندگان و نوازندگان ممنوع الکار، این بار به تمامی پرده از شگرد امنیتی دولت "تدبیر و اُمید" برای حفظ فضای بسته و خفقان سیاسی و فرهنگی برگرفته است.}

^{آقای سیدعباس صالحی روز یکشنبه در پاسُخ به سووالی پیرامون وضعیت هُنرمندان ممنوع شده از فعالیت، ابتدا مسوولیت حذف قهری آنها از صحنه را به گردن "مراجع" افکند تا سپس همینان را نیز طرف حساب و مسوول رفع آن مُعرفی کند. به این ترتیب او دستگاه عظیم تفتیش، سانسور و فشار ارشاد اسلامی را مُهره ای کوچک و بی اثر جلوه داد که نه سیاست پرداز است و نه تصمیم گیرنده و "مراجع" بر گُرده اش نشسته اند و راه می برند.}

^{متُدی که وزیر ارشاد اسلامی برای توجیه موضوع و دست بسر کردن مُعترضان به کار بسته، نمودی از سیاست فراگیر دولت "اعتدالی" برای مُدیریت امنیتی چالشها است. آقای روحانی و دستیاران وی برای مهار و پایش نیروی آزاده شده مُطالباتی و اعتراضی در دوران "عقب نشینی قهرمانانه نظام"، راهی دیگر و بهتر از توسُل به روشهای غیرمُستقیم و با واسطه سرکوبی ندارند؛ شیوه ای که فریبکاری، گُفتار درمانی، مُنحرف ساختن مسیر مُطالبات و اعتراضها، گُمراه کردن مُخاطبان و سر}

^{علی صمد}

 ^{شاید اکثر ما موافق باشند که مبارزه برای خواسته های حقوق بشری نیاز به بالا بردن شعار حزبی، آوردن نام تشکل، هویت سیاسی، پرچم حزبی یا سازمانی نیست. ما ایرانی ها باید یکروز تفاوت های موجود در میان خود را بپذیریم. جامعه ایرانی یک جامعه چند صدایی و بسیار متنوعی‌ست و این واقعیتی است که یک طرز فکر نمی‌تواند همه را متحد کند. اما یک "فرمول" شاید بتواند! ...}

^{بیش از هفتاد سال است که در جهان نظامی حقوقی شکل گرفته است که در برگیرنده اسناد و مصوبات بین المللی متعدد و مهمتر از همه اعلامیه جهانی حقوق بشر است. این اعلامیه بعنوان یک پیمان بین‌المللی در تاریخ ۱۰ دسامبر سال ۱۹۴٨، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. در مواد این اعلامیه برای اولین بار حقوقی را که تمام انسان‌ها از بدو تولد مستحق آن هستند، بصورت جهانی مطرح شده است. برخی از مفاد این اعلامیه جهانی عبارتند از: حق حیات، امنیت شغلی، لغو بردگی و شکنجه، برابری در مقابل قانون، در امان بودن از دستگیری‌های خود سرانه، حق دادرسی منصفانه؛ حق مالکیت، مشارکت سیاسی، آزادی اندیشه دین و عقیده، آزادی تشکیل مجامع و جمعیت‌های مسالمت آمیز، حق کار، حق مزد مساوی در مقابل کار مساوی، حق ایجاد اتحادیه و پیوستن به آن‌ها، حق سطح زندگی و شرایط کار مناسب، حق آموزش و پرورش و حق مشارکت آزادانه در فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی .…}

^{این نظام حقوقی، جهان شمول است و به موجب آن برای اولین بار در تاریخ، جامعه جهانی مسئولیت حفظ و رعایت حقوق بشر را برای ساکنین کره خاکی تقبل نموده و آنرا بعنوان تعهدی دائمی}

^{عباس خرسندی}

^{جمهوری اسلامی حکومت یا بیگانه ای متجاوز در ایران!}

^{نقش دوگانه جمهوری اسلامی در قانون اساسی در تضاد با منافع ملی است.}

^{فارغ از اینکه جمهوری اسلامی در چه شرایطی و با توجه به چه ضرورتهایی بقدرت رسید، پرسش نخستین پس از نزدیک به چهل سال حکومت اسلامی این است. آیا جمهوری اسلامی یک حکومت در چارچوب کشور ایران است؟! هنگامی که روحانیت در انقلاب اسلامی با اهداف خدمت به جامعه، و شعار آزادی و استقلال به میدان آمد شاید کمتر کسی تصور می کرد که جمهوری اسلامی غیر از آنی باشد که ظهور کرده است. یعنی در چهارچوبه صرف یک حکومت دینی. اما این حکومت در عمل به پدیده دیگری تبدیل شد که آنرا از ویژگی یک حکومت مذهبی متعلق به ایران جدا کرده است. بنا بر این امروز ضروری است مروری مجدد بر ساختار و ماهیت حکومت جمهوری اسلامی داشته باشیم.
برای شناخت دقیقتر جمهوری اسلامی به فلسفه وجودی و کارکردی آن در کشور می پردازیم. بنیاد اعتقادی این حکومت، ایدئولوژی اسلامی است، همانند ایدئولوژیهای نازیسم و فاشیسم، اما هم از نظر شکل و هم ماهیت و محتوا کاملا متفاوت با آنها است. احتمالا بسیاری از محققان و نظریه پردازان در تحقیقات خود نسبت به جمهوری اسلامی نوعی نظریه انطباقی با فاشیسم را تعمیم داده اند، از جمله خود نویسنده این مطلب. شکاف نظری در قضاوت درماهیت و شکل جمهوری اسلامی زمانی آشکار تر شد که رویکرد و رفتار جمهوری اسلامی بیش از آنکه مبین تلاش برای مدیریت و هدایت کشور ایران}

بهزاد کریمی

^{همه‌پرسی چالش برانگیز در "اقلیم کردستان" و مقابله دولت مرکزی بغداد و دول کشورهای همسایه همسوی آن با "اقلیم" و نیز رفراندوم جنجالی کاتالونی و در پی آن رویارویی حاد مادرید با بارسلونا، بار دیگر و در ابعادی گسترده‌تر، بغرنجی‌های مسئله ملی در جهان و دوران ما و نوع نگاه به آن را رو آورد و موجب مباحث ژرفتری در زمینه "حق تعیین سرنوشت" شد ...}

^{۱. پیشا سخن
همه‌پرسی چالش برانگیز در "اقلیم کردستان" و مقابله دولت مرکزی بغداد و دول کشورهای همسایه همسوی آن با "اقلیم" و نیز رفراندوم جنجالی کاتالونی و در پی آن رویارویی حاد مادرید با بارسلونا، بار دیگر و در ابعادی گسترده‌تر، بغرنجی‌های مسئله ملی در جهان و دوران ما و نوع نگاه به آن را رو آورد و موجب مباحث ژرفتری در زمینه "حق تعیین سرنوشت" شد. دو پدیده‌ای‌ دستکم از جنبه حقوقی مشابه، یکی‌ در خاورمیانه میدان بازی قدرت‌ها، استبداد زده و رنجور از تنش و آتش و آن دیگری در اروپای خرامیده در آرامش و اتحاد و مبتنی بر قدرت نرم و دمکراسی! و این همزمانی، نشانگر آنکه، شکاف ناسیونالیستی هنوز هم آتشفشانی است کماکان سر باز در اقصا نقاط جهان، و گسلی فعال که فقط تعلق به گذشته تاریخی ندارد}

^{اردلان فرجی}

^{گردهمایی و جنبش تودەای وسیع شهرهای کردستان ایران (روژهلات) در شکل نافرمانی مدنی برزگ هزاران نفری، علی رغم فشار و عریانترین تهدیدات از طرف مسئولین رژیم جمهوری اسلامی برای پشتیبانی از خواست و ارادە مردم کردستان عراق (باشور) چهار پیام بزرگ و اساسی در بر داشت:
الف/ همبستگی و پشتیبانی کردستان ایران از مبارزە و دستاوردهای کردستان باشور و سایر بخشهای دیگر کردستان. ب/ مقاومت در برابر سیاستهای جمهوری اسلامی عیلە ملت کورد و بە ویژە مردم کردستان ایران. پ/ عینیت بخشیدن بە توانای و قدرت احزاب کردستان ایران و بە شیوە چشمگیرتری حزب کومەلە کردستان ایران و ارگان تشکیلات مخفی این حزب در داخل کشور. ت/ "روژهلات محوری" مناسبترین سیاست برای این مرحلە از مبارزە و تلاش نیروهای روژهلاتی و همزمان ضامن دستاوردهای سایر بخشهای دیگر کردستان خواهد بود.
الف/ همبستگی و پشتیبانی کردستان ایران از مبارزە و دستاوردهای کردستان باشور و سایر بخشهای دیگر کردستان.
پیوند عمیق و ناگسستنی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کردستان عراق و کردستان ایران و سایر بخشهای دیگر کردستان قدمتی دیرین و مدیدی دارد، دیرباز و بعد از شکلگیری اولین جنبشهای ملی و از زمان شیخ عبدوللا شمزینان (١٨٨٠مـ) کە بیشترین درگیریها را در قسمت کردستان روژهلات را بە خود دید تا پیوند جمعیت احیای کورد (ژ.ک) با حزب هیوا (امید)، تا مشارکت ملا مصطفی بارزانی و افسران کورد عراق در جمهوری مهاباد، تا شرکت و پشتیبانی کوردهای ایران در قیام "ایلول" و کمک رسانی کوردهای ایران برای احیای قیام "نو" در کردستان عراق و نیروهای پشتیبانی کردستان عراق از کوردهای}

^{احسان فتاحی
از میان ١٠ رییس‌جمهور و نخست وزیر ایران، تنها یک نفر عاقبت به خیر شد و به جایگاهی رسید. آیت‌الله علی خامنه‌ای از ساختمان ریاست‌جمهوری به بیت رهبری رفت و ارتقا مقام پیدا کرد. بقیه اما با سرنوشت کمابیش مشابهی مواجه و هر یک به نوعی از قدرت رانده شدند. به جز محمد علی رجایی و نخست وزیرش محمدرضا باهنر، که در انفجار دفتر نخست‌وزیری کشته شدند، برای سایرین، پایان دوران مسوولیت در خیابان پاستور، شروع روزهای سردرگمی و چرخش دیدگاه نظام نسبت به آنان بوده است. این افراد خائن، ساکت جریان فتنه، برانداز و انحرافی لقب گرفته و از جمع خودی‌ها طرد شده‌اند.
چرا روسای دولت در ایران به چنین سرنوشتی مبتلا می‌شوند و مانند سایر کشورها، از تجربه‌های مدیریتی آنها استفاده نمی‌شود؟ نگاهی به وقایع سی و چهار سال گذشته و عملکرد روسای جمهور و نخست وزیران آنان، می‌تواند به این پرسش پاسخ دهد که چرا این افراد از پوزیسیون به اپوزیسیون تبدیل می‌شوند؟
محمود احمدی‌نژاد، درست سيزده سال پيش رئیس‌جمهوری شد و دوره‌ای پر فراز و نشیب را در سیاست ایران آغاز کرد. مرتضی آقاتهرانی، دبیرکل جبهه پایداری، فراز و نشیب او را از نگاه اصولگرایان این گونه توصیف کرده است: "روز اول خوب بود، روز دوم لق زد و روز سوم افتاد" او از فرمانداری ماكو بعد از استانداری و شهرداری به پست رياست جمهوری رسيد!
اما در بیش از پنج سالی که از پایان دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد می‌گذرد، آنچه بیش از هر چیز درباره او در رسانه‌ها تکرار شده، بحث "فسادهای مالی" و "سیاست‌ پرهزینه‌" او}

^{علیرضا ثقفی}

^{• هر چند که کمک های مردمی در این زلزله و در زلزله های قبلی، بخشی از الام مردم را تسکین و همبستگی میان مردم را افزایش داده؛ اما تامین نیازهای اولیه آسیب دیدگان زلزله تا زمانی که دوباره بتوانند به زندگی عادی برگردند، حل اساسی مشکل و جلو گیری از خسارات آینده، مساله ای است که در سطح کلان باید حل شود و همراهی مردم نباید بهانه ای شود برای از زیربار مسوولیت شانه خالی کردن مسوولان ...}

^{بار دیگر زلزله ای مهیب، گوشه ای از این مرز و بوم را ویران کرد. جان هزاران نفر را گرفت و ده‌ها هزار نفر را بی خانمان کرد در دنیای کنونی، زلزله رویدادی طبیعی است، اما به واقع سبب مرگ و ویرانی زندگی ها نمی شود، نابرابری و بی عدالتی در توزیع ثروت و منابع است که ویرانی و مرگ و نیستی جان‌های بسیاری را به دنبال می آورد. جدال غارت و چپاول با جان انسان‌ها در بحران هایی مانند زلزله فقط نمایان تر می شود و در این جدال، آنکه سرمایه ای ندارد، اولین قربانی خواهد بود.
در پنجاه سال گذشته ۷ زلزله ویرانگر در محیط جغرافیائی ایران اتفاق افتاده است که عبارتند از :
۱- زلزله بوئین زهرا در استان قزوین
۲- ۱٣۵۱ زلزله قیر و کارزین در استان فارس
٣- ۱٣۵۷ زلزله طبس در استان خراسان
۴- ۱٣۶۹ زلزله رودبار در استان گیلان
۵- ۱٣٨۲ بم در استان کرمان
۶- ۱٣۹۰ زلزله اهر و ورزقان در تبریز
۷- ۱٣۹۶زلزله سر پل ذهاب در استان کرمانشاه
علاوه بر آن زلزله های کوچک تری نیز اتفاق افتاده است که هرچند به وحشتناکی این هفت زلزله مهم نبوده است اما در جای خود ویرانی هائی را به بار آورده است که سبب بی خانمانی و کشته و معلول شدن عده ای از مردم شده است.
نگاهی به این لیست به ما نشان می دهد که به طور متوسط هر ٨ سال یک‌بار یک زلزله ویرانگر حدود ۷ ریشتری در یکی از نقاط کشورمان اتفاق می افتد که هزاران و گاه ده ها هزار نفر را به خاک}

^{نامه سرگشاده هاشم خواستار فعال مدنی و مسئول کانون صنفی معلمان مشهد به خامنەای رهبر جمهوری اسلامی :
1-آقای خامنه ای به شما تبریک میگویم بخاطر اینکه هر چقدر امثال سید جمال الدین اسدآبادی و آیت الله نائینی و طباطبایی و بهبهانی و طالقانی و مهندس بازرگان و دکتر شریعتی و ... تلاش کردند که اسلام را با دموکراسی ( مردم سالاری ) و آزادی آشتی دهند ، اما شما و آقای خمینی تمام آن تلاش ها را نقشِ بر آب کردید.
2-آقای خامنه ای احتمالا «گاندی» و «نهرو» از رهبران استقلال هندوستان که بعد از جنگ جهانی دوم یعنی در سال 1947، هند را به استقلال رساندند را میشناسید؟ آنها بزرگترین نعمت و دست آورد بشری یعنی دموکراسی و آزادی را از کشور استعمارکننده شان یعنی انگلیس، الگو برداری کرده و تحت هیچ شرایطی حاضر نشدند که آزادی های ملتشان را محدود کنند و حتی گاندی رهبر استقلال هند ، ایندیرا گاندی نخست وزیر هند ، راجیو گاندی فرزند ایندیرا گاندی و نخست وزیر هند را جملگی ترور کردند اما به بهانهٔ ترور آنها، آزادیهای ملتشان را نگرفتند . اما آقای خمینی ، شما و زیر مجموعه های شما عمدا کشور را به سمت جنگ و ترور سوق دادید تا مخالفانتان را سرکوب کروه و آزادی های مشروع و قانونی را از ملت بگیرید که گرفتید.
3-آقای خامنه ای، همه ی روشنفکران میدانستند و اخیرا اقای مهدی خزعلی در یکی از برنامه های تلویزیونی فاش کرد که آقای خمینی عمدا سازمان مجاهدین خلق را به سمت جنگ مسلحانه برد که بهانه برای سرکوب آنها داشته باشد، بهتر نبود همچون گاندی و نهرو، پدرانه با تمام احزاب و سازمان ها از جمله سازمان مجاهدین خلق بر خورد کرده و امروز هزاران نفر چه از طرفداران شما وچه از طرفداران سازمان مجاهدین خلق و دیگران در زیر خاک نبودند و کشور هم مطمئنا گرفتار اینهمه جنگ وتبعاتِ آن با اینهمه دشمنِ خارجی که اکنون داریم نمیشد و بجای صرفِ درآمدهای کشور برای گسترش تشیع،آنها را صرف آموزش وبهداشتِ مردم میکردید}