فراكسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی كوردستان لە بەیاننامەیەكدا داوای كۆبوونەوەی بە پەلەی پەرلەمانی كوردستان، بۆ تاوتوێکردنی رەوشی كۆبانێ دەكات.

لە بەیاننامەكەدا باس لە هەڕەشەكانی داعش بۆ سەر شاری كۆبانێ لە رۆژئاوای کوردستان دەكات و داوا دەكات، كە "دامودەزگاكانی حكومەتی هەرێم هاوكارییە سیاسی و دیبلۆماسی و سەربازییەكانیان بۆ خۆرئاوای كوردستان و كۆبانێ چڕتر بكەنەوە" هەروەها داوا دەكات "هێزە هاوپەیمانەكانی دژە 'داعش' هاوكارییەكانیان بۆ رزگاركردنی كۆبانێ و دانیشتووانەكەی جدیتر و فراوانتر بكەن."

هەر لە بەیاننامەكەدا، فراكسیۆنی گۆڕان داوا دەكات سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان بەپەلە و بە ئامادەبوونی لایەنە پەیوەندیدارەكان، كۆبوونەوەیەكی تایبەت بۆ گفتوگۆكردنی رەوشی كۆبانێ رێكبخات.

دەقی بەیاننامەكە:

دوای پەلاماری شەنگال و چەند ناوچەیەكی تر لە باشوری كوردستان و شاڵاوەكانی پاكتاوی رەگەزی لە دژی ئێزیدیەكان و دەربەدەركردنی خوشك و برایانی مەسیحی و كاكەیی و شەبەك، رێكخراوی تیرۆریستی 'داعش' روی هەڵمەتەكانی كردە خۆرئاوای كوردستان. چەند رۆژێكە كۆبانێ گەمارۆ دراوە و ئیستا ئەو شارە و دانیشتوانە ئازاكەی لەژیر هەڕەشەی وێرانكاری و لەناوچون دایە.

ئێمە لە فراكسیۆنی گۆڕان داوا دەكەین؛
یەكەم؛ دامودەزگاكانی حكومەتی هەرێم هاوكاریە سیاسی و دیبلۆماسی و سەربازیەكانیان بۆ خۆرئاوای كوردستان و كۆبانێ چڕتر بكەنەوە.

دوەم؛ هێزە هاوپەیمانەكانی دژە 'داعش' هاوكاریەكانیان بۆ رزگار كردنی كۆبانێ و دانیشتوانەكەی جدیتر و فراوانتر بكەن.

سێهەم؛ سەرۆكایەتی پەڕلەمانی كوردستان بەپەلە و بە ئامادەبوونی لایەنە پەیوەندیدارەكان كۆبونەوەیەكی تایبەت بۆ گفتوگۆكردنی رەوشی كۆبانێ رێكبخات.

فراكسیۆنی گۆڕان لە پەڕلەمانی كوردستان
٥ ی ئۆكتۆبەری ٢٠١٤

05/10/2014

جێگرى سەرۆککۆمارى عێراق لێدوانەکانى جۆ بایدنى جێگرى باراک ئۆباماى سەرۆکى ویلایەتە یەکگرتووەکانى ئەمریکاى تایبەت بە تۆمەتبارکردنى تورکیا و سعودیە و وڵاتانى کەنداو بە هاوکاریکردنى گرووپە چەکدارەکانى سووریا بە نادروست ناوبرد. ئەو بۆچوونەشی رەتکردەوە کە پێیوایە شەڕى داعش پێویستى بە چەند ساڵ هەیە.

ئەیاد عەلاوى، جێگرى سەرۆککۆمارى عێراق لە لێدوانێکى رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: "ئێستا واشنتن سەرکردایەتى هاوڕێیانى سووریا دەکات لە شەڕى بەرەنگاربوونەوى تیرۆرو تەنها خۆشی دەتوانێ بڕیارەکان دەربکات".

گوتیشی شەڕى چەکدارانى سەر بە رێکخراوى دەوڵەتى ئیسلامى ناسراو بە داعش چەند ساڵێک ناخایەنێت و دەڵێ: "ئەو لێدوانانەى ئەمریکا لەمبارەیەوە زیادەڕەوییەو ئامانجى دیکەى لەپشتەوەیە".

هەروەها ئەیاد عەلاوى داواى گرتنەبەرى چەند رێکارێکى کرد، کە بتوانێ فڕۆکەوانانى هاوپەیمانى نێودەوڵەتى قەدەغەبکات لە بۆردوومانى هەڕەمەکى ناوچە مەدەنییەکان لە کاتى ئەنجامدانى هێرشی ئاسمانى بۆ سەر بنکە و بارەگاکانى چەکدارانى داعش. راشیگەیاند "زۆر گرینگە دواى پشووى جەژنى قوربان پۆستە وەزاریە ئەمنییە بەتاڵەکانى حکومەتى عەبادى پڕبکرێنەوە".

05/10/2014

كۆنترین چەكداری بە رەگەز سعودی لە ریزی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) لە كۆبانێی رۆژئاوای کوردستان‌ كوژرا.

چەند ناوەندێكی راگەیاندن و تۆڕی كۆمەڵایەتی سەر بە "دەوڵەتی ئیسلامی" كوژرانی مەمدوح عوتێبی، یەكێك لە كۆنترین چەكدارەكانی ئەو گرووپەیان پشتڕاستكردەوە، كە لە ئەنجامی رووبەرووبوونەوەی لەگەڵ شەڕڤانانی یەپەگە لە كۆبانێ‌ كوژراوە.

عوتێبی كە نازناوی (ئەبودەجانەی نەجدی) لە ناو داعش هەبووە، رۆڵێكی سەرەكی لە پروپاگەندەو بڵاوكردنەوەی بیری داعش و هاندانی گەنجان هەبوو بۆ پەیوەندیكردن بەو گرووپە.

عوتێبی بە كۆنترین چەكداری بە رەگەز سعودی دەناسرێت لەنێو داعش، کە بەر لە 3 ساڵ پەیوەندی بە داعشەوە کردووەو هەر لە سنووری خاكی عێراق و سووریا بەردەوام چالاكی هەبووە لە رێگای تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانیشەوە پەیامەكانی خۆی بڵاودەكردەوە، كە كاریگەری لە سەر گەنجان هەبووە بۆ ئەوەی پەیوەندی بە داعشەوە بكەن.

لە لایەكی دیكەوە، نووسینگەی ویلایەتی ئەنباری سەر بە "دەوڵەتی ئیسلامی" كوژرانی یەكێك لە سرودبێژە ناسراوەكانی خۆی بەناوی ئەبو ئوسامە جەزراوی كە بە (ئەشلا قەلەم) ناسراوە لە ئەنجامی رووبەڕووبوونەوەی لەگەڵ لیوای هەشتی سوپای عێراقی راگەیاند.

05/10/2014

عەدنان موفتی، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان رایدەگەیێنێت، کە لەچەند هەفتەی داهاتوودا "دانیشتنی باش" ئەنجام دەدرێت لەسەر پەیوەندییەکانی نێوان پارتی و یەکێتی.

پارتی و یەکێتی، کە رێککەوتننامە ستراتیژییەکەی نێوانیان حەوت ساڵی بەسەردا چووە، ئێستا دەگوترێت پەیوەندییەکانیان سست بووەو هەردوولا هەست بە لاوازیی پەیوەندییەکانیان دەکەن. بەشێک لە سەرکردەکانی ئەو دوو پارتە چەندین جار نیگەرانی خۆیان لەبەرامبەر سستی پەیوەندی حیزبەکانیان راگەیاندووە.

سستیی پەیوەندییەکانی یەکێتی و پارتی دەگەڕێتەوە بۆ هەڵوێستە جیاوازەکانی ئەو دوو حیزبە لە بەرامبەر رووداو و پێشهاتەکانی باشوور و رۆژئاوای کوردستان و پرسی گشتپرسی و چۆنێتی بەشداریکردنی کورد لە حکومەتی بەغدا. 

عەدنان موفتی، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی یەکێتی لەبارەی ئەو کۆبوونەوەیەی بڕیارە لە داهاتوودا بکرێ، بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "هیوادارین سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەستپێشخەر بێت و کۆبوونەوەیەکی هاوبەش بکەین". گوتیشی "ناکۆکییەکان زیادیکردووەو دەمانەوێت تاوتوێی کێشەکان بکەین".

هەندێک لایەنی سیاسی و ئەندامانی ئەو دوو پارتە تێکچوونی پەیوەندییەکان بۆ گۆڕانی سیاسەتەکان دەگەڕێننەوە، بەڵام پارتی سوورە لەسەر نەگۆڕانی سیاسەتیان و دۆخی ساردی نێوان یەکێتی و پارتەکەی بۆ لێدوانی چەند سەرکردەیەکی ناو ریزەکانی یەکێتی و غیابی جەلال تاڵەبانی لە گۆڕەپانی سیاسەتدا دەگەڕێنێتەوە.

ئەحمەد کانی، ئەندامی سەرکردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ رووداو نەیشاردەوە کە هەندێک کێشە لەنێوان پارتی و یەکێتی هەیە، بەڵام گوتی: "کێشەکان قووڵ نین، ئەوە هەندێک لە ئەندامانی یەکێتین دەیانەوێت وا پیشانبدەن. من بوونی کێشەی قووڵ رەتدەکەمەوە".

04/10/2014

<sup>ئەوەی شارەزا بێت لە سیاسەتی توركیا و لە نزیكەوە ئاگاداری بارودۆخی توركیا بێت، ناوی (ئەدیب بەشیری) گوێ لێ بووە. ئەو سەركردەیەكی سەربازی باڵای هێزەكانی توركیا بوو و لە چەندین شەڕدا سەركردایەتیی هێزی زەمینی كردووە، بەڵام لە بڕیارێكی چاوەڕواننەكراودا لە ساڵی 2002 خانەنشین كرا، بەڵام سەرەڕای تووڕەبوونی، توانی بێ دەنگی خۆی بپارێزێت و هیچ لێدوانێك بۆ میدیاكان نەدات.
ئەدیب لە ئێستەدا خەریكی بڵاوكردنەوەی تازەترین كتێبێتی بەناوی (فڕین بەبێ باڵ) كە لەوێدا باس لە كوردستانی گەورە دەكات و ئاماژە دەدات، مەبەستی ئەمەریكا دروستبوونی كوردستانی گەورەیە لە چوارچێوەی دەوڵەتدا و بۆ ئەمەشیان هەنگاوەكان زۆر بەهێمنی و لەسەرخۆیی دەهاوێت. ئەو هیچ كاتێك لە بەرژەوەندی كورد قسەی نەكردووە و هەمیشە دژی كورد بووە لە ناوچەكەدا، بەڵام لەم كتێبەدا هیچ گومانی نییە لەوەی كوردستانی گەورە لەسەر دەستی ئەمەریكا دروست دەبێت.
لە ساڵی 2006ـدا لەسەر داوای ئەمەریكا ئەدیب بوو بەنوێنەری ئەمەریكا بۆ ئەوەی گفتوگۆ لەگەڵ پارتی كرێكارانی كوردستان بكات تا كۆتایی بەشەڕی لە توركیا بهێنرێت، بۆ ئەمەشیان ئەدیب رۆڵێكی باڵای بینیوە و لە نزیكەوە لەگەڵ سەركردایەتیی پارتی كرێكارانی كوردستان كۆبوونەوەی كردووە. لە بەشێكی كتێبەكەیدا باس لەوە دەكات كە بۆ پێشخستنی ئەو پرسە سەردانی باشووری كوردستانی كردووە و لەوێدا بۆی دەركەوتووە كە خەڵكی كوردستان خەونیان كوردستانی گەورەیە لە چوارچێوەی دەوڵەتدا.
بەر لە بڵاوبوونەوەی كتێبەكەی، رۆژنامەی (حوریەت)ـی توركی دیمانەیەكی درێژی لەگەڵ ئەدیب ئەنجام داوە و مانشێتی دیمانەكەیش بەناوی (ئامانج كوردستانی گەورەیە). ئەمەیش دیمانەكەیە.
* لە كتێبەكەتدا باس لەوە دەكەیت كاتێك سەردانی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكات كردووە و لە نزیكەوە لەگەڵ سەركردە باڵاكانی ئەو وڵاتە كۆبوونەوەت كردووە، ئەوەت بۆ دەركەوتووە كە پڕۆژەی دروستبوونی دەوڵەتی كوردستان لەلای ئەمەریكا دێتە جێبەجێكردن. چۆن بوو ئەو بۆچوونەت بۆ دروست بوو؟
پڕۆژەی ئەمەریكا گۆڕینی نەخشەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستە و ئەو پڕۆژەیەش لە ئەمەریكا بەردەوام قسەی لەسەر دەكرێت. بۆ گۆڕینی ئەو نەخشەیەش ئەو ناوچەیە بۆ ئەمەریكا تا ئاستێكی زۆر گرنگە. رەنگە لە ماوەیەكی نزیكدا ببێتە سەرچاوەیەكی گرنگی وزە و سەرچاوەیەكی گرنگی بازرگانی لە جیهاندا، بۆیە ئەمەریكا گرنگی بەو ناوچەیە دەدات. لەوەش گرنگتر ئیسرائیلە كە ئەمەریكا دەیەوێت لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا وڵاتێك دروست ببێت بۆ ئەوەی ئاسایشی ئیسرائیل زیاتر بپارێزێت.
* پێت وانییە ئەو پڕۆژەیەی تۆ باسی دەكەیت ئەمەریكا پەراوێزی خستووە و تەنیا ماوەیەك كاری لەسەر كرد و پاشان لە ناوی برد؟
نەخێر شتی وانییە. وەزیری دەرەوەی پێشووی ئەمەریكا گۆندەلیزا رایس جارێكیان لەبارەی ئەو پڕۆژەیە گوتی: "لە كاتی گۆڕینی نەخشەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا 22 دەوڵەت سنوورەكانیان گۆڕانكاری بەسەردا دێت" ئەم گوتەیەی رایس ئاماژەبوو بۆ ئەوەی كوردستانی گەورەیش لەناو ئەو نەخشە تازەیەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستە و دەبێت بەدەوڵەتێكی سەربەخۆ. ئەم دەوڵەتەیش چەندین ناوچەی توركیا دەگرێتەوە كە دەكەوێتە سەر نەخشەی رۆژهەڵات و رۆژئاوای ئەنادۆڵەوە. ئەمەریكا بۆ ئەم پڕۆژە گەورەیە هەنگاوەكانی زۆر هێواش و هێمنە و بازی گەورە ناهاوێت و خۆی دەزانێت كەی ئەو پڕۆژەی دێتە جێبەجێكردن. من لەو بڕوایەدام ئەمەریكا هەرگیز واز لەو پڕۆژەیەی ناهێنێت و كوردستانی گەورە دروست دەكات. دەبێت هەمووشمان ئەوە بزانین كە بڵاوكردنەوەی نەخشەیەكی لەو شێوەیە لەلایەن ئەمەریكا تەنیا بۆ بڵاوكردنەوە و چاپكردن نییە، بەڵكو بۆ كاركردنە لەسەر ئەو نەخشەیە.
لە ساڵی 2006ـدا ئەوكاتەی ناوبژیوانی نێوان توركیا و پارتی كرێكارانی كوردستانم دەكرد. سەردانی باشووری كوردستانم كرد و لەوێ چاوم بەدوو سەرۆك عەشیرەتی كورد كەوت و ماوەیەكی زۆر بەیەكەوە دانیشتین، قسەی زۆرمان لەبارەی سیاسەت و ناوچەكە كرد. ئەوان دیارییەكیان دامێ كە تەقویمێك بوو زۆر جوان و چوار دەورەكەی بەپێست نەخشێنرابوو، لە پشتەوەشی نەخشەی كوردستانی گەورەی تێدابوو. من دەپرسم میللەتێك بەو شێوەیە بیر بكاتەوە كە نەخشەی كوردستانی گەورە ئەمەیە، ئایا هەرگیز ئەو میللەتە بەچاوی دۆست سەیری توركیا دەكات؟ بێگومان نەخێر. هەموو كورد خەونی جێبەجێكردنی نەخشەی كوردستانی گەورەی لە چوارچێوەی دەوڵەتێكدایە.
* واتە بەگوێرەی گوتەی تۆ بێت كوردستانی گەورە رێگەی خۆی ون نەكردووە و راست دەڕوات؟
بەڵی كوردستانی گەورە راست دەڕوات و سەرەتا بەشێكی ئەو كوردستانە چەند شارێكی توركیا دەگرێتەوە و پاشان دەبێت بەكوردستانی گەورە. كوردستانی گەورەیش لە كارستانەوە دەست پێ دەكات تا ئەرزروم و ئەرزینجان و سیفاس و مالاتیا دەگرێتەوە و هەروەها مەرسینیش دەكەوێتە ناو كوردستانی گەورەوە.
* باشە ئەمەریكا بۆ ئەو خەونەی هەیە و ئامانجی چییە؟
ئیتر توركیا بۆ ئەمەریكا جێی متمانە نییە و بەدوای شوێنێكی تردا دەگەڕێت تا لەوێوە ئیسرائیل بپارێزرێت یان پارێزراو بێت. هەروەها كوردستانی گەورەیش سەرچاوەیەكی گەورەی وزە دەبێت لە جیهاندا.</sup>

^{وشە/ ئیستەنبۆڵ،كارزان گلی-}

^4/10/2014

تادێ ئەو هاوپەیمانییە نێودەوڵەتییەی، كە ئەمریكا سەرۆكایەتی دەكات، فراوانتر دەبێت و ژمارەی ئەو هێرشانەی دەكرێنە سەر داعش زیاتر دەبێت.

هێزەكانی نێو هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی تاوەكو ئێستا زیاتر لە  300 هێرشی ئاسمانییان بۆ سەر داعش ئەنجامداوە، كە 230 هێرشیان لە عێراق و 76 هێرشی دیكەشیان لە سووریا بوون.

فڕۆكە F-22ـەکانی هێزی ئاسمانی ئەمریكا بە مووشەكی تۆماهۆك هێرشەكانیان ئەنجامداوە و رۆژانە 7 تا 10 ملیۆن دۆلار خەرجییان هەیە.

فڕۆكە جەنگییەكانی ئەمریكا تەنیا لە مانگی ئابی ئەمساڵ  لە عێراق و سووریا 3 هەزار و 800 هێرشیان ئەنجامداوە و 700 فڕینی هەواڵگریشیان ئەنجامداوە.

هاوكات كۆنگرێسی ئەمریكا 500 ملیۆن دۆلاری بۆ ئۆپۆزیسیۆنی میانڕەوی سووریا و چەكداركردنی تەرخان كردووە.

فەرەنسا

فەرەنسا یەكەم وڵات بوو، كە پشتگیری بۆ ئەمریكا راگەیاند و یەكەم هێرشی بۆ سەر چەكدارانی داعش لە 19ـی ئەیلولی 2014 ئەنجامدا. هاوكات فەرەنسا لە هەرێمی كوردستانەوە هێرشی دژ بە داعش ئەنجامداوە و 70 تۆن هاوكاری گەیاندووەتە هەولێر. لە پاریسەوە تفەنگ، چەكی ئۆتۆماتیكی و تۆپی بچووك بۆ هەولێر نێردراوە و هێزێكی تایبەتی فەرەنسی لە هەولێر راهێنانی بە پێشمەرگە كردووە.

فەرەنسا سەرەتا بە سێ فڕۆكەی جۆرەی داسو رافا دەستی پێكرد و دواتر ژمارەی فڕۆكەكانی لە بەندەری بەسرەوە گەیاندە 9 فڕۆكە و فڕۆكەیەكیش وەك گوێزەرەوەی سووتەمەنی فڕۆكەكان بەكارهاتووە لەگەڵ فڕۆكەیەك بۆ پشكنینی هەواڵگری.

بەریتانیا

بەریتانیا لە دژی داعش تەنها لەعێراق رۆڵ دەبینێت، هەفتەی رابردوو پەرلەمانی بەریتانیا پێشنیازی بەشداریكردنی تۆرنادۆیەكانی بەریتانیای بۆ هێرشكردنە سەر داعش پەسندكرد، بەریتانیا 6 فڕۆكەی جەنگی جۆری تۆرنادۆی ناردووە و بنكەی سەربازی باشووری قوبرس بەكاردەهێنێت.

یارمەتییە مرۆییەكانی بەریتانیا لە کاتی گیرخواردنی بە هەزاران ئێزدی لە سەر چیای شنگالەوە تاوەكو ئێستا گەیشتووەتە بەهای 23 ملیۆن پاوەند.

بەریتانیا لەسەر داوای فەرمی حكومەتی عێراق بەشداری ئۆپەراسیۆنەكەی كرد، بەڵام ئاشكرای دەكات لەبەر ئەوەی هیچ داوایەكی فەرمی لە رژێمی سووریاوە پێنەگەیشتووە، جارێ بەشداری ئۆپەرسیۆنی هاوپەیمانان لەنێو خاكی سووریادا ناكات.

ئوستورالیا

ئوستورالیا ئامادەكاری بۆ بەشداریكردن لە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژ بە داعش دەكات و ئێستا 600 سەربازی خۆی ناردووەتە ئیمارات.

ئەو یەكە سەربازییەی ئوستورالیا لە ئیمارات بنەجێی كردووە، لە 8 فڕۆكەی جۆری سوپەر هۆرێنت، فڕۆكەیەكی رادار و فڕۆكەیەكی دابیننكەری سووتەمەنی فڕۆكەكان پێكهاتووە.

بەلژیكا

بەلژیكا بۆ بەشداریكردن لە نێو هێزی هاوپەیمانان، 6 فڕۆكەی F-16 و 120 سەربازی ناردووەتە بنكەی ئاسمانی موەفەق، كە 100 كیلۆمەتر لە عەممانی پایتەختی ئوردنەوە دوورە.

بەلژیكاش هاوشێوەی بەریتانیا تەنیا بەشداری هێرشەكانی سەر داعش لە عێراق دەكات. بەشداری بەلژیكا لە دوای پەسندكردنی  پێشنیازی بەشداریكردنی هێزی ئاسمانی ئەو وڵاتە هات لە 26 ی ئەیلولی 2014.

دانیمارك

حكومەتی دانیمارك بڕیاریداوە بەراهێنانی سەربازی و گەیاندنی كۆمەكی مرۆیی بەشداری بكات، هاوكات هاوكاری جددی دروستكردنی كامپەكان دەكات لە باشووری كوردستان.

حكومەتی دانیمارك لە 2ـی كانوونی یەكەمی 2014  بۆ بەشداریكردن لەگەڵ وڵاتانی نێو هاوپەیمانی نێودەوڵەتی چوار فڕۆکەی F-16ـی ناردووە و سێ فڕۆكەی شەڕیشی وەك یەدەگ ئامادەكردووە، هاوكات دانیمارك پێشوازی لە پێشنیازی ناردنی 140 سەرباز كرد بۆ ناوچەكە.

نەرویژ

نەرویژ بڕیداوە پێنج یەكەی سەربازی بنێرێتە ناوچەكە، كە ئەركیان چاودێریكردن و راهێنان دەبێت.

نەرویژ بڕیاری لەسەر ناردنی فڕۆكە نەداوە و تاوەكو ئێستا گەنگەشە لەنێو خۆی دەسەڵاتی ئەو وڵاتە دەكرێت بۆ ئەو مەبەستە، بەڵام هاوكاری مرۆیی گەیاندووە و لەو چوارچێوەیەشدا 31 ملیۆن دۆلاری خەرجكردووە.

كەنەدا

ئاشكرابووە كە كەنەدا بۆ بەشداریكردن لە ئۆپەراسیۆنی نێودەوڵەتی دژ بە داعش 70 سەربازی تایبەتی ناردووەتە هەرێمی كوردستان بۆ ئەوەی راهێنان بە هێزەكانی پێشمەرگە بكەن.

هاوكات كەنەدا  لە پلانیدا هەیە فڕۆكەی جۆری CF-18 بنێرێت بۆ لێدان لە مۆڵگەكانی داعش.

ئەڵمانیا 

ئەڵمانیا وێڕای ئەوەی ژمارەیەكی زۆر هاوكاری سەربازی و چەك و تەقەمەنی بۆ پێشمەرگەی كوردستان ناردووە، هاوكات لە گەیاندنی كۆمەكە مرۆییەكان بۆ ئاوارەكان رۆڵێكی بەرچاوی هەبووە.

ئەڵمانیا لە26 ی ئەیلول لە فڕۆكەخانەی لایبزیكـەوە ژمارەیەك چەك و تەقەمەنی سەرەتا بۆ بەغدا و لەوێشەوە بۆ هەولێر نارد.
ئەڵمانیا لەماوەی سێ هەفتەدا هاوكارییە سەربازییەكانی گەیاندە هەولێر و لە سێیەم باردا 8 هەزار G3 و چەكی پیادەی جۆری G36، 40  چەكی خۆی MG3، 30 دژە تانكی جۆری میلان، 240 قازیفە، 100 دەمانچەی لێزەری، 10 هەزار نارنجۆک، 25 چێشتخانەی گوێزراوە، 125 خێوەت، هەزار و 500 دوربین، 4 هەزار چاوێلكەی پاراستن و 270 پێداویستی تەندروستی هەبوون.

لەسەرەتای مانگی ئەیلولیش ئەڵمانیا نزیكەی 9 هەزار و 500 ئێلەگی گوللـەنەبڕ، خوودە، ئامێری دۆزینەوەی مین، چاویلكەی شەو و ژمارەیەك وایەرلێسی ناردووەتە هەرێمی كوردستان.

لەلایەكی دیكەوە ئەو 30 پێشمەرگەیەی براونەتە ئەڵمانیا 20یان راهێنان لەسەر تانك دەبینن و 10 پێشمەرگەی دیكەش راهێنان لەسەر چێشتخانەی گوێزراوە دەبینن، لەبەرامبەردا 6 سەربازی ئەڵمانی هاتوونەتە باشووری كوردستان بۆ ئەوەی راهێنان بە پێشمەرگە بكەن لەسەر چەكی سووك.

ئەو وڵاتە عەرەبییانەی بەشداری هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژی داعشیان كردووە:

دوای ئەوەی هەفتەی رابردوو ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە ئاسمانەوە بۆردوومانی داعشی لە سووریا كرد، هەریەكە لە وڵاتانی سعودیە، ئیمارات، بەحرەین، قەتەر و ئوردون بەشداریان كردووە.

ئوردن تاكە وڵاتێكە كە لەنێو ئەنجوومەنی هەماهەنگی كەنداودا نییە، شا عەبدوڵڵا، شای ئوردن تاكە سەركردەی عەرەب بووە، كە بە ئاشكرا گوتوویەتی پێویستە رژێمی بەشار ئەسەد بڕوخێ.

سعودیە

یەكێك لە هۆكارەكان، كە وایكردووە سعودیە رۆڵێكی لەپێشینەی لەنێو هاوپەیمانی نێودەوڵەتیدا هەبێت، ئەو هێرشانە بوون كە بەر لە 10 ساڵ كرانە سەر سعودیە لەلایەن رێكخراوی قاعیدە و وایكرد سعودیە چوارەم گەورەترین بودجەی جیهان بۆ بواری بەرگری تەرخان بكات كە 57 ملیار دۆلارە.

هاوكات بۆ رەواندنەوەی مەترسییەكانی مانەوەی رژێمی بەشار ئەسەد و بەكارهێنانی داعش وەك هۆكارێكی سەرەكی بۆ درێژكردنەوەی رەوایەتی دەسەڵاتی ئەسەد، سعودیە بەشداری هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بوو.

هەشت فڕۆكەی جەنگی سعودیە لە ئۆپەراسیۆنەكاندا بەشدارن، هاوكات سعودیە خاك و ئاسمانی خۆی بەرووی هێزی هاوپەیمانان كردووەتەوە بۆ بەركارهێنانی وەك بنكەی زەمینی بۆ لێدانی داعش.

لە وڵاتانی دیكەی عەرەبی هەریەكە، بەحرەین، ئیمارات و قەتەر بەشداری دەكەن.

وڵاتانی ئاسیا

ژاپۆن

تاوەكو ئێستا لەرووی هاوكاری مرۆییەوە لە دوای 26 ی ئەیلولەوە 6 ملیۆن دۆلاری خەرجكردووە و حكومەتی ئەو وڵاتەش رایگەیاندووە، كە رێژەی هاوكارییە مرۆییەكانی دەگەیەنێتە 25.5 ملیۆن دۆلار.

كۆریای باشوور

تاوەكو ئێستا1 ملیۆن دۆلاری خەرجكردووە. 

تایوان و سەنگافورە-ش هەر لە هەمان چوارچێوەدا بەشداری هاوپەیمانێتییەكە بوون.

هەڵوێستی چەند وڵاتێکی دیكە

هەریەكە لە پۆلۆنیا، نەمسا (كە هاوكاری چەك بۆ پێشمەرگە ناكات، بەڵام بەبەهای 1 ملیۆن یۆرۆ هاوكاری مرۆیی گەیاندووەتە باشووری كوردستان، هاوكات بەشی 100 هەزار كەس كە بەشی سێ مانگیان دەكات پێداویستی تەندروستی ناردووە)، ئیسرائیل لەلایەنی هەواڵگرییەوە هاوكاری ئەمریكا دەكات، میسر  یەكلانەبووەتەوە بۆ بەشداریكردنی سەربازی. ئیتاڵیا هاوكاری سەربازی و مرۆیی كورد دەكات. یۆنانیش بە هەمان شێوە هاوكاری دەكات. ئیسپانیا، پۆلۆنیا  و هەنگاریا بەشداری دەكەن.

04/10/2014

<sup>كارگێڕی ناوەندی پەروەردە، دەرمانی و لێكۆڵینەوەی ئیمام عەلی لە كرماشان رایگەیاندووە: پێویستە خولێكی زمانی كوردی لەو ناوەندەی شاری كرماشان بكرێتەوە.

بە هۆی ئەوەی پەروەردەی ئێران رێگەی نەداوە هاونیشتمانییانی رۆژهەڵاتی كوردستان بە فەرمی بە زمانی كوردی بخوێنن، خوێندن و نووسین بە زمانی كوردی نازانن، ئەوەش گرفتێكی زمانەوانییە بۆ كارمەندانی بنكەو ئیدارەكان. 

ساڵانە ژمارەیەكی بەرچاو لە هاونیشتمانییانی باشووری كوردستان بە مەبەستی وەرگرتنی چارەسەری پزیشکی، نەخۆشەكانیان دەبەنە بنكە پزیشكییەكانی شاری كرماشان، بەڵام لەبەر ئەوەی كارمەندانی ئەو بنكە پزیشكییانە شارەزای زمانی كوردی نین، لە كاتی راپەڕاندنی كاروباری نەخۆشەكان تووشی گرفت دەبنەوە.

دوكتور پەیمان پاكزاد رایگەیاندووە: سەرەڕای ئەوەی نەخۆشەكانی باشووری كوردستان لە كرماشان دەرمان كراون، بەڵام زایەڵەی پەیوەندی راستەوخۆ و زانستی لە نێوان پزیشک و نەخوشەكان نەبووە و هۆكارەكەشی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە، كە بەڵگە دەرمانییەكانی پزیشكانی دەرمانخانەكانی شاری كرماشان بە زمانی كوردی نەنووسراون و هاونیشتمانییانی باشووری كوردستان، لە تێگەییشتنی راسپاردە پزیشكییەكان لەگەڵ تووشی گرفت دەبن.

پاكزاد ئاماژەی بۆ باشتركردنی پەیوەندی ئیداری هەردوو بەشی كوردستان كردووە و گوتوویەتی: لەگەڵ ناوەند و بنكە دەرمانییەكانی هەرێمی كوردستان هاوئاهەنگییان كردووە و یەكەم هەنگاویان بۆ بەڕێوەبردنی خولی زمانی كوردی لە بنكە دەرمانییەكانی كرماشان، دەستپێکردووە.

دكتور پەیمان پاكزاد دەڵێت: بەرنامەی پەرەپێدانی توریزمی دەرمانیی، بە سەرۆكایەتی زانكۆی زانستی پزیشكی و هاوكاری سەرجەم ئۆرگانەكان یەك لەوان: رێكخراوی میراتی كولتووری، لە بەرنامەی كاری بەرپرسانی پارێزگای كرماشاندا هەیەو قەرارە بنكەیەكی درەمانیی لە شارەدێی سنووریی كەلاری باشووری كوردستان بكرێتەوە.

نەخۆشەكانی باشووری كوردستان لەو بنكە دەرمانییەی شاری كەلار لە لایەن پزیشكەوە پشكنینیان بۆ دەكرێت و دواتر بۆ چارەسەریی دەنێردرێنە بنكە پزیشكییەكانی شاری كرماشان.

باشووری كوردستان لە سنووری پارێزگای كرماشانەوە، ساڵانە لە بوارەكانی بازرگانی، گەشتیاری و كولتووریەوە لە پەیوەندییەكی بەربڵاودایە لە گەڵ رۆژهەڵاتی كوردستان. ئەوە یەكەمجارە كە خولێكی فێركاری بە فەرمی لە بنكەیەكی دەرمانیی، لەو پارێزگایە دەكرێتەوە.</sup>

^4/10/2014

<sup>چەكدارانی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) گرتەیەكی ڤیدیۆیی دیكەیان بڵاوكردووەتەوە، كە تێیدا سەری چوارەم بارمتە، كە خەڵكی بەریتانیا بوو پەڕێندراوە و هەر لەو گرتە ڤیدیۆییەدا هەڕەشەی پەڕاندنی سەری بارمتەیەكی دیكەش كراوە. 

ئالان هێنینگ، شۆفێری تاكسی بووە لە نزیك مانچستەر لە ئینگلتەرا، ئەو یەكێك بووە لەو خۆبەخشانەی كە  لە مانگی دیسێمبەری ساڵی 2013 رۆیشتووە بۆ سووریا بۆ ئەوەی خۆراك و پێداویستییە سەرەتاییەكان لە كاتی شەڕی ناوخۆیی ئەو وڵاتەدا بۆ خەڵكی سووریا دابینبكات. بەپێی قسەی ئەو كەسانەی لەگەڵی بوون، دەگوترێت رۆژێك پاش كریسمس لەلایەن پیاوێكی چەكداری دەمامك بەسەرەوە رفێنراوە . 

پاش ئەوەی لەلایەن داعشەوە هەڕەشەی سەربڕینی سەری ئالان هێنینگ كرا، باربارا هێنینگ، هاوسەری ئالان هێنینگ لە گرتەیەكی ڤیدیۆییدا داوای لە داعش كردبوو كە هاوسەرەكەی ئازاد بكەن و ئەگەر خۆیان بە دەوڵەت دەزانن ئازادی بكەن، چونكە هاوسەرەكەی كەسێكی بێتاوانە و هیچ تاوانێكی نەكردووە. 

لەو گرتە ڤیدیۆییەدا، كە چەککدارانی داعش بڵاویانکردووەتەوە، كەسێكی ئەمریكی وەك ئامانجی دواتر دەستنیشان كراوە، كە ئەویش پێتێر كاسینگە و هەڕەشەی سەربڕینی لێكراوە .

كاتالین هایدن ، گوتەبێژی ئەنجوومەنی ئاسایشی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا رایگەیاند، كە راستە ئەو كوڕە لەلایەن داعشەوە دەستگیركرابوو و بنەماڵەی ئەو رایانگەیاندووە، كە كوڕەكەیان بۆ گەیاندنی هاوكارییەكان بۆ خەڵك، رۆیشتووەتە ئەو وڵاتە.

بنەماڵەی كاسینگ رایانگەیاندووە، كە كوڕەكەیان پێشتر ئایینی خۆی گۆڕیوە بۆ ئیسلام و ناوی خۆی ناوە عەبدولڕەحمان و ئەو لە ساڵی 2012 وەك خۆبەخشێك رۆیشتووەتە لوبنان . 

دوای بڵاوبوونەوەی ئەو گرتە ڤیدیۆییە، لیسا مۆناكۆ، راوێژكاری دژە تیرۆری باراك ئۆباما لە پرێس كۆنفرانسێكدا لە واشنتن، ئیدانەی كوشتنی ئالان هێنینگی كردووە و رایگەیاندووە، كە چاوی بە گرتە ڤیدیۆییەكە كەوتووە و دەست بە لێكۆڵینەوە دەكات. "ئێمە ئاگادارین و نوێترین گرتە ڤیدیۆییمان بینیوە و لێكۆڵینەوەی لەسەر دەكەین، لە راستیدا ئەمە گرتەیەكی راستییە و ئێمە زۆر نیگەرانین بۆ ئەو كرێكارە بەریتانییە و ئەو کەسەی ناوی لە گرتە ڤیدیۆییەكەدا هاتووە و بە هەمان شێوەش بۆ بارمتەكانی دیكەو  بنەماڵەكانیشیان".

ئەمە چوارەمین بارمتەی رۆژئاواییە، كە لەلایەن داعشەوە سەریان پەڕێندراوە ، ئالان هێنینگ پاش جەیمس فۆڵی ، ستیڤن سۆتلۆن و دیڤید هەینز سەری پەڕینراوە.

هەر سەبارەت بەم گرتە ڤیدیۆییە، باراك ئۆباما، سەرۆكی ئەمریكا و دەیڤید كامیرۆن ، سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا، ئیدانی ئەم كارەیان كردووە و كامیرۆن رایگەیاندووە، تا كاتی دۆزینەوەی ئەو كەسانە كۆڵنادەین و بەردەوام بە دوای ئەو كەسە دەمامك بەستراوەدا دەگەڕێین. وەك لە گرتەكەشدا دەركەوتووە ئەو كەسەی كە سەری هێنینگیشی بڕیوە، هەمان ئەو كەسەیە، كە لە سێ گرتەكەی پێشوودا دەركەوتبوو.</sup>  

^4/10/2014

^{دوانیوەرۆی رۆژی پێنج شەممه 02/10/2014 شاندێک لە کارگێرانی نوێنەرایەتی بزوتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەلاتی کوردستان لە هەۆلێر، پێکهاتوو له کاک شارام میرزایی و کاک هەژار تەوەسولی، سەردانی بارەگای نوێنەرایەتی ب.‌د‌.پ له شاری هەولێریان کرد که لە لایەن شاندێکی ئەو پارته، کە پێکهاتبوون له هەڤال جەمال سوکێن و هەڤال شوکران، بەگەرمی پێشوازیان لێکرا.}

^{لەم دیدارەدا، سەرەتا شاندی بزوتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان دەسکەوتەکان و چالاکییەکانی (ب.‌د.‌پ)ی بەرز نرخاند و ئاماژەی به هەلبژارنەکانی سەرۆک کۆماری تورکیەی کرد و هاوبەش بوونی بەرێز سلاح الدین دمێرتاشی له نێو ئەۆ هەلبژاردنەدا،  به ئینیسیاتیڤێکی مێژووی وەسف کرد و ووتی: ئەۆ دەسکەوتانه که ئێستا گەلەکەمان له باکووری کوردستان به دەستی هێناوه، ئاکامی دەیان سال تێکوشان و خەباتی بێووچانی نەتەوەکەمانە له باکووری کوردستان، و ببێگوومان ئەرکی پاراستنی ئەۆ دەسکەۆتانه، هزاران جار دشوارتر له بەدەست هێنانیانە، بۆیه ئەرکی هەر تاکی کوردی ناسیونالیست و نەتەوەخوازە که یارمەتیدەری براکانی خویان لە باکوری کوردستان بن.}

^{له درێژەی دانیشتنەکەدا، شاندی بزوتنەوەی کۆماریخوازان باسی ئستراتژی، پرۆژەی ئاشتەوانیی و رێگای چارەسەری کێشەی کورد له رۆژهەلاتی کوردستانیان هێنایه ئاراو، و هه‌ر لەم پەیوەندیەشدا، سەبارەت بە  شێواز و مێتۆدی خه‌بات، له‌گه‌ل مکانیزمه‌کانی گوونجا و کارا بۆ ده‌سته‌به‌رکردنی ئامانجی ئیستراتێژێکی بزووتنه‌وه‌، روو له‌شاندی خانەخوێ روونکردنەوەی پێویستیان ئاراسته‌ کرد، که‌ له‌م په‌یوه‌ندییه‌دا شاندی ب.د.پ، له‌گه‌ل به‌ ئیجابی و سەردەمیانە نرخاندنی پرۆژه‌ی ئاشته‌وانی بزووتنه‌وه‌، هێواخوازبوون کە گشت لایه‌نه‌کانی کوردستانی بە گەرمی پێشوازی و پشگیری لەم پرۆژه‌ی ئاشتەوانی بزووتنەوە بکه‌ن.}

^{تەوەریکی دیکەی باسەکان، لێدوان و هەلسەنگاندنی دووقۆلی دۆخی هەنووکەیی باشور و رۆژئاوای کوردستان و هێرشه نامروڤییەکانی گرۆپی تیروریستی داعش بۆ سەر خەلکی سڤیلی کوردستان بوو، که هەڤال جەمال سوکێن رێپورتێکی کورتی سەبارەت به دۆخی کوبانی و هەل‌ومەرجی نائاسایی ئەۆ بەشەی لە کوردستانی  ئاراستەی شاندی بزوتنەوەی کۆماریخوازانی کوردستان کرد و گوتی : سێ ساله که رۆژئاوای کوردستان له بەرخودانێکی گشتی و بێ ووچاندایە، و بە پێشکێش کردنی گیانی دەیان ئازیزی خۆی لەم رێبازەدا، لە گەل و نیشتمان دفاعی کردووە، که بەداخەوە هەر ئێستایش کوبانی لە ژێر گوشار و هێرشی گشتی چەتەکانی دعش دایه.}

^{لەکۆتاییدا، شاندی خانەوخوێ دلخۆشی خۆیان دەربڕی بۆ پرۆژەی ئاشتەوانی بزووتنەوە و وەک هەۆلێکی سەردەمیانە کە کار دەکات بۆ بە ئاشتی کردنی کێشەی کورد لە رۆژهەلاتی کوردستان، هەروەها هەر دوولایەن هێوایان خواست کە بتوانن ئاستی هاریکاری و پیوەندییە دێپلۆماسی و دووقۆلیەکانیان پەرە پێ‌بەدن، و بۆ ئەم مەبەستەش دیدار و سەردانی بەردەوامیان وەک مکانیزمی گوونجاۆ و کارا بۆ پاراستن و بەهێزکردنی پەیوەندی دووقۆلی، بە پێویست دەستنیشان کرد.}

^3/10/2014

میدیاکانی تورکیا بڵاویانکردەوە، کە پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ هێزە ئاسمانییەکانی ئەو وڵاتە لە نزیک کۆبانێ بۆردوومانی چەکدارانی داعشیان کردووە.

میدیاکان ئاماژە بەوەدەکەن کە سوپای تورکیا بە فڕۆکەی ئێف 16 بۆردوومانی کردووەو تۆپخانەکانی سەر سنووری باکوور و رۆژئاوای کوردستانیش تۆپبارانی داعشیان کردووە. 

دەستپێکردنی هێرشەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر چەکدارانی داعش لەکاتێکدایە، کە پەرلەمانی توركیا لە دانیشتنی رۆژیا 2ی تشرینی یەكەمی 2014، بە 298 دەنگی بەڵێ بەرامبەر 98 دەنگی نەخێر، رەزامەندی لەسەر پڕۆژەپێشنیازی حكومەتی ئەنقەرە دەربڕی بۆ رووبەڕووبوونەوەی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) و ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە عێراق و سووریا دژی ئەو گرووپە.

بەپێی پرۆژەكە، هەركاتێك كۆماری توركیا هەستی بە مەترسی دەرەكی كرد لەسەر ئاسایشی نیشتمانی، ئەوا دەتوانێت ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە دەرەوەی خاكی وڵاتەكەی ئەنجامبدات. ئەمڕۆش ئەو مەترسییە لەسەر تورکیا زیاتر بوو کاتێک چەکدارانی داعش بۆردوومانی ناوچەی سورووچی باکووری کوردستانیان کرد.

03/10/2014