ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا.
ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات.
هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...
جۆن كیری ، وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لەرێگەی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێرەوە گەیشتە هەرێمی كوردستان و كۆبوونەوەی لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەستپێكرد.
كۆبوونەوەكە لە نووسینگەی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان بەڕێوەدەچێت و نێچیرڤان بارزانی، نەوشیروان مستەفا، بەرهەم ساڵح و قوباد تاڵەبانی ئامادەی كۆبوونەوەكەن.
24/06/2014
سەنتەری نەرویجی بۆ لێکۆڵینەوەی سیاسەتی دەرەوە، بە هاوکاری هەریەک لە هنریک تونە، لە زانکۆی نۆرس کارۆلینای ئەمریکییە، لەگەڵ شیتیل سێلڤیک، توێژەر لە ئینستۆتی کریستیان میکەلسن، پینج سیناریۆییان بۆ ئایندەی عێراق دەستنیشان کردووە‌و یه‌كێك له سینایۆكانیان هێرشی داعشه بۆ سەر ناوچە کوردیەکان.
شوان حەمە. ئاوێنەنیوز: جەنگ لە عێراق هەرەشە لە ناوچەکە دەکات. سنوری دەسەڵاتی چەکدارەکانی داعش‌و فیکری تیرۆر لە ناوچەکە، لە بەرفراوانبوندایە. ئەوروپاش لەبەردەم مەترسی تیرۆردایە.
ئایندەی عێراق لەبەردەم پێنج سیناریۆدایە، بەم شێوه‌ی خوارەوە
سیناریۆی یەکەم: كۆنترۆڵكردنی بەغدا بە دەستی چەکدارەکانی داعش
ئەمە خراپترین ڕووداو دەبێت. داگیرکردنی بەغداد دەبێتە هۆی شەرێکی خوێناوی درێژخایەنی ناو شەقام‌و کۆڵانەکانی پایتەخت. هەمانکات دەبێتە هۆی شکستی سیاسەتی باراک ئۆباما بە تایبەت‌و شکستی سیاسەتی ئەمریکی بە گشتی. گەر داعش بەغداد داگیر بکات ڕەنگە جارێکیتر ئەمریکیەکان بیر لە داگیرکردنی عێراق بکەنەوە
سونەکان شانسی گەوەرەیان نابێت بۆ داگیرکردنی بەغداد، بەڵام بەهۆی نزیکەی دە هەزار جیهادی داعشەوە، ڕەنگە هاوکێشەکان زیاتر لەوەی چاوەروان دەکرێت پەرە بسێنێت.
لە ئێستادا دەسەڵاتەکانی مالیکی سنوردارکراوە، سوپای عێراقیش لە دۆخێکی خراپدایە. بەڵام تا ئێستا مالیکی لە بەغداد بەهێزەو کۆنترۆڵی بەسەر بەشە شیعەکەی سوپاو چەک‌و جبەخانەی زۆردا هەیە.
سیناریۆی دووەم: هێرشی داعشه بۆ سەر ناوچە کوردیەکان
داعش هەوڵی پەلاماری ناوچە کوردیەکان‌و حکومەتی هەرێمی کوردستان بدات. بەڵام پرسیارەکە ئەوەیە: ئایا داعش دەتوانیت عەرشی کوردی بلەرزێنێت؟
کوردەکان خۆشیان دەزانن کە پێوستیان بە جۆرێک چەکە تا بتوانن داعش لە خۆیان دوور بخەنەوە، هەر لەبەر ئەو هۆیە زوو چوونە ناو شاری کەرکوکەوە تا پێگەی خۆیان بەهێزبکەن‌و شارەکە لە هێرشی داعش بپارێزن.
یەکێک لە ئەگەرەکان ئەوەیە کە کوردەکان دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان ڕابگەیەنن‌و کەرکوک بکەنە پایتەختی خۆیان. ئەگەر کوردەکان سەربەخۆیی ڕابگەیەنن تاڕادەیەک پشتیوانی نێودەوڵەتی بەدەست دێنن. بەڵام پرسی عێراق‌و کێشەکانی چارەسەر ناکات
سیناریۆی سیَیەم: بەغداد هێرش دەکات
لە ئیستادا ئێمە هەندێک ڕووداو دەبینین، سوپای عێراق هێرشە ئاسمانیەکانی دەستپێکردووە. ڕەنگە ئەمریکاش خواستی مالیکی بێنێتە دی‌و لە رێگەی فرۆکەی جەنگی، یان فڕۆکە بێ فرۆکەوانەکان هێرش بکاتە سەر چەکدارەکانی داعش، بەڵام تەنیا هیرشی ئاسمانی ناتوانێت داعشیەکان لە عێراق دوور بخاتەوە. مالیکی هەوڵ دەدات (ترس لە داعش) بەکاربێنێت تا جەبهەیەکی هاوبەش لە سوپاسی عێراق‌و لەشکری پێشمەرگە میلیتارە شیعەکان دروستبکات بۆ دوورخستنەوەی داعش، بەڵام ئایا پێکهێنانی هاوپەیمانیەکی لەم شێوەیە دەتوانێت شکست بە داعش بێنێت؟ لە ڕاستیدا بەشار ئەسەد بە هەموو هیزێکی سەربازی خۆیەوە نەیتوانی ئەو کارە ئەنجام بدات
بۆیە مالیکی ناچارە دانوستان لەگەڵ بەشێک لە میلیشیا سونیەکان بکات کە لە ئێستادا دژی سوپا عێراق دەجەنگن. بەمانایەکی تر سەرکەوتن بەسەر داعشدا، بەر لە هەنگاوی سەربازی، هەنگاوێکی سیاسیی پێوستە. بەڵام هیچ دانوستانێک بە بێ بەشدار‌ی‌و بەبێ دڵنیاکردنەوەی ئەمریکیەکان بۆ سوننەکان سەرکەوتو نابێت. وا دیارە ریگای ئوباما بەلای سونەکاندا تێدەپەڕێت‌و ڕوو لە ئێران دەکات، ئێرانیش هەرگیز ئارەزوی گەڕانەوەی سوننەکان بۆ دەسەڵات لە عێراق ناکات
سیناریۆی چوارەم: دەسەلاتی خەلافەتی ئیسلامی لە عێراق‌و سوریا
ئەمە ئامانجی سەرەکەی داعشە. داعش هێزێکی دۆگماتیزمەو باوەڕی بەو سنورانە نییە کە لە دوای جەنگی جیهانی یەکەمەوە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەراستدا نەخشێنراون. بەڵام دەرفەتی تەمەندرێژی دەسەڵاتی خەلیفەیی لە ناوچەکە سنوردارە
داعش لەلایەن خەڵکی ناوچەکەوە پشتیوانی ناکرێت، بۆیە چارەسەر ئەوەیە سوننەکان‌و حکومەتی شیعە لە بەغداد لە ڕیگەی پرسەیەکی ئاشتی راستەقینەوە دانوستان بکەن‌و بگەنە ئاشتی. لێرەدا کلیلێکی گرنگ بۆ ئاشتی بەدەست ئەمریکیەکانەوەیە. لە حاڵێکی وادا پێوستە ئەمریکا فشار بخاتە سەر رژێمی بەغداد، ئەگەر نا! ئەوا دەبێت چاوەڕوانی جەنگی ناوخۆیی‌و ناوچەیی بکەین کە دەبێت هۆی دروستبوونی نەوەیەکی نوێی ڕێکخراوی تیرۆریست لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی. ئەمەش جارێکی تر دەرفەت بە ئەمریکیەکان دەداتەوە بۆ دەستێوەردان لە ناوچەکە
سیناریۆی پێنجەم: شەڕی ناوخۆی درێژخایەن
ئەمە لە هەموو سیناریۆکانی تر ئەگەری ڕوودانی هەیە، لە پراکتیکدا عێراقی ئێستا حکومەتێک سەربەخۆ نییە .تا ساڵی ٢٠٠٣عێراق ڕژێمێکی دیکتاتۆر بوو. عێراقی دوای سەدام حسێن لە ئەفغانستانێکی بەش بەش‌و بێ حکومەت دەچێت، کە نە مالیکی‌و نە ئەمریکیەکان نەیانتوانی عێراق وەک پێش ٢٠١٣ بهێڵنەوە. لەئاکامی ئەو ڕووداوانەا سونەکانی عێراق وەک دۆڕاوی سەرەکی لە هاوکێشەکاندا ماونەتەوە. دۆخێک کە دەرفەتی بۆ داعش ڕەخساند بەشێک لە عێراق داگیربکات‌و هەرایەکی گەورە لە ناوچەکدا بنێتەوە. ئەو نائارامییەی لە ئێستادا لەناوچەکدا ڕوودەدات لە دەریای سپی ناوڕاستەوە تا سنورەکانی ئەوروپا، بە توڕەییەوە شەپۆل دەدات‌و هەوڵی کۆکردنەوەی گەنجە رادیکاڵەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و وڵاتەکانی ڕۆژئاوا دەدات. لە راستیدا داعش لەسەر توڕەیی ئەم شەپۆلە دەژی. ئەمەش ئاماژەی هەڕەشەیەکی درێژخایەنە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەراست‌و ئەوروپا. پرسیارە ئەوەیە ئایا چۆن ڕێگە لەو شەپۆلە بگیرێت. ئایا ڕێگەی پرۆسەی ئاشتی لە عێراق‌و خامۆشکردنی جەنگ لە سوریا لە کوێوە دەستپێدەکات؟
لەم ناوچەیەدا، وڵاتانی ڕۆژئاواو وڵاتە بکەرەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەراست، هەموو پێکەوە، بەرپرسیارن لەو نائارامیانەی لە ئێستادا ڕوودەدەن
24/06/2014
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەمیانەی پەیوەندیەکی تەلەفۆنییدا لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا رایگەیاند، گەر قەیرانەكە چارەسەر نەكرا، سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ رای گەلەكەی دەگەڕێتەوە و وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیاش" هیوای پێشكەوتن و سەركەوتن بۆ گەلی كوردستان دەخوازێت".
بەپێی راگەیاندراوێکی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 23ـی 6ـی 2014، خاتوو فێدریكا مۆگێرینی، وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا لە رێی تەلەفۆنەوە لە شاری لۆگزامبورگ و بەر لە دەستپێكی كۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی یەكێتیی ئەورووپا پەیوەندی بە مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان كردووە.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا نیگەرانی خۆی بەرامبەر بارودۆخی قەیراناویی عێراق نیشانداوە و هیوای خواستووە بە زووترین كات ئەم قەیرانە تازەیەی عێراق كۆتایی بێت. هەروەها لەبارەی دەستپێكی پڕۆسەی سیاسیی و دانیشتنی پەرلەمانی نوێی عێراق، پێكهێنانی حكومەتی تازەی عێراق و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق چەند پرسیارێكی ئاراستەی بارزانی كردوون.
هەر لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا بارزانی وێنەیەكی گشتیی و روونی لەبارەی رووداوەكانی ئەم دواییەی عێراق خستووەتەڕوو و جەختی لەوە كردووەتەوە كە عێراقی پێش رووداوەكانی نەینەوا جیاوازە لەگەڵ عێراقی دوای ئەم رووداوانە.
بارزانی هێمای بەوەداوە كە پێشتر لە ناوچە هاوبەشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق هێزی هاوبەش هەبوو، بەڵام ئێستا سوپای عێراقی بوونی نەماوە و حاڵیحازر بە درێژایی زیاتر لە هەزار كیلۆمەتر، هەرێمی كوردستان سنووری لەگەڵ درواسێیەكی دیكەی جگە لە عێراق هەیە كە بەشێك لە ناوچەكانی لەژێر كۆنترۆڵی گرووپە تیرۆریستەكانە و ئەوەیان هەڕەشەیە بۆ سەر هەموو پێكهاتەكانی عێراق و گشت لایەك.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئەوەشی خستووەتەڕوو كە لەدوای رووخانی رژێمی پێشوو كوردستان بەشێك بووە لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و یارمەتیی ئەم پڕۆسەیەی داوە و پاڵپشتی بووە، بەڵام بەهۆی مامەڵەكردنی هەڵەی دەسەڵاتدارانی بەغدا و كێشەی تاییفەگەری، پڕۆسەی سیاسی گەیشتووەتە ئەم دۆخەی ئێستا. بارزانی ئاماژەی بەوەشداوە ئەگەر قەیرانەكە بەردەوام بێت و چارەسەر نەكرێ سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ رای گەلەكەی دەگەڕێتەوە.
لە كۆتایی ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا داوایكردووە بەهۆی خێرایی رووداو و گۆڕانكارییەكان لە پەیوەندیی بەردەوامدابن و هیوای پێشكەوتن و سەركەوتنی بۆ گەلی كوردستان خواستووە.
23/06/2014
سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەمیانەی پەیوەندیەکی تەلەفۆنییدا لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا رایگەیاند، گەر قەیرانەكە چارەسەر نەكرا، سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ رای گەلەكەی دەگەڕێتەوە و وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیاش" هیوای پێشكەوتن و سەركەوتن بۆ گەلی كوردستان دەخوازێت".
بەپێی راگەیاندراوێکی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 23ـی 6ـی 2014، خاتوو فێدریكا مۆگێرینی، وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا لە رێی تەلەفۆنەوە لە شاری لۆگزامبورگ و بەر لە دەستپێكی كۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی یەكێتیی ئەورووپا پەیوەندی بە مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان كردووە.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا نیگەرانی خۆی بەرامبەر بارودۆخی قەیراناویی عێراق نیشانداوە و هیوای خواستووە بە زووترین كات ئەم قەیرانە تازەیەی عێراق كۆتایی بێت. هەروەها لەبارەی دەستپێكی پڕۆسەی سیاسیی و دانیشتنی پەرلەمانی نوێی عێراق، پێكهێنانی حكومەتی تازەی عێراق و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق چەند پرسیارێكی ئاراستەی بارزانی كردوون.
هەر لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا بارزانی وێنەیەكی گشتیی و روونی لەبارەی رووداوەكانی ئەم دواییەی عێراق خستووەتەڕوو و جەختی لەوە كردووەتەوە كە عێراقی پێش رووداوەكانی نەینەوا جیاوازە لەگەڵ عێراقی دوای ئەم رووداوانە.
بارزانی هێمای بەوەداوە كە پێشتر لە ناوچە هاوبەشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق هێزی هاوبەش هەبوو، بەڵام ئێستا سوپای عێراقی بوونی نەماوە و حاڵیحازر بە درێژایی زیاتر لە هەزار كیلۆمەتر، هەرێمی كوردستان سنووری لەگەڵ درواسێیەكی دیكەی جگە لە عێراق هەیە كە بەشێك لە ناوچەكانی لەژێر كۆنترۆڵی گرووپە تیرۆریستەكانە و ئەوەیان هەڕەشەیە بۆ سەر هەموو پێكهاتەكانی عێراق و گشت لایەك.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئەوەشی خستووەتەڕوو كە لەدوای رووخانی رژێمی پێشوو كوردستان بەشێك بووە لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و یارمەتیی ئەم پڕۆسەیەی داوە و پاڵپشتی بووە، بەڵام بەهۆی مامەڵەكردنی هەڵەی دەسەڵاتدارانی بەغدا و كێشەی تاییفەگەری، پڕۆسەی سیاسی گەیشتووەتە ئەم دۆخەی ئێستا. بارزانی ئاماژەی بەوەشداوە ئەگەر قەیرانەكە بەردەوام بێت و چارەسەر نەكرێ سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ رای گەلەكەی دەگەڕێتەوە.
لە كۆتایی ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا داوایكردووە بەهۆی خێرایی رووداو و گۆڕانكارییەكان لە پەیوەندیی بەردەوامدابن و هیوای پێشكەوتن و سەركەوتنی بۆ گەلی كوردستان خواستووە.
23/06/2014
سبەی وەزیری دەرەوەی ئەمریکا سەردانی هەرێمی کوردستان دەکات و لەگەڵ سەرۆکی هەرێمی کوردستان و بەرپرسانی کورد کۆدەبنەوە.
جۆن کیری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ئەمڕۆ گەیشتە عێراق و لەگەڵ نوری مالیکی و عەمار حەکیم وئوسامە نوجەیفی کۆبوویەوە.
کیری پشتیوانی وڵاتەکەی بۆ بەغدا لەشەڕی دژە تیرۆر دوپاتکردەوە و هەروەها داوای کرد حکومەتی داهاتوو کابینەیەکی گشتگیر بێت.
بڕیارە سبەی لە هەولێر لەگەڵ بارزانی کۆبێتەوە. لەو کۆبوونەوەدا نەوشیروان مستەفا رێکخەری گشتی بزووتنەوەی گۆڕان بەشدار دەبێ.
رووداو زانیویەتی کە بارزانی بە ئاشکرا بە کیری دەڵێ کورد ویلایەتی سێیەمی مالیکی رەتدەکاتەوە
23/06/2013
لە ناوچەی رەبیعە بۆمبێكی چێنراو بە هێزەكانی پێشمەرگەدا تەقییەوەو بەهۆیەوە پێشمەرگەیەك گیانی لەدەستداو 6ی دیكەش بریندار بوون.
تەقینەوەكە سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ دووشەممە 23-6-2014 روویداوە. بە گوتەی موزەفەر سیلكەیی، ئەفسەر لەنێو هێزی پێشمەرگە سەرەتا بۆمبێك بە بارهەڵگرێكی مەدەنیدا تەقیوەتەوە، بەڵام دواتر بەهۆی كۆبوونەوەی پێشمەرگە لەدەوری تەقینەوەی یەكەم، دووەم بۆمب تەقیوەتەوە‌و ئەو ژمارە قوربانییەی لێكەوتووەتەوە.
خاڵی سنووری رەبیعە دەكەوێتە نێوان رۆژئاوا و باشووری كوردستان و پێشتر سوپای عێراق لەو ناوچەیە جێگیربوون، بەڵام دوای كشانەوەیان پێشمەرگە ئەو خاڵەی كۆنترۆڵكرد.
ئەوە دووەم جارە لەو سنوورە بە بۆمبی چێنراو پێشمەرگە دەكرێتە ئامانج، هەفتەی رابردووش لە ناوچەی پیشەسازیی رەبیعە بەهەمانشێوە بۆمبێكی چێنراو بە كاروانی ئۆتۆمبێلەكانی پێشمەرگەدا تەقییەوە.
23/06/2014
لەشاری ئەنقەرەی پایتەختی توركیا دووەمین كۆنگرەی نائاسایی پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) بەرێوەچوو و، هەریەك لە سەلاحەدین دەمیرتاش‌و فیگەن یوكسەكداغ بۆ هاوسەرۆكایەتی (هەدەپە) هەڵبژێردران.
سەرلەبەیانی ئەمرۆ 22 ی حوزەیرانی 2014، دووەمین كۆبوونەوەی نائاسایی پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) بە بەشداری نوێنەری ژمارەیەكی زۆر پارت‌و لایەنی سیاسی لەهەر چوار بەشی كوردستان‌و بەهەزاران كەس لەشاری ئەنقەرەی پایتەختی توركیا بەرێوەچوو.
لەكۆنگرەكەدا پەیامی چەندین پارت‌و لایەنی سیاسی پێشكەشكراو، پێشنیاركرا كە بۆ شێوازی خۆبەرێوەبەری دیموكراتی مۆدێلی توركیا (دەوڵەتێكی هاوبەش) دابمەزرێت‌و هەموو شارێك بچێتە چوارچێوەی سیستەمی ئەیالەت‌و لەئەنقەرە حكومەتێكی فیدراڵ دابمەزرێت.
هەروەها لەكۆتایی كۆنگرەكەدا هەڵبژاردن بەرێوەچوو و (100) كەس بۆ ئەندامی ئەنجومەنی پارتەكە هەڵبژێردران‌و (50) ئەندامیش بۆ جێگری ئەندامانی ئەنجومەن هەڵبژێردران.
23/06/20104
گوتەبێژی نووسینگەی فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكانی عێراق لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: "دەسەڵاتدارانی ئێران ئەو 130 فڕۆكەیەی بۆ عێراق گەڕاندو‌وەتەوە، كە لەسەرەتای نەوەدەكانی سەدەی رابردوو بە مەبەستی پاراستنیان لە هێرشی سەربازی هێزی هاوپەیمانان رژێمی سەدام رەوانەی ئێرانی كردبوون".
عەتا گوتیشی: "ئەو فڕۆكانە سەربازین و لە دژی گرووپە چەكدارەكان لە پارێزگاكانی عێراق بەكاردەهێنرێن".
پێش دەستپێكردنی هێرشی هاوپەیمانان بۆ دەركردنی سوپای عێراق لە كوەیت لە ساڵی 1991 ، بە مەبەستی پاراستنیان حكومەتی عێراق ژمارەیەك فڕۆكەی جەنگی و مەدەنی رەوانەی ئێران كرد.
22/06/2014
لە یەكەمین كۆبوونەوەی كابینەی هەشتەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان كە 22ی حوزه‌یرانی 2014 بەرَێوەچوو، نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكوه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان نەخشەڕێگایەكی 10ی بۆ تیمەكەی خستەڕوو.
1- كاركردن بە یەك تیم و هەماهەنگی لەنێوان وەزیرەكان.
2- بە دامەزراوەییكردنی حكومەت و دامودەزگاكان.
3- هەموو وەزیرێك بنەمایەكی كارگێڕی لە وەزارەتەكەی دادەنێ.
4- هەمواركردنەوەی ئەو یاسایەنی كەموكوڕیان هەیە.
5- هاوكاری و هەماهەنگی جددی لەگەڵ پەرلەمانی كوردستان.
6- بەهیچ شێوەیەك حیزبایەتی لە ئەنجوومەن وەزیران و وەزارەتەكان قبوڵناكرێت.
7- ئەولەویەتی كابینەی هەشت ئاسایش و كارەبا و خزمەتگوزارییەكانی دیكە دەبێت.
8- هێزی پێشمەرگە بەرگری دەكات لە هەرێمی كوردستان و ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی كوردستان، هەروەها نابێتە لایەن لە هیچ پێكدادانێك.
9- لیژنەیەكی هەمیشەیی بۆ پاڵپشتی پێشمەرگە پێكدەهێندرێت.
10- هەموو وەزیرەكان سەردانی مەیدانی بۆ پارێزگاكان و ناوچە جیاجیاكان دەكەن و لە نزیكەوە ئاگاداری كێشەكان دەبن.
22/06/2014
حكومەتی هەرێمی كوردستان فرۆشتنی نەوت بە وڵاتی ئیسرائیل بەشێوەی راستەوخۆ و ناراستەوخۆ رەتدەكاتەوە‌و گوتەبێژی حكومەت دەڵێ "ئێمە نەوت بە كۆمپانیا دەفرۆشین، نەك وڵات".
ئاژانسی رۆیتەرز لە هەواڵێكدا بڵاویكردەوە كە نەوتی هەرێمی كوردستان چووەتە ئیسرائیل بۆ ئەوەی بەو وڵاتە بفرۆشرێت ، ئەوەش بەیاننامەیەكی تووندی وەزارەتی نەوتی عێراقی بەدواداهات و دەڵێ "چەند جارێك هەرێمی كوردستان نەوتی فرۆشتووەتە ئیسرائیل".
سەفین دزەیی،گوتەبێژی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەو بارەیەوە لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ تۆڕی میدیایی رووداو گوتی "هەرێمی كوردستان راستەوخۆ نەوت بە هیچ وڵاتێك نافرۆشێت ، وڵاتانیش بەهیچ شێوەیەك راستەوخۆ نەوت ناكڕن و كۆمەڵێك رێوشوێن هەن".
دزەیی روونیكردەوە "لە بازاڕەكانی دنیا نەوت بەو كۆمپانیایانە دەفرۆشرێت، كە كاری كڕین و فرۆشتن و ئاڵوگۆڕی نەوت دەكەن ، ئەو كۆمپانیانەش كە نەوتی هەرێمی كوردستان دەكڕن خۆیان سەرپشكن دواتر دەیفرۆشنە كامە وڵات". جەخیشیكردەوە "ئاگاداری ئەوە نین كە ئەو كۆمپانیایانە نەوتی هەرێمیان فرۆشتبێتە ئیسرائیل، بەڵام خۆشیان سەربەستن".
پێشتریش سەرچاوەیەكی بەرپرس لە وەزارەتی سامانە سرووشتییەكانی هەرێمی كوردستان ، لە لێدوانێكدا بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند كە "ئێمە بە هیچ شێوەیەك ، بەشێوەی راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ نەوتمان نەفرۆشتووەتە ئیسرائیل".
هەروەها هەمان سەرچاوەی وەزارەتی سامانە سرووشتییەكانی هەرێمی كوردستان ئەوەشی راگەیاند "ئەو هەواڵە میدیاییانە بەمەبەستی زیاتركردنی ئاڵۆزی لەنێوان حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدراڵیی عێراق بڵاودەكرێنەوە، بەبێ ئەوەی پشتیان بەهیچ بەڵگە و راستییەك بەستبێت"
22/06/2014
لیژنەی ئاسایش و بەرگری ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق ئاشكرایكرد، پرۆسەی پاككردنەوەی ناوشاری موسڵ لەچەكدارەكانی داعش دەستپێدەكات، ئەمڕۆش داعش مەزارگەیەكی موسڵمانان و ئێزدی لەتەلەعفەر تەقاندەوە .
ئەسكەندەر وەتوت، ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بەخەندانی راگەیاند،" پرۆسەی كێوماڵكردنی ناوشاری موسڵ لەلایەن هێزە ئەمنیەكانی عیراق بەمزوانە دەستپێدەكات "، وتیشی: پرۆسەكە دوای ئامادەكاریی پێداویستیەكانی ئەو پرۆسەیە و كۆكردنەوەی زانیاری تەواو لەسەر رێوشوێنی چەكدارەكانی داعش دەبێت لەو شارە.
بەوتەی ئەسكەندەر وەتوت، " وادەی دەستپێكردنی پرۆسەی كێوماڵكردنەكە دانراوە بۆ سەركردایەتی گشتی هێزە چەكدارەكان و فەرەماندەی مەیدانی، هەروەك پرۆسەی كێوماڵكردنەوە بەتەنها پارێزگاری نەینەوا ناگرێتەوە، بەڵكو سەرجەم ناوچەكانی دیكەش دەگرێتەوە كە لەژێر كۆنترۆڵی داعش دان".
لەناو قەزای تەلەعفەری سەر بە پارێزگای نەینەوا چەكدارەكانی داعش، ئەمڕۆ هەینی ( 20 حوزەیران 2014)، مەزراگەی(خدر ئەلیاس) یان تەقاندەوە كة لەلای موسڵمانان و ئێزدی پیرۆزە.
سەعید مەموزینی كارگێری لقی 14ی پارتی لە موسڵ بە خەندانی راگەیاند، "چەكدارانی داعش لە سنوری پارێزگا نەینەوا، لەكاتی چوونیان بۆ ناو قەزای تەلەعەفەر، مەزارگەی (خدر ئەلیاس) یان تەقاندەوە كە مەزارگەیەكی هاوبەشە لە نێوان هەردوو ئایینی ئیسلام و ئێزدی" .
سەعید مەموزینی وتیشی: جگە لەو مەزارگەیە، چەكدارانی داعش هەوڵی تەقاندنەوەی چەند مەزارگەیەكی تریان لەناو شاری موسڵ داوە، لەوانەش مەزارگەی (نەبی یونس) كە دەكەوێتە گەڕەكە كورد نشینەكانی ئەوشارەوە.
سەبارەت بەدوا پێشهاتەكانی بارودۆخی پارێزگای نەینەوا مەموزینی وتی: ماوەی چەند رۆژێكە شەڕوپێكداندانی توند لە نێوان چەكدارانی داعش و سوپای عیراق لەناو قەزای تەلەعفەر بەردەوامی هەیە، بەجۆرێك ماوەیەك قەزاكە دەكەوێتە دەست داعش و ماوەیەكی تر دەكەوێتەوە دەست سوپای عیراق.
21/06/2014
سەرۆكی ئەمریكا، دوایین هەڵوێستی وڵاتەكەی لە بارەی عێراق ئاشكراكرد و رایگەیاند "یەكپارچەیی عێراق بە سوپای ئەمریكا ناپارێزرێت".
باراك ئۆباما، سەرۆكی ئەمریكا، رۆژی هەینی دوایین هەڵوێستی وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكای لە بارەی عێراق ئاشكراكرد و رایگەیاند، "ئەمریكا بە پەنابردنەبەر هێرشی سەربازی، ناتوانێت عێراق بەیەك پارچە بهێڵێتەوە و ئەوە بە سوپای ئەمریكا ناكرێت".
ئۆباما ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد، كە ئەمریكا قوربانی زۆریدا بۆ ئەوەی دیموكراتیەت لە عێراق دروستبێت و سەركردەكانی عێراق بەیەكەوە كاربكەن، بەڵام "ئەگەر سەركردەكانی عێراق خۆیان مەیلی بەیەكەوە كاركردنیان نەبێت، ئەمریكا ناتوانێت بە زۆری و زۆردارەكی عێراق بەیەكپارچەیی بهێڵێتەوە".
ئۆباما لەبارەی تێروانینی ئەمریكا بۆ عێراق و ئاگاداریی سەركردەكانی عێراق لەو سیاسەتەی ئەمریكا، ئۆباما گوتی "ئەوەم زۆر بە روونی و بە راشكاوی بە هەریەك لە نووری مالیكی، سەرۆك وەزیران و سەركردەكانی دیكەی عێراق گوتووە".
ئۆباما لەبارەی پەرەسەندنەكانی بارودۆخی عێراق گوتیشی، "ئێستا دەرفەتەكە لەكیس چووە، ئەمریكا زۆر هەوڵیدا بتوانێت، كرانەوە و دیموكراسی لە عێراق بۆ هەموو پێكهاتەكان دروستبكات و رێگا لە پارچەپارچەبوونی عێراق بگرن و دوارۆژێكی گەشتر بۆ منداڵەكانیان دابینبكەن، بەڵام بەداخەوە متمانە لەنێوان پێكهاتەكانی عێراق نەما".
21/06/2014
سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لە میانەی کۆبوونەوەی لەگەڵ باڵیۆزی ئەمریكا رایدەگەیێنێ هەر چارەسەرێكی سیاسی، دەبێ لەژێر رۆشنایی ئەو واقیعە تازەیە بێت، كە لە عێراقدا هاتووەتە ئاراوە.
بەپێی هەواڵێکی ماڵپەری سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، ئەمڕۆ شەممە 21ـ 6ـ 2014 لە سەلاحەدین مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ رۆبێرت بیكرۆفت، باڵیۆزی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە عێراق کۆبووەتەوە.
لە هەواڵەکەدا هاتووە: لە دیدارێكدا بارودۆخی ئەمنی و سیاسیی عێراق و پێشهاتەكانی ئەم دواییەی پارێزگاكانی نەینەوا و سەلاحەدین و ناوچەكانی دیكەی عێراق خرایە بەر باس و گفتوگۆ و هەروەها قسەیش لەبارەی چۆنییەتی و رێگەچارەی دەربازبوونی عێراق لەو قەیرانە سیاسی و ئەمنییە كرا كە عێراق تووشی بووە.
هەردوولا لەسەر ئەوە هاوڕابوون ، كە بۆ ئەوەی باری ئەمنیی عێراق بەرەو باشتربوون بچێت، "پێویستە پڕۆسەی سیاسیی عێراق راست بكرێتەوە".
هەر لەم دیدارەدا بارزانی جەختی لەوە كردەوە "سیاسەتی هەڵەی حكومەتی عێراق لە چەند ساڵی رابردوو ئەم دۆخەی هێناوەتە ئاراوە و بە پێویستیشی زانی كە هەر چارەسەرێكی سیاسی دەبێ لەژێر رۆشنایی ئەو واقیعە تازەیە بێت كە لە عێراقدا هاتووەتە ئاراوە".
22/06/214
