فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

kolbar 609609509

 

بڕیارە کەمتر لە 10 رۆژی دیکە، رێڕەوە سنوورییە کۆڵبەرییەکانی نێوان شارەکانی سەردەشت و قەڵادزێ دووبارە بکرێنەوە. ئەو سنوورە کۆڵبەرییانە لە هاوینی ساڵی 2015 داخران و لەو ماوەدا چەندجارێک بەشێوەی کاتی کراونەتەوە.

قائیمقامی سەردەشت دەڵێت، بۆ رێکخستنی کاری کۆڵبەری، لە رۆژی شەممە 6-8-2016 کارتی کۆڵبەری دەدەن بە دانیشتووانی ناوچە سنوورییەکان. بۆ پێدانی ئەو کارتە چەندین مەرجیش دانراون.

بڕیارە دووبارە جموجۆڵی کۆڵبەران لە رێوڕەوە سنوورییەکانی قاسمەڕەش و قندۆڵ لەنێوان سەردەشت و قەڵادزێ دەستپێبکاتەوە. عەزیز حەسەنی نالوسی قائیمقامی سەردەشت رایگەیاند، وەزارەتی ناوخۆی ئێران بڕیاری کرانەوەی ئەو رێڕەوە سنوورییانەی داوە و کەمتر لە10 رۆژی دیکە دەست بە جێبەجێکردنی بڕیارەکە دەکەن.

حکومەتی ئێران دەڵێت، کاری کۆڵبەری لەو سنوورانە رێکدەخات. بۆ ئەو مەبەستەش لە شاری سەردەشت کارتی کۆڵبەری دەداتە ژمارەیەک لە خەڵک کە مەرجە دیاریکراوەکان بیانگرێتەوە.

بەگوتەی عەزیز حەسەنی قائیمقامی سەردەشت، کارتی کۆڵبەری دەدرێت بەو کەسانە کە سەرپەرشتیاری خێزان و خزمەتی سەربازییان تەواو کردووە و بە درێژایی 15 کیلۆمەتر نیشتەجێی هەمیشەیی ناوچە سنوورییەکانن.

قائیمقامی سەردەشت دەڵێت: "ئەوانەی داوای وەرگرتنی کارتی کۆڵبەری دەکەن نابێ لە هیچ دامودەزگایەکی حکومی و سەربازی فەرمانبەر بن. لە بنەماڵەی دەوڵەمەند نەبن و تەمەنیان لە 18 ساڵ کەمتر نەبێ. هیچ کەسیش بۆی نیە کارتەکەی بدات بە کەسێکی دیکە کاری پێ بکات، جگە لە ژنانی سەرپەرشتی خێزان کە دەتوانن کارتەکەیان بدەن بە کەسوکاری نزیکیان کاری پێ بکات".

ناونووسی خوازیارانی کارتی کۆڵبەری لە سەردەشت لە رۆژی شەممە 6-8-2016 دەستپێدەکات، بەڵام رانەگەیێندراوە کە چەند کەس دەتوانن ئەو کارتە وەربگرن.

ئەو بڕیارە دوای ئەوە هات کە لە رۆژانی رابردوو، قائیمقامی سەردەشت و قەڵادزێ بەئامادەبوونی سەرکۆنسوڵی ئێران لە دەروازەی سنووری کێلێ کۆبوونەوە و لەسەر هاوکاریکردن بۆ رێکخستنی کاروباری سنوورەکان رێککەوتن.

قائیمقامی سەردەشت دەڵێت بڕیاری کردنەوەی رێڕەوە کۆڵبەرییەکان بە هاوئاهەنگی وەزارەتی ناوخۆ و کۆمیسیۆنی رووبەڕووبوونەوە لەگەڵ قاچاخ جێبەجێ دەکرێ و هیچ سەرپێچییەک لەو رێنماییە قبوڵ ناکەن.

لەوانەیە مەبەستی سەرەکی لە قبوڵنەکردنی سەرپێچی، رێگرییەکانی سوپای پاسداران بێت. سوپا خۆی لە کردنەوەی سنوورەکانی پارێزگای سنە کردە خاوەن. چەندجار کە بەرپرسانی حکومی رایانگەیاند، سنوورە کۆڵبەرییەکانی سنە دەکرێنەوە، سوپای کارەکەی دواخست و لە کۆتاییدا فەرماندەی هێزی پیادەی سوپای پاسداران بە بڵاوکردنەوەی وێنە، مزگێنی کرانەوەی سنوورەکانی پارێزگای سنەی دا.

قائیمقامییەت و پارێزگارەکان، پاسەوانی سنوور و سوپای پاسداران لەسەر داهات و کۆنترۆڵکردنی سنوورە کۆڵبەرییەکان ناکۆکن. هەرکامەیان دەیانەوێ کاروباری سنوورە کۆڵبەرییەکان لەدەست ئەواندابێ، هیچیشیان پاشەکشە لە خواستەکانیان ناکەن، تەنیا لایەنێکیش کە لە درێژەکێشانی ناکۆکی ئەوان زیانمەندی سەرەکییە، ئەو خەڵکەیە کە هەموو داهاتەکەیان لەسەر کراوەبوونی ئەو سنوورانەیە.

6/8/2016

 

کۆماری ئیسلامیی ئێران خۆی لە ڕۆژنامەنووسانی هەولێر و دهۆک نزیک دەکاتەوە و سیاسەتمەدارێکیش پێی وایە کە ئێران دەیەوێت لە ڕێگای میدیاییەوە، کار بۆ جێبەجێکردنی سیاسەتەکانی لە هەولێر و دهۆک بکات.

ڕۆژی 1\8\2016، شاندێکی کونسوڵخانەی ئێران لە هەولێر، سەردانی سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستانیان کردووە. لەمبارەیەشەوە هەندرێن ئەحمەد، ئەندامی دەستەی باڵای لە سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: ”هاتنی کونسوڵی ئێران بۆ لای سەندیکای ڕۆژنامەنووسان، بۆ دووبارە دروستکردنەوەی پەیوەندییە لەگەڵ ڕۆژنامەنووسانی کوردستان“.
پێشتریش ماڵپەڕی فەرمیی سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان ئەوەی ئاشکرا کردبوو کە لە دانیشتنەکەی نێوان سەندیکا و سیامک بورهانی، جێگری سەرکونسوڵی گشتیی ئێران، باس لە ڕێکخستنی سەردانیکردنی ڕۆژنامەنووسان لە نێوان هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامیی ئێران کراوە.
هەر لەمبارەیەوە د. نەجمان دۆسکی، سیاسەتمەدار و ئەندامی پێشووی مەکتەبی سیاسیی یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستان، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: ”ئێران دەیەوێت لە ڕێگای ڕاگەیاندنەوە، کاریگەری لەسەر دۆخی سیاسیی ناوچەکە هەبێت“. جەختیشی لەوە کردەوە: ”لەوە دەچێت ئەم جارە وەک تاکتیک ڕاگەیاندن بەکار بهێنێت، چونکە ئێستا میدیا ڕۆڵی بەهێزی لە ئاراستەکردنی ڕووداوەکاندا هەیە و دەبێت لە بەرامبەردا ئەگەر هەرێمی کوردستان هەستی بەوە کرد ئەمە دەبێتە مەترسی، ئەویش هەندێک میدیا بە زمانی فارسی بکاتەوە“.
ئەمە لە کاتێک دایە کە لەم ماوەیە لە لایەن ئێرانەوە، ماڵپەڕێکی ئەلیکترۆنی بە ناوی (جام کورد) کراوەتەوە کە ڕاستەوخۆ حکوومەتی ئێران هاوکاری دەکات و بە زمانی کوردی هەواڵ و هەندێک بابەت بڵاو دەکاتەوە. ئەو ماڵپەڕە بڕە پارەیەکی زۆری لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بۆ (سپۆنسەر) کردن بۆی خەرج دەکرێت، جگە لەوەی لە لایەن میدیاکانی سەر بە یەکێتی و ماڵپەڕی فەرمیی ئەو حزبەشەوە بە ناوی ڕیکلام، بەشی سەرەوەی ماڵپەڕەکە بۆ جام کورد تەرخان کراوە.

5/8/2016

 

 

لایەنە ئیسلامییەکانی باشووری کوردستان لەهەوڵی ئەوەدان بەرەیەکی ئیسلامی دروست بکەن، سەرەتاش دەیانەوێت لە یەکخستنی فراکسیۆنەکانیان لە پەرلەمانی کوردستانەوە دەست پێبکەن.

ئەندامێکی سەرکردایەتی یەکگرتووش دەڵێت "لە دوو کۆبوونەوەی رابردووی سەرکردە باڵاكانی ئیسلامییەکان بەجیدی قسە لەسەر ئەو بابەتە کراوە".

حاجی کاروان، ئەندامێکی سەرکردایەتی یەکگرتوو بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند" لە دوو کۆبوونەوەی رابردووی سەڵاحەدین بەهائەدین و عەلی باپیر باسی ئەو بابەتە کراوە و هەرسێ فراکسیۆنی یەکگرتوو،کۆمەڵ بزووتنەوە بەباشمان زانییوە یەک فراکسیۆنمان هەبێت".

بە دروستبوونی فراکسیۆنی ئیسلامییەکان، پەرلەمانی کوردستان بۆ سەر سێ فراکسیۆنی بەهێز دابەش دەبێت و سەرۆکی فراکسیۆنی کۆمەڵی ئیسلامی کوردستانیش گەورەتر لە یەکخستنی فراکسیۆنەکان داوا دەکات.

یەکخستنی فراکسیۆنەکانیان بۆ خولی ئێستا، رێگا بۆ ئیسلامییەکان خۆش دەکا، بۆ خولی داهاتوو، بە یەک لیست بەشداری هەڵبژاردن بکەن، سەرۆکی فراکسیۆنی بزووتنەوە دەڵێت، دروستبونی بەرەیەکی ئیسلامی داواکاری ئیلاهییە.

ئیسلامییەکان دەیانەوێت بە دروستکردنی ئەو بەرەیە، ئەو دەنگە تۆراوانەش ئاشت بکەنەوە، کە بەهۆی پەرت و بڵاویان لە دوو هەڵبژاردنی رابردوو، چوبوون بۆ لایەنەکانی دیکە، بەوەش چاوەڕێی ئەوە دەکەن، لە هەڵبژاردنی داهاتوو ژمارەی کورسییەکانیان، زیاتر بێت لەوەی کە ئێستا هەیە.

5/8/2016

 

 

فەرماندەی گشتی پارتی کرێکارانی کوردستان لە شنگال بە رووداوی گوت، دوای ئەوەی هەموو شنگال کۆنترۆڵ دەکرێتەوە هەموو کوردە ئیزدیەکان لە دەستی داعش ئازاد دەکرێن، ئەو کات ئامادەن لەگەڵ پارتی دیموکراتی کوردستان سەبارەت بە مانەوەی پەکەکە لە شنگال گفتوگۆ بکەن.

لەچیای شنگال گەریلاکانی پارتی کرێکاران چاوەڕێی تیمی (تۆڕی میدیایی رووداو) بوون تاوەکو ئەو پرسیارە وەربگرین، کە ئایا پەکەکە لە شنگال دەمێنێتەوە یان دەڕوات، کە ماوەی دوو ساڵە لە شنگال جێگەیان قایمکردووە.

عەگید جڤیان، فەرماندەی گشتی PKK لە شنگال بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند "لە سەر پرسی شنگال، رۆژئاوا و باکووری کوردستان پەکەکە ئامادەیە لەگەڵ لایەنەکانی باشوور لەسەرووی هەمویانەوە لەگەڵ پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ چارەسەری ئاڵۆزییەکان گفتوگۆبکات".

ئەو فەرماندەییەی PKK لە شنگال دەشڵێت "لە پێناو کوردستان و چارەسەرکردنی دۆخی سیاسیی کوردستان ئێمە ئامادەین گفتوگۆ بکەین و بۆ چارەسەرکردنی دۆخی شنگال پردی پەیوەندیمان لەگەڵ پارتی ماوە، تەنانەت ئامادەیین لەگەڵ بارزانییش گفتوگۆ بکەین".

5/8/2016

 


بە ئامادەبوونی نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان و رەوەندی کوردی ، لە بەردەم کۆشکی سپی لە ئەمریکا، یادی دوو ساڵەی کەوتنی شنگال کرایەوە و نوێنەری مۆزەخانەی هۆلۆکۆستیش ئاماژە بەوەدەکات، کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی وەک پێویست کاری بۆ شنگال و رزگارکردنی کچ و ژنانی ئیزدیی نەکردووە.

نامۆ عەبدوڵڵا، بەرپرسی نووسینگەی رووداو لە واشنتن رایگەیاند، شەوی پێنجشەممە 4-8-2016، ژمارەیەک هاونیشتمانی دانیشتووی ئەمریکا و چەند خەڵکێکی ئەمریکی کە ژمارەیەکی زۆر بوون، لەبەردەم کۆشکی سپی یادی کەوتنی دووساڵەی شنگالیان کردەوە کە نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئەمریکا بەشداربووە لە یادەکە.

بەرپرسی نووسینگەی رووداو لە واشنتن ئاماژەی بەوەشکرد، لەو یادەی کە بۆ کەوتنی دووساڵەی شنگال بەڕێوەچوو، گڵۆپەکان کوژانەوە و مۆم هەڵکران کە بەمۆمەکان ژمارە 3200 نووسیبوو، وەک هێمایەک بۆ ژمارەی ئەو ژن و کچە ئێزدیانەی کەوتنە دەست داعش.

لەبارەی یادەکەی بەردەم کۆشکی سپی، نامۆ عەبدوڵلا گوتیشی: "لە یادەکەدا نوێنەری مۆزەخانەی هۆلۆکۆست ئامادەبوو، بەرووداوی راگەیاند، کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی وەک پێویست هیچی بۆ شنگال و ئێزدییەکان نەکردووە و هەروەها کاریان نەکردووە بۆ رزگارکردنی کچان و ژنانی ئێزدی".

5/8/2016

 

قائیمقامێ‌ قەزا شنگال دیاركر ل سەر پێشنیازا مەسعود بارزانی سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ دێ‌ ئێدارا دەڤەرا شنگال بریاری دەت باژێری شنگال وەكو یادگار بمینت ژبەر كو ئەو پاری راكرنا بەرمایكێن دهێتە مەزاختن دێ‌ شنگالەكا نوو پێ‌ هێتە ئاڤاكرن و شنگال دێ‌ مینت وەكو موزەخانەكێ‌ دێ‌ رۆژئاڤا و رۆژهەلاتی شنگال دەست ب ئاڤاكرنا شنگال نوو هێتە كرن.

مەحما خەلیل، قائیمقامێ‌ قەزا شنگال بۆ (باسنیوز) دیاركر دێ‌ كار هێتە كرن شنگالەك نوو بهێتە ئاڤەدانكرن و باژێری شنگال یێ‌ تیرۆرستان وێرانكری وەكو خوە بمینت كو هەتا 16 هزار خانیان یێن هاتینە خرابكرن وێرانكرن شنگال نوو دێ‌ رۆژئاڤا و رۆژهەلاتی شنگالە ویرانكری هێتە ئاڤاكرن دێ‌ باژێرەكی مۆدرین و هەڤچەرخ هێتە ئاڤاكرن.

زێدەتر گۆتژی" ژبەر ویرانكرنا شنگال زۆر بەرمایك هەنە ئەو پاری ل پاقژكرن و راكرنا بەرمایكێن شنگال دهێتە مەزاختن دێ‌ شنگالەكا نوو پێ‌ هێتە ئاڤاكرن د لایەكێ‌ سیاسی دا ژی رژیما دكتاتور دیموگرافیا شنگال گوهارتیە ل شنگال نوو دیموگرافی ناهێتە گوهارتن ولایەنی تەندروستی دا ژی تیرۆرستان زۆر چەكێن مەترسیێ‌ ل شنگال بكارئیناینە ل پاشەرۆژی دێ‌ زیان گەهینە وەلاتیان هەموو ئالیەكێ‌ ڤە ئاڤاكرنا شنگال نوو دێ‌ پتر خزمەتا خەلكێ‌ شنگال هێتە كرن.

4/8/2016

 

پارێزگاری پێشووی نەینەوا رایدەگەیەنێت، کە ئێران دەسەڵاتی بەسەر هەموو شارەکانی عێراقەوە هەیە، جگە لە پارێزگاکانی نەینەوا، هەولێر و دهۆک.

ئەسیل نەجەیفی، پارێزگاری پێشووی نەینەوا رۆژی پێنجشەممە 4ـی ئابی 2016 بە رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)ی راگەیاندووە، سوپای عێراق، هێزەکانی پێشمەرگە، حەشدی نیشتیمانیی، بەشێک لە حەشدی عەشایرەکان و هێزی هاوپەیمانانی نێودەوڵەتی بەشداریی شەڕی رزگار کردنەوەی مووسڵ دەکەن و جارێکی دیکە بەشداریکردنی حەشدی شەعبیی شیعەمەزهەبی رەت کردەوە، کە ”ئێران پاڵپشتییان دەکات“.

ئەسیل نوجەیفی، کە فەرماندەی میلیشیای حەشدی نیشتیمانیی خۆبەخشانی سوننەی مووسڵە، پێیوایە خەڵکی ناو مووسڵ لە چەکدارانی رێکخراوی توندڕەوی داعش رادەپەڕن و ئۆپەراسیۆنی رزگار کردنەوەکەش لەلایەن ئەو هێزانەی لە دەوروبەری مووسڵ دان ”لە پاییزی داهاتوو دەست پێدەکات“.

پارێزگاری پێشووی نەینەوا پێیوایە ئێران دەستی بەسەر 14 پارێزگای عێراق و دوو پارێزگای هەرێمی کوردستاندا گرتووە و دەیەوێ بە بەشداری پێکردنی میلیشیاکانی حەشدی شەعبی لە ئۆپەراسیۆنی رزگار کردنەوەی مووسڵ، کە ”بەردەوام جەختی لەسەر دەکاتەوە“، دەست بەسەر پارێزگای نەینەوادا بگرێت و دواتریش هەردوو پارێزگای هەولێر و دهۆکیش لە هەرێمی کوردستان، بخاتە ژێر رکێفی خۆی.

ئەسیل نوجەیفی باسی بەرنامەی میلیشیا شیعەکان لە پارێزگای نەینەوا دەکات و پێیوایە ئەوان دەیانەوێ بگەنە شاری تەلەعفەر و دەشتی نەینەوا، بەڵام ”پێویستییان بە رەزامەندیی هەرێمی کوردستانە“ و بەرژەوەندییەکانی کوردیش لەگەڵ بوونی حەشدی شەعبی لە ناوچەکە یەکانگیر نییە.

هەروەک نوجەیفی رایگەیاندووە، بەشداریکردنی حەشدی شەعبی لە ئۆپەراسیۆنی رزگار کردنەوەی مووسڵ، ناوچەکە دەباتە قۆناغێکی نوێی ململانێ و رکابەریی و شەڕی تائیفیی نێوان سوننە و شیعە فراوانتر دەکات.

ئەو سەرکردەیەی نەینەوا، کە یەکێکە لە سەرکردەکانی پێکهاتەی سوننەی عێراق، ئاماژەی بەوە کردووە، کە حوکمڕانیی لە هەرێمی کوردستان ”تاکە ئەزموونی سەرکەوتووی هەموو عێراقە“ و نیازی خۆیشی نیشان دا بۆ دامەزراندنی هەرێمی نەینەوا دوای رزگار کردنەوەی مووسڵ و رایگەیاند، پێویستە دوای پێکهێنانی هەرێمەکە، لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان ”لەسەر ناوچە کێشە لەسەرەکان گفتوگۆ بکەین و رێک بکەوین“.

دوای شکستپێهێنانی سوپای عێراق لەماوەی چەند سەعاتێکدا لە مانگی حوزەیرانی 2014، چەکدارانی داعش شاری مووسڵ و زۆربەی ناوچەکانی پارێزگای نەینەوایان داگیر کرد، بە ناوچە کوردستانییەکانی سنووری ئەو پارێزگایەشەوە.

هێزەکانی پیشمەرگەی کوردستان هەموو ناوچە کوردستانییەکانیان رزگار کردووەتەوە و مەسعود بارزانی‌ش رایگەیاندووە، کە ئەو ناوچە کوردستانییانەی رزگار کراونەتەوە، جارێکی دیکە رادەستی عێراق و سوپاکەی ناکرێنەوە و پێشمەرگە پاشەکشە ناکات.

4/8/2016

 

ئارەش حوسێن پەناهی چالاکوانی مەدەنیی کوردی خەڵکی گوندێکی سەر بە شاری دێگولان لە پارێزگای سنە، بۆ جارێکی دیکە دەستگیر و ڕەوانەی زیندانی قوروە کراوە.

بەپێی ناوەندی چالاکانی مافی مرۆڤی کوردستان، ئارەش حوسێن پەناهی چالاکوانی مەدەنیی خەڵکی گوندی "‌قڕووچیا"ی سەر بە شاری دێگولان دوێنێ چوارشەممە 2016 -8 -3 لەلایەن هێزە ئیتلاعاتیەکانەوە دەستگیر و ڕەوانەی زیندانی قوروە کراوە.

چالاکوانە دوو مانگ لەمەوبەریش لەکاتی گەڕانەوە لە تاران، بەبێ هۆ لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە دەستگیر کرابوو. هەتا ئێستا هۆکاری گیران و تۆمەتەکانی ئەم چالاکوانە کوردە ڕوون نییە.

هاوکات هەمان سەرچاوە ئاماژەی بەوەش داوە فایەق جیهانی، تەمەن 36 ساڵ و کاسبکاری خەڵکی مەهاباد کە نزیکەی چل ڕۆژ لەمەوبەر دەستگیر کراوە، هەتا ئێستا هیچ هەواڵ و زانیارییەک لە چارەنووسی لەبەردەستدا نییە.

ئەو هاوولاتییە کوردەش کە دووکاندار و خاوەنی دوو منداڵە، هەتا ئێستا ڕوون نەبووەتە لەسەرچی گیراوە و سەرەڕای بەدواداچوونی بنەماڵە و کەسوکاری، کەچی ناوەند ئەمنییەکان هیچ هەواڵ و زانیارییەکیان لەبارەی چارەنووسی بە کەسوکاری نەداوە.

لە ماوەی سێ مانگی ڕابردووا لە شار و شارۆچکەکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات شەپۆلێکی فراوان لە گەنجان و چالاکانی مەدەنی و سیاسی دەستگیر کراون و سەرچاوەکانی مافی مرۆڤ باس لەوە دەکەن زۆربەی گیراوەکان لە شارەکانی شنۆ، مەهاباد، سەردەشت، سەقز، سنە، مەریوان و کرماشانن و تەنیا لە شاری کرماشان زیاتر لە چل کەس گیراون.

4/8/2016

 

سەرکردەیەکی میلیشیاکانی حەشدی شەعبی رایدەگەیەنێت، فەرماندەی سوپای قودسی ئێرانی، فەرماندەیی هێزە عێراقییەکان لە ئۆپەراسیۆنی رزگار کردنەوەی مووسڵ دەکات.

شاری مووسڵی ناوەندی پارێزگای نەینەوا، لە مانگی حوزەیرانی 2014 و دوای هەرەسهێنان و شکستی سوپای عێراق، لەلایەن چەکدارانی رێکخراوی توندڕەوی داعش داگیر کرا.

ئەحمەد ئەلئەسەدی، گوتەبێژی میلیشیاکانی حەشدی شەعبی جەختی لە بەشداریکردنی میلیشیاکان لە رزگار کردنەوەی مووسڵ کردووە و رایگەیاندووە، قاسم سولەیمانی، فەرماندەی سوپای قودسی ئێرانی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنەکە دەکات.

لە بەرامبەردا، حامد موتڵەگ، پەرلەمانتاری سوننەی عێراق و جێگری سەرۆکی لیژنەی ئاسایش و بەرگریی پەرلەمان رایگەیاندووە، کە سوپای عێراقی چەندین ئەفسەر و فەرماندەی باڵای هەیە، کە بەشدارییان لە شەڕی هەشت ساڵەی عێراق و ئێران کردووە و شارەزایی باشیان هەیە، ”پێویستە ئەوانە فەرماندەیی شەڕەکە بکەن نەک فەرماندەیەکی ئێرانی“.

پەرلەمانتارێکی عێراقیش بە رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)ی راگەیاندووە، کە قاسم سولەیمانی لە خاڵی سنووریی مونزەرییە لە خانەقین بە چەندین ئۆتۆمبێلی بەرزەوە هاتووەتە ناو خاکی عێراق، ”بە مەبەستی بەشداریکردن لە ئۆپەراسیۆنی رزگار کردنەوەی مووسڵ“.

شاری مووسڵ لە رووی ژمارەی دانیشتووانە بە سێیەم شاری عێراق دادەنرێت و زۆرینەی دانیشتووانەکەشی عەرەبی سوننەمەزهەبن و میلیشیاکانی حەشدی شەعبیش عەرەبی شیعەمەزهەبن.

پێشتر رۆژنامەی شەرقولئەوسەت بڵاوی کردبووەوە، کە ئێرانییەکان سەربازگەیەکیان لە سەر سنووری کوردستانی باشوور و رۆژهەڵات لە پارێزگای سلێمانی لە کوردستانی باشوور هەیە و تێیدا مەشق بە چەکدارانی حەشدی شەعبی شیعەمەزهەب دەکەن.

3/8/2016

 

دیمەنێکی هێلی لەڤ لە فیلمەکە

وا بڕیارە سبەی 4-ی ئەم مانگە، لە رێورەسمێکی تایبەتدا لە شاری هەولێر، بۆ یەکەمجار فیلمی سینەمایی "ئاڵای بێ وڵات" بچێتە سەر شاشەی سینەما و لە باشووری کوردستان پیشان بدرێت.

ئاڵای بێ وڵات، فیلمێکی دیکیۆمێنتەرییەو لە نووسین و دەرهێنانی بەهمەن قوبادییە، باس لە ژیانی هەریەکە لە هێلی لەڤ و نەریمان فڕۆکەوان دەکات، ئەم فیلمە لە دەیان وڵاتانی دونیا پیشاندراوە، بەڵام پیشاندانی لە هەولێر دەبێتە یەکەم پیشاندانی فیلمەکە لە کوردستان.

بەهمەن قوبادی، دەرهێنەری فیلمەکە بە رووداو-ی راگەیاند، کە بەو پێیەی فیلمەکە بەرهەمی پارێزگای هەولێرە، هەر لە لایەن پارێزگای هەولێر-یشەوە لە رێورەسمێکی تایبەتدا لە شاری هەولێر پیشاندەدرێت و رێورەسمەکەش لە رۆژی 04-08-2016 دەبێت.

3/8/2016

 

پاش ئەوەی دوو شەو لەمەوبەر 36 بەندکراوی سوننە مەزهەب لە زیندانی ڕەجایی شەهری کەرەج بۆ شوێنێکی نادیار ڕاگوێزران، 21 کەسیان کە چالاکوانی کوردن، لەلایەن دەزگای دادوەریی ئێرانەوە لەسێدارە دراون.

سەرچاوەکانی مافی مرۆڤ لە ئێران و کوردستانی ڕۆژهەڵات بڵاویان کردەوە، ئەو 36 بەندکراوە هەموویان چالاکوانی مەزهەبیی سوننە بوون و کە بەشێکیان سەر بە نەتەوەی بەلووچ و بەشێکی دیکەشیان کورد، و زۆربەیان لەلایەن ئێرانەوە بە تۆمەتی بەرەنگاربوونەوەی خودا و چەک هەڵگرتن لەدژی کۆماری ئیسلامی سزای سێدارەیان بۆ بڕاوەتەوە و لەلایەن دادگای باڵای ئێرانەوە حوکمی سێدارەکەشیان پەسەند کراوە.

ناوەندەکانی مافی مرۆڤ ناوی 21 کەس لەو 36 بەندکراوە ئاشکرا بووە کە کوردن و زۆربەیان خەڵکی سنە و دەوروبەری سنەن کە شەوی ڕابردوو لە زیندانی ڕەجایی شەهرەوە براونەتە شوێنێکی نادیار و بەرەبەیانی دوێنێ سێشەممە 2016 - 8 -2 لەسێدارە دراون.

ناوی هەندێکیان بریتییە لە "عالەم بەرماشتی، ئەحمەد نەسیری، عەبدولڕەحمان سەنکانی، نەسروڵلا مورادی، بێهرووز شانەزەری، سەید شاهۆ ئیبراهیمی، تەیموور نادری زادە، فەرزاد شانەزەری بەهمەن ڕەحیمی، ئارەش شەریفی، ئیدریس نیعمەتی، ئەحمەد نەسیری، شەهرام ئەحمەدی، تالب مەلەکی، پووریا محەمەدی، کاوە وەیسی، کاوە شەریفی، فەرشید ناسری، فەرزاد هونەرجوو، وریا قادری فەرد، موختار ڕەحیمی، بەختیار ڕەحیمی، مەحموود ڕەحیمی، محەمەدکەیوان ڕەحیمی"

ساڵی پاریش شەش بەندکراوی کوردی سوننە مەزهەب لە زیندانی ڕەجایی شەهری کەرەج لەسێدارە دران.

بەپێی زانیاریی سەرچاوەکانی مافی مرۆڤ لە ئێران لە حاڵێکدا ئەو 21 بەندکراوە کوردە لەسێدارە دراون کە هیچکام لە ڕێکارە یاسایی و دادوەرییەکان جێبەجێ نەکراون و دۆسیەی هەندێکیان هێشتا کۆتایی پێنەهاتووە و بنەمالەکانیان نەیانتوانیوە دوایین دیداریان لەگەڵ پێک بێنن.

دەگوترێ تەرمی 17 کەسیان ڕادەستی بنەمالەکانیان کراوەتەوە و هێشتا چارەنووسی تەرمی سێ کەسیان دیار نییە.

3/8/2016

 

وەزیری ناوخۆی فەرەنسا داخستنی 20 مزگەوتی لە سەرتاسەری وڵاتەکەی راگەیاند.

بێرنار کازنۆڤ، وەزیری ناوخۆی فەرەنسا دوای کۆ بوونەوەی لەگەڵ ئەنوەر کیباش، سەرۆکی ئەنجومەنی فەرەنسیی بۆ ئایینی ئیسلامی رایگەیاندووە، کە هیچ شوێنێک لەفەرەنسا بۆ ئەوانە نییە، کە ”لە مزگەوتەکان و شوێنەکانی نوێژکردنەوە هانی توندوتیژی دەدەن“.

بێرنار کازنۆڤ هەروەها رایگەیاند، کە بەهۆی ئەوەی لەو مزگەوتانەوە هانی توندوتیژی دەدرا و دژایەتیی بنەماکانی کۆماری فەرەنسا دەکرا، بڕیاری داخستنی 20 مزگەوت و شوێنی نوێژکردنی موسڵمانانی دەرکردووە و ژمارەیەک مزگەوتی دیکەش دادەخرێن.

نزیکەی دوو ساڵە، تیرۆریستان بە چەندین شێوازی وەک هێرشی چەکداری، تەقینەوە و رووداوی هاتوچۆ، کاری تیرۆریستی لە فەرەنسا ئەنجام دەدەن، کە ئەنجامدەری هەموو تاوانەکان موسڵمانی توندڕەو بوون و بە رەگەز خەڵکی وڵاتانی عەرەبین و بوونەتە خاوەن رەگەزنامەی فەرەونسی و ئەوروپی.

دوایین کاری تیرۆریستیی ئەو توندڕەوانە، هێرشکردنە سەر کەنیسەیەک بوو لە باکووری فەرەنسا و سەربڕینی قەشەیەکی بە تەمەنی فەرەنسی بوو.

2/8/2016

فێستیڤاڵی هاوڕەگەزخوازان كوردانی سوێدی بەسەر دوو بەرەدا دابەشكرد

رووداو - ستۆكهۆڵم 

سیما جەعفەری ئاڵایەكی كوردستانی لەخۆی ئاڵاندبوو، ئاڵا شەش رەنگەكەی هاوڕەگەزخوازانیشی بەرزكردبووەوە و دەیگوت "وەكو كوردێكی ژێردەست شانازی بەوە دەكەم كە پشتگیری لە دەیان ملیۆن كەس بكەم، تەنیا لەبەر ئەوەی هاوڕەگەزخوازن، ژیانیان لە مەترسیدایە".

شەممەی رابردوو، هەفتەی پشتگیری لە هاوڕەگەزخوازان كە بە "پراید" ناسراوە، لە سوێد بەڕێوەچوو، وێڕای بەشداریی هەزاران كەس لەسەر ئاستی سوێد، ژمارەیەكی زۆر لە كوردی هاوڕەگەزخواز و چالاكڤانی پاڵپشتیكەر لە هاوڕەگەزخوازان بە ئاڵای كوردستان و بە گوتنەوەی گۆرانیی كوردییەوە بەشداریی گردبوونەوەكەیان كرد.  

سیما جەعفەری كە لەدایكبووی رۆژهەڵاتی كوردستانە و لە سوێد گەورە بووە، باسی چیرۆكێكی تراژیدی وڵاتەكەی خۆی (ئێران)ی كرد كە چۆن كەسێك لە سێدارە دراوە تەنیا لەبەرئەوەی هاوڕەگەزخواز بووە "ئەوە هانیدام بەشێكی زۆر لە تەمەنم بۆ پشتگیری لەو كەسانە تەرخان بكەم".

جەعفەری خۆی هاوڕەگەزخواز نییە، بەڵام دەڵێت "بەشێكی زۆر لە هاوڕێكانم لەو شێوەیەن و زۆرم خۆشدەوێن و شانازییان پێوە دەكەم". گوتیشی "پێموانییە هاوڕەگەزخوازێتی نەخۆشی، یان عەیب بێت، بەڵكو حەزێكە لای ئەوان و خوا بەو شێوەیە دروستی كردوون، چ گوناهێكە لەسەر ئەو حەزە بكوژرێیت و سزای مەرگ بدرێی".

كورد پێكەوە نەبوون

ژمارەی ئەو كوردانەی پێشتر بەشدارییان لەم بۆنەیە دەكرد، هاوشێوەی میسری و ئەفغانی و فارس و سۆماڵییەكان كەم بوون، بەڵام ئێستا روو لە زیادبوونن و ئەمساڵ سەدان كەسی تێپەڕاند. بەڵام لەنێو چەند گرووپێكی جیاوازدا. 

دەنگۆی ئەوە بڵاوبوو كە بەرزكردنەوەی ئاڵای كوردستان، بووەتە هۆكاری ئەوەی ئەو چالاكڤانە كوردانەی پشتیوانی لە هاوڕەگەزبازان دەكەن ببنە زیاتر لە گرووپێك.

ئەم بابەتە تەنانەت بووە جێی بایەخی بەشێك لە مێدیاكانی سوێد و لە وەڵامی ریپۆرتێری رادیۆی نێودەوڵەتیی سوێددا، نوێنەرانی هەریەك لە دوو گرووپە جیاوازە سەرەكییە كوردەكە رەتیانكردەوە جیاوازیی بیری سیاسی و قبوڵنەكردنی ئاڵای كوردستان هۆكاری ئەو دابەشبوونە بووبێت.

ئاڵا رەیانی لە گرووپی (Kurdiska HBTQ vänner)  گوتی"حەوت ساڵە بەشداری دەكەین و ساڵانە زۆر زۆر زیاد دەكەین، مەبەستمان ئەوەیە كە نیشانی بدەین دۆستی ئەوان و مافی مرۆڤین". رەیانی بە رادیۆی سوێدی گوت "سەرەتا خەڵك تووڕە دەبوو، هەڕەشەیان لێدەكردین كە چۆن دەبێت بە ئاڵای كوردستانەوە بەشداری بكەین، بەڵام ئێستا بەشداریی ئەو جۆرە بۆنانە ئاسایی بووە".

سەبارەت بە لێكدانەوە سیاسیەكەش بۆ دژایەتی ئاڵای كوردستان، رەیانی گوتی "حیزبایەتی ناكەین و بێلایەنین و بۆ هەموو كەس و بۆ هەموو كوردی دەكەین". 

دوگۆجان لە گرووپی (Regnbågskurder)، كە بەپێی بابەتەكەی رادیۆی سوێد بێت، ئەو گرووپەن ئاڵای پارتێك لە بەرامبەر ئاڵای كوردستان بەرز دەكەنەوە، دەڵێت "كورد كوردە و هیچ جیاوازی نییە و پێشتر تەنیا وەك بەشدارێك و ئێستا وەك سەرپەرشتاری گرووپێك بووم". گوتیشی: "باشترە گرووپی جیاواز هەبێت كە هەموو خەڵك بزانێت كورد خۆی وا نیشان بدات پشتیوانی هاوڕەگەزخوازانە، من وا هەست ناكەم جیاوازی سیاسیمان هەبێت، چونكە ئێمە بۆ سیاسەت لەوێ نەبووین". 

سەردەشت ئیسماعیل، دانیشتووی سوێد، پێدەچوو بە رێكەوت هاتبێتە بینینی كاروانی پراید. ئەو نە لەگەڵ ئەوەیە كوردان چالاكییان لەنێو ئەم فێستیڤاڵە هەبێت، نە لەگەڵ دژایەتیكردنیشیەتی، بەڵام دەستخۆشی لەو پارتە دەكات كە بێ شەرم، ئاڵای خۆی لەنێو فێستیڤاڵەكەی هاوڕەگەزخوازان بەرز كردەوە. 

گوتیشی "ئەوە بوێرییە كە وەك یەكەمین پارتی كوردی لە مێژووی بزاوتی رزگاریخوازی گەلی كورد، بەو شێوەیە شەرمی نەكردبێت و تەنانەت لە هەڵبژاردنەكانی رابردووی توركیا رایگەیاند و پراكتیزەی كرد". مەبەستی سەردەشت لەو پارتە، پەكەكە بوو.

كەس نازانێت رێكەوت بووە، یان هەوڵێكی لەپشت بوو كە لە هەمان رۆژ و لە ناوەندی شاری ستۆكهۆڵم، كۆبوونەوەیەكی موسوڵمانانی شیعەمەزهەب رێكبخرێت.

ئەبو عەلی، 21 ساڵ كە گەنجێكی موسوڵمانی شیعەیە، گوتی "بۆ دژایەتی ئەو فێستیڤاڵە ئەو بۆنەیەمان لە سەنتەری شار رێكخستووە". گوتیشی "بەداخەوە بۆ ئەو موسوڵمانانەی بەشدارییان لەو فێستیڤاڵەدا كرد".

مارگرێتا یۆنسۆن كە لە رێكخراوێكی دژە ئاینی چالاكی دەكات، گوتی "ئەمە یەكەم پەرچەكردارە و دوور نییە لە ساڵانی داهاتوودا، ئەمە لە كۆبوونەوەیەكی جەماوەریی هێمنەوە، بگۆڕێت بۆ رووبەڕووبوونەوەیەكی خوێناوی و پاشان تەقینەوە و كوشت و بڕیشی لێ بكەوێتەوە".

جیا لە ساڵان، سوێدییەكان كەمێك هەستیار بوون و ترسی كاری تێكدەرانە و تیرۆریان هەبوو. یۆنسۆن، رووی لەو چالاكییە ئیسلامییە كرد و گوتی "بۆ من، هاوڕەگەزخواز و موسوڵمان و كریستیان و جوو وەكو یەك مرۆڤن و مافی ژیان و خواست و باوەڕی خۆیان هەیە، بەڵام بەڕاستی ئیسلامییەكان جێگەی مەترسین". گوتیشی "ئەم كۆبوونەوەیەی ئەمڕۆ و لەم شوێنە، مەسجێكی بەهێزە و دەبێت بەهەند وەربگیرێت". 

2/8/2016

 

 

ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر رۆژی سێشەممە 2-8-2016 کۆبوونەوەی ئاسایی خۆی سازدەكات، فراکسیۆنی تورکمانیش لە ئەنجوومەنەکە یاداشتێکی پێشکەشکردووە بۆ ئەوەی ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر رەزامەندی بدات لەبارەی چاپکردنی کتێبی تورکی بۆ خوێندنگە تورکمانییەکان.

عیماد رەفعەت، سەرۆکی لیستی تورکمانی لە ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر بە رووداوی راگەیاند "ئێمە وەک لیستی تورکمانی یاداشتێکمان داوەتە سەرۆکایەتی ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر، بۆ ئەوەی بڕیاربدەن خوێندنی تورکمانی لە هەولێر گرنگی پێبدرێت کە تورکمان نەتەوەی دووەم و سەرەکی هەولێرە".

سەرۆکی لیستی تورکمانی گوتیشی " 11 خوێندنگە و دایەنگەی تورکمانی لە شاری هەولێر هەن و پێویستیان بەوە هەیە کتێبیان بە زمانی تورکمانی بۆ چاپبکرێت، بۆ ئەوەی بتوانن بەردەوامبن لە خوێندن بەزمانی تورکمانی".

عیماد رەفعەت ئاماژەی بەوەش کرد، لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆدا داوادەکەین خوێندن بە زمانی تورکمانی لە هەولێر گرنگی پێبدرێت و کێشەکان چارەسەربکرێن، وەک دامەزراندنی مامۆستا و چاپکردنی کتێب.

2/8/2016

 

نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا رایدەگەیەنێت، کە ئەوروپییەکان چاوەڕێی هەرێمی کوردستان دەکەن تاوەکو سەربەخۆیی رابگەیەنێت و کاری لەگەڵ بکەن.

دلاوەر خالید ئاژگەیی، نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا لە چاوپێکەوتنێکی رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)دا رایگەیاندووە، کە وڵاتانی ئەوروپا جۆرە سەختییەک لە هەناردەکردنی چەکی قورس بۆ پێشمەرگە دەبینن، چونکە تاوەکو ئێستا کوردستان دەوڵەتێکی سەربەخۆ نییە.

دلاوەر ئاژگەیی پێیوایە بۆ رزگار بوون لەو کێشە یاساییانە، پێویستە حکوومەتی هەرێمی کوردستان بە هاوکاریی وڵاتانی ئەوروپی و ئەمریکی، لیوای تایبەتی سەربازیی دروست بکا، کە مەشق لەسەر چەکە پێشکەوتوو و نوێیەکان بکەن، چونکە ”یەکێک لە هۆکارەکانی نەناردنی چەکی قورس بۆ پێشمەرگە، لێ ڕا نەهاتنی پێشمەرگەیە لەسەر چەکی رۆژئاوایی“.

نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا ئاماژەی بەوەش داوە، کە هەوڵ هەیە تاوەکو هاوشێوەی رێککەوتنە سەربازییەکەی لەگەڵ ئەمریکا، کوردستان رێککەوتنێکی سەربازیی لەگەڵ پەیمانی باکووری ئەتڵەسی (ناتۆ) واژۆ بکات.

ئاژگەیی پێیوایە کوردستان لە رووی وزەوە، بە تایبەت گازی سرووشتی، ناتوانێ شوێنی رووسیا بۆ ئەوروپا بگرێتەوە، بەڵام ”هەروەک ئەوروپییەکان ئاماژەی پێدەکەن، دەتوانێ بەشی سەرەکیی پێویستیی ئەوروپا لە گازی سروشتی دابین بکات“.

هەروەک نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا رایگەیاندووە، بۆریی گواستنەوەی گازی کوردستان بۆ ئەوروپا، بە نیو خاکی تورکیادا دەڕوات، پێشبینیشی کردووە گازی کوردستانی باشوور لە سەرەتای ساڵی 2019ـەوە بگاتە ئەوروپا.

دلاوەر خالید ئاژگەیی لە میانی چاوپێکەوتنەکەیدا لەگەڵ رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)، باسی سەربەخۆیی کوردستانی کردووە و پێیوایە وڵاتانی یەکێتیی ئەوروپا دژی ویستی گەلی کوردستان لە سەربەخۆیی، ناوەستن و رایگەیاندووە، ”ئەوان پێمان ناڵێن بڕۆن سەربەخۆیی رابگەیەنن، بەڵام چاوەڕێی بڕیاری جاڕدانی سەربەخۆیی ئێمە دەکەن و کار لەگەڵ واقیع دەکەن“.

ئاژگەیی بە پێویستی زانیوە وڵاتانی یەکێتیی ئەوروپا هاوکاریی زیاتری هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان بکەن لە شەڕی دژی رێکخراوی توندڕەوی داعش و هاوشێوەی ئەمریکا، مووچەی بەشێک لە پێشمەرگە دابین بکەن، ”ئەمەش خزمەتێکی گەورە نییە بەرامبەر کوردستان دەکرێ، چونکە پێشمەرگە و کوردستان لە بری هەموو جیهان شەڕی داعش و تیرۆریستان دەکەن“.

2/8/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان