^{هاونیشتیمانە بەرێزەکان}

^{‎خەڵکی مافخوازی کوردستانی رۆژهەلات}

^{‎رۆژی ٢٢ی پووشپەڕ رۆژێکی پر لەکارەساتە لە مێژوویی خەباتی حیزبی دێمۆکرات و بزووتنەوەی رزگاریخوازی کوردستانی رۆژهەڵات‌دا. دروست ٣٠ساڵ لەمەوپێش لەم رۆژە شوومەدا، گەورە سیاسەتوان و دیپڵۆماتکار و بگرە دەوڵمەردی بلیمەتی کورد، دکتور عەبدولڕەحمان قاسملوو سکرتێری گشتی حیزبی دیمۆکراتی کوردستانی ئێران، کە لەپێناو چارەسەرکردنی ئاشتیانەی پرسی کوردی رۆژهەڵات دەگەل نوێنەرانی دەسەڵاتی ئێران لە ویەن پێتەختی وەڵاتی ئوتریش لە ووتوێژ و مزاکرەدا بوو، شەهید دەکرێت.}

^{‎دوکتور قاسملوو هەر لەسەرەتای دەستپێکی شۆرشی گەلانی ئێران و هاتنەسەرکاری کۆماری ئیسلامی، بڕوای قووڵی بە رێگاحەللی ئاشتیانەی کەیسی کورد لە کوردستانی رۆژهەڵات هەبوو، هەر بۆیەشە لە‌م‌پەیوەندییەدا گشت چالاکیی سیاسی، دیپلۆماتیک و مێدیاتیکی حیزبی لەپێناو چەسپاندنی گووتاری ئاشتی و سوودوەرگرتن لە مکانیزمی دیالۆگ و دانووستاندنی ئاشتەوایی بۆ حەللی کێشەکان دەگەل تاران، تەرخان کردبوو، وە هەر لەم راستایەشدا دوای شەری ٣مانگە و ئیعلامی لەببەیک بە "پەیامی سولحی خومەینی"، وەک گووتەبێژی هەیئەتی حووسنی نییەتی کوردستان دەگەڵ هەیئەتی نێردراوەیی تاران، واریدی ووتوێژ و دانووستاندنی ئاشتەوایی بوو، وە چەندین دانیشتنیان بەمەبەستی دۆزینەوەی رێگاحەللی ئاشتیانەی پرسی کورد، دەگەڵ هەیئەتی نێردراو کرد. بەڵام بەداخەوە شەرخوازان سەرئەنجام توانیان رەوتی ئاشتەوایی بەرەو گرژی و سەپاندنی شەری بەرگری نەتەوەیی جهەتدار و هیدایەت بکەن، شەرێک کە ئێستاشی}

^{هۆمەر نۆریاوی}

^{سیاسه‌ت هات دڵی بردم به‌ تاڵان
ده‌بێ هه‌ر ساڵ بڵێم خۆزگه‌م به‌ ساڵان!*}

^{هونەرمەند کە بوو بە مڵک و سەرمایەی میللەت و نەتەوەیەک،ئیدی ناتوانێت تەنێ هەر لەسەر ویستی تاکەکەسیی خۆی بڕیار بدات و پشت لە ئارمانجە واڵاکانی نەتەوەکەی بکات. "پێشەوا"ی مەزن وەک ڕێبەرێکی نەتەوەیی،لە هەستیارترین دۆخدا هەر وەک "جەعفەر پیشەوەری"ی ئازەربایجان و زۆر کەسی دی،بژاردەیەکی دیکەیشی لەبەردەم بوو بەڵام مانەوە لە پەنا نەتەوەکەی هەڵبژارد کە سووریش دەیزانی باجی قورسی گەرەکە کە ئەویش بەختکردنی گیانە پیرۆزەکەی دەبێت،کەچی تەنانەت بۆ تاقە ساتێکیش دڕدۆنگی بە خۆی ڕێ نادات و بەرە و مەتەرێزی گەل هەڵدەبژێرێت. نهێنیی هەرمان مانەوەی ئەمجۆرە کەسایەتییانەیش هەر دەگەڕێتەوە بۆ هەمان هەڵوێستی نەتەوەیی. بەڵام کەم نین ئەوانەی بۆ ڕەوشی ئێستا،قایل بە بۆچوون و ڕوانگەیەکی ترن و سووک و هاسان دەڵێن،نووسەر،ڕووناکبیر و هونەرمەند بۆ خۆی سەربەستە چلۆن بڕیار دەدات و ئەمە هیچ پێوەندی بە خەڵکانی دیکەوە نییە!
هونەرمەند "مەزهەر خالقی" کە بە یەک لە لووتکەکانی موزیک و گۆرانیی کوردی دادەنرێت و لای هەمووان بە هێما و سیمبۆلی ئاوەزمەندی و ئەقڵانییەت لە نێو ڕووبەری ڕۆشنبیرییدا لە قەڵەم دەدرێت،مخابن لە تەمەنی لووتکە و پێگەییشتوویی و ژیرییدا کەوتە نێو بۆسەکەیەوە کە هیچ لە مرۆڤێکی بلیمەت و وریای ئەوتۆ،چاوەڕوانی ئەوە نەدەکرا. خالقی لە حاڵێکدا کەوتە نێو ئەو داوە دەستکردەوە کە بۆ نزیک بە 40 ساڵ دەچێت کە نیشتمانی بەجێ هێشتووە و تا ئێستاکە چەندان جار داواکاریی گەڕانەوەی لێرە و لەوێ،ڕەت کردبووەوە؛کەچی ئەمجارەیان کەوتە نێو چەقی بۆسەکەوە و "ئاویەر"ی سەرکەشی بەسەردا ڕووخێندرا.
ئامادەبوونی هونەرمەند مەزهەر خالقی بۆ کۆنگرەی بە ناو "ناودارانی کورد"کە لە شاری سنە بە بەشداری ژمارەیەکی زۆر لە کەسایەتییە زانستی و چاندییەکانی کورد و داژداری کورد بەڕێوە چوو،گومانێکی زۆری لای ڕووناکبیرانی کورد دروست کردووە و زۆرینە لەسەر ئەو خاڵە کۆک و تەبان کە خالقی بەو هەموو ئەزموونەوە،هەرگیز نەدەبووایە خۆی لە قەرەی پرسێکی هەستیاری ئەوتۆ دابایە. ئەرکی سازدان و بەڕێوەبردنی کۆنگرەکە،لە ئەستۆی چەندان دەزگەی}

هێمن عەبدوڵڵا

^{ئه‌وانه‌ی زانیارییان له‌سه‌ر هۆنگ كۆنگ هه‌یه‌، یه‌كسه‌ر ده‌ڵێن: نا. به‌ڵام پرسیاره‌كه‌ی من له‌سه‌ر له‌یه‌كچوونی چاره‌نووس و سیستمی سیاسی و ئاینده‌یانه‌. له‌سه‌ر ئه‌وه‌شه‌ كه‌ ئایا هیچ شتێكی هۆنگ كۆنگییه‌كان هه‌یه‌‌ بۆ هه‌رێمی كوردستان به‌كه‌ڵكی به‌راوردكردن بێت؟}

^{ناڕه‌زایی و خۆپیشاندانه‌كانی ئه‌مساڵی هۆنگ كۆنگ كه‌ هێشتاش به‌رده‌وامن، دروست سه‌لمێنه‌ری بوێژ یان ئیدیه‌مه‌ كوردییه‌كه‌ن كه‌ ده‌ڵێت: دوو سه‌ر له‌ مه‌نجه‌ڵێكدا ناكوڵێن. بیریشمان ده‌هێننه‌وه‌ كه‌ گه‌لی هۆنگ كۆنگی (وه‌ك خۆیان حه‌زده‌كه‌ن وایان پێبگوترێ و پێیاننه‌ڵێن چینی) هاوشێوه‌ی كوردستانییه‌كان قوربانیی سیاسه‌تی نادادپه‌روه‌رانه‌ی سه‌ت ساڵی رابردووی شانشینی به‌ریتانیان.}

^{ئه‌وانیش وه‌ك باشووری كوردستان كۆڵۆنییه‌كی به‌ریتانی بوون و له‌سه‌ره‌تاوه‌ چاره‌نووسیان وا گرێی لێدراوه‌ كه‌ نه‌توانن بگه‌نه‌ سه‌ربه‌خۆیی. ساڵی 1984، له‌ رێككه‌وتنێكی سه‌یر و سه‌مه‌ره‌دا، به‌ریتانیا هۆنگ كۆنگ ده‌داته‌وه‌ چین و ساڵی 1997 رێككه‌وتنه‌كه‌ جێبه‌جێ ده‌كرێت. بنه‌مای رێككه‌وتنه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هۆنگ كۆنگ ببێته‌ به‌شێك له‌ چین، به‌ڵام ئۆتۆنۆمییه‌كی فراوانی هه‌بێت.}

نووسینی: جەمیل بایك

^{وەرگێڕانی: عەلی زەڵمی}

^{لە پێكدادانی نێوان دەوڵەتی توركیا و گەلی كورددا، لەساتێكی مێژووییداین. دەرفەتمان هەیە بۆ ئەوەی كێشەیەكی ماوەدرێژ بەئاراستەی چارەسەرێكی هەمیشەییدا ببەین. ئەگەر ئەم دەرفەتە لەدەستبدەین، ئەوا دەكرێت بۆ نەوەیەكی دیكە نەیێتە پێشەوە.}

^{لەكاتی دامەزراندنی كۆماری توركیا لە ساڵی 1923ەوە، كورد خەباتی بۆ بەدەستهێنانی دانپێدانانی تەواو وەك هاونیشتمانی كردووە. كورد رووبەڕووی چەندین جۆر چەوساندنەوە بووەتەوە. دوای هەوڵدانی بێئەنجام بۆ ماوەی زیاتر لە پێنج دەیە لەنێو سیستمی سیاسیدا، هیچ بژاردەیەكمان بۆ نەمایەوە جگە لە پەنابردن بۆ رووبەڕووبوونەوەی چەكداری. پارتی كرێكارانی كوردستان- پەكەكە، لە ساڵی 1978 دامەزرا، لە ساڵی 1984 دەستی بە شەڕی گەریلایی كرد. لە كاتێكدا دەوڵەتی توركیا هەوڵیدا كێشەی نەتەوەیی و ئیسلامی سیاسی بۆ كپكردنەوەی خەباتەكەمان بەكاربێنێت، پارتەكەی ئێمە هەر لە سەرەتاوە داوای ئازادی بۆ هەموو پێكهاتە ئیتنی و بیروباوەڕەكان كردووە.}

ئەبوبەكر عەلی

^{دیدێكی ستراتیژیی ئایندەخواز
راستی و زانیارییەكان پێمان دەڵێن دەنگی كورد لە دیاریكردنی سەرۆكی شارەوانی نوێ‌ی ئەستەمبوڵدا یەكلاكەرەوە بوو، زۆرینەی كوردەكان ‌و هەدەپەش بەلای كاندیدی جەهەپە ئەكرەم ئیمام ئۆغلۆ دا دایانشكاند‌و یەڵدرمیان بە دۆڕاندن دا‌و شارەوانیەكەیان لەژێر دەستی ئەكەپە دەرهێنا‌و رادەستی جەهەپەیان كرد. پرسیار لێرەدا ئەوەیە ئەم هەنگاوە، كە زەمینە سازدەكات بۆ دوای خۆی‌و ئاماژەی سیاسی گرنگی لەگەڵا خۆیدا هەڵگرتووە ئەگەر سەر بكێشێ‌ بۆ هاوكاریەكی بەربڵاوتری نێوان هەدەپە ‌و جەهەپە‌و هاوپەیمانەكانیان ‌و گریمانەی ئەوەش دابنێین ئەمە رووخانی ئەكەپە ‌و گۆڕینی حیزبی حوكمڕانی لە ئایندەدا لێبكەوێتەوە، چەند لە بەرژەوەندی كوردایە؟ كارتێكردنی ئایدۆلۆژی لە دیاریكردنی هەڵوێستەكەدا تا چەندە‌و لەكوێدایە؟ بەرمەبنای چ وادە ‌و بەڵێنێ‌ بۆ كورد ئەم پشتیوانیە لە جەهەپە ‌و هاوپەیمانانی كراوە؟ .}

^{یاخود مەسەلەكە پەیوەندی بە وادە‌و بەڵێن‌و بەرژەوەندی نەتەوەیی راستەوخۆوە نیە، بەڵكو ئەوەی هەیە كۆبوونەوەی دژەكانە لەسەر ئامانجێكی هاوبەش كە ئە ویش لێدانی دەسەڵات‌و پێگەی ئەكەپە ‌و هەوڵدانی لاوازكردنی‌و گەر كراش روخاندنیەتی؟!}

هێمن عه‌بدوڵڵا

^{كاتێك گۆشه‌ی ئه‌م هه‌فته‌یه‌م ده‌نووسی، سه‌رۆكی ئه‌مریكا قسه‌ی بۆ میدیای وڵاته‌كه‌ی ده‌كرد و به‌ روون و ئاشكرایی ده‌یگوت نه‌ك رووخاندن، به‌ڵكو به‌ته‌مای لێدانی سه‌ربازییش نییه‌ له‌ كۆماری ئیسلامیی ئێران. ئه‌وه‌ش به‌دڵی زۆر كه‌س نییه‌ و زۆری سه‌یری پێكه‌وه‌ كۆكردوونه‌ته‌وه‌، له‌وانه‌ش به‌شی زۆری كوردی ده‌سته‌بژێری له‌سێبه‌ردا رۆنیشتووی هیچنه‌كردووی رۆژهه‌ڵات؛ هه‌روه‌ها تووندئاژۆكانی تاران‌ و هی واشنتنیش.}

^{خه‌ڵكی هه‌ولێر كه‌ كه‌یفیان به‌ یه‌كێك بێت، پێیده‌ڵێن خاره‌ فڵان. دوای ده‌رچوونیشی، تره‌مپ به‌و قسانه‌ی ده‌یكات و ده‌یكردن وایكردبوو كورد كه‌یفیان پێبێت و هه‌ندێك كه‌س دووكانه‌كانیشیان به‌ناوی ئه‌وه‌وه‌‌ ناوبنێن، به‌ڵام له‌وه‌ته‌ی بووه‌ته‌ سه‌رۆك، خاره‌ تره‌مپ سه‌ری له‌ هه‌مووان (به‌ كوردیشه‌وه‌) شێواندووه‌ و قسه‌ی ئه‌مڕۆی له‌گه‌ڵ هی سبه‌ی یه‌ك نییه‌.‌}

^{ئه‌و كه‌متر له‌ دوو ساڵی ماوه‌ بۆ هه‌ڵبژاردن و به‌ته‌مای سه‌رله‌نوێ خۆكاندیدكردنه‌وه‌یه‌. به‌ڵێنی سه‌ره‌كیی جاری رابردووی هه‌ڵبژاردنی ئه‌وه‌بوو كه‌ چیدیكه‌ ئه‌مریكا پۆلیسی دنیا نا‌بێ و هێزه‌ ئه‌مریكییه‌كان بگه‌ڕێنه‌وه‌ وڵاته‌كه‌یان و ئه‌و بودجه‌یه‌ی له‌وه‌دا خه‌رج ده‌كرێت،}

^{رەفعەت سەلیمی}

Read more...