مصاحبه‌

------1912---- تقسیم کرد: مرحله اول از آغاز قرن بیستم تا سال 1945، مرحله دوم از سال 1945 تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1979...
2025-04-23-20-42-09در سمت سردبیری سروه تاریخی است وزین بر رف پنجره عاشقان ادب و ژورنالیسم كردی. احمد قاضی برادر«محمدقاضی»مترجم شهیر ایرانی،در سال 1315درمهاباد دیده به جهان گشود...
2025-04-12-15-38-15 را اعلام کرد - عمان را در کانون توجهی قرار داده که معمولاً از آن پرهیز می‌کند. جورجیو کافیرو، مدیرعامل و بنیانگذار مؤسسه‌ی تحلیلی «گلف...
2025-04-12-15-41-18سلاح در روز عید می‌گوید: «سزاوار نیست سلاح در این روز حمل شود، مگر آنکه بیمی وجود داشته باشد.»بنابراین مستند فقهی خامنه‌ای در حمل سلاح...
2025-04-04-15-04-15 بود، چون از چندین «دون» گذر کرده بود و به برخی اعتقاد زاگرس نشینان هر که از دونها بگذرد در وجود خدا گم می...

فرهنگ و هنر

------1912---- تقسیم کرد: مرحله اول از آغاز قرن بیستم تا سال 1945، مرحله دوم از سال 1945 تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1979...
2025-04-23-20-42-09در سمت سردبیری سروه تاریخی است وزین بر رف پنجره عاشقان ادب و ژورنالیسم كردی. احمد قاضی برادر«محمدقاضی»مترجم شهیر ایرانی،در سال 1315درمهاباد دیده به جهان گشود...
2025-04-12-15-38-15 را اعلام کرد - عمان را در کانون توجهی قرار داده که معمولاً از آن پرهیز می‌کند. جورجیو کافیرو، مدیرعامل و بنیانگذار مؤسسه‌ی تحلیلی «گلف...
2025-04-12-15-41-18سلاح در روز عید می‌گوید: «سزاوار نیست سلاح در این روز حمل شود، مگر آنکه بیمی وجود داشته باشد.»بنابراین مستند فقهی خامنه‌ای در حمل سلاح...
2025-04-04-15-04-15 بود، چون از چندین «دون» گذر کرده بود و به برخی اعتقاد زاگرس نشینان هر که از دونها بگذرد در وجود خدا گم می...

ارتباط مستقیم

جستجو

 

مارال سعید

فهم غالب از “تحوّل اجتماعی” در جوامع بشری تا سالهای پایانی قرن گذشته، همانا “تحوّل” از کانال کسب قدرت سیاسی عنوان می شد. این استنباط و راهکارهای آن علیرغم خُسران بسیار، در کمتر جائی بر شاخش میوه ی ارزشمند روئید. مگر آنکه در میانه ی راه، سوزنبانان، قطار به ریل صحیح چرخانده باشند. درهرحال، تجربه ی زیست تاریخی بشر نشان داد؛ اگر “تحوّل” بر همان ریل پیشین جلو آمده باشد، در بلند مدّت، به ضَرس قاطع الزاماً؛ «تغییر قدرت سیاسی به تغییر مناسبات اجتماعی نمی انجامد!»

با آنکه در مَبحث تحوّلات اجتماعی، دو نظریه (کسب قدرت سیاسی – تغییر مناسبات اجتماعی) دوشادوش هم آمده اند، ولی همیشه تغییر مناسبات اجتماعی مَنوط و یا در سایه ی تغییر در مناسبات سیاسی جوامع قرار داشته است. البته همیشه پرچمداران، مُروّجان و مُبلّغان تحوّلات اجتماعی از طریق کسب قدرت سیاسی، خود را حامیان و حامِلان فرهنگِ نوین و انسانسازِ دوران مُعرّفی نموده و می نمایند. لیک تجربه ی تمامی انقلابات از انقلاب کبیر فرانسه تا انقلاب بهمن ١٣۵٧ ایران عکس این مُدّعا را به اِثبات رسانیده اند. اما باوجود تمامی فاکتهای

Read more...

 

دیانوش چراغی
کارشناس تاریخ‌ و میراث‌ فرهنگی‌ لرستان
جودت‌ پاشا مورخ‌ مشهور در جلد اول‌ تاریخش‌ می‌نویسد: لور بختیاری‌ و گوران‌ و لَک‌ همه‌ از یک‌ قومند و اصلشان‌ از قومی‌ است‌ ایرانی‌ که‌ از سرزمین‌ تنگه‌ی‌ هرمز تا مرعش‌ و ملاطیه‌ پراکنده‌اند و عشایر زند هم‌ از همین‌ها هستند.
تمامی‌ مورخان‌ و جغرافیانویسان‌ عرب‌ همه‌ی‌ مردم‌ ساکن‌ مناطق‌ لرنشین‌ را  محسوب‌ کرده‌اند. مثلاً ابن‌خردادبه‌ در المسالک‌ و الممالک‌ خود از رسوم‌ "كرد" در پارس‌ سخن‌ به‌ میان‌ آورده‌ است‌. نویسنده‌ی‌ مشهور "كرد" «شرف‌ الدین‌ بدلیسی‌» در کتاب‌«شرفنامه‌ یا تاریخ‌ مفصل‌ کردستان‌» لوران‌ را در زمره‌ی‌ كردان‌ محسوب‌  و می‌نویسد: اکراد چهار قسم‌ است‌ و زبان‌ و آداب‌ ایشان‌ مغایر یکدیگر است‌: اول‌ کرمانج‌، دویم‌ لور، سیم‌ کلهور، چهارم‌ گوران‌. اکثر شرق‌شناسان‌ نیز لوران‌ را در جمله‌ی‌ كوردان‌ به‌ حساب‌ آورده‌اند و این‌ نظریه‌ به‌ ویژه‌ از سوی‌ نویسندگان‌ كورد مقبول‌ افتاده‌ است‌. نویسندگان‌ ایرانی‌ نیز درباره‌ی‌ كرد بودن‌ لران‌ نظریات‌ متفاوتی‌ ابراز داشته‌اند. هنری‌ راولینسون‌ در سفرنامه‌ی‌ خود می‌نویسد: زبان‌ آنها (لوران‌) یکی‌ از گویشهای‌ كوردی‌ است،‌ ولی‌ از نظر لفظ‌ با گویشهای‌ طوایف‌ دیگر نواحی‌ زاگرس‌ فرق‌ می‌کند.

بارون‌ دوبر سیاح‌ روسی‌ در سفرنامه‌ی‌ لرستان‌ و خوزستان‌ خود می‌نویسد: با وجودی‌ که‌ حالا طوایف‌ لر و كرد خود را از یکدیگر متمایز می‌دانند اما هنوز هم‌، زبان‌ مورد استفاده‌ی‌ ایشان‌ مشترک‌ است‌ و این‌ موضوع‌ هم‌نژادی‌ آنان‌ را بدیهی‌ می‌سازد.
پروفسور محمدامین‌ زکی‌ نویسنده‌ی‌ کتاب‌ كورد و کوردستان‌ می‌نویسد: عده‌ای‌ از مستشرقین‌ به‌ علت‌ وجود بعضی‌ اختلافات‌ لفظی‌ و رسوم‌ که‌ بین‌ لورها و دیگر اکراد وجود دارد، این‌ طایفه‌ را جزو اکراد به‌ حساب‌ نیاورده‌اند که‌ البته‌ این‌ نظریه‌ از سوی‌ مستشرقین‌ بسیار کم‌ مورد تأیید قرار گرفته‌ است‌ و توضیحات‌ ذیل‌ غلط‌ بودن‌ این‌ نظریه‌ را ثابت‌ می‌کند: تاریخ‌ گزیده‌ که‌ اطلاعات‌ جالبی‌ از لورستان‌ قدیم‌ را ارایه‌ داده‌ می‌گوید که‌ این‌ طایفه‌ در درّه‌ی‌(مان‌ ـ رود) سکونت‌ دارند و در نزدیکی‌ این‌ دره‌ شهری‌ است‌ که‌ به‌ گفته‌ی‌ «استخری‌» «لور» یا«اللور» نامیده‌ شده‌ است‌ و این‌ طایفه‌ را به‌ همین‌ جهت‌ «لور» نامیده‌اند.
یاقوت‌ حموی‌ می‌گوید: لورها از اقوام‌ كوردند که‌ در مناطق‌ بین‌ خوزستان‌ و اصفهان‌ ساکنند و سرزمین‌ آنها را به‌ نام‌ لورستان‌ نامیده‌اند.
طبق‌ تحقیقاتی‌ که‌ دکتر فریچ‌ انجام‌ داده‌ است‌ لورها از اکراد ایرانی‌اند و اکراد ایرانی‌ ازنظر لفظ‌ دو قسمت‌ اند: ۱ـ كوردی‌ زبان‌، ۲ـ لوری‌ زبان‌ و این‌ در حالتی‌ است‌ که‌ از لحاظ‌ لهجه‌ و لفظ‌ و اخلاقیات‌ و خصوصیات‌ قومی‌ روابط‌ بسیار مستحکمی‌ بین‌ آنها وجود دارد تا جایی‌ که‌ مستشرقین‌ مشهور و بزرگی‌ چون‌«سرجان‌ ملکم‌» «لوریه‌» «هاسل‌» و «براون‌» یکی‌ بودن‌ لور و كورد را قبول‌  و در كورد بودن‌ لورها شکی‌ ندارند.
جودت‌ پاشا مورخ‌ مشهور در جلد اول‌ تاریخش‌ می‌نویسد: لور بختیاری‌ و گوران‌ و لَک‌ همه‌ از یک‌ قومند و اصلشان‌ از قومی‌ است‌ ایرانی‌ که‌ از سرزمین‌ تنگه‌ی‌ هرمز تا مرعش‌ و ملاطیه‌ پراکنده‌اند و عشایر زند هم‌ از همین‌ها هستند. مخصوصاً تفاوت‌ کم‌ و زیادی‌ که‌ از نظر لفظ‌ و شاخه‌های‌ آن‌ هست‌ نمی‌تواند دو شاخه‌ی‌ ملتی‌ را از هم‌ جدا کنند، زیرا این‌ تفاوت‌ لفظ‌، گاه‌ در بین‌ قومی‌ و در یک‌ منطقه‌ هم‌ به‌ نظر می‌رسد. چنانکه‌ در ناحیه‌ی‌ سلیمانیه‌، سلیمانی‌ها کلمه‌ی‌ بیاور را«بیهێنه‌» bîhêne  می‌گویند ولی‌ طایفه‌ی‌ همه‌ وندی‌ها آنرا«باره‌» Bare و روستاییان‌«بیهێره‌» bîhêre  بیان‌ می‌کنند. تازه‌ عین‌ این‌ فرق‌ در زبانهای‌ دیگر هم‌ کاملاً محسوس‌ است‌ مثل‌ تفاوت‌ لهجه‌ای‌ که‌ در زبان‌ عراقی‌ها، سوری‌ها، مصری‌ها و حجازی‌ها هست‌ و یا تفاوت‌ روسی‌ و صربی‌  و بلغاری‌. مثلاً: تفاوت‌ زبان‌ پارسی‌ها و مادی‌ها و لهجه‌ی‌ «برلین‌» و «باواریا» با اینکه‌ سابقاً فرق‌ بسیار داشته اند،‌ امروز کم‌ و هیچ‌ شکی‌ نیست‌ اگر برای‌ فرهنگ‌ كوردی‌ هم‌ همتی‌ شود پس‌ از مدتی‌ این‌ اختلاف‌ لفظى‌ کم‌  و ملت‌ كورد هم‌ صاحب‌ زبانی‌ مرتب‌ و منظم‌ خواهدشد.
محمد مرتضایی‌ نویسنده‌ی‌ کتاب‌ زبان‌ كوردی‌ و لهجه‌های‌ مختلف‌ آن‌ درباره‌ی‌ كورد بودن‌ لورها می‌نویسد: اگر چه‌ اکثر روشنفکران‌ ایران‌ لور را با كورد جدا و از یک‌ نژاد نمی‌دانند و معتقدند که‌ زبان‌ كوردی‌ با گویش‌ لوری‌ فرق‌ و ریشه‌ی‌ متفاوتی‌ دارد لیکن‌ این‌ عقیده‌ به‌ سبب‌ ناآشنایی‌ به‌ زبان‌ و لهجه‌های‌ مختلف‌ كوردی‌ و زبان‌های‌ هند و اروپایی‌ و بالنتیجه‌ زبان‌های‌ ایرانی‌ ابداً درست‌ نمی‌باشد. تحقیقات‌ علمی‌ و پرارزش‌ ایران‌شناسان‌ معروفی‌ چون‌ دکتر «فریچ‌» «سرجان‌ ملکم‌» «لوریه‌» «هاسل‌» «براون‌» و… شواهد بسیار زیاد تاریخی‌ و علمی‌ این‌ اندیشه‌ی‌ سست‌ و بی‌ دلیل‌ را مردود اعلام

‌ می‌دارد. كورد و لور از لحاظ‌ اصول‌ علم‌ قیافه‌شناسی‌، حالات‌ روحی‌، عادات‌ و رسوم‌، آثار و شواهد تاریخی‌ و باستانی‌ و سرزمین‌ و ادبیات‌ توده‌ای‌ و فونتیک‌ خاص‌ لغوی‌ یکی‌ هستند.
وی‌ ادامه‌ می‌دهد: می‌دانیم‌ در قدیم‌الایام‌ اکثر قبایل‌ كورد و لور چادرنشین‌ بوده‌اند و در فصول‌ مختلف‌ سال‌ پیوسته‌ تغییر محل‌ اقامت‌ می‌داده‌اند. این‌ خانه‌ بدوشی‌ و مهاجرت‌ فصلی‌ و نیز رویدادهای‌ مهم‌ تاریخی‌ تاخت‌ و تازها و نیز اسکان‌گرفتن‌ قبایل‌ متعدد پارسیان‌ در نقاط‌ مختلف‌ كوردستان‌ بعد از تأسیس‌ سلسله‌ی‌ مقتدر هخامنشیان‌ سبب‌ دگرگونی‌ زبان‌ كوردی‌ در نواحی‌ مختلف‌ لورستان‌ و پیدایش‌ گویش‌ لوری‌ زبان‌ كوردی‌ گردیده‌ است‌. در اینکه‌ لوری‌ از لحاظ‌ آکسان‌ و فونتیک‌ کلمات‌ و ریشه‌ی‌ اشتراک‌ لغوی‌ و قواعد دستوری‌ و سایر فنون‌ علم‌ زبان‌شناسی‌ لهجه‌ای‌ از زبان‌ كوردی‌ است‌ هیچ‌ شکی‌ نیست‌.
صدیق‌ صفی‌زاده‌ (بوره‌که‌یی‌) یکی‌ دیگر از نویسندگان‌ كورد نیز لوران‌ را كورد به‌ حساب‌ آورده‌ است‌ و در این‌ باره‌ می‌نویسد: زبان‌ كوردی‌ پنج‌ قسم‌ است‌:
۱ـ کرمانجی‌ شمالی‌، ۲ـ کرمانجی‌ جنوبی‌، ۳ـ گورانی‌، ۴ـ لکی‌، ۵ـ لوری‌.
آقای‌ احمد شریفی‌ یکی‌ دیگر از پژوهشگران‌ معاصر كورد در مقاله‌ای‌ با عنوان‌«آیا لورها كوردند؟» به‌ ارایه‌ی‌ نظریات‌ خود در این‌ باره‌ پرداخته‌ که‌ به‌ علت‌ مفصل‌ بودن‌ بحث‌ در اینجا از ذکر آن‌ خودداری‌ می‌شود.
نگارنده‌ معتقد است‌: تأثیر زبان‌ و فرهنگ‌ فارسی‌ بر فرهنگ‌ و زبان‌ لوری‌ از عوامل‌ عمده‌ی‌ تفاوت‌ لوران‌ و كوردان‌ است‌ و این‌ تأثیر حتی‌ بر جنوب‌ و مرکز کوردستان‌ نیز زیاد‌ و ناگفته‌ نماند شیعه‌ بودن‌ مردم‌ مناطق‌ مذکور خود به‌ این‌ تأثیر کمک‌ شایانی‌ نموده‌ است‌.
نگارنده‌ خود در سفرهای‌ متعددی‌ که‌ به‌ مناطق‌ كوردنشین‌ داشته‌ام‌ نزدیکی‌ و پیوندهای‌ مشترک‌ كوردان‌ و لوران‌ را کاملاً لمس‌ و هنگام‌ مکالمه‌ با كوردان‌ نیز با مشکل‌ چندانی‌ روبرو نشده‌ام‌، گذشته‌ از اینها در شهرها و مناطق‌ مختلف‌ شاهد بوده‌ام‌ که‌ كوردان‌ و لوران‌ چقدر نسبت‌ به‌ همدیگر ابراز علاقه‌ و نزدیکی‌ می‌کرده‌اند. بارها شنیده‌ام‌ که‌ كوردان‌ و لوران‌ همدیگر را پسر عمو یا برادر خوانده‌اند.

Read more...

 

فرشتە قاضی

«به کردی گفت هیلاکم، خیلی خسته و ناراحتم، و خواست با دخترش صحبت کند. چند بار تکرار کرد که دیزل‌آباد هستم. حرف‌هایش درهم بود. مثل یک انسان معمولی نبود. مثل این‌که جایی شکنجه شده باشد. تلفن قطع شد. جنازه‌‌اش را که پیدا کردیم، جنازه هنوز گرم بود و جای تزریق روی پایش بود.»

عایشه مفاخری، همسر ملا محمد ربیعی، امام جمعه اهل سنت کرمانشاه، بعد از ۲۴ سال در مصاحبه با رادیو فردا از جزئیات قتل او می‌گوید که یکی از ده‌ها قربانی قتل‌های زنجیره‌‌ای در جمهوری اسلامی است.

ملا محمد ربیعی، معروف به ماموستا ربیعی، ۱۲ آذر ماه ۱۳۷۵ در کرمانشاه به قتل رسید و وزارت اطلاعات مسئولیت قتل او را، همچون قتل ده‌ها دگراندیش و منتقد و نویسنده و مترجم دیگر که در آن دوره زمانی هریک به‌گونه‌ای مشکوک اما معنادار به قتل رسیدند، بر عهده نگرفت.

ماموستا در لغت به معنی استاد است و به عالمان دینی اهل سنت در کردستان گفته می‌شود.

عایشه مفاخری، همسر ماموستا ربیعی، نخست از احضارها و بازجویی‌های متعدد همسرش توسط وزارت اطلاعات می‌گوید: «سال ۷۵، اطلاعات مرتب او را تحت نظر داشت. مرتب می‌گفتند سؤال داریم و او را می‌بردند. می‌پرسیدم چی گفتند، می‌گفت برای اصلاح جامعه می‌پرسیدند و بعضی چیزها را نمی‌شود گفت.»

مدتی قبل از قتل اما، ماموستا ربیعی از آخرین احضار و بازجویی‌ها با همسرش سخن می‌گوید و جزئیات بیشتری را بیان می‌کند؛ بازجویی‌‌ای که خودش تصور می‌کرد به کشته شدنش ختم

Read more...

 

 

عبدالعزیز حمد العویشق

دبیرکل امور سیاسی و مذاکرات شورای همکاری کشورهای خلیج

«گفت‌وگوی منامه» پس از بررسی‌های فشرده که بیشترآنها حضوری و برخی مجازی بودند، روز یکشنبه به کار خود پایان داد و همچون سال‌های گذشته بر امنیت خلیج متمرکز بودند. دراین گفت‌وگوها وزرا، مسئولان و کارشناسانی از امریکا، آسیا و اروپا با همتایان خود در خلیج و جهان عرب شرکت کردند. تشابه دیدگاه‌ها پیرامون تهدیدهای پیش روی خلیج و اینکه با در نظر گرفتن سلوک ایران پس از امضای توافق هسته‌ای کنونی درسال 2015، چگونه می‌توان درسال 2021 با آن مقابله کرد، به شکل ویژه‌ای چشم‌گیر بود. همچنین با درنظرگرفتن تشکیل دولت جدید درواشنگتن در ماه ژانویه که کمتر با ایران رفتار سختگیرانه‌ای خواهد داشت و دولتی دیگر که ماه ژوئن درتهران برسرکار می‌آید که احتمالاً نسبت به ایالات متحده موضعی تند داشته باشد.

کارشناسان نظامی به تفصیل درباره اینکه چگونه نیروهای‌شان توانستند به طور کامل مانع ایجاد مزاحمت توسط ایران برای کشتی‌های تجاری و تحریک کشتی‌ها نظامی بشوند که درسال‌های اخیر بسیار شایع شده بود سخن گفتند. آنها توضیح دادند، برتری آشکار نیروهای مشترک خلیجی-امریکایی-بریتانیایی مانع از این شد که ایران به فکر راه انداختن جنگ با سلاح سنتی بشود.

کارشناسان اشاره کردند، ایران برای آنکه بتواند این نقیصه را برطرف کند به جنگ افزارهای غیرسنتی مانند حملاتی که سال گذشته علیه تأسیسات نفتی انجام داد پناه برد و نمایندگانش دست به چنین حملاتی به اهداف غیرنظامی در پادشاهی عربی سعودی زدند. از زمان برقراری انقلاب درسال 1979، تهران برای نفوذ در کشورهای همسایه سعی دربه‌کارگیری این ابزار داشت؛ دست به آموزش و مسلح ساختن و حمایت

Read more...

 

والری ژیسکار دستن هم رفت، رئیس‌جمهور فرانسه در گرماگرم انقلاب ایران و از شرکت‌کنندگان در اجلاس گوادلوپ؛ اجلاسی که با توجه به رویدادهای داخلی ایران و تضعیف‌ شدن روزافزون موقعیت حکومت وقت، به این استنباط رسید که حمایت از ماندن شاه احتمالاً بی‌چشم‌انداز است و باید آماده قبول آن و تمشیت معادلات جدیدی از قدرت در ایران شد.

تا دستن برای بررسی و تصمیم مشترک در باره بحران انقلاب ایران به ضرورت تشکیل اجلاس گوادلوپ با شرکت رهبران سه قدرت مهم غربی دیگرِ آن زمان برسد، آیت‌الله خمینی سه ماهی می‌شد که در پی رانده شدن از عراق به فرانسه رفته بود و در نوفل لوشاتو به تمشیت و تشدید خشم و خروش در ایران مشغول بود.

دستن در همان ابتدا یک بار تلاش کرده بود که خمینی را از فعالیت سیاسی در خاک فرانسه بازدارد و بعدتر هم درصدد برآمده بود او را به الجزایر اخراج کند و در هر دو بار هم با تعجب متوجه شده بود که حکومت شاه با این اقدامات موافق نیست، چه از باب خراب‌ نکردن بیشتر وجهه خودش و چه از باب نریختن نفت بر آتشی که در خیابان‌های ایران شعله‌ور بود.

دستن از گزارش‌هایی که سفیر فرانسه از ایران می‌فرستاد و درک نماینده ویژه اعزامی خودش به تهران، دستمایه‌ای ساخت برای برگزاری اجلاسی با سه رهبر یادشده، در گوادلوپ، مجمع‌الجزایری در غرب اقیانوس اطلس در دریای کارائیب که نام و آوازه‌اش در جهان با انقلاب ایران پیوند خورده است.


روز ۱۴ دی ۱۳۵۷ که اجلاس با شرکت دستن و جیمی کارتر (رئیس‌جمهور وقت آمریکا)، هلموت اشمیت (صدراعظم آلمان) و جیمز کالاهان (نخست‌وزیر بریتانیا) آغاز شد، دستن و اشمیت بیشتر به ادامه حمایت از شاه و فرستادن پیامی به شوروی‌ تمایل داشتند مبنی بر این که در ایران خبری نخواهد شد و شما هم دست از پا خطا نکنید.

ولی وقتی که موضع تردیدآمیز کارتر و کالاهان را در این‌که شاه دوام

Read more...

 

علی حیدری
نويسنده و فعال سياسی عرب اهوازی

سیزدهمین دوره جام جهانی مکزیک در سال 1986 را بدون تردید باید جام «دیگو آرماندو مارادونا» نام نهاد. این دوره شاهد چندین حادثه منحصر به فرد بود که مهمترین آنها در بازی یک چهارم نهایی میان دو تیم آرژانتین و انگلیس رخ داد. بازی به یاد ماندنی که مارادونا دو گل استثنایی به کشوری زد که جنگ فالکلند (مالویناس) را با اشغال چند جزیره در آب‌های آرژانتین بر آن کشور تحمیل کرده بود؛ گل معروف به «دست خدا» و گل معروف به «گل قرن» که مارادونا طی آن نیمی از بازیکنان ملی پوش انگلیس را دریبل زد و دروازهٔ «پیتر شیلتون» را فتح کرد.

جام جهانی ویژه‌ای بود! بازیکنان بزرگی مانند رومنیگه و فولر و شوماخر از آلمان غربی، پلاتینی، تیگانا و فرناندز از فرانسه، زیکو، کاره کا و سوکراتس از برزیل، لنیکر، وادل و جان بارنز از انگلیس و… در مکزیک حاضر بودند و در یکی از رویایی‌ترین بازی‌ها میان فرانسه و برزیل دو اسطورهٔ جهان فوتبال یعنی پلاتینی و زیکو دو پنالتی حساس را از دست دادند.

من اما هرگز بازی آرژانتین – انگلیس را فراموش نخواهم کرد. چقدر خوش‌شناس بودم که آن بازی را بطور مستقیم تماشا کردم و آن دو گل را از بهترین بازیکن تمام دوران‌ها بطور زنده دیدم. مگر چند بار احتمال تکرار چنین بازی‌هایی و زدن چنین گل‌هایی بواسطهٔ اسطوره‌هایی ابدی مانند مارادونا وجود دارد!

دیدن این بازی در تابستان سال 1365 شمسی برای ما که ساکن نبش لین سه آسیه آباد در اهواز بودیم و ایام سختی از جنگ ویرانگر ایران و عراق را سپری می‌کردیم بی دغدغه و راحت نبود. بحث «مک فارلین»، «جنگ نفت کش‌ها» و گسترش بحران اقتصادی به دلیل کاهش

Read more...

 

علی حیدری
نويسنده و فعال سياسی عرب اهوازی

سیزدهمین دوره جام جهانی مکزیک در سال 1986 را بدون تردید باید جام «دیگو آرماندو مارادونا» نام نهاد. این دوره شاهد چندین حادثه منحصر به فرد بود که مهمترین آنها در بازی یک چهارم نهایی میان دو تیم آرژانتین و انگلیس رخ داد. بازی به یاد ماندنی که مارادونا دو گل استثنایی به کشوری زد که جنگ فالکلند (مالویناس) را با اشغال چند جزیره در آب‌های آرژانتین بر آن کشور تحمیل کرده بود؛ گل معروف به «دست خدا» و گل معروف به «گل قرن» که مارادونا طی آن نیمی از بازیکنان ملی پوش انگلیس را دریبل زد و دروازهٔ «پیتر شیلتون» را فتح کرد.

جام جهانی ویژه‌ای بود! بازیکنان بزرگی مانند رومنیگه و فولر و شوماخر از آلمان غربی، پلاتینی، تیگانا و فرناندز از فرانسه، زیکو، کاره کا و سوکراتس از برزیل، لنیکر، وادل و جان بارنز از انگلیس و… در مکزیک حاضر بودند و در یکی از رویایی‌ترین بازی‌ها میان فرانسه و برزیل دو اسطورهٔ جهان فوتبال یعنی پلاتینی و زیکو دو پنالتی حساس را از دست دادند.

من اما هرگز بازی آرژانتین – انگلیس را فراموش نخواهم کرد. چقدر خوش‌شناس بودم که آن بازی را بطور مستقیم تماشا کردم و آن دو گل را از بهترین بازیکن تمام دوران‌ها بطور زنده دیدم. مگر چند بار احتمال تکرار چنین بازی‌هایی و زدن چنین گل‌هایی بواسطهٔ اسطوره‌هایی ابدی مانند مارادونا وجود دارد!

دیدن این بازی در تابستان سال 1365 شمسی برای ما که ساکن نبش لین سه آسیه آباد در اهواز بودیم و ایام سختی از جنگ ویرانگر ایران و عراق را سپری می‌کردیم بی دغدغه و راحت نبود. بحث «مک فارلین»، «جنگ نفت کش‌ها» و گسترش بحران اقتصادی به دلیل کاهش

Read more...

 

جمشید اسدی

تردیدها کم‌کم فرو می‌نشینند و به نظر می‌رسد که جو بایدن پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد. اما رویکرد دولت او در برابر نظام ولایی چه خواهد بود؟

آیا همچنان که در کارزارهای انتخاباتی با فشارهای حداکثری دونالد ترامپ مخالفت کرده بود، همین که قدرت را به دست گرفت تحریم‌ها را برخواهد داشت و رویکرد نرم‌تری در برابر جمهوری اسلامی پیش خواهد گرفت؟ یا نخواهد توانست و خواست که همه تحریم‌ها را به یک باره بردارد و بلکه می‌کوشد امتیازهای بیشتری در مورد پرهیز از تنش‌افروزی از نظام ولایی بگیرد.

برای ارزیابی رویکرد چهل و ششمین رئیس‌جمهور آمریکا در برابر جمهوری اسلامی، سیاست‌های او را می‌توان در دو سنجه کوتاه و بلندمدت می‌سنجیم.

۱. آیا دولت جو بایدن، جدا از راهبرد کلانی که برخواهد گزید، در کوتاه‌مدت، بین سه، شش و حداکثر ۱۲ ماه، به پرونده جمهوری اسلامی اولویت خواهد داد و پول‌های در توقیف جمهوری اسلامی را آزاد خواهد کرد؟ اگر آری، کی و چه مقدار؟

جو بایدن پس از به دست گرفتن قدرت در ژانویه ۲۰۲۱ پرونده‌های گوناگونی در برابر خواهد داشت، همچون رویارویی با بیماری واگیردار کرونا در آمریکا، تنش‌زدایی با چین، اتحادیه اروپا

Read more...

شکوه میرزادگی

به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان

پس از سال ها پژوهش و کار در ارتباط با مسایل زنان، و گفتن و نوشتن چند صد موضوع و مطلب و یادداشت در ارتباط با وضعیت زنانِ حقوق از دست داده ی سرزمین مان (چه از نظر فرهنگی و چه از نظر حقوق بشری) مدتهاست به این نتیجه رسیده ام که ما، یعنی بخشی از زنان که در درون و یا در کنار جنبش آزادی خواهانه ی زنان ایران ایستاده ایم، محتاطانه، یا بی خیالانه و غیر مسئولانه هنوز از آن چه که بزرگترین لطمه را به حقوق و سلامت زنان زده، سخن نگفته ایم.

 

بیشتر ما سال هاست که می دانیم، اما هیچوقت بی پروا و مستقیم نگفته ایم که دلیل این همه خشونت و رنج و مصیبتی که زنان ایران گرفتارش شده اند، هیچ چیز نیست جز مذهبی که اکنون حکومت اش بر سرزمین ما مسلط شده است. (در این جا از نقش مستقیم و ویرانگرانه ی این مذهب بر آموزش و پرورش، میراث فرهنگی، محیط زیست و بسیاری چیزهای دیگر نیز نمی گویم و آن را برای زمانی دیگر می گذارم)

 

بسیاری از ما زنان سال هاست به این آگاهی رسیده ایم که هیچ موضوع و رویداد سیاسی یا فرهنگی و یا اقتصادی در طول تاریخ سرزمین مان بیش از، مذهب اسلام و به ويژه تشیع، به زنان ایران

Read more...

 

امید طاهری

سیارەی آبی ملتهب است و جای‌جایش در هم­جوشی تلاطمی ناپایدار می‌گدازد. از تغییرات اقلیمی، گرمایش زمین، زدوخوردهای ایدئولوژیک، بحران‌های اکولوژیک و بیولوژیک، گسترش روزافزون اپیدمی و پاندومی، مسابقه برای فتح فرا زمین، رقابت تسلیحاتی، جنگ‌های نرم و سرد و گرم جهانی-منطقەای، کمبود منابع انرژی، افزایش جمعیت و گسترش فقر، تضاد فزایندە در دسترسی به منابع طبیعی، نابرابری در دستیابی به معادن قدرت و ثروت، تروریسم، تقابل سنت با مدرنیته، رویارویی نوگرایی و بنیادگرایی، پیشرفت غیرقابل‌هضم تکنولوژی، دگردیسی جهانی‌شدن به ­سمت هویت خواهی، رشد جنبش‌های اجتماعی و ناهمخوان با سیستم‌های مستقر سیاسی در سایەی مبارزەای مداوم و پایان‌ناپذیر برای فرمانروایی جهان همگی بخشی از این هم جوشی هسته‌ای در سده‌ی پیش رو است. در این میان، گوش‌ها فرکانس را فراسوی واقعیت پردازش کرد و چشم‌ها به‌سوی انتخابات آمریکا خیره شد. گویی همان‌گونه دوران ترامپ جهان را غافلگیر کرد، دوران پسا او نیز بە همان اندازه غافلگیرکننده خواهد بود. فارغ از نتیجه، جهان آبستن حوادث بزرگی است که درد زایمانش پیش‌نویس تاریخ آینده را بازخواهد نوشت.

توازن پایدار، نظم نوین جهانی!
در قاب کنونی، هیچ نظم پایداری در جهان موجودیت ندارد و در صورت وجود نیز تنها فاصله‌ای تا سر برآوردن یک بی‌نظمی دیگر است. برقراری نظم دلخواه و یا انسانی در تقابل با نظم کیهانی که مدام در حال تغییر، بازسازی، نوسازی و بازنویسی است، معلول و متغیری بسیار ناچیز است. معیار سنجش و درک زمان و مکان برای ما، در برآورد با سرعت و وسعت تحول در گیتی قابل قیاس نیست. کشمکش‌ها، دغدغه‌ها، تمایلات، زندگی، حال و چشم‌انداز ما در برابر آنچه می‌گذرد -به‌عنوان جزئی از کل- به آنی از یک‌روند طولانی می‌نمایاند.

بنا بر نگرش “یووال نوح حراری”، اگر سیر تکاملی انسان خردمند و هوشمند را مرهون انقلاب‌های شناختی، کشاورزی، اجتماعی و صنعتی-تکنولوژیک بدانیم و با جنگ‌های صلیبی و رنسانس، جنگ‌های داخلی و استقلال امریکا، انقلاب سیاسی فرانسه، انقلاب ایدئولوژیک روسیه، جنگ‌های خونین اول و دوم

Read more...

 

ابوالفضل قدیانی، از چهره‌های جنبش سبز جمهوری اسلامی را اصلاح‌ناپذیر خوانده و گفته است جامعه ایران به دلیل فجایع در حال وقوع، به شدت مستعد جنبش و قیام است.

این فعال سیاسی در متنی که در وبسایت کلمه، نزدیک به میرحسین موسوی، منتشر شده، رهبر جمهوری اسلامی را مسئول مشکلات کنونی ایران دانسته و گفته نارضایتی مردم از سیاست‌های او روز به روز بیشتر می‌شود.

به گزارش بی بی سی، آقای قدیانی این متن را در آستانه سالگرد اعتراضات بی‌سابقه آبان ۱۳۹۸ و سرکوب خونبارش نوشته و آن را جنبش جان‌به‌لب‌رسیدگان خوانده است.

ابوالفضل قدیانی با درخواست همراهی در دادخواهی برای قربانیان اعتراضات آبان، گفته است موارد مرگ زندانیان همچون نادر مختاری به معنای بی‌اهمیت بودن جان مردم برای حکومت، هراس حکومت از اینکه قدرتش را از دست بدهد و تلاش برای ایجاد وحشت در میان مخالفان است.

آقای قدیانی جمهوری اسلامی را نظام فاسد استبدادی ضد مردمی خوانده که از نظر او با مخالفت اکثریت مردم مواجه است.

او گفته حکومت به زور سرنیزه پایدار نییست. سرنوشت محتوم تمام حکومت‌های استبدادی است که توسط جنبش‌های اعتراضی مردم کنار گذاشته شوند، از جمله نظام استبدادی جمهوری اسلامی در ایران، چون این نظام اصلاح ناپذیر است و هرگز تن به اصلاح نخواهد داد.

او افزوده است: دم از اصلاح نظام زدن جهد بی توفیق و آب در هاون کوبیدن است.


خامنه ای مسئول

Read more...

 

یاسر عبدالعزیز


«سوشیال مدیا» سراسر جهان را گرفته، مردم را مشغول به خود کرده، توجه جهان را به خود معطوف ساخته، مسیرهایش را تعیین و آهنگ‌هایش را تنظیم می‌کند. وارد همه جزئیات جدی یا رفاهی زندگی بشری می‌شود و با مباهات و افتخار در دل صحنه حوادث می‌ایستد، اما با این حال خود را معرفی نمی‌کند و کسی از او نمی‌خواهد که این کار را بکند.

جهان با منابع پیشرفت نکرد؛ چرا که منابع در طول زمان و از بدو تاریخ مدون و شناخته شده، بوده‌اند. جهان اما با سازماندهی تغییرکرد، خواه اجتماعی، حقوقی یا سیاسی و نهادی. با اینکه جهان امروز در رأس تعدادی مورد اختلاف از انقلاب‌های جهانی ایستاده، اما به نظر می‌رسد از سازمان دادن این فضای جذاب و جادویی جدید ناتوان است و خطرناک‌تر ازآن اینکه به نظر نمی‌رسد به اندازه کافی متوجه خطر نبود این سازماندهی باشد.

اگر «سوشیال مدیا» را گونه‌ای رسانه بشماریم، ناچاریم با آن از نظر سازماندهی همان طور که پیش از این با فعالیت‌های رسانه‌ای رفتار کردیم، تعامل کنیم. اما اگر با آن به عنوان «فضای آزاد ارتباطی» تعامل

Read more...

 

حمید عنایت

اين روزها اخبار جسته و گريخته‌اي از گفت‌ وگوهاي رسمي يا غيررسمي ميان نمايندگان ايران و كاخ سفيد بگوش میرسد.

این در حالی است که طي دو سال گذشته چشم اندازها از هرسوبراي رژیم ایران تیره تر شده است. سقوط سرسام آور ریال بشدت بر دامنه فقر افزوده است. تورم و گرانی بیداد میکند. یقینا بیش از دو سوم مردم زیر خط فقراند.

بیکاری با آمدن کرونا تشدید شده است.اقتصاد ورشکسته است. و مهمتر اینکه در دو سال اخیر قیام آبان ماه 98ارکان رژیم را بلرزه در آورد. روزنامه های نزدیک به رژیم مرتبا نسبت به قیام دیگری در آینده نزدیک هشدار میدهند. دلیل آن اعدامهای شتابان رژیم برغم فشارهای بین المللی و به قیمت انزاوای بیشتر است و بنابراين خیلی روشن است که این وضع برای رژیم نمیتواند ادامه پیدا کند.

این شرایط از آنجایی برای رژیم دیگر غیر قابل تحمل است که ارتش بیکاران و گرسنگان به مجاهدین دشمنان قسم خورده و دیرینه رژیم ایران روي آورده و وصل شده است و دراعتراضات و شورشها نقش هدايت كنندگي موثري دارند.

بگفته مقامات رژیم ایران سیاست‌های کنونی کاخ سفید، سنا و مجلس نمایندگان، به‌ شدت تاثیرپذیر از مجاهدین است. «کافیست به اجلاس مجازی که این گروهک تنها یک روز پیش از اجرایی شدن مکانیسم ماشه‌ آمریکا برگزار کرد نگاه کنیم. اجلاسی در دو سوی آتلانتیک با شرکت ۹سناتور و ۲۰عضو مجلس

Read more...

 

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به وجود حاشیه‌های انتخاباتی و تاثیرگذاری آن در اعتمادسازی میان مردم و مسئولان اظهار کرد: برخی از شعارهایی که قبل از انتخابات داده می‌شود، ممکن است عملیاتی نشود و طبیعتا نارضایتی‌ها و دلسردی‌های مردمی را به دنبال خواهد داشت.

به گزارش اشگاه خبرنگاران علی محمد نمازی ادامه داد: نارضایتی مردم از وعده‌های غیرقابل تحقق دولت، موجب کاهش اعتماد مردم شده و این موضوع کاملا در جامعه مشهود است؛ برای مثال ما حتی کاهش این بی اعتمادی را در انتخابات مجلس یازدهم هم مشاهده کردیم. شدت نارضایتی مردم و درجه بی اعتمادی در جامعه به یک نقطه خطرناک رسیده و بنده تعجب می کنم که چرا مسئولان به چنین قضیه مهم و اساسی توجه نمی کنند.

نمازی تاکید کرد: در صورت ادامه روند بی‌اعتمادی و نارضایتی، انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ درگیر کاهش شدید مشارکت می‌شود.


هشدار به جمهوری اسلامی: نیروهای برانداز در راهند

یک فیلسوف و دانشیار دانشگاه در ایران به روزنامه اعتماد گفته: با ادامه روند کنونی شکاف مردم و قدرت سیاسی روزبه‌روز بیشتر خواهد شد که باطبع در چنین حالتی شرایط بحرانی می‌شود.

بیژن عبدالکریمی در مورد ریشه نارضایتی‌های موجود در جامعه اظهار داشت: مساله این است‌ که در انقلاب ساختارهای سیاسی را متحول کردیم، اما در تحول ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ناکام بودیم. در نتیجه واقع‌بودگی اجتماعی و هستی تاریخی‌مان تغییر نکرد. لذا مستضعف‌،‌ مستضعف‌تر شد و پول ملی رفته‌رفته ضعیف‌تر. در نتیجه شأن ایرانی‌ها به لحاظ زندگی و در حوزه مصرف و خرید کالا هر روز ضعیف

Read more...

 

عبدالستار دوشوکی

با کمال تاسف و تاثر امروز دیدم که تنی چند از شخصیت های لائیک و سکولار اپوزیسیون در یک تلویزیون مذهبی که اسناد حمایت صریح آن از داعش و گروه های افراطی سُنی مذهب و تکفیری ضد شیعه و ضد ایرانی موجود است, حضور بهم رسانده اند تا برای یک ایران آزاد و لائیک و سکولار رایزنی کنند (لینک ١)؛ از جمله آقای دکتر جمشید اسدی که برای تبلیغ جهت گرد هم آوردن ایرانیان “میهن پرست” دردمند و دموکرات و سکولار در یک انجمن از نوع فردوسی در حمایت از “پیمان نوین” اکنون دست به دامان یک شبکه تلویزیونی طرفدار داعش شده است. که باید گفت زهی تاسف و هزار دریغ. اما می گویند سیاست همین است, چه می توان کرد؟ برای نگارنده نه تنها باعث بهت و شگفتی, بلکه شوکه آور است چطور افرادی که ظاهرا میهن پرست دوآتشه هستند با شبکه بغایت مذهبی و ضد ایرانی و ضد شیعه همدم می شوند که ایرانیان را آتش پرست و مجوسی و شیعیان را رافضی و کافر می داند. در اثبات این ادعا ویدئوهای فراوانی از مجریان مختلف این شبکه در اینترنت موجود است. نگارنده نیز در مورد نقش اینگونه تلویزیونهای تکفیری در بمبگذاری های سیستان و بلوچستان نوشته ام (لینک ٢). و بدون تعارف آن را محکوم کرده ام. این تفکرات داعشی ضد شیعه هنوز هم بازتکثیر و ترویج می شود. نمونه آن بمبگذاری انتحاری

Read more...

آخرین اخبار

برنامه‌ی جمهوریخواهان

کتابخانه

جنبش جمهوریخواهی‌3

جنبش جمهوریخواهی‌4

جنبش جمهوریخواهی‌4