لە كەركووك، پیاوێكی تەمەن 60 ساڵان كچێكی 12 ساڵان دەخوازێ و لە بەرامبەردا پارەیەكی زۆر دەداتە باوكی كچەكە. ئەوە لە كاتێكدایە كە رێكخراوێكی ژنان بە هاوكاریی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان دەستی بە هەڵمەتێك بۆ نەهێشتنی بە شوودانی كچانی خوار تەمەن 18 ساڵی لە كەركووك كردووە.
ئۆفیسی كەركووكی كۆمەڵەی ئەمەلی عێراقی، بە هاوكاریی رێكخراوی یونیسێف و چەند فەرمانگەیەكی شاری كەركووك، دەستیان بە هەڵمەتێكی هۆشیاركردنەوە كردووە سەبارەت بە لایەنە خراپەكانی بەشوودانی پێشوەخت و هەڵمەتەكەش دوو مانگ دەخایەنێت.
سروود محەممەد، بەڕێوەبەری ئۆفیسی كەركووكی كۆمەڵەی ئەمەل بە (رووداو)ی راگەیاند، 25 گەنج كار لە پرۆژەكەدا دەكەن و بەشێكی كارەكەشیان ئەوەیە كە بە شار و گوند و كەمپی ئاوارەكاندا دەگەڕێن و باسی لایەنە خراپەكانی بەشوودانی كچانی خوار تەمەنی 18 ساڵی و بەشوودانی پێشوەخت دەكەن.
سروود گوتی "لەكاتی جێبەجێكردنی پرۆژەكەدا بە سەدان چیرۆكی هاوسەرگیریی پێشوەختەمان بیستووە كە هەندێكیان كوشتن و جیابوونەوە و ناپاكی و خیانەتی بەدوادا هاتووە". بەپێی یاسا كارپێكراوەكانی عێراق، دەبێت كچ لە تەمەنی 18 ساڵیدا بەشوو بدرێ، بەڵام كچ لە تەمەنی 15 ساڵیشدا، دەتوانێ بە رەزامەندیی خۆی و وەلی ئەمرەكەی، شوو بكات.
هەرچەندە ئەو رێكخراوە هێشتا لە سەرەتای هەڵمەتەكەیاندان، بەڵام چیرۆكی زۆر كاریگەریان لەسەر هاوسەرگیریی پێشوەختە بیستووە كە شۆكی كردوون. سروود گوتی "لە شوێنێك بووین باسی خراپیی ئەو هاوسەرگیرییەمان دەكرد، پیاوێك گوتی ئەمساڵ هاوڕێیەكی خۆی كە تەمەنی 60 ساڵە، كچێكی 12 ساڵانی هێناوە و لە بەرامبەردا 60 هەزار دۆلاری بە باوكی كچەكە داوە".
سروود باسی بەشوودانی كچێكی هەرزەكاری كرد و گوتی "ژنێكی ئاوارە كە تەمەنی 30 ساڵە و دایكی پێنج منداڵە، بەهۆی گوشاری مێردەكەیەوە ناچار بووە، خۆی خوازبێنی كچێكی هەرزەكار بۆ مێردەكەی بكات. ئەو كچەش زۆر بچووك بووە و تەنانەت دەڵێت ئەوەندە منداڵە ئەگەر هاوژینەكەم لە ماڵ نەبێت لە ترسان لە باوەشی من دەخەوێ".
ئەو چالاكڤانە، باسی ژنێكی دیكەی ئاوارەی كرد كە خەڵكی شارۆچكەی تەلەعفەری سەر بە شاری مووسڵن و گوتی "ئەو ژنە ئێستا تەمەنی 18 ساڵە، بەڵام تائێستا سێ جار بەشوو دراوە، لە مێردی سێیەمیشی جیابووەتەوە، هەموو جارێكیش بە زۆر بەشوو دراوەتەوە".
هۆكارەكان چین؟
سروود، بە پلەی یەكەم دایكان و باوكان بە بەرپرس دەزانێت لە بەشوودانی كچان، پاشان كاریگەریی دراما دۆبلاژەكان و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان. سروود گوتی "دەبێت دایكان و باوكان كات بۆ كچەكانیان تەرخان بكەن و گوێیان لێبگرن و هاوڕێكانیان بناسن، بەڵام لەبەرئەوەی ئەوان بەو شێوەیە نین، كچەكانیش بەهۆی بوونی بۆشایی لە ژیانیان، فەیسبووك بەكاردێنن، یان دەكەونە ژێر كاریگەریی دراما دۆبلاژكراوەكان. تەنانەت ئەگەر ئەو كچانە خۆیشیان حەزیان لە شووكردن بێت، نابێت لەو تەمەنە كەمە بەشوو بدرێن".
شكۆفە محەممەد، توێژەری كۆمەڵایەتی چەند هۆكارێكی بۆ زوو شووكردن یان زوو بەشوودانی كچان باسكرد و گوتی "قەیرانی دارایی كاریگەریی زۆری هەبووە، هەندێك خێزان منداڵیان زۆرە، ناچارن كچەكانیان زوو بەشوو بدەن. باوك هەبووە بەهۆی قەرزدارییەوە كچەكەی بە خاوەن قەرز داوە كە ئەویش جۆرێكە لە فرۆشتنی كچان".
شكۆفە بە ئاماژەدان بەزۆریی ئەو هاوسەرگیرییانە لەنێو كەمپەكاندا، گوتی "ئاوارەكان بە گشتی كچیان زوو بەشوو دەدەن. یان بیانوویان ئەوەیە باری داراییان خراپە و ناتوانن بەخێویان بكەن، بەڵام ئەو جۆرە بەشوودانە زۆرجار كارەساتی لێدەكەوێتەوە كە دەگاتە ئاستی خۆكوشتنی كچەكە".
چاولێكەرییە
كۆمەڵەی ئەمەلی عێراقی لە كاتی هەڵمەتی هۆشیاركردنەوەی كچان لە هاوسەرگیریی پێشوەخت، سەردانی دواناوەندییەكی شاری كەركووكیان كردووە، بەڵام لەوێ تووشی شۆك بوون. سروود محەممەد، بەرپرسی كۆمەڵەكە گوتی "لەو دواناوەندییە كە هەموویان تەمەنیان لە خوار 18 ساڵی بوو، زۆربەیان شوویان كردبوو، هەندێكیان دەیانگوت بە زۆر بەشوودراون". هەروەها گوتی "هاوڕێیەكم كچەكەی لە پۆلی دووی ناوەندییە و بەنیازە بە شووی بدات، چونكە لەو پۆلەدا تەنیا كچەكەی ئەو شووی نەكردووە".
16/11/2016