
یەك پاش رێككەوتنی ناوكی دیاری كراوە، ئەمڕۆ یەكشەممە رۆژی جێبەجێكردنی رێككەوتنی ناوكی لەگەڵ ئێرانە.
“سام ڤۆربێرگ” گوتەبێژی نووسینگەی كاروباری ئێران لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا بە دەنگی ئەمەریكا راگەیاندووە: “باراك ئۆباما لەم رۆژەدا بە فەرمانێك هەموو دامودەزگە فەرمییەكانی حكوومەت ئەركدار دەكات هەتا كاروباری پێویست بۆ ئامادەكاری بەمەبەستی جێبەجێكردنی بەڵێنییەكانی ئەمەریكا لە چوارچێوەی بەرجام (رێككەوتنی ناوكیی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆ یەك) ئەنجام بدەن.”
رێككەوتنی ناوكیی ئێران لە حاڵێكدا گەیشتووەتە قۆناغی جێبەجێ كردن كە جۆن كێری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا، جێبەجێكردنی ئەم پرسە لە هەلومەرجی ئێستەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە دەسكەوتێك لە قەڵەم دەدات.
ئەو لەم بارەوە گوتوویە: “رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ناوچەیەكە كە كەوتووەتە نێو قەیرانی قووڵەوە، بەڵام ئەگەر وڵاتانی ناوچە لەراستای بەرهەمهێنانی چەكە ئەتۆمییەكاندا هەنگاو هەڵبگرن، ئەوكات دۆخەكە ئاڵۆزتر دەبێت، بەڵام رێككەوتنی ناوكی لەگەڵ ئێران، باشترین رێگەیە كە خاترجەم بین ئەم رێگەیە بۆ هەمیشە داخراوە.”
سام ڤۆربێرگ لەبارەی گرنگیی رۆژی پەسەندكردنی رێككەوتن لەگەڵ ئێران گوتی: “ئەم رۆژە دەسپێكی قۆناغی جێبەجێكردنی بەرجامە و لایەنەكان بۆ بەجێ گیەاندنی بەڵاَێنییەكانی خۆیان ئامادە دەبن و لەم پێناوەدا كاروباری پێویست ئەنجام دەدەن.”
بڕیارە بەیانی 19ی ئۆكتۆبەر نوێنەرانی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆ یەك لە ڤییەنای پایتەختی نەمسا كۆ ببنەوە هەتا كۆمیسیۆنی هاوبەشی كاروباری جێبەجێكردنی رێككەوتنی ناوكییەكە پێك بێنن.
بەڕای “ئایلان بەرمەن” ئەندامی شورای سیاسەتی دەرەكیی ئەمەریكا، كۆمەڵگەی جیهانی هێشتا نیگەرانە كە ئاخۆ ئێران پابەندی بەڵاَێنییەكانی دەبێت یان نا، ئەو گوتی: “پرسی گرنگ ئەمەیە كە ئایا دەتوانین حیساب لەسەر هەڵاَوێست و كرداری ئێران بكەین، یانی لەو ماوەیەدا كە ئابووریی ئێران دیسان دەبووژێتەوە و پاش گەڕانەوەی سەرمایە بلۆكە كراوەكانی، لەسەر بەڵێنییەكانی دەمێنێتەوە یان نا؟”
هاوكات “فیلیپ هامۆند” وەزیری دەرەوەی بریتانیش رۆژی 18ی ئۆكتۆبەر رۆژێكی مێژوویی بۆ رێككەوتنی ناوكیی ئێران دادەنێت.
لە رۆژی رێككەوتنی ئەتۆمیی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆ یەك كە سی َمانگ لەمەوپێش لەسەر ئەوە رێك كەوتن كە رێككەوتنی ناوكی لانیكەم پاش 90 رۆژ دەبێ لەلایەن هەموو وڵاتانی واژۆكار و ئەندامی ئەنجومەنی ئاسایشەوە بەندەكانی رێككەوتن بخرێتە بەواری جێبەجێكردنەوە.
بڕیارە پاش كۆبوونەوەی كۆنگرێسی ئەمەریكا رێككەوتنی ئەتۆمیی لەگەڵ ئێران بە فەرمی بناسرێت، حەفتەی داهاتوو پەرلەمانی ئێران بڕیاری جێبەجێكردنی لەسەری دا.
حەسەن رۆحانی سەركۆماری ئێران دوێنێ شەممە یاسای پەسەندكراوی پەرلەمانی وڵاتەكەی بۆ جێبەجێكردنی پرسی ناوكی راگەیاند. پێشبینیی ئەوەشی كردووە كە گارۆكانی سەر ئێران هەتا كۆتایی 2015 واتە نزیكەی دوو مانگ و نیوی دیكە بەتەواوەتی هەڵبگیرێن.
هاوكات عەباس عێراقچی ئەندمی دانوستانكاری پرسی ناوكیی ئێران گوتی: “پاش ئەوەی كە لابردنی گەمارۆكانی سەر ئێران خاترجەم بوو، ئێرانیش هەوڵەكانی خۆی بۆ جێبەجێكردنی بەڵێنییەكانی دەست پێدەكات.”
18/10/2015