لە کۆبوونەوەیەک، کە لە مانگی تەمووزی رابردوو لە مۆسکۆ، 
یەکێک لە گەورە ژەنەڕاڵەکانی ئێران، نەخشەیەکی سووریا خستووەتە روو، کە تیایدا لەسەر نەخشەکە نیشانی داوە، چۆن ئەو شکستانەی لە زۆربەی ناوچەکانی سووریا دووچاری بەشار ئەسەد بووەتە، بکرێنە سەرکەوتن بۆ ئەو، بە بەشداری و هاوکاری رووسیا.
ئاژانسی رۆیتەرز بڵاویکردەوە، سەردانەکەی قاسم سولێمانی، فەرماندەی سوپای قودسی ئێرانی بۆ مۆسکۆ، یەکەمین هەنگاوی دەستپێکرندی پلانی سەربازی رووسیا بووە بۆ دووبارە هەڵگێڕانەوەی هاوکێشەکانی هێز لە سووریا و تێکەڵاتربوونی کارەکانی هاوپەیمانییەتی رووسیا و ئێران بۆ پشتیوانیکردن لە ئەسەد.
لەگەڵ دەستپێکردنی هێرشە ئاسمانییەکانی فڕۆکە شەڕکەرەکانی رووسیا، دووپاتکراوەتەوە، کە هێزێکی سەربازی پیادەی ئێرانیش هاتووەتە وڵاتەکە، بۆ بەشداریکردن لە پێکدادانەکان، بەپێی پلانێکی چەند مانگەی هەردوو هاوپەیمانە سەرەکییەکەی ئەسەد بووە، بەبیانووی ترسی ئەوان بووە لە دەسکەوتەکانی ئۆپۆزیسیۆنی چەکداری سووریا و پێشڤەچوونەکانیان.
سولێمانی، فەرماندەی سوپای قودسە، کە باڵی هێزە تایبەتییەکانی پاسەوانی شۆڕشی ئیسلامی ئێرانی (پاسداران)ـە، راستەوخۆش بەرپرسە بەرامبەر عەلی خامەنەیی، رابەری کۆماری ئیسلامی ئێران. رۆیتەرز لە زاری چەند بەرپرسێکی پایەبڵندی ناوچەکەی گواستووەتەوە، کە هەر ئەو سەرپەرشتیاری راستەقینەی هێرشە سەربازییەکانی سەر زەوییە لە دژی چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆن، ئێستاش پلان بۆ کردەوەیەکی نوێی هاوبەشی رووسیا و ئێران دادەڕێژێت بۆ بەرگریکردن لە ئەسەد. ئەو کردەوەیەش کێرڤی رۆڵی ئەو فەرماندە سەربازییە ئێرانییە بەرزتر دەکاتەوە لە ناوچەکەدا، کە پێشتریش سەرکردایەتی هەوڵەکانی میلیشیا شیعەکانی عێراقی دەکرد، کە لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانیان دەکرێت بۆ شەڕکردن لە دژی جەکدارانی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) لە عێراق.
ئەو لە سەردانەکەیدا بۆ مۆسکۆ مەترسییەکانی پێشڕەوییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بە ئاراستەی کەنارەوەکانی سووریا لەسەر دەریا ناوەڕاست خستووەتەوە روو، بە تایبەت ئەو ناوچانە زۆرینەی دانیشتوانانی خەڵکی عەلەوی و شیعەن و بە ناوچەی باڵا دەستی ئەسەد ئەژمار دەکرێن، باسی لەوەش کردووە، کە ئەو پێشڕوییانەش مەترسی راستەوخۆ دەخەنە سەر بنکە و بارەگا سەربازییەکان و داودەزگا سەربازی و ئاوییەکانی رووسیا لە شاری تەرتوس.
بەرپرسێکی باڵای ناوچەکە دەڵێت ”قاسم سولێمانی نەخشەی سووریا خستە سەر مێزی گفتوگۆکان. لەوکاتەدا رووسەکان زۆر نیگەران بوون، هەستیان بە شکست دەکرد و وایان دادەنا کە رژێمی سووریا دووچاری مەترسی راستەقینە بووەتەوە. ئەورۆژە ئێران دووپاتیکردەوە، کە هێشتا هەل و توانای گەڕانەوەی دەستپێشخەری و پێشڕەوییان بەدەستەوە ماوە. هەر ئەوکات سولێمانی توانی قەناعەت بە بەرپرسە رووسەکان بهێنێت و دووپاتیکردووەتەوە کە ئەوان هەموو کارتەکانی دەستییان نادۆڕێنن“.
سێ لە بەرپرسانی باڵای ناوچەکە دووپاتی دەکەنەوە، کە بەر لە گەشتەکەی سولێمانی بۆ مۆسکۆ لە تەمووزی رابردوودا، چەندین پەیوەندی ئاست بەرز لەنێوان هەردوو وڵات ئەنجام دراوە، ئەو پەیوەندییانەش بوونەتە هەوێنی رێککەوتنێکی نوێی هەردوولا، بۆ زیاترکردنی هاوکاری و پشتیوانییەکانی هەردوولا بۆ رژێمەکەی ئەسەد، کە دووچاری شکستی یەک لەدوای یەک بووبووەوە.
ئێران بەر لە دەستپێکی ئۆپەراسیۆنەکەی رووسیا، هاوکاری ئەسەدی کرد، بە ناردنی چەندین چەکداری شیعە کە بەشداری لە شەڕەکان دەکەن هاوڕێ لەگەڵ سوپاکەی ئەسەد. چەندین ئەفسەری سوپای پاسدارانیشیان وەک راوێژکاری سەربازی رەوانەی سووریا کردووە، کە هەندیک لەوانە کوژراون.
رووسیا، کە هاوپەیمانی هەرە نزیکی سووریایە لە دویا کۆتایی هاتنی جەنگی سارد، چەندین چەک و پێداویستی سەربازی جۆراو جۆری بە سووریا داوە، هەروەک لە ناوەندە نێودەوڵەتییەکانیش سووریا لە هەر بڕیارێکی وڵاتانی رۆژئاوا پاراستووە. بەڵام لەگەڵ ئەوەش نەیتوانیووە رێگری بکات لە هاوکاریکردنی چەکدرانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا، لەلایەن دژەکانی ئەسەد لە ناوچەکە، کە بوونەتە هۆکارێک بۆ کەمکردنەوەی دەسەڵاتەکانی ئەسەد بۆ بۆ یەک لەسەر پێنجی خاکی سووریا، بەهۆی شەڕی بەردەوام کە چوار ساڵە سەری هەڵداوە و بەپێی پێشبینییەکان نزیکەی 250 هەزار کەس بوونەتە قوربانی.
بەرپرسێکی باڵای یەکێک لە وڵاتانی ناوچەکە، کە پەیوەندیدارە بە کاروبارە ئەمنییەکانی ناوچەکە دەڵێت، کە بڕیارە هاوبەشەکەی رووسیا و ئێران بۆ دەستختنی زیاتر بۆ ناوخۆی کاروباری سووریا، لە کۆبوونەوەی نێوان سیرگی لاڤرۆڤی، وەزیری دەرەوەی رووسیا و و رابەری باڵای کۆماری ئیسلام بەر لە چەند مانگێک بڕیاری لێدراوە. زیاتر دەڵێت ”قاسم سولێمانی کە لەلایەن رابەری ئێرانییەوە دیاریکراوە وەک نوێنەری ئێران لە ئۆپەراسیۆنەکە، بۆ گفتوگۆکردن لەسەر وردەکارییەکان سەردانی مۆسکۆی کردووە، هەر لەو کاتیشەوە چەندین جار سەردانی دیمەشقی کردووە“.
حکومەتی رووسیا رایگەیاند، کە بەشداریکرندی لە شەڕی سووریا، لە ئەنجامی وەڵامدانەوەی داواکارییەکی ئەسەد بووە، لە تەموزی رابردوو، کە باسی لەو کێشانە کردبووەوە کە رووبەڕووی سوپاکەی دەبێتەوە، لە داواکارییەش بە راشکاوی گوتبووی کە سوپاکەی دووچاری کەمی هێزی مرۆیی بووەتەوە.
بەرپرسێکی دیاری ناوچەکەش بە رۆیتەرزی گوتووە، کە خامەنەیی نێردەیەکی تایبەتی پلە باڵای ناردووەتە مۆسکۆ بۆ ئەنجامدانی دیار لەگەل ڤلادیمێر پوتینی سەرۆکی رووسیا، پوتینیش گوتوویەتی ”باشە دەچنە نێو شەڕی رووسیا، قاسم سولێمانی بنێرن. بەوشێوەیەش قاسم سولێمانی گەشتێکی بۆ مۆسکۆ کردووە بۆ روونکردنەوەی نەخشەی شانۆکە“.
فڕۆکە شەڕکەرەکانی رووسیا، هەفتەی رابروو کە لە فڕۆکەخانەی لازقییە بڵاوەیان پێکرا، دەستییان کردووە بە فراوانکردنی هێرشەکانیان لە دژی چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا. مۆسکۆ راشیگەیاندووە کە ئامانی هێرشەکانی داعشە. بەلام چەندین هێرشی ئاسمانی رووسی کراوەتە سەر چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا، کە نێو ئەو گرووپە هێرشبۆکراوانەش، ئەو گرووپانە هەن کە لەلایەن دژبەرەکانی ئەسەدەوە هاوکاری دەکرێن، بەتایبەت ئەو هێرشانەش کراونەتە سەر باژووری رۆژئاوای سووریا، کە چەکدارانی ئۆپۆزیسیۆن چەندین پێگەی گرنگ و ستراتیژیان کۆنتڕۆڵ کردووە.
ئێرانیش گەورەترین هێزی سەربازی خۆی لە سوویا بڵاوەپێکردووە، چەند سەرچاوەیەکی سەربازی بە رۆیتەرزیان گوتووە، کە بە سەدان سەربازی ئێرانی لە کۆتایی مانگی ئەیلول، بۆ بەشداریکردن لە هێرشێکی زەمینی بەرفراوان لە باکووری رۆژئاوای سووریا، گەیشتوونەتە ئەو وڵاتە.
سەرچاوەیەکی باڵای ئیقلیمی و دیاری ناوچەکەش ئاشکرای کردووە، کە نزیکەی سێ هەزار شەڕکەری حیزبوڵڵای لوبنانی، کە لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانی لێ دەکرێت، ئامادەکراون بۆ بەشداریکردن لە شەڕەکان هاوشانی سوپاکەی رژێمی سووریا.
ئەو سەرچاوانە باسیان لەوەش کردووە، کە بەپێی رێککەوتنەکە دەستخستنە ناو کاروباری سووریا لەلایەن رووسیا و ئێرانەوە هاوکات دەبێت، فڕۆکە شەڕکەرەکانی رووسیا پشتیوانی دەکەن لە ئۆپەراسیۆنە زەمینییەکانی سوپای رژێم و چەکدارە ئێرانییەکان وحیزبوڵڵاییەکان. هەر بە پێی رێککەوتنەکەش بڕیار دراوە، کە رووسیا چەکی پێشکەوتووی نوێ بداتە سوپای رژێمی سووریا و پێکهێننای ژووری ئۆپەراسیۆنی هاوبەش، کە ئەو لایەنانە و عێراقیش تیایدا بەشداربێت. یەکێک لە ژوورەکانی ئۆپەراسیۆنی هاوبەش لە دیمەشق دەبێت، ژوورەی عەمەلیاتەکەی دیکەش لە بەغدا دەبێت، کە حکومەتێکی شیعە تیایدا باڵادەستە کە لە ئێران و ئەمریکاش نزیکە.
بەرپرسێکی باڵای ناوچەکەش دەڵێت ”قاسم سولێمانی، زۆربەی کاتەکانی لە سووریایە، یان کار دەکات بۆ هێنانی هاوکاری پتر بۆ دیمەشق، دەتواندرێت قاسم سولێمانی یان لە دیداری بەشار ئەسەد ببیندرێت، یاخود لە یەکێک لە بەرەکانی شەر ببیندرێت، کە وەک سەربازێکی ئاسایی چووەتە بەرەکانی شەڕ“. وەیزری دەرەوەی سووریاش رۆژی دووشەممە رایگەیاند، کە هێرشە ئاسمانییەکانی رووسیا چەند مانگێکە پلانی بۆ داڕێژراوە.
8/10/20015
ە دیدارێكدا لەگەڵ فەرماندە و هێزە سەربازییەكانی كەرتی ئاسمانیی ئێران گوتی: “گفتوگۆ و دانوستان لەگەڵ ئەمەریكا هێڵی سوور و قەدەغە.”
