فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

55669Image1

 

دەسەڵاتدارانی گرتووخانەكانی رووسیا دژی بڕیارێكی ستالینی سەرۆكی یەكێتی سۆڤێت وەستانەوە، بەهۆی ئازادكردنی بەندكراوێكی ئەڵمانی، كە لە سەردەمی جەنگی جیهانیی دووەمەوە لە كاتێكدا تەمەنی 14 ساڵ بووە بەتۆمەتی كوشتنی كوڕی ستالین لە زیندانە.

راینهارد كونزی نازناوی دوایین زیندانیی جەنگی جیهانیی دووەمی پێدراوە، لەبەرئەوەی لەوەتای ساڵی 1945ەوە واتا 69 ساڵە لە زیندانە.

سێرگی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوەی رووسیا لەمبارەیەوە رایگەیاندووە "بەهۆی نییەت پاكییەوە حكومەتی مۆسكۆ ئامادەیە شانازی نەتەوەیی بەلاوەبنێت و سۆزو بەزەیی بەرامبەر بە راینهارد نیشانبدەن و بینێرنەوە ماڵەوە".

راینهارد لە تەمەنی 12 ساڵییەوە خراوەتە ریزی جەنگاوەرە تەمەن بچووكەكانی هیتلەر و دواتر بە تۆمەتی كوشتنی یاكۆڤ-ی كوڕی جۆزێف ستالینی سەرۆكی یەكێتی سۆڤێت دەستگیركراوە.

یاكۆڤ-ی كوڕی ستالین لە شەڕێكدا دەستگیركرابوو، بەهۆی ئەوەی باوكی (ستالین) ئامادەنەبوو بەرامبەر بە ئازادكردنی ئەفسەرێكی ئەڵمانی وەكو دیل بیگۆڕێتەوە، كوژرا و راینهاردیش كە ئەو كاتە تەمەنی تەنیا 14 ساڵ بوو بە كوشتنەكە تۆمەتباركرا و دەستگیركرا.

ستالین لەوكاتەدا بڕیاریدا ئەگەر هەموو تاوانبارانی جەنگ رزگاربكرێن، نابێت بكوژی كوڕەكەی رزگاربكرێت ‌و دەبێت هەتاوەكو كۆتایی تەمەنی لە زیندان كاری پێبكرێت.

حكومەتی دیموكراتی نوێی رووسیا بەبێ بوونی هیچ بنەمایەكی یاسایی داواكەی ستالینیان جێبەجێكردووە، بەڵام پێدەچێت ئێستا حكومەتی رووسیا بۆ كەمردنەوەی گرژییەكانی لەگەڵ ئەڵمانیا بەهۆی ئۆكراینا زیندانییەكە ئازادبكات.

زۆرێك لە شارەزایان پێیانوایە ئەم كارەی رووسیا نایانگەیەنێتە مەبەستەكەیان لەبەرئەوەی دەریدەخات، كە ئەم حكومەتە بە شێوەیەكی نایاسایی بۆ ماوەی نزیكەی 70 ساڵ هاو‌وڵاتییەكی ئەڵمانی زیندانی كردووە، ئەوەی كارەكە خراپتریش دەكات ئەوەیە ئەو هاو‌وڵاتییە تەمەنی تەنیا 14 ساڵ بووە كاتێك خراوەتە زیندانەوە.

19/07/2014

malki1422014bb

 

سەرچاوەیەكی نزیك لە نوسینگەی نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی كاربەڕێكەری عێراق رایگەیاند، ئەحمەد مالیكی و خانەوادەی مالیكی بەفڕۆكەیەكی تایبەتی سەرۆكی حكومەت عێراقیان بەرەو ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمەریكا جێهێشت.
سەرچاوەیەكیش لە دامەزراوەی دادوەری عێراق ئاشكرای كرد، بەهۆی نانەوەی ناكۆكی تائیفی لە عێراق و ئەشكەنجەدانی زیندانیانی سیاسی و هەروەها كۆمەڵكوژیی سوننەكان لەلایەن میلشیا شیعەكانەوە، رەنگە نوری مالیكی بدرێتە دادگا و سزای توندی بەسەر دا بسەپێندرێت.
لەلایەكی دیكەشەوە سەركردەیەكی عێراقی كە نەیویست ناوی ئاشكرا بكرێت بە (باسنیوز)ی راگەیاند، دوای ئەوەی هەموو لایەنە سیاسییەكانی عێراق ویلایەتی سێیەمیی نوری مالكییان رەتكردەوە، مالیکی تووشی دڵەڕاوەكێ و ترسێكی زۆر بووە و رەنگە وڵات جێ بێلێت. هاوكات سەرچاوەكە ئاماژەی بەوەشكرد خانەوادەكەی پارەیەكی زۆریان بەشێوەیەكی نهێنی گواستووەتەوە و لەلایەن حوسێن مالیكی ناسراو بە ئەبو رەحاب سەرپەرشتی كراوە. هەروەها ئەوەشی خستەڕوو كە كێشەو گرفت لە ناو نووسینگەی مالیكی هەیەو قسەكردنی توندیش لە نێوان زاوای مالیكی و تارق نەجم بەڕێوەبەری نوسینگەكەی رویداوە.

19/07/2014

MURSI 12

 

رۆژنامه‌ی‌ واشنت پۆستی‌ ئه‌مریكی‌ بڵاوی‌ كردۆته‌وه‌، تاكه‌ كه‌س بتوانێت كێشه‌ی‌ نێوان فه‌ڵه‌ستین و ئیسرائیل چاره‌سه‌ر بكاته‌ بكات ته‌نها موحه‌مه‌د مورسی‌ سه‌رۆكی‌ له‌كار لادراوی‌ میسره‌.

رۆژنامه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شكردووه‌، ئه‌وه‌ی‌ له‌ماوه‌ی‌ رابردوودا كۆمه‌ڵگه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ نه‌یتوانی‌ بكات و ده‌سته‌وه‌ستان بوو "محه‌مه‌د مورسی‌" توانی‌ ئه‌نجامی‌ بدات، له‌ماوه‌یه‌كی‌ كه‌می‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌یدا له‌ ساڵی‌ 2012دا توانی‌ شه‌ڕی‌ نێوان نێوان فه‌ڵه‌ستین و ئیسرائیل رابگرێت.

ئه‌وه‌شی‌ خستۆته‌و ڕوو، نه‌ حوسنی‌ موباره‌ك و نه‌ عه‌بدولفه‌تاح سیسی‌ له‌ ئێستاو رابردوودا نه‌یاتوانیوه‌ نێوه‌ندگیری‌ ئه‌و دوو وڵاته‌ بكه‌ن.

19/07/2014

taqenawa78

 

نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان له‌ ڕاپـۆرتێـکیدا ڕایگه‌یاند له‌ ماوه‌ی ئه‌مسـاڵدا ٥٥٧٦ که‌سی سیڤیلی عێراقی به‌هۆی توندوتیژیـیه‌کانه‌وه‌ کوژراون و ١١٦٦٥ که‌سی دیکه‌ برینداربوون.

به‌پێ ئه‌و ئامارانه‌ی ده‌نگی ئه‌مریکا بڵاویکردۆته‌وه‌ به‌ پشت به‌ستن به‌ ڕاپۆرتی نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتوه‌کان، له‌م مانگه‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان له‌ ڕاپـۆرتێـکدا بڵاویکرده‌وه‌، له‌ کۆی ٢٤٠٠ که‌س که‌ له‌ مانگی شه‌ش له‌ عێراقدا کوژران 1531 که‌سیان که‌سی سیڤیل بوون، له‌مساڵیشدا ٥٥٧٦ که‌سی سیڤیلی عێراقی به‌هۆی توندوتیژیـیه‌کانه‌وه‌ کوژراون و ١١٦٦٥ که‌سی دیکه‌ برینداربوون.

ڕاپـۆرته‌که‌ی ئه‌مڕۆ هه‌ینی به‌ به‌ڵگه‌وه‌ ده‌ڵێت ئه‌و کۆمه‌ڵه‌یه‌ی خۆیان به‌ ده‌وڵه‌تی ئیسلامی ناوده‌به‌ به‌ به‌رنامه‌ و به‌ئاشکرا یاسای نێوده‌وڵه‌تیـیان پـێشـێلکردووه‌.

له‌ڕاپۆرته‌که‌دا ده‌ڵێت" داعش که‌سانی سیڤیلیان له‌سێداره‌داوه‌ و توندوتیژی سێکسیـیان به‌رامبه‌ر ژنان و کچان ئه‌نجامداوه‌‌ و خه‌ڵکیان ڕفاندووه‌ و که‌سانی سیاسی و ئاینی و خێڵه‌کیـیان تیرۆرکردووه‌ و هه‌روه‌ها منداڵیشیان کوشـتووه‌".

پاشـان باسی له‌ پـێشـێلکاریـیه‌کانی هێزه‌کانی حکومه‌ت و کۆمه‌ڵه‌ چه‌کداره‌کانی لایه‌نگری کردووه‌، ده‌ڵێت" به‌بێ دادگایـیکردن که‌سانی ده‌سـتگیرکراویان کوشتووه‌ که‌ ئه‌مه‌ بۆخۆی تاوانی جه‌نگه‌".

نه‌ته‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان ئاماژه‌ی به‌وه‌ش کرد ڕه‌وشی خراپی ئاسایش وایکردووه‌ نه‌توانێت ڕاسته‌وخۆ چاودێری ڕووداوه‌کان بکات و لێـیان بکۆڵێته‌وه‌.

هه‌روه‌ها به‌پـێی ڕاپـۆرته‌که‌ له مانگی ڕابردووه‌وه‌ توندوتیژیـیه‌کان زیادیانکردووه‌ زیاتر له‌ ١.2 ملیۆن که‌س ئاواره‌ بوون.

19/07/2014

gazaembassdor-bb

 

بە مەبەستی ئیدانەكردنی هێرشه‌كانی ئیسرائیل بۆسه‌ر كه‌رتی غەزه‌، له‌ شاری ئیستانبوڵ خۆپیشاندان ساز كرا و هێرش كراییە سەر باڵیۆزخانەی ئیسرائیل.

بە پێی هەواڵێكی ئاژانسی(ئەنادۆڵ)كاتێك له‌به‌رده‌م بینای باڵیۆزخانه‌ی‌ ئیسرائیل له‌ ناوچه‌ی له‌ڤه‌نتی شاری ئیستانبوڵ خۆپیشاندانیكی جه‌ماوه‌ریان ساز كرد، چه‌ند كه‌سێك به‌ دیواری بالیۆزخانه‌كه‌دا هه‌ڵگه‌ڕان و چوونه‌ باخچه‌ی بیناكه‌وه‌.

خۆپیشانده‌ران به‌ به‌رد و دار شوشه‌ی په‌نجه‌ره‌ی بیناكه‌یان شكاند، له‌ به‌رامبه‌ردا هێزه‌كانی پۆلیس به‌ به‌كارهینانی گازی فرمێسكرێژ و ئاو ڕووبه‌ڕووی خۆپیشانده‌ران بوونه‌وه‌.

پاش كه‌مێك له‌ بڵاوه‌پێكردنیان، جاریكی دیكه‌ خۆپیشانده‌ران له‌به‌رده‌م بینای بالیۆزخانه‌ی ئیسرائیل كۆبوونه‌وه‌.

له‌لایه‌كی دیكه‌ ئه‌حمه‌د داودئۆغڵو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا به‌ رێگه‌ی ته‌له‌فۆن په‌یوه‌ندی به‌ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا جۆن كیری كرد و داوای لێكرد به‌زووترین كات هێرشی زه‌مینی ئیسرائیل بۆ سه‌ر كه‌رتی غه‌زه‌ بوه‌ستێنرێت.

19/07/2014

rrgk619r1982014bb

 

سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایگەیاند: "حاڵی حازر بە ھۆی ئۆپەراسیۆن و ھێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە پەیوەندی نێوان ئیسرائیل و تورکیا لە نزمترین ئاستدایە و لەمەو بەدواوەش ناکرێ ھەڵوێستی تورکیا لە بەرامبەر دەوڵەتی ئیسرائیل کە تیرۆر پەیڕەو دەکا، ھەڵوێستێکی نەرم بێ."

رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک وەزیرانی تورکیا و پاڵێوراوی پارتی داد و گەشەپێدان بۆ سەرۆكایەتی كۆماری وڵاتەكەی
وتی: ئیسرائیل پێشتر لە سنوری ئاوە نێودەوڵەتییەکاندا کردارێکی تیرۆریستی دیکەی ئەنجام دا و دوای ئەو رووداوە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کەوتە نێوان ئیسرائیل و تورکیا، ئیسرائیل داوای لێبووردنی کرد و شاھێدی ئەمەیش سەرۆکی ئەمریکا باراک ئۆبامایە و لە بواری قەرەبووکردنەوەش ھەنگاوی باش نران بەڵام لە بواری ھەڵوەشاندنەوەی گەمارۆکاندا تا ئێستا ئیسرائیل ھیچ ھەنگاوێکی نەناوە.

ئەردۆغان ئەوەشی خستەڕوو، "ئەو ھەنگاوانەی ئەمڕۆی ئیسرائیل لە راستیدا مەسەلەی سێ منداڵ نییە، ئەمە ھەموویان دروون لە راستی، چونکە ئەوەی منداڵ دەکوژێ دەوڵەتی ئیسرائیلە، پێشتریش ئەمەم لە داڤوس ئاشکرا کرد، ئەو کاتەیش لە کەناراوییەکانی غەزەدا فڕۆکەکانی ئیسرائیل منداڵی فەلەستینییان کوشتبوو."

ئەردۆغان دەڵێت: ئێمە وەکو تورکیا ھەڵوێستمان لە بەرامبەر ئیسرائیل روون و ئاشکرایە، ئێمە بۆ ئاسایی کردنەوەی پەیوەندییەکانمان سێ مەرجمان دەستنیشان کردبوو. بەڵام لەمەو بەدواوە ئاسایی کردنەوەی پەیوەندی نێوان ئیسرائیل و تورکیا ئاسان نابێ.

بەوتەی ئەردۆغان، "حاڵی حازر دەوڵەتی ئیسرائیل تیرۆر پەیڕەو دەکا و کۆمەڵکوژی دەکا و نایەوێ لە نێوان حەماس و فەتح لە فەلەستین دەوڵەتێکی یەکگرتووی نەتەوەیی دابمەزرێ و ھەر چۆن نایەوێ ئەو حکومەتە دابمەزرێ ئەوا ھەر بەو جۆرەیش پەرە بە ھێرش و ئۆپەراسیۆنەکانی دەدا. لێرەدا ئیسرائیل کارێکی دیکەیش دەکا و لە چوارچێوەی دیدار و دانوستانەکانی لەگەڵ میسردا ھەوڵ بۆ پەراویز خستنی حەماس دەدا، لێرەدا لایەنی بەرامبەر حەماس، غەزە و فەلەستینە."

19/07/2014

maclisi eran-

 

نوێنەرانی پەرلەمانی ئێران مەرجەکانی دامەزراندنی حیزبیان دەستنیشانکرد. بەپێی دەستووری ئەو وڵاتە، ئەو کەسانەی داوای دامەزراندنی حیزب دەکەن دەبێ باوەڕیان بە ویلایەتی فەقیە بسەلمێنن و نابێ پێشتر ئەندامی کاریگەری هیچ حیزب و رێکخراوێکی سیاسی بووبن کە لەلایەن دادگاوە چالاکییەکانی قەدەخەکرابێت.

ئەو مەرجە حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە بەشداریکردن لە پرۆسەی سیاسی نێو چوارچێوەی حاکمیەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران دووردەخاتەوە. ئەو حیزبانە تاوەکو ئێستا نە هیچ کات داوای مۆڵەتی فەرمی چالاکییان لە حکومەتی ئێران کردووە و نە هیچ دادگایەکیش تاوەکو ئێستا بڕیاری لەسەر هەڵوەشانەوەی ئەو حیزبانە داوە.

حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان سیستمی ویلایەتی فەقیە و حکومەتی ئایینی رەتدەکەنەوە، کە مەرجێکی سەرەکی پێدانی مۆڵەتە. ئەوان دەڵێن تەنیا بەو مەرجە ئامادەن کە لە پرۆسەی سیاسی ئێراندا بەشداربن کە حکومەت دان بە مافە نەتەوەییەکانی خەڵکی رۆژهەڵاتی کوردستان دابنێ، هەرچەندە ئەوە بە شتێکی دوور لە چاوەڕوانیان دەزانن و پێیانوایە دەرفەتی ئازادی چالاکی سیاسی لەچوارچێوەی سیستمی کۆماری ئیسلامیی ئێراندا ناڕەخسێت.

جگە لە حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بەپێی هەموارکراوی ئەو یاسایە، مۆڵەت بە بەرپرسانی باڵای سیاسی، ئیداری، ئەمنی و سەربازی حکومەتی پێشووی پاشایەتی ئێرانیش نادرێ کە حیزب دابمەزرێنن. هەروەها ئەو کەسانەی پێشتر تۆمەتی هەوڵدان بەدژی ئاسایشی نەتەوەییان لەسەر ساخببێتەوە یان لە دادگا سزای بێبەشبوون لە مافە کۆمەڵایەتییەکانیان بۆ بڕابێتەوە. دادوەر و فەرمانبەرانی دامودەزگا ئەمنی و سەربازییەکانیش لە وەرگرتنی مۆڵەتی حیزب بێبەشکراون. ئەو کەسانەش کە پێشتر کاروباری سیخوڕی یان قاچاخچێتییان کردبێ بەهیچ شێوازێک مۆڵەتی حیزبیان پێنادرێت.

یاسای پێکهێنان و چالاکی حیزبەکان بە دەنگی 143 نوێنەری پەرلەمانی ئێران پەسندکرا و 13 پەرلەمانتار دەنگیان پێنەدا. ئەو یاسایە لە لایەن ژمارەیەک چالاکڤانانی سیاسی ئێرانەوە رەخنەی لێگیراوە. ئەوان دەڵێن بەو یاسایە دەستی وەزارەتی ناوخۆ و دادگاکانی ئێران بۆ بەرتەسککردنەوەی چالاکی سیاسی ئاوەڵاکراوە.

بەپێی ئاماری وەزارەتی ناوخۆی ئێران، زیاتر لە 240 حیزبی سیاسی لەو وڵاتەدا مۆڵەتی فەرمی کارکردنیان هەیە، بەڵام زۆربەیان چالاک نین. ئەو حیزبانەش کە چالاکییان هەیە دەبێ لەچوارچێوەی بەرنامە و پلانە دیاریکراوەکاندا بجۆڵێنەوە و هەڵوێست دەرببڕن، چونکە بەگوتەی چاودێرانی سیاسی، ناڕەزایەتییەکی بچووک دەتوانێ کاریگەری گەورە لەسەر قەدەخەکران و سزادانی ئەندامەکانی هەبێت.

18/7/2014

 

mam jalal talabani1

 

بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست تۆڕی میدیایی رووداو کەوتوون، مام جەلال ، سەرۆککۆماری عێراق و سکرتێری گشتیی یەکێتی نیشتمانی کوردستان، سبەی 19/7/2014 دەهێندرێتەوە کوردستان.

 مام جەلال کە رۆژی 17/12/2012 بەهۆی جەڵتەی دڵ و مێشکەوە نەخۆشکەوت و گەیەندرایە ئەڵمانیا. تاوەکو ئێستا لەژێر چاودێریی وردی پزیشکدا بووە لە شاری بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا.  بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست تۆڕی میدیایی رووداو کەوتوون، یەکێتی نیشتمانی کوردستان ئێستا لە ئامادەکاریدایە بۆ پێشوازیکردن لە هاتنەوەی مام جەلال بۆ کوردستان. 

بەپێی هەواڵی میدیاکانی یەکێتی، نووسینگەی سەرۆکایەتیی کۆماری عێراقیش بەیاننامەیەکی بڵاوکردووەتەوە و پشتڕاستیدەکاتەوە کە تاڵەبانی سبەی دەگەڕێتەوە باشووری کوردستان. هەروەها قوباد تاڵەبانی، کوڕی مام جەلال و جێگری سەرۆکوەزیرانی حکومەتی کوردستانیش هەواڵەکەی پشتڕاستکردووەتەوە. 

18/7/2014

55531Image1

 

نزیكەی یەك ملیۆن و 500 هەزار ئەمریكی خەڵكی ویلایەتی كالیفۆرنیا داوادەكەن ویلایەتەكەیان دابەشببێ بۆ شەش هەرێمی سەربەخۆ. چاوەڕوان دەكرێت لە ساڵی 2016 هاووڵاتیانی ویلایەتی كالیفۆرنیا دەنگ لەسەر پڕۆژەی دروستكردنی ئەو شەش هەرێمە بدەن.

كالیفۆرنیا یەكێكە لە گەورەترین ویلایەتەكانی ئەمریكا و قەبارەی ئابوورییەكەی لە هی رووسیا و بەرازیل گەورەترە. ساڵی 2008 ئابووری ئەو ویلایەتەی ئەمریكا یەكسان بوو بە قەبارەی ئابووری هەموو وڵاتانی ئوسترالیا، چیك، بورما، ئەسیوپیا، ناجیریا، ئۆكراینا و پیرۆ پێكەوە. ئەوانەی كە پشتگیری لە دابەشبوونی كالیفۆرنیا دەكەن دەڵێن هەستناكەین حكومەتی كالیفۆرنیا نوێنەرایەتی هەموو ناوچەكانی كالیفۆرنیا بكات.

كالیفۆرنیا تۆزێ گەورەترە لە ئیتالیا و دانیشتوانی ناوچەكانی باشوور و ناوەڕاست و باكوور شێوازی ئابووری جیاوازیان هەیە. گۆڤاری تایمزی ئەمریكی دەڵێ ئەگەر زۆرینەی كالیفۆرنیا دەنگ بۆ جیابوونەوەشی بدات، لەوەناچێ حكومەتی فیدراڵی ئەمریكا قەبوڵی بكات. دروستكردنی ویلایەتی نوێ لە ئەمریكا لەوانەیە ناسەقامگیری دروستبكات.

ئەمریكا مێژووییەكی تاڵی هەیە لە بابەتی جیابوونەوەی ویلاتەكان. ئەمریكا پێنج ساڵ لە شەڕی ناوخۆدا بوو و نزیكەی یەك ملیۆن ئەمریكی بوونە قوربانی. 7 ویلایەتی ئەمریكا لە ساڵی 1861 سەربەخۆیی خۆیان لە ئەمریكا راگەیاند، حكومەتی فیدراڵی هێرشی سەربازی كردە سەریان و دوای 5 ساڵ و مردنی ملیۆنێك كەس، ئەو 7 ویلایەتە بەزۆر گەڕێندرانەوە ژێر دەسەڵاتی حكومەتی فیدراڵی.

18/07/2014

 

 

C5453FDSGF
له‌ به‌رنامه‌يه‌كى به‌ڵگه‌نامه‌ييدا، له‌ باره‌ى نهێنييه‌كانى سێگۆشه‌ى به‌رمۆدا، زانيارى سه‌رنجڕاكێش خراوه‌ته‌ڕوو


ڤیدیۆ

17/07/2014

barzani--m

 

ئەمڕۆ، مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ژمارەیەك كەسایەتی و سیاسەتمەدار و پارلەمانتاری عێراقی كرد.


لە دیدارێكدا شاندی میوان سوپاسی سەرۆك بارزانیان كرد بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و وێڕای ئاماژەدان بە ڕۆڵی سەرۆك بارزانی لە خەبات دژی دیكتاتۆرییەت و بنیاتنانی عێراقی نوێ و پڕۆسەی دیموكراسی و دەستووریی عێراق هیوایان خواست كە ئەو سەردانەیان ببێتە هۆی ڕەواندنەوەی ئەو گومانانەی كە بەهۆی شێواندنی ڕاستیەكان و شەڕی ڕاگەیاندن لەنێوان هەرێم و بەغدا هاتووەتە كایەوە.


شاندی میوان نیگەرانیی قووڵی خۆیشی نیشاندا بەرانبەر بارودۆخی ئەمنی و سیاسیی عێراق و هەروەها دروستبوونی هەڕەشەی جددی كە ژیانی برایانەی پێكهاتەكانی عێراقی كردۆتە ئامانج.


لەم دانیشتنەدا زۆر ڕاشكاوانە قسە لەبارەی هۆكاری قەیرانی چەندساڵەی عێراق و ڕووداوەكانی موسڵ و كەمتەرخەمیی دەستەڵاتدارانی بەغدا و ئیدارەدانی هەڵەی كاروباری سیاسی و هەروەها پێویستیی گۆڕانكاری لە پڕۆسەی سیاسیی عێراقدا كرا و سەركۆنەی ئەم هەوڵانەیش كرا كە كار لەسەر گومڕاكردن و بەلاڕێدابردنی ڕای گشتیی عێراق دەكەن كە بووەتە هۆی دروستبوونی درز لەنێو پێكهاتە ڕەسەنەكانی عێراق و بە پێویست زانرا كە هەموو لایەك كار لەسەر دەرخستنی ڕاستییەكان و وەستانەوە لەدژی دەمارگیریی نەتەوەیی و تاییفەیی بكەن.

17/07/2014

mailiki-refsenja

 

سەرۆك كۆماری پێشوتری كۆماری ئیسلامی ئێران رایدەگەێنێت، نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی بەوە تۆمەتبار دەكات كە ئەو بۆتە هۆی ئەوەی داعش پەرەبسێنێت.


هاشمی رەفسەنجانی سەرۆك كۆماری پێشووتری ئێران لەسەر پێگە تایبەتەیەكەی خۆی نوسیوویەتی" پرۆسەی سیاسی لە عیراقدا بە رێكەوتنی ئەمریكا و ئێران بووە، كاتێك پۆستەكانی عیراقیان دابەشكردووە بەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار بۆ كوردەكان و سوننە ئەنجومەنی نوێنەران و سەرۆك وەزیرانی عیراقیش بۆ شیعەكان دەبێت."


لە درێژەی قسەكانیدا دەڵێت" بەڵام ئەمرۆ توندڕەوەكان لەسەر خاكی عیراق هەڕەشە لەسەرجەم ئەو دەستكەوتانە دەكەن كە بەدەستهاتوون."


رەفسەنجانی نایشارێتەوە كە" سوپای عیراق سەركەوتنی بەدەستنەهێناوە، لەبەر ئەوەی خەڵكی دڵیان لەگەڵ حكومەتدا نییە، بەڵام داعش كودەتایەكی گەورەیە بۆ نانەوەی دووبەرەكی لە ناوچەكەدا."


لە كۆتایدا هاشم رەفسەنجانی بۆ یەكەمینجارە كە نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عیراق تۆمەتبار دەكات بەوەی لە لایەن خەڵكیەوە نەخوازراوە و ئەوەی لە عیراقدا روودەدات بەرپرسیاریەتیەكەی لە ئەستۆی مالیكیدایە.

17/07/2014

iranarebstan

 

واشنتۆن: چه‌ند به‌رپرسێكی نێوده‌وڵه‌تی پێیان وایه‌ كه‌ مه‌ترسی‌ داعش له‌ ناوچه‌ی‌ خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست پێده‌چێت سعودیه‌ و ئێران له‌یه‌كتر نزیك بكاته‌وه‌.

رۆژنامه‌ی‌ وۆڵ سترییت جۆرناڵی‌ ئه‌مریكی له‌زاری‌ چه‌ند به‌رپرسێكی خۆرئاوایی و، ناوچه‌ی‌ خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كردووه‌، زیادبوونی مه‌ترسی داعش پێده‌چێت هۆكارێك بێت بۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی سعودیه‌ و ئێران له‌م ناوچه‌یه‌دا و هه‌روه‌ها هێوركردنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌ردوولا.

له‌درێژه‌ی‌ هه‌واڵه‌كه‌یدا، رۆژنامه‌كه‌ ئاشكرایكردووه‌" له‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ سعودیه‌ له‌ ماوه‌ی‌ رابردوودا هانی سه‌رۆك هۆزه‌ سوننییه‌كانی عێراقی ده‌دا بۆ دژایه‌تیكردنی حكومه‌تی‌ مالیكی، له‌ ئێستادا داوا له‌و هۆزانه‌ ده‌كات رووبه‌رووی‌ تیرۆری‌ رێكخراوی‌ توندڕه‌وی‌ داعش ببنه‌وه‌."

باسیله‌وه‌كردووه‌، پێكهێنانی حكومه‌تێكی‌ عێراقی نوێ به‌ به‌شداریكردنی راسته‌قینه‌ی‌ سوننه‌كان له‌وانه‌یه‌ جۆرێك له‌رێكه‌وتن له‌نێوان هه‌ردوو حكومه‌تی‌ سعودیه‌ و ئێران دروست بكات، به‌مه‌به‌ستی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی‌ داعش و ته‌شه‌نه‌كردنی له‌ عێراق.

16/07/2014

karkouok

 

کەرکووک، شاری ململانێکان، خاکی پیرۆز بە لای کورد و هێڵی سوور لای عەرەب، خاکێکی دەوڵەمەند بە سەرچاوە سرووشتییەکان و بەگوتەی خەڵکەکەی بێ خێر بۆ کەرکووکییەکان. بەدرێژایی مێژووی دەوڵەتی عێراقیش سەرەڕای نەبوونی سوودی ئابووری، دانیشتووانە کوردەکەی دووچاری راگواستن و تەعریب بوونەتەوە.

چەند رۆژێك دوای ئەوەی شاری کەرکووک بۆ یەکەمجار لەلایەن هێزەکانی پێشمەرگە لە بەهاری ساڵی 1991 کۆنتڕۆڵکرا، هێزەکانی رژێمی بەعس کۆنتڕۆڵی شارەکەیان کردەوە، بەهۆیەوە بەهەزاران هاونیشتمانی کورد ئاوارەی پارێزگەکانی هەولێر و سلێمانی بوون. دانانی هێڵی دژەفڕین و دامەزراندنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و جێگیربوونی ئارامی و ئاسایش و رەخسانی هەلی کار لەو بەشەی کوردستان، وایکرد کە کەرکووکییەکانی نیشتەجێی هەولێر و سلێمانی نەگەڕێنەوە شارەکەیان.

دوای رووخانی بەعس لە ساڵی 2003، پێشمەرگە بۆ جاری دووەم چووە ناو کەرکووکەوە، بەڵام ئەمجارە بە پێچەوانەی جاری پێشوو، کۆچی پێچەوانە دەستیپێکرد و زۆرینەی ئاوارە کەرکووکییەکانی نیشتەجێی هەولێر و سلێمانی گەڕانەوە زێدی خۆیان و جگە لەشار زۆربەی گوندە چۆڵکراوەکانیش ئاوەدانکرانەوە.

کێشە و ململانێیکانی هەولێر و بەغدا بەتایبەت لەسەر ماددەی 140 و نادیاربوونی چارەنووسی ناوچە دابڕاوەکان و هەڵواسراوییان لەنێوان دوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و عێراق، وایکرد کە گەڕانەوەی راگوێزراوەکان بۆ کەرکووک بووەستێت و هەندێکیان لە هەولێر و سلێمانییەوە هیوا بۆ باشتربوونی دۆخی کرکووک بخوازن.

دوای رووداوەکانی 10ی حوزەیرانی 20014 و کۆنتڕۆڵکردنی تەواوی کەرکووک و ناوچەکانی دیکە لەلایەن هێزی پێشمەرگەوە، گشتپرسی بووەتە ئامانجێک بۆ یەکلاکردنەوەی چارەنووسی ئەو ناوچانە. ئەگەر گشتپرسییەکەی باشووری کوردستان ئەنجامبدرێت، ئەوکاتە یەک دەنگیش بۆ چارەنووسی ئەو شارە کاریگەر دەبێت و رەنگە کەرکووک ببێتە دەوڵەمەندترین پارێزگای کوردستان و، کوردستانیش لەڕووی یەدەگی نەوتەوە پێش عێراق بکەوێت و ببێتە یەکێك لە سەرەکیترین وڵاتانی بەرهەمهێنەری نەوت.

16/07/2014

 

 

VCX957434

 

وەزیری دەرەوەی تورکیا رایگەیاند، تا پێویست بکا لەگەڵ عێراقدان، یان ئەگەر هەر نەشبوو، لەگەڵ ئەو هەرێمەی موسڵی کۆنیش لە خۆدەگرێ بە کەرکوک و هەولێر و موسڵەوە، لە پەیوەندیەکی نزیکادا دەبن.

وەزیری دەرەوەی تورکیا ئەحمەد داودئۆغڵو لەبارەی عێراقەوە، تیشکی خستە سەر ئەوەی کە لە ماوەیەکی نزیکدا سەرۆکی تازە هەڵبژێردراوی پەرلەمانی عێراق سەلیم جبوری سەردانی تورکیا دەکات.

ئه‌و نه‌يشارده‌وه‌، کە سەرەتا هەموو هەوڵەکان بەو ئاڕاستەیەدابوون کە سەرۆکی پێشووی پەرلەمان ئوسامە نوجێفی بەردەوام بێ لەسەر کارەکەی، بەڵام دوای راوێژکردن بە تورکیا و بە مەبەستی دەستبەرداربوونی نوری مالکی لە پۆستەکەی، هاوکات ناوبراویش دەستبەرداری پۆستەکەی بووە.

داودئۆغڵو لە میانی بەشداریکردنی لە بەرنامەیەکی تەلەفیزیۆنیدا، باسی لە پرسە هەنووکەییەکانى عێراق کرد و هه‌ڵوێستى وڵاته‌كه‌ى له‌ باره‌يانه‌وه‌ خسته‌ڕوو.

لەبارەی یەکپارچەیی خاکی عێراقەوە، داودئۆغڵو تورکیای بە ناوچەیەک ناوبرد کە دیواری چواردەوری بە خراپی چنراوە و رایگەیاند، ناوبەناو دەبێ بە چەندین هەڵمەتی ئاشتیخوازانە ئەو دیوارە چاک بکرێتەوە.

لەوبارەیەوە وتی: "بۆ ئێمە تا پێویست بکا لەگەڵ عێراقداين، یان ئەگەر هەر نەشبوو، لەگەڵ ئەو هەرێمەی موسڵی کۆنیش لە خۆدەگرێ بە کەرکوک و هەولێر و موسڵەوە، لە پەیوەندییەکی نزیکدا دەبین، کە ئەمە بەرپرسیارێتییەکی مێژوویی ئێمەیە".

وتیشی: "گرنگ ئەوەیە چارەسەرێک بێتە ئاراوە، کە عێراق مافی گەلانی خۆی دابین بکا، لە ناوخۆ و لە دەرەوەی عێراقیش نابێ کەس پەیوەندی نێوان تورکیا و هەرێمی کوردی یان ئەو پەیوەندییەی لە موسڵ دروست بووە، بە هەڕەشە بۆسەر خۆیانی بزانن".

وەزیری دەرەوەی تورکیا ئەحمەد داودئۆغڵو لەبارەی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆسەر غەززە رایگەیاند، کە ئەو وڵاتە لەو رێگەیەوە دەیەوێ چاوترسێنی لایەنی بەرامبەر بکا و ناوبەناو ئەو ژێرخانەی بە ماوەیەکی کەم و بە شێوەیەکی گران هاتووەتە ئاراوە، بیڕوخێنێ و هاوکات بە سیاسەتێکی ئیسرائیلی وەسف کرد، بۆ "بەجولەکەکردنی" ناوچەکان.

وەزیرەی دەرەوەی تورکیا هێرشەکانی ئیسرائیلی بۆسەر غەززەی بە "تاوانێکی نامرۆڤانە" وەسف کرد و ئاماژەی بەوەدا کە ئەو هێرشانە بە هیج شێوەیەک لەباری یاسای نێودەوڵەتییەوە کارێکی یاسایی نییە.

داودئۆغڵو ئیسرائیلی بە دەوڵەتێکی بەرژەوەندیخواز لەقەڵەم دا کە لە ئێستادا "لاوازبوونی وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە هەل دەزانێ بۆ سەرلەنوێ سزادانی گەلی فەلەستین".

وەزیری دەرەوەی تورکیا باسی لەوە کرد کە هیچ لایەک ناتوانێ رێگر بێ لە ئیرادەی گەلی فەلەستین بۆ دروستبوونی دەوڵەت، بەتایبەت هۆشداری دایە ئیسرائیل و وتی: "ئیسرائیل ئەگەر پێێوایە بەهۆی ئەو خەباتە ناوخۆییەی لە رۆژهەڵاتی ناوه‌ڕاستدا هەیە، دەیەوێ سوودێک وەربگرێ و لە رێی پاکتاوی گەلی فەلەستینەوە بڵێ کۆتایی بە حەماس دێنم و ئیدارەیەکی نزیک لە خۆی دروستبکا، ئەوە دەکەوێتە گەورەترین هەڵەوە و خۆی هەڵدەخەڵەتێنێ".

داودئۆغڵو وتەکانی سەرۆک وەزیرانی تورکیا رەجەب تەیب ئەردۆغانی بیرهێنایەوە کە لە کۆبوونەوەی لەگەڵ باڵیۆزاندا رەخنەی سەبارەت بە "پێکهاتەی هاوتەریب" گورتبوو و مانشێتی زۆرێک لە رۆژنامەکانی بیرهێنایەوە و وتی : "لە بری ئەوەی وتە دوور و درێژەکانی ئەردۆغان لەسەر پاراستنی فەلەستین زیاتر گرنگی پێ بدەن، هاتوون چواندنی هیتلەریان بە پەرلەمانتارێکی ئیسرائیلی کردووەتە مانشێت". ئەوەشی بە پەیامێک بۆ یەکێک لە لایەنەکان وەسف کرد.

داودئۆغڵو دڵنیایی دایە هەموو لایەک کە رووبەڕووبوونەوەی "پێکهاتەی هاوتەریب" کارێک نییە دژی هیچ رێکخراوێکی کۆمەڵگەی مەدەنی بێ، بەڵکو بە "رووبەڕووبوونەوەی ئەو گروپە چەتەگەرییەی" وەسف کرد کە هەوڵ دەدا لە رێی سکاڵاکردن لە دژی حکومەتی تورکیا لە ناوەندەکانی جیهاندا، تورکیا بێ هه‌ژموون بکات.

سه‌رچاوه‌: ئه‌نادۆڵۆ

17/07/2014

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان