فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

54906Image1

چەکدارانی داعش، 10 کوردی شەبەک دەڕفێنن و 52 ماڵی عەرەب لە شوێنی ماڵە کوردەکان نیشتەجێ دەکەن. سەعید مەموزینی، بەرپرسی راگەیاندنی لقی 14ـی موسڵی پارتی دیموکراتی کوردستان بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، ئەمڕۆ چەکدارانی داعش لە ناحیەی گۆگ جەلیلی شاری موسڵ، 10 هاووڵاتی کوردی شەبەکیان رفاندووە. بەپێی زانیارییەکان، ژمارە ئەو کوردە شەبەکانەی لە دوای رووداوەکانی موسڵ رفێنراون، ژمارەیان گەیشتە 105 کەس، کە 7ـیان کوژراون. هاوکات سەعید مەموزینی راشیگەیاند، چەکدارانی داعش 52 ماڵی عەرەبیان لە دیالەوە هێناوەتە گوندی عومەرکانی سەر بە ناحیەی نەمروود و لە شوێنی کوردانی شەبەک نیشتەجێیان کردون. مەموزینی ئاماژەی بەوەشکرد، کە رۆژانە فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان بە ئاسمانی شاری موسڵ دەسووڕێنەوە، کە گومان دەکرێت ئەو فڕۆکانە ئەمریکی بن.

13/07/2014

54767Image1

دوای ئەوەی دادگایەكی سویسرا دوو برای كوردی سزا دا، بە تاوانی پەیوەندیان بە گروپێكی تووندڕەو، ئێستا حكومەتی ئەڵمانیاش سەرقاڵی لێكۆڵینەوەیە لە دۆسیەیەكی هاوشێوە.

رۆژی 2/5/2014 دادگایەكی سویسرا دوو برای كوردی نیشتەجێی ئەو وڵاتەی  بە ناوی (م.م.ئ) تەمەن 35 ساڵ، بە سێ ساڵ و (ك.م.ئ) بە دوو ساڵ بەندكردن سزا دا، دوای ئەوەی بەڵگەكان دەریخست ئەو دوو برایە پەیوەندیان بە رێكخراوی ئەنسارولئیسلام هەبووە و هەوڵی بوژانەوەی ئەو رێكخراوەیان داوە لە ئەوروپا.

بەپێی راپۆرتی رۆژنامەكانی سویسرا لەوانەش رۆژنامەیNeue Züricher Zeitung (NZZ) و  Tages-Anzeiger ئەو دوو برایە لە ساڵی 2007ەوە لە شاری بازلی سویسرا نیشتەجێن.

بەرپرسانی ئەمنی گومانیان لە سەنتەرێك كرد  بەناوی (Zentrum Didi Nwe Auslandsabteilung) لە شاری بازل. كە لقێك بێت  لە رێكخراوی ئەلقاعیدە، بۆیە دادگای فیدراڵی سویسرا دۆسیەیەكی لە دژی ئەو دوو برایە كردەوە، كە كاریان لەو سەنتەرە دەكرد.

بەپێی دۆسیەیەكی 121 لاپەڕەیی كۆمەڵەكانی  "Auslandsabteilung"، واتە "لقی دەرەوەی وڵات" لە ساڵی 2003 لەلایەن ئەو پەنابەرانەی كە لە بەریتانیا، یۆنان، نەرویژ، فەڕەنسا، سوێد و سویسرا دەژین دامەزرێنراوە. پەیوەندی لەنێوان ئەندامانیشدا زیاتر لەرێی ئینتەرنێتەوە بووە.

بەپێی راپۆرتێكی رۆژنامەی  (NZZ) سەرۆكی "لقی دەرەوەی وڵات" مەلا كرێكارە، كە خەڵكی باشووری كوردستانە و ئێستا لە نەرویژ لە زیندانە.

 مەلا كرێكار 57 ساڵ، لە ساڵی 2001 رێكخراوێكی تووندڕەوی بەناوی ئەنسارولئیسلام دامەزراندووە كە ماوەیەك لە باشووری كوردستان چالاكی بووە. دواتر ئەم رێكخراوە خرایە لیستی رێكخراوە تیرۆری یەكێتی ئەوروپا، نەتەوە یەكگرتووەكان، ئەمریكا و سویسراش. دوای چەندین چالاكی نامرۆڤانەی ئەم رێكخراوە لە هەڵەبجە و كوشتنی چەند كەسێك، لەلایەن هێزەكانی ئەمریكا و یەكێتی نیشتمانی كوردستانەوە لەناوبرا.

بەپێی دۆسیەكە، كە كۆپی دەست رۆژنامەكانی سویسرا كەوتووە، تۆمەتی ئەو دووبرایە دووبارە دامەزراندنەوەی  ئەنسارولئیسلام بوو لە ئەوروپا. بەگشتی لەسەر 9 ماڵپەڕی نزیك لەم رێكخراوە پەیام، وێنە و ڤیدیۆی سەرۆك و چالاكییەكانی ئەلقاعیدە بڵاودەكرانەوە. بەهۆی ئەم بەڵگانە و چەند بەڵگەیەكی دیكە دادگای فیدراڵی سویسرا ئەو دوو برایەی سزا دا.

ئەڵمانیاش خەریكی لێكۆڵینەوەیە

دوای سزادانی ئەو دوو برایە لەلایەن دادگای فیدراڵی سویسرا، رۆژنامەكانی ئەم وڵاتە ئاشكرایان كرد كە حكومەتی ئەڵمانیاش سەرقاڵی لێكۆڵینەوەیە لەو گروپەی تێوەگلاون لە دۆسیەی  "لقی دەرەوەی وڵات".

بەپێی زانیارییەكانی رۆژنامەی زۆنتاگ تسایتونگی سویسری، داواكاری گشتی شاری كارلسروەی ئەڵمانیا لێكۆڵینەوە دەكات لەگەڵ دوو ئەندامی ئەو گرووپەی بازل. بەڵام تاوەكو ئێستا دیارنییە كە ئایا ئەو لێكۆڵینەوەیە لەگەڵ ئەو دوو برایەیە یانیش لەسەر دوو كەسی دیكەی هەمان گرووپی بازلە.

داواكاری گشتی ئەڵمانیا نەك تەنیا تۆمەتی ئەنجامدانی پڕوپاگەندە بۆ رێكخراوێكی تیرۆرستی لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت داوەتە پاڵ ئەو دوو كەسە. بەڵكو تۆمەتباریان دەكات بە "پەیداكردنی ئەندامی تازە و پارە بۆ رێكخراوەكە. هەروەها كاری راگەیاندنیش بۆ هەمان رێكخراو دەكەن". ئەوە بەپێی زانیارییەكانی ماركوس كۆیلەر، گوتەبێژی داواكاری گشتی كارلسروە بۆ رۆژنامەی زۆنتاگس تسایتونگ.

بەپێی زانیارییەكانی داواكاری گشتی، هەردوو برای كوردی نیشتەجێی شاری بازلی سویسرا "ئەندامی رێكخراوی تیرۆرستی چالاكی نێودەوڵەتی رەوتی شاخن". هەردوو براكە لە ژێر چەتری (Auslandsabteilung) واتە (لقی دەرەوەی وڵات) كاریان بۆ رێكخراوی (رەوتی شاخ) كردووە.

12/07/2014

54790Image1

ئێوارەی 12-7-2014 هەزاران کەس لە ناوەندی شاری وان کۆبوونەوە بۆ پشتگیریی لە هاونیشتمانیانی رۆژئاوای کوردستان لە کۆبانی، کە رووبەڕووی هێرشی چەکدارانی رێکخراوی داعش بوونەتەوە.

 موسا ئیتاح، بەرپرسی مەڵبەندی وان-ی پارتی هەرێمە دیموکراتییەکان DBP کە لە رێپێوانەکەدا بەشداربوو، گوتی: "19 ی تەمموز ساڵیادی راپەڕینی کۆبانییە و داعش دەیەوێت لەو رۆژەدا ئەو شارە کۆنترۆڵ بکات و شەرەفی کورد بخاتە ژێر پێوە". بەڵام ئیتاح پێی وابوو "کۆبانی قەڵای شۆڕشی کوردە لە رۆژئاوای کوردستان و بە هیچ شێوەیەک ناکەوێت".

دواتر بەشێک لە بەشداربووانی رێپێوانەکە روویان کردە شەقامێکی سەرەکی لە وان و هاتووچۆیان راگرت. لە بەرامبەردا هێزەکانی پۆلیس بە بەکارهێنانی ئاو و گازی فرمێسکڕێژ هەوڵی بڵاوەپێکردنیانی دا.

زیاتر لە هەفتەیەکە چەکدارانی داعش هێرشی چڕوپڕیان دەستپێکردووە بۆ سەر کۆبانێ و هەتا ئێستا چەند گوندێکی دەوروبەری ئەو شارەشیان کۆنترۆڵکردووە.

13/07/2014

54736Image1

گوتارخوێنی رۆژی هەینی شاری پاوە لە پارێزگای کرماشانی رۆژهەڵاتی کوردستان رایگەیاند "بەپێی ئەو بەراوردانەی کە کراون داهاتی کانی بڵ لە داهاتی نەوتی کەرکووک زۆرترە و دەبێت لە هەر رێگایەکەوە بێت رێگە نەدەین  لەناوبچێت".

مەلا قادر قادری، گوتارخوێنی رۆژی هەینی شاری پاوە لە کۆبوونەوەی لەگەڵ بەڕێوەبەری ژینگەپارێزی کرماشان رایگەیاند  "بە پێی ئەو قسانەی کە لەسەر گرنگی کانی بڵ کراون، بازرگانانی ئەبوزەبی و دوبەی لەگەڵ خاوەنی ئاوی کانزایی بڵ قسەیان کردووە و خوازیاری ئەوەبوون کە بە مۆڵەتی بەرپرسانی وڵات، ئاوی ئەو کانییە بە ئیجارە لە رێگەی عێراق و موسڵەوە ببەن بۆ دوبەی".

قادر قادری جەختیکردەوە کە ئەو کانییە دەبێت بە هەر شێوەیەک بێت لە هەجیج بمێنێتەوە و رێگە بگیرێت لە لەناوبردنی بە مەبەستی دروستکردنی بەنداو بە هۆی ئەوەی داهاتی ئەو کانییە لە نەوتی کەرکووک زیاترە.

کانی بڵ یەکێکە لە شوێنە سەرنجڕاکێشەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان. کانییەک کە لە دڵی شاخەکانی شاهۆوە دێتەدەرو بە کورتترین رووباری جیهان ناوبانگی دەرکردووە کە درێژیەكەی 15 مەترە. یەکێکە لە پاکترین ئاوەکانی خواردنەوەی جیهان.

کانی بڵ له‌ ئه‌نجامی به‌ستنی به‌نداوی داریان ده‌خرێته‌ ژێر ئاو و نوقم ده‌بێت، له‌ حاڵێکدا که‌ ئه‌م کانییه‌ توانای دابینکردنی ئاوی خواردنه‌وه‌ی دوو میلیۆن که‌سی هه‌یه‌.

12/07/2014

images

بزووتنەوەی حەماسی فەلەستنی چەند مووشەكێكی  جۆری G80 ئاراستەی تەلئەبیبی پایتەختی ئیسرائیل دەكات و بۆ یەكەمجاریشە مووشەكەكان بگەنە ئەو شوێنە.

ئێستا لە تەلئەبیب زەنگی ئاگاداركردنەوە لێدراوە و بزووتنەوەی حەماسیش هەڕەشەی ئەوەدەكات كە ئەمشەو تەلئەبیب مووشەكباران بكات.

چەند رۆژێكە گرژی و ئاڵۆزی و هێرشی مووشەكی و ئاسمانی لە نێوان سوپای ئیسرائیل و هێزەكانی بزووتنەوەی حەماس بەردەوامە، بە پێی ئامارێكی وەزارەتی تەندروستی كەرتی غەززەش لە ماوەی هەفتەیەكی گرژییەكاندا تاوەكو ئێستا ژمارەی قوربانییەكانیان گەیشتووەتە 120 كوژراو و 920 بریندار.

ئیسرائیل و فەڵەستین بەردەوامن لە تۆمەتباركردنی یەكتری و ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەكگرتووەكانیش بەردەوامە لە گفتوگۆكردن لەبارەی دۆزینەوەی چارەسەرێك بۆ گرژییەكانی نێوان ئەو دوولایەنە و راگرتنی هێرشەكانی سەر یەكتر. 

12/07/2014

 

54599Image1

حوسێن دەهاشی، كە دەرهێنەرێكی ئێرانییە و ئێستاش لێكۆڵەرەوەیە لە سەنتەری پلاندانانی سەر بە كۆماری ئیسلامیی ئێران، لە ئەكاونتی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبووك بابەتێكی دەربارەی ساختەكردنی فیلمی " ریسالە" لەلایەن تەلەفزیۆنی ئێرانەوە نووسیوە.

بەپێی وتارەكەی حوسێن ناوی پاڵەوانانی فیلمەكە ساختەیان تێدا كراوە و بە ناوی دیكە گۆڕدراون و هەندێك گرتە و رستە لادراون ‌و هەندێكیشی بۆ زیادكراوە لەكاتێكدا بۆ زمانی فارسی وەرگێڕدراوە بۆئەوەی لەگەڵ بیروباوەڕی شیعەكان بگونجێت.

ناوی ئەبوبەكری سدیق لابراوە

یەكەم گرتەی ساختەكراو ئەوەیە كاتێك لە فیلمەكەدا ئەبوتاڵیب لە زەید دەربارەی ئەو كەسانە پرسیاردەكات، كە زانیویانە پێغەمبەر لەسەر لوتكەی چیاكە سرووشی بۆ هاتووە، زەیدیش لە ڤێرژنە فارسییە دۆبلاژكراوەكەدا دەڵێت " ژنەكەی خەدیجە و كوڕەكەت عەلی". ئەمەش لەكاتێكدایە لە ڤێرژنە عەرەبییەكە و راستییەكەی، زەید دەڵێ "خەدیجە و عەلی و ئەبوبەكری هاوڕێی"، بەڵام ئێرانییەكان ناوی ئەبوبەكریان بڕیوە لە كاتی دۆبلاژكردنەكەدا.

لە گرتەیەكی دیكەدا، كە تێیدا عەلی كوڕی ئەبی تاڵیب لەسەر جێگای پێغەمبەر (د.خ) دەخەوێت هەندێك دەستەواژە بۆ پیاهەڵدانی عەلی زیادكراوە، كە لە ڤێرژنە عەرەبی و ئینگلیزییەكەی فیلمەكەدا بوونیان نییە.

ناوی عومەری كوڕی خەتاب سڕدراوەتەوە

لەو گرتەیەدا، كە تێیدا دوای تەواوبوونی بنیادنانی مزگەوتی پێغەمبەر لە شاری مەدینە حەمزەی كوڕی عەبدولموتەڵیب دەڵێت "مزگەوتەكە لە شتێكی كەمە بۆ ئەوەی وایلێبكات خەڵك بەدەوری كۆببنەوە"، لە وەڵامدا لە گرتە دۆبلاژكراوەكەدا عەماری كوڕی یاس دەڵێت "دەنگی مسوڵمان دەبێتە هۆی رێگەدان بە نوێژكردن .. وەك چۆن عەلی كوڕی ئەبوتاڵیب بۆ یەكەمجار لە كەعبە بانگی دا"، كەچی لە راستیدا عەماری كوڕی یاس دەڵێت "دەنگی مسوڵمان دەبێتە هۆی رێگەدان بە نوێژكردن، وەك چۆن عومەری كوڕی خەتاب و ژمارەیەك لە مسوڵمانان ئاماژەیان پێداوە".

جارێكی دیكە ناوی ئەبوبەكر سڕدراوەتەوە 

لە چوارەم گرتەدا دووبارە ناوی ئەبوبەكر دەسڕدرێتەوە لەكاتێكدا عەبدوڵڵای كوڕی ئەبوسروور بە موهاجیرەكان دەڵێت، كە قورەیشییەكان چیان لە موڵك و ماڵیان كردووە لە مەككە، عەبدوڵڵا لە فیلمە دۆبلاژەكە دەڵێت "دوكانی  هاوەڵانی پێغەمبەریان فرۆشتووە، ئەوەی هەتانبوو فرۆشتوویانە". لە كاتێكدا سكرێپتە راستییەكەی ئەوەیە " دوكانەكەی ئەبوبەكر فرۆشراوە. تەنانەت ماڵەكەی پێغەمبەریش لەمە رزگاری نەبووە". واتا لێرەشدا دووبارە ناوی ئەبوبەكر سڕدراوەتەوە و لە شوێنیدا ناوی "هاوەڵانی پێغەمبەر" بەكارهاتووە. 

ئێرانییەكان بەهۆی زانینی راسیتییەكان تو‌وڕەبوون 

چالاكوانە ئێرانییەكان ئەم ساختەكردنە بۆ ئەو عەقڵیەتە تایەفگەریە  دەگەڕێننەوە، كە ئەو كەسانەی لە تەلەفزیۆنی ئێرانی كاردەكەن هەیانە و بە‌وهۆیەوەش ئامادەن مێژوو لە فیلمە سینەماییەكانیش بگۆڕن.

هەندێكی دیكە ئەم كارە بە كارێكی "نا ئەخلاقی" وەسف دەكەن و داوا لە تەلەفزیۆنی ئێرانی دەكەن ئەگەر بە فیلمی "ریسالە" رازی نییە با بەپێی وتە و بیروباوەڕی شیعەكان فیلمێك دەربهێنێت نەوەك ساختەی بكات

12/07/2014

 

 

54608Image1

ئاژانسی نێودەوڵەتی وزە ئەمڕۆ هەینی لە دوایین راپۆرتی مانگانەی خۆی، كە تایبەتە بە جموجۆڵی وزە لە مانگی حوزەیران لە جیهاندا، تێیدا ئاماژەی بەوەكردووە ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی باشووری كوردستان بە رێژەی لەسەدا 50 زیادیكردووە.

ئاژانسی نێودەوڵەتی وزە لە راپۆرتی مانگانەی خۆی رایگەیاندووە لەگەڵ ئەوەی دۆخی ئەمنی عێراق زۆر بەرەو ئاڵۆزی دەچێت، بەتایبەت لە ناوچەكانی باكو‌وری عێراق، ئەمە جگە لەوەی بەهۆی كێشەی تەكنیكییەوە بەرهەمی نەوتی باكو‌وری عێراق وەستاوە، بەڵام بەرهەمی نەوتی كوردستان بە رێژەی لەسەدا 50 زیاد بووە.

بەپێی ئاژانسەكە، لە مانگی حوزەیران بەرهەمی نەوت لە باشووری كوردستان گەیشتووەتە 360 هەزار بەرمیل لە رۆژێكدا، كە نزیكەی 130 هەزار بەرمیل زیاترە لە مانگی ئایار.
 
ئاژانسی نێودەڵەتی وزە رایگەیاندووە "باشووری كوردستان لە رێگای بەندەری جەیهانی توركی رۆژانە 120 هەزار بەرمیل نەوت هەناردە دەكات، بەڵام تا كۆتایی ئەمساڵ ئە‌و رێژەیە بەرزدەبێتەوە بۆ 300 هەزار بەرمیل لە رۆژێكدا".

هەروەها پێشبینی دەكات بەرهەمی نەوت لە بەندەری بەسرە لەم مانگەدا بگاتە 2.6 ملیۆن بەرمیل لە رۆژێكدا لەگەڵ ئەوەی كە هەندێك كێشەی تەكنیكیشی هەیە. 

12/07/2014

america 1

: وەزارەتی‌ دەرەوەی‌ ئەمریكا وەڵامی‌ نوری‌ مالیكی‌ سەرۆك وەزیرانی عێراق دەداتەوەو، دەڵێت:    “ئەو جۆرە لێدوانانە جێگەی‌ قبوڵكردن نین”.

جان ساكی‌،   رایگەیاند: لێدوانەكانی‌ مالیكی‌ لەسەر بوونی‌ داعش لە هەولێر، جێگەی‌ قبووڵ نین.

وتەبێژی‌ وەزارەتی‌ دەرەوەی‌ ئەمریكا، وتیشی:  مالیكی‌و تەواوی‌ سەركردەكان دەبێت لە بیری‌ ئەوەدا بن كە حكومەتێكی‌ بنكەفراوان پێكبهێنن.

راشیگەیاند: پێویستە سەركردەكانی‌ عێراق بەشێوەیەك رەفتار بكەن كە لێك نزیك ببنەوە نەك دووربكەونەوە.

روونیشیكردەوە: لەئێستادا پێویستە هەموو هەوڵەكان بۆ پێكهێنانی‌ حكومەتی‌ نوێی‌ عێراق بێت‌و عێراق لەو قەیرانەی‌ تێیكەوتووە ڕزگار بكرێت.

ساكی‌، رایگەیاند: پێوستە مالیكی،‌ بەشێوەیەك مامەڵە بكات  كە پێشوازی‌ لێبكرێت‌و ببێتە هۆی‌ كۆكردنەوەی‌ سەركردەكان نەك دوورخستنەوەیان

11/07/2014

11720141543602 3له‌ دوای‌ كۆبوونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ عه‌بدوڵا ئۆجه‌لان، عه‌بدوڵا ئۆجه‌لان له‌ زیندانه‌وه‌ په‌یامێك ئاڕاسته‌ی‌ تاڵه‌بانی‌ و بارزانی‌ ده‌كا و داوایان لێده‌كات که‌ هه‌رچی‌ زووتره‌ کۆنگره‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یی سازبکرێت.
سڕی‌ سوره‌یا ئۆنده‌ر په‌رله‌مانتاری‌ HDP و له‌یلا زانا په‌رله‌مانتاری‌ سه‌ربه‌خۆ له‌ په‌رله‌مانی‌ توركیا، بۆ دیداری‌ ئۆجه‌لان سه‌ردانی‌ زیندانی‌ ئیمڕالیان كردبوو.
له‌ دوای‌ چاوپێكه‌تنی‌ له‌گه‌ڵ ئۆجه‌لان ، سڕی‌ سوره‌یا ئۆنده‌ر په‌رله‌مانتاری‌ HDP به‌ ئاژانسی‌ فورات نیوزی‌ راگه‌یاند: ئێمه‌ بۆ ماوه‌ی‌ سێ کاتژمێر و نیو له‌گه‌ڵ ئۆجالان کۆبوونه‌ته‌وه‌.
ئۆنده‌ر وتی‌ :" ئۆجه‌لان په‌یامی‌ بۆ جه‌لال تاڵه‌بانی‌ سکرتێری‌ گشتی‌ یه‌کێتی‌ نیشتمانی‌ کوردستان، هه‌روه‌ها مه‌سعود بارزانی‌ سه‌رۆکی‌ هه‌رێمی‌ باشووری‌ کوردستان په‌یامی‌ ناردووه".
له‌ باره‌ی‌ ناوه‌ڕۆكی‌ په‌یامه‌كه‌یه‌وه‌، وتی‌: "ئۆنده‌ر رایگه‌یاند له‌په‌یامه‌که‌ی‌ بۆ تاڵه‌بانی‌ سه‌ره‌تا له‌سه‌ر هه‌واڵ پرسینی‌ ته‌ندروستی‌ به‌رێزیان ده‌ستی‌ پێکرد و ووتی‌ ( بیستوومه‌ دۆخی‌ ته‌ندروستی‌ ئێوه‌ به‌ره‌و باشبوون ده‌چێت ، هه‌ربۆیه‌ زۆر خۆشحاڵم )".
ئۆنده‌ر ده‌شڵێ‌: "له‌هه‌ردوو په‌یامه‌که‌دا بۆ بارزانی‌ و تاڵه‌بانی‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كردووه‌ که‌ روودا و گۆرانکارییه‌کانی‌ ئه‌و دواییه‌ به‌په‌له‌ پێویستی‌ به‌ سازکردنی‌ کۆنگره‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یی و یه‌کێتی‌ نه‌ته‌وه‌یی هه‌یه‌".
ئۆنده‌رده‌ڵێ‌، ئۆجه‌لان داواشی‌ کرد له‌ سازكردنی‌ كۆنگره‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ کاروخه‌باته‌کان به‌زووترین کات بگه‌یه‌ننه‌ ئه‌نجام.
دوێنێ پێنجشه‌ممه‌ 10ی‌ ته‌مووزی‌ 2014 هه‌ریه‌ک له‌ سڕی‌ سوره‌یا ئۆنده‌ر و له‌یلا زانا چوونه‌ ئیمراڵی‌ و له‌گه‌ڵ رێبه‌ری‌ گه‌لی‌ کورد عه‌بدوڵڵا ئۆجالان دیداریان ئه‌نجامدا.

11/07/2014

cvfr
میدیاکانی ئێران هەواڵی کوژرانی 23 سەربازی سوپای پاسدارانی وڵاتەکەیان لە شەڕی دژی چەکدارانی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) و چەکدارانی سوننە  لە عێراق راگەیاند.

ئاژانسی مەهری نیمچەفەرمی ئێران رایگەیاند: "جاوید حوسێن کە هاووڵاتیەکی پاکستانی دانیشتووی شاری قومی ئێران بوو، چەند رۆژی رابردوو لە شەڕی نێوان چەکدارانی داعش و چەکدارانی سوننە لەلایەکەوە و چەکدارانی سوپا و گرووپە چەکدارەکانی شیعە لەلایەکی دیکەوە لە شارۆچکەی سامەرا لە عێراق کوژراوە".

ئەو ئاژانسە ئێرانییە لە زاری چەند سەرچاوەیەکی ئێرانییەوە زیاتر دەڵێ "جاوید پەنابەرێکی پاکستانی بوو لە ئێران و دوای فەتواکانی رێگەدان بە جیهاد لە دژی داعش، هاوشێوەی دەیان پاکستانی و ئەفغانی دیکە و بەرامبەر مووچەیەکی باش روویکردە عێراق بۆ بەشداریکردن لە شەڕی دژی داعش".

جاوید حوسێن بە دووەم کوژراوی سوپای پاسدارانی ئێران دەژمێردرێ لە عێراق لە ماوەی یەک هەفتەدا دوای کوژرانی شەجاعەت عەلەمداری کە فڕۆکەوانێکی ئێرانی بوو، ئەو دوو سەربازەش لە شارۆچکەی سامەرا کوژران، کە مەزارگەی هەردوو ئیمامی عەسکەری شیعەی 12 ئیمامی لەخۆدەگرێ.

هاوکات رۆژنامەی زەمانی عێراقی لە هەواڵێکدا ئاماژەی بەوەداوە کە "تا ئێستا 23 سەربازی سوپای پاسدارانی ئێران لە شەڕی دژی داعش و چەکدارانی سوننە لە شارۆچکەی سامەرا و ناوچەکانی پشتێنەی بەغدا کوژران".

ماڵپەڕی (بەینە)ش کە موحسین رەزائی، ئەمینداری گشتیی ئەنجوومەنی بەرژەوەندی رژێمی ئێران سەرپەرشتیدەکات لە زاری سەرچاوەیەک لە فەرماندەیی سوپای عێراق گواستوویەتییەوە کە:"باڵیۆزخانەی ئێران لە عێراق سەرپەرشتی گواستنەوەی تەرمی 23 سەربازی سوپای پاسدارانی ئێرانی کردووە لە عێراقەوە بۆ وڵاتەکەیان، ئەو سەربازانەش لە شەڕی نێوان چەکدارانی داعش لە ناوچەی رزوانییەی نزیکی بەغدا و تەقینەوەیەک کوژراون کە هەفتەی رابردوو شارۆچکەی سامەرای کردە ئامانج".

ئەو ماڵپەڕە زیاتر دەڵێ "تەرمی سەربازە ئێرانییەکان بە رێگەی فڕۆکەخانەی نەجەف گواستراونەتەوە ئێران، دوای ئەوەی لە مەزارگەی ئیمامی عەلی کوڕی ئەبی تالیب نوێژیان لەسەرکراوە".

ئەمە لەکاتێکدایە كە میدیاکانی جیهان بەردەوام باس لە هاتنی سەربازانی سوپای پاسدارانی ئێران دەکەن بۆ عێراق بەمەبەستی بەشداریکردن لە جەنگی دژی چەکدارانی داعش و سوننە بۆ بەرگریکردن لە حکومەتی کاربەڕێکەری عێراق و مەزارگەکانی شیعە.

11/07/2014

 

54527Image1

سەرچاوەیەکی نزیک لە ماڵباتی هەردوو ئەندامی سەرکردایەتی قوتڕی حيزبی بەعسی قەدەخەكراو رایگەیاند، هەریەک لە سەیف مەشهەدانی و فازیل مەشهەدانی کە هەفتەی رابردوو لەلایەن هێزەکانی داعشەوە لە دۆرە گیران بڕیارە لە موسڵ دادگایی بکرێن.

ئەو سەرچاوەیە دەڵێت هەردوو سەرکردەی حزبی بەعس لەگەڵ چەند کەسێکی دیکە لە چوارڕیانی دۆرە لەلایەن چەکدارانی داعشەوە گیرکراون و ئێستا بەرەو شوێنكی نادیار گواستراونەتەوە، هەرچەندە چەند سەرچاوەیەکی نزیک لە خێزانەکانیان پێشبینیدەکەن بۆ دادگاییکردنیان رەوانەی موسڵ کرابن. پێشتریش چەند سەرۆکهۆزێک هەوڵی نێوبژیکردن و ئازادکردنیان دا. بەڵام چەکدارانی داعش رەزامەندییان دەرنەبڕی.

سەیف مەشهەدانی کە لەسەردەمی رژێمی رووخاوی بەعس ئەندامی سەرکردایەتی قوتڕی و سەرۆکی یەکێتیی لاوانی عێراق بوو، لە ساڵی 2011 لەلایەن هێزەکانی ئەمەریکا گیرا و پاش 10 ساڵ لە 1ی شوباتی 2013 ئازادکرا. هەروەها فازیل ئیبراهیم مەشهەدانی ئەندامی قیادەی قوتری عێراق بووە لەسەردەمی رژیمی ر‌ووخاوی بەعس و یەکێک بوو لەو سەرکردانەی کە سەرپەرشتی گرووپە چەکدارەکانی دەکرد. 

11/07/2014

 

54444Image1

بەڕێوەبەری بانكی ناوەندی هەرێمی كوردستان دەڵێت ئەوان وەكو بانكی ناوەندی هەرێمی كوردستان ناتوانن زێڕ هەڵبگرن، چونكە ئەو كارە تەنیا لە دەستی بانكی ناوەندی عێراق دایە، بەڵام دەڵێت حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشی هەیە لەو یەدەگە زێڕەی لە بانكی ناوەندی عێراق دایە، كە نزیكەی 31 تۆن دەبێت.

زێڕ، چەكێكی ئابوورییە و زۆربەی وڵاتان لە كاتی قەیرانە ئابوورییەكاندا سوودی لێدەبینن، بەڵام ئەم چەكە لە باشووری كوردستان تەنیا لەدەست زێڕنگر و بازرگانەكان دایە.

5.27 تۆن زێڕی كوردستان لە بەغدایە

ئەگەر حكومەتی هەرێمی كوردستان دەسەڵاتی پاشەكەوتكردنی زێڕی هەبووایە و بەرپرسانی حكومەتیش بیریان لە هەڵگرتنی زێڕ بكردبایەوە، ئابڵوقەی ئابوورییەكەی بەغدا لەسەر باشووری كوردستان بەو رێژەیەی ئێستا كاریگەری نەدەبوو. حكومەت دەیتوانی سوود لە فرۆشتنی زێڕەكەی وەربگرێت بۆ زاڵبوون بەسەر قەیرانەكەدا. 

بەڵام ئەدهەم كەریم سەرۆكی بانكی ناوەندی هەرێمی كوردستان بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند "بانكی ناوەندی هەرێمی كوردستان ناتوانێت هیچ یەدەگێكی زێڕ هەڵبگرێت، چونكە بانكی ناوەندی هەرێم تەنیا كاری دارایی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكات، نەك كڕینی زێڕ و هەڵگرتنی". گوتیشی "تەنیا بانكی ناوەندی عێراق دەتوانێت زێڕ بكڕێت و هەر لە بانكی ناوەندی عێراقیش زێڕ هەڵدەگیرێت".

بەپێی قسەی سەرۆكی بانكی ناوەندی هەرێمی كوردستان ئێستا بانكی ناوەندی عێراق نزیكەی 31 تۆن زێری یەدەگی هەیە "هەرێمی كوردستانیش لە سەرجەم یەدەگەكانی بانكی ناوەندی عێراق بە زێڕ و دراوەكانەوە خاوەنی 17%یە".

بەو پێیە بێت ئێستا حكومەتی هەرێمی كوردستان 5.27 یەدەگی زێڕی لە بەغدا هەیە، كە دەكاتە 17%ی ئەو 31 تۆن زێڕەی لە بانكی ناوەندی عێراق هەڵگیراوە.

ئێستا نرخی یەك تۆن زێڕ لە بازاڕەكانی عێراق و جیهان بە 42 ملیۆن و 483 هەزار دۆلارە. بەو پێیەش نرخی یەدەگی زێڕی كوردستان، كە لە ژێر دەستی بەغدا دایە دەكاتە 223 ملیۆن و 885 هەزار و 462 دۆلار.
جگە لە زێڕ، حكومەتی هەرێمی كوردستان پشكی لە پارەی یەدەگی عێراقیشدا هەیە. پارەی یەدەگی حكومەتی عێراق بە زیاتر لە 60 ترلیۆن دینار دەخەمڵێندرێت.

كوردستان 100 تۆن زێڕی تێدایە

ئەگەر هەرێمی كوردستان یەدەگی زێڕیشی لە بانكەكاندا نەبێت، بەڵام ئەو زێڕەی لە كوردستان هەیە، نزیكەی سێ ئەوەندەی یەدەگی زێری بانكی ناوەندی عێراقییە.

ئەدهەم كەریم، سەرۆكی بانكی ناوەندی هەرێمی كوردستان بە (رووداو)ی گوت "دەتوانم بڵێم 100 تۆن زێڕ لە كوردستاندا هەیە، بەڵام نزیكەی 25 – 30 تۆنی بازرگانی پێوە دەكرێت، ئەوەی دیكە لە ماڵاندا هەڵگیراوە، یان لە دەست و ملی ژنان دایە".

قارەمان جەوهەر، سەرۆكی كۆمەڵەی زێڕنگرانی كوردستان ژمارەی زێڕنگرانی لە كوردستان ئاشكرا كرد و بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی گوت "لە هەر چوار پارێزگاكەی كوردستان زیاتر لە 1400 مۆڵەتی مامەڵەكردن بە زێڕ دراوە بە بازرگانان و زێڕنگران". هەروەها گوتی "بڕی ئەو زێڕەی كە لە بازاڕەكانی كوردستان بازرگانی پێوە دەكرێت لە نێوان 25 تا 30 تۆن زێڕ دەبێت". بەڵام گوتیشی "بەهۆی كێشەی داراییەوە بازاڕی زێر بەرەو لاوازی چووە".

زێڕ.. ماڵی سپی بۆ رۆژی رەش

"زێڕ.. دراوی سپییە بۆ رۆژی رەش" ئەمە بنەمای مامەڵەكردنی وڵاتە زلهێزەكانی جیهانە بە زێڕ. پرۆفیسۆر محەممەد رەئوف، پسپۆڕ لە زانستی ئابووری، باسی گرنگی زێڕ دەكات لە جوڵەی ئابووری و بازرگانی وڵاتدا و دەڵێت "بەهۆی دەگمەنی و بەهای زێڕەوە هەموو بانكێكی ناوەندی لە وڵاتانی جیهان یەدەگی زێڕیان هەیە، لە پێناو پاراستنی ئابووری وڵاتەكەیان". بۆیە "زۆر كات كە قەیرانێك لە ئابووری وڵاتان یان ئابووری جیهان دروست دەبێت، هەموو وڵاتان هانا بۆ كڕینی زێڕ دەبەن، چونكە زێڕ وەك دراوی كاخەز نییە، كە بەهای كەم بێت یان لە ناو بچێت".

ئەو پرۆفیسۆرە ئابوورییە هەروەها دەڵێت "كاتێك وڵاتان زێڕ دەكڕن بە رێژەیەكی بەرچاو بەهۆی چەند فاكتەرێكەوەیە وەك خستنەڕووی‌ ساڵانەی‌ دراوی‌ جیهانی‌ ئەگەر لە گەشەی‌ راستەقینەی‌ ئابووری‌ جیهان زیاتر بێت متمانەكردن بەدراوی‌ كاخەزی‌ كەم بێتەوە، ئەمەش وا دەكات خەڵكی‌ زیاتر رووبكەنە زێڕ وەك پشتیوانییەك بۆ پاراستنی‌ دارایی‌ خۆیان، هەروەها گۆڕانی بەردەوامی نرخی نەوت لە بازاڕەكانی جیهان و هەڵبەز و دابەزی بۆڕسەكانی جیهان، وا دەكات خەڵك زیاتر زێڕ بكڕێت".



10 وڵات كە زۆرترین یەدەگی زێڕیان هەیە

وڵات    یەدەگ بە تۆن    بەهاكەی بە ملیار دۆلار
ئەمریكا     8133    487
ئەڵمانیا    3401    203
ئیتاڵیا    2451    147
فەرەسا    2435    146
چین    1054    63
سویسرا    1040    62
رووسیا    969.9    50
ژاپۆن    765    45
هۆڵەندا    612    36
هیندستان    558    33

10/07/2014

download
ئه‌مجاره‌ كورد به‌شداری حكومه‌تی ناوه‌ندی به‌غدا ناكات ئه‌گه‌ر دوو مه‌رجی جێبه‌جێ نه‌كرێت.
د. كه‌مال كه‌ركوكی، به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی پارتی دیموكراتی كوردستان رایگه‌یاند: بیرۆكه‌ی ریفراندۆم و راگه‌یاندنی ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ مافێكی شه‌رعی و یاساییه‌ و خستنه‌ رووی ئه‌و بیرۆكه‌یه‌ بۆ فشارخستنه‌سه‌ر عێراق نیه‌.
له‌باره‌ی ئه‌و دوو مه‌رجه‌ی كورد كه‌ ئه‌گه‌ر جێبه‌جێ بكرێن به‌شداری حكومه‌تی ناوه‌ندی ده‌كات گوتی: ئەمجارەیان بەشداری كردن لە حكومەتی عێراق ئاسان نییە مەرجی زۆر قورسمان دەبێ ئەگەر بەشداریش بكەین، دوو لەو مەرجانە دەبێ هەرێمی كوردستان ئابووریی خۆی هەبێت، هەروەها ناوچە كوردستانیەكانی دەرەوەی هەرێم جارێكی تر نابێ بگەڕێنەوە بۆ پێش مانگێگ بەر لەمڕۆ.
كه‌ركوكی زیاتر به‌ ئانادۆڵ ده‌ڵێت: زۆر هەوڵماندا لەگەڵ بەغدا پێكەوە بژین فیدڕاڵیمان قبووڵكرد بەڵام ئەوە 10 ساڵە دەركەوت  بەغدا بڕوای بە فیدراڵی نییە. ئێستاش عێراق بەپێچەوانەی دەستوور وڵاتەكە بەیەك پارچە نەماوەتەوە كەواتە عێراق ئیسپاتی كرد وڵاتێكی فاشیلە چونكە نەخاكی یەكە نە گەلەكەی یەكە هیچ سیادەشی نەماوەتەوە. 
10/07/2014

54369Image1

هەوڵی تەقاندنەوەی تاوەری ئیڤل، مۆزەخانەی لۆڤەر و دامەزراوەیەکی ئەتۆمی فەرەنسا پووچەڵ دەکرێتەوە.

بەپێی هەواڵێکی دەیلی مەیلی بەریتانی، گوتەبێژی پۆلیسی فەرەنسی بڵاویکردەوە، کە هەوڵێکی گرووپە ئیسلامییەکانیان پووچەڵ کردووەتەوە، کە بەنیازی تەقاندنەوەی تاوەری ئیڤڵ، مۆزەخانەی لۆڤەر و دامەزراوەیەکی ئەتۆمی لە پاریس، بوون.

پۆلیسی فەرەنسی ئاماژە بەوەدەکات، لەوبارەیەوە، نامەی نهێنی گەنجێکی بە رەگەز جەزائیرییان دەستکەوتووە، کە کەسێکی گرنگی نێو رێکخراوی قاعیدەیە.

وەک پۆلیس باسی دەکات، جگە لە تەقاندنەوەی ئەو سێ شوێنە گرنگە، ئەو گەنجە جەزائیرییە پێشنیازیشی کردووە، کە هێرش بکەنە سەر هاووڵاتییانی فەرەنسی، بازاڕەکان، یانەکانی شەوانە و ئەو ناوەندە رۆشنیرییانەی کە خەڵک دەکەنە مەسیحی.

10/07/2014

 

PARLAMANI

 

پڕۆژه‌ی قۆناغی چاره‌سه‌ریی دوای تێپه‌ڕاندنی له‌ په‌رله‌مانی توركیا، بوو به‌ یاسا

پڕۆژه‌یاسای "كۆتاییھێنان بە تیرۆر و ئاشتەوایی كۆمەڵایەتی" دوای تێپه‌ڕاندنی له‌ په‌رله‌مانی توركیا به‌ كۆی ده‌نگ، بوو به‌ یاسا.

بنه‌ماكانی ئه‌و یاسایه‌ تایبه‌ته‌ به‌ "چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی كورد و دروستكردنی ئاشته‌وایی نیشتمانی."

هه‌روه‌ها هه‌نگاوه‌كانی "كۆتاییھێنان بە تیرۆر و گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ ماڵ" ئامانجێكی دیكه‌ی ئه‌م یاسایه‌یه‌، له‌ لایه‌كی دیكه‌وە ئاگاداركردنه‌وه‌ی گشت هاوڵاتییان له‌ قۆناغه‌كه‌ به‌ پێویست ده‌زانرێ.

به‌پێی ئه‌م یاسایه‌، ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ده‌سه‌ڵاتی ده‌ركردنی بڕیار ده‌بێ له‌ هه‌نگاوه‌كانی قۆناغی چاره‌سه‌ریی و هه‌روه‌ها هه‌نگاوه‌كانی دروستكردنی ئاشته‌وایی نیشتمانی و چه‌ككردن و پێشخستنی بواره‌كانی سۆشیۆ - ئابووری.

11/07/2014

 

 

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان