یه‌كێتی‌ ئه‌وروپا و ئه‌مریكا سزایان به‌ سه‌ر ژماره‌یه‌ك به‌رپرسی‌ روسیا و ئۆكرانیا سه‌پاند، فلادیمیر پوتینی‌ سه‌رۆكی‌ روسیاش سه‌ربه‌خۆیی‌ كڕێمی‌ به‌ ره‌سمی‌ ناساند و ئۆكرانیاش 40 هه‌زار هێزی‌ یه‌ده‌گ بانگهێشت ده‌كاته‌وه‌.

ریفراندۆمه‌كه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كڕێم، كه‌ تێیدا نزیكه‌ی‌ له‌ 96%ی‌ ده‌نگده‌ران ده‌نگیان به‌ جیابوونه‌وه‌ له‌ ئۆكرانیا و چوونه‌ سه‌ر روسیا دابوو، جه‌نگی‌ ساردی‌ نێوان خۆرهه‌ڵات و خۆرئاوای‌ توندتر كرد، له‌و چوارچێویه‌شدا یه‌كێتیی‌ ئه‌وروپا سزای‌ به‌ سه‌ر 21 به‌رپرسی‌ روسیا و ئۆكرانیادا سه‌پاند، كه‌ ده‌ستیان هه‌بوه‌ له‌ خولقاندنی‌ قه‌یرانی‌ ئۆكرانیا و دوورگه‌ی‌ كڕێمدا، بڕیاریشه‌ سه‌رجه‌م داراییه‌كانی‌ ئه‌و به‌رپرسانه‌ بلۆك بكرێت و سه‌ردانیان بۆ وڵاتانی‌ ئه‌وروپا قه‌ده‌غه‌ بكات.

وه‌زاره‌تی‌ گه‌نجینه‌ی‌ ئه‌مریكاش سزای‌ به‌ سه‌ر 11 به‌رپرسی‌ ئۆكرانیا و روسیادا سه‌پاند، كه‌ 2 راوێژكاری‌  پوتین و 4 به‌رپرسی‌ باڵای‌ ئۆكرانیا، كه‌ ڤیكتۆر یانۆكۆڤیچی‌ سه‌رۆكی‌ پێشوو و چه‌ند به‌رپرس و په‌رله‌مانتارێكی‌ هه‌رێمی‌ كڕێمیان تێدایه‌، باراك ئۆباماش هه‌ڕه‌شه‌ی‌ سه‌پاندنی‌ سزای‌ توندتری‌ له‌ روسیا كرد.

حكومه‌تی‌ كاتی‌ ئۆكرانیاش ته‌ئكیدی‌ كرده‌وه‌، هێزه‌كانیان له‌ كڕێم ناكشێنه‌وه‌ و بانگهێشتی‌ 40 هه‌زار هێزی‌ یه‌ده‌گی‌ سه‌ربازی‌ كرده‌وه‌.

هاوكات فلادیمیر پوتینی‌ سه‌رۆكی‌ روسیا بڕیارنامه‌ی‌ به‌ ره‌سمی‌ ناسینی‌ هه‌رێمی‌ كڕێمی‌ واژۆ كرد.

19/03/2014

دوای ئەوەی فەتحوڵا گولەنی ڕابەری بزوتنەوەی خزمەت لە دیمانەیەکی ڕۆژنامەوانیدا لەگەڵ ڕۆژنامەی زەمانی نزیک لە بزووتنەوەی خزمەت بە ئەکرەم دومانلی سەرنوسەری گشتی ڕۆژنامەی زەمانی ڕاگەیاندبوو "لە ژیانمدا هیچ کات دوو چاکەتم نەبووە"، ڕۆژنامەکانی( سەباح و تەقویم و یەنی شەفەق و ستار و کەناڵی ئاهەبەر) نزیک لە پارتی داد و گەشەپێدان بە شێوەیەکی تر ئەم قسەیەیان لە یەکدایەوە.

چیرۆکەکە بەمشێوەیەبوو؛ ئەکرەم دومانلی دەڵێت گرانترین کاتی دیمانەکە ئەو کاتەبوو کە داوامان لە فەتحوڵا گولەن وێنەمان لەگەڵ بگرێت و ویستمان وێنەیەکی بە چاکەتەوە لەگەڵ بگرین، لەو کاتەدا یەکێک رایکرد و چو چاکەتێکی هێنا فەتحوڵا گولەن وتی: " ئەمە هی من نییە " و داوای چاکەتەکەی خۆیکرد، دواتر فەتحوڵا گولەن وتی: " لە ژیانمدا هیچ کات دوو چاکەتم نەبووە".

عوسمان شیمشێکی بەرپرسی سایتی herkul.org  ئەو سایتەی وتارە هەفتانەکانی فەتحوڵا گیولەن بڵاودەکاتەوە دەڵێت: " فەتحوڵا گولەن ئەو دیارییانەی بۆ دێت یەکسەر دەیکات بە دیاری بۆ کەسێکی تر یان بۆ دڵ ڕاگرتنی ئەو کەسە تەنها یەکجار لەبەری دەکات، بۆیە ئەو ڕەسمانەی کە بڵاوبوونەتەوە و هی فەتحوڵا گولەنن بە چاکەتی جیاوازەوە لەمەوە سەرچاوەی گرتووە، لە ڕاستیدا فەتحوڵا گولەن خۆی یەک چاکەتی هەیە، بۆیە ئەگەر ئەوەی لەبەربکردایەتەوە لە کاریگەری دیمانەکە کەمدەبویەوە".

ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان، سه‌رۆكی پارتی داد و گه‌شه‌پێدان و سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا له‌ وتارێكیدا له‌ كه‌رنه‌ڤاڵی پارته‌كه‌ی بۆ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن، له‌باره‌ی چاكه‌كه‌ته‌كه‌ی فه‌تحوڵا گوله‌نه‌وه‌ وتی: كه‌سێك چه‌ندین كۆمپانیا و پرۆژه‌ی له‌ ئه‌مریكا هه‌بێت و له‌ كه‌نار ده‌ریاكان بخه‌وێت، كێ بڕوای پێده‌كات بڵێت ته‌نها یه‌ك چاكه‌تم هه‌یه‌؟!

19/03/2014

لە راگەیەندراوێكدا وەزارەتی دەرەوەی رووسیا ئیدانەی بڕیارەكانی ئەمریكا دەكات و رایدەگەیەنێت، بڕیارەكانی ئەمریكا خۆدزینەوەن لە راستییەكان.

ئەمڕۆ دووشەممە، باراك ئۆباما، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بە بڕیارێكی تایبەتی سەرۆكایەتی، بەبیانووی تێكدانی بارودۆخی ئۆكڕاینا و دژایەتی پرۆسەی دیموكراسی، بڕیاری سزادانی چەند بەرپرسێكی رووسی راگەیاند.

وەك لە راگەیەنراوێكی كۆشكی سپیدا هاتووە، ئەم بڕیارەی ئۆباما پەیامێكی تووندە بۆ رووسیا، بۆئەوەی تێبگات لە ئەنجامی هەركارێك كە دەیكات.

هاوكات لە میانەی كۆبوونەوەكانی وەزیرانی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا لە برۆكسل،  گفتوگۆ دەربارەی سزادانی سەركردەكانی  رووسیا و كریمیا  كرا، یەكێتی ئەوروپا بڕیاریدا بیست بەرپرسی رووسیا  و كریمیا سزابدات.

ئەم هەنگاوەی ئەمریكا و یەكێتی ئەوروپا  تەنیا رۆژێك دوای ئەنجامدانی راپرسییەكەی نیمچە دوورگەی كریمیا دێت، كە زۆرینەی دانیشتوانی بڕیاریاندا هەرێـمەكەیان بە رووسیاوە بلكێندرێت..

18/03/2014

ئه‌ڵمانیا: وته‌بێژی‌ ئه‌نگێلا مێركڵ ڕاوێژكاری‌ ئه‌ڵمانیا ڕایگه‌یاند له‌و باوه‌ڕه‌دایه‌ كه‌ ڕوسیا به‌دان نان به‌ ئه‌نجامی‌ ڕاپرسیه‌كه‌ی‌ نیمچه‌ دورگه‌ی‌ قرم خۆی‌ له‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ دوور خستۆته‌وه‌ و خۆی‌ رووبه‌رووی‌ كه‌نارگیری‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كردۆته‌وه‌.

شتیڤن زایبرت وته‌بێژی‌ مێركڵ ڕایگه‌یاند" به‌دانپێدانانی‌ ڕوسیا به‌ڕاپرسیه‌كه‌ی‌ قرم رووبه‌ڕووی‌ كه‌نارگیری‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ بۆته‌وه‌".

   وته‌بێژی‌ مێركڵ ئاماژه‌ی‌ به‌ ده‌نگدانه‌كه‌ی‌ ناو ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كردووه‌ كه‌ له‌ كۆی‌ 15 ئه‌ندام 13 ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ ڕاپرسیه‌كه‌یان ڕه‌تكردۆته‌وه‌و چین بێده‌نگی‌ هه‌ڵبژارد و به‌ته‌نها ڕوسیا خۆی‌ ڕه‌زامه‌ندی‌ به‌رامبه‌ری‌ نیشانداو مافی‌ ڤیتۆی‌ به‌كارهێنا.

زایبرت وتیشی‌"ئه‌ڵمانیا داوای‌ له‌ڕوسیا كردووه‌ خۆی‌ به‌دوور بگرێت له‌هه‌ر چالاكییه‌كی‌ سه‌ربازیی‌ بۆ سه‌ر خاكی‌ ئۆكرانیا به‌بێ‌ ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ حكومه‌ته‌ كاتییه‌كه‌ی‌ حكومه‌تی‌ كیێڤدا."

ئه‌و داوایه‌ی‌ ئه‌ڵمانیا له‌كاتێكدایه‌ كه‌ مۆسكۆ حكومه‌ته‌ نوێیه‌كه‌ی‌ ئۆكرانیا به‌ناشه‌رعی‌ ناوده‌بات.

18/03/2014

دادگای ئه‌ورپا بۆ مافه‌كانی مرۆڤ وه‌ڵامی ئه‌و داوایه‌ی عه‌بدوڵا ئۆجه‌لان، سه‌رۆكی زیندانیكراوی پارتی كرێكارانی كوردستان ده‌داته‌وه‌ كه‌ له‌ دژی حكومه‌تی توركیا تۆماریكردبوو.

عه‌بدوڵا ئۆجه‌لان، له‌ داواكه‌یدا كه‌ له‌ دژی حكومه‌تی توركیا تۆماریكردبوو ئاماژه‌ی به‌وه‌دابوو به‌ پێی ماده‌كانی 2،3،8 ی مافه‌كانی مرۆڤی ئه‌وروپا كه‌ رێككه‌وتنی له‌سه‌ركراوه‌ ، مافه‌كانی پێشێلكراوه‌ پێشێلكردنه‌كه‌ش خۆی له‌ جیاكردنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی و رێگریكردن له‌ ئه‌نجامدانی په‌یوه‌ندی ته‌له‌فۆنی و رێگریكردن له‌ سه‌ردانیكردنی له‌ لایه‌ن كه‌س و كاری و پارێزه‌ره‌كانییه‌وه‌، داوای ئه‌وه‌شی له‌ دژی حكومه‌تی توركیا تۆماركردبوو كه‌ توركیا هه‌وڵیداوه‌ هێواش هێواش له‌ڕێگه‌ی سۆدیۆم و كرۆمه‌وه‌ ژه‌هراویبكه‌ن .

به‌ پێی بڕیاره‌كه‌ی دادگای ئه‌وروپا بۆ مافه‌كانی مرۆڤ،  توركیا له‌ مادده‌ی 3-دا هه‌ندێك له‌ بڕگه‌كانی پێشێلكردووه‌ و هه‌ندێكی تری جێبه‌جێكردوون.

بڕیاره‌كه‌ی دادگای ئه‌وروپا بۆ مافه‌كانی مرۆڤ به‌م شێوه‌یه‌ بوو :

1- دادگا به‌كۆی ده‌نگ بابه‌تی هه‌وڵدان بۆ ژه‌هراویكردنی عه‌بدوڵا ئۆجه‌لانیان قبوڵ ناكرێت.

2- به‌ چوار ده‌نگ به‌ رامبه‌ر به‌ سێ دادگا بڕیاری ئه‌وه‌یدا توركیا له‌ ماده‌ی سێ-دا  كه‌ تایبه‌ته‌ به‌ مافه‌كانی دۆخی ده‌ستبه‌سه‌ركردن پێشێلی مافه‌كانی ئۆجه‌لانی كردووه‌ .

3- به‌ شه‌ش ده‌نگ به‌ رامبه‌ر ده‌نگێك بڕیاری ئه‌وه‌یان دا  توركیا له‌ ماده‌ی سێ- پێشێلی مافه‌كانی ئۆجه‌لانیان كردووه‌  له‌ رووی دۆخی زیندانییه‌وه‌.

4- به‌ چوار ده‌نگ به‌رامبه‌ر به‌ سێ ده‌نگ بڕیاری ئه‌وه‌درا له‌ رووی سه‌ردانیكردنه‌وه‌ پێشێلی مافه‌كانی نه‌كراوه‌.

5- به‌ كۆی ده‌نگیش بڕیاردرا كه‌ توركیا پێشێلی ماده‌ی حه‌وتی نه‌كردووه‌ .

عه‌بدوڵا ئۆجه‌لانی سه‌رۆكی زنیدانیكراوی پارتی كرێكارانی كوردستان له‌ ساڵی 1999 له‌ شاری نه‌یروبی پایته‌ختی كینیا ده‌ستگیركرا و سزای زیندایكردنی هه‌میشه‌یی بۆده‌كرا.

سه‌رچاوه‌: DHA

18/03/2014

رۆژنامەی زەمان و تودەیس زەمان لە مانشێتی راپۆرتێكیاندا دەڵێن "رێككەوتنێكی سەیر لەنێوان ئاكەپە و پەكەكە هەیە لەدژی بزووتنەوەی خزمەت".
جووڵانەوەی لایەنگرانی بانگخواز فەتحوڵڵا گیولەن ناوێكی فەرمی نییە، بەڵام لەناو ئەندامانی خۆی بە "خزمەت" و لەناو رای گشتی توركیاش بە "جەماعەت" ناسراوە.

رۆژنامەی زەمان و تودەیس زەمان كە زمانحاڵی گیولەنییەكانن، دەڵێن لێكنزیكبوونەوەی ئاكەپە و پەكەكە لەگەڵ دەستپێكردنی هەوڵی سەقامگیری كێشەی كورد دەستیپێكرد، بەڵام ئێستا ئەو دووانە لە دژایەتیكردنی بزووتنەوەی خزمەتیشدا هاوڕان.

میدیاكانی گیولەن دەشڵێن، وادیارە هەنگاوەكانی ئەم دواییەی ئاكەپە بە رێككەوتن لەگەڵ پەكەكە ئەنجامدەدرێن و هەروەها بە "تیرۆریست" ناوی دەبەن.

دوا هەنگاوی بەهێزی ئاكەپە بۆ كەمكردنەوەی كاریگەری گیولەنییەكان، داخستنی خوێندنگا و پەیمانگاكانیانە، كە لە رێگەی رەشنووسی یاسایەكەوە رێكخرا كە حكومەت ناردییە پەرلەمان، پەرلەمانیش پەسەندیكرد و دوای ئەوەی هەفتەی رابردوو سەرۆك كۆمار واژۆی كرد، بووە یاسا.

میدیاكانی گیولەن سەرەڕای ئەوەی ئەو كارەی دەوڵەت بە نادەستووری دادەنێن، دەڵێن پەكەكەش خۆشحاڵە بەم هەنگاوە، چونكە وەك ئەو میدیایانە باسی دەكەن،  ئەو قوتابخانانە وایاندەكرد ئەو گەنجانەی كورد كە روویان لەو قوتابخانانە دەكرد، پشت بكەنە چەكداری و میلیشیاگەری.

17/03/2014

بە پێی ئەنجامە سەرەتاییەكانی ئەو ریفراندۆمەی لە كریمیای ئۆكڕاینا ئەنجامدرا،  93% دانیشتوانی ئەو ناوچەیە دەنگیان بۆ چوونە پاڵ رووسیادا.

ئەمڕۆ ریفراندۆمێك لە نیمچە دورگەی كریمیا بۆ دەنگدان لەسەر چوونە پاڵ رووسیا یان مانەوە لەگەڵ ئۆكڕاینا بەڕێوەچوو، بە پێی ئەنجامە سەرەتاییەكان 93% دانیشتوانی كریمیا بە بەڵێ دەنگیان بۆ چوونە پاڵ رووسیا داوە.

لە ئەنجامی راگەیاندنی ئەو ئەنجامانە، كۆشكی سپی رایگەیاند ''بە هەموو شێوەیەك بردنەناوەوەی هێزی سەربازی رووسیا و بەزاندنی سنوورە نیودەوڵەتییەكان رەتدەكەینەوە، لەئەنجامیشدا سزایەكی قورسی لێدەكەوێتەوە و هەروەها ئەنجامی ئەو ریفراندۆمەش رەتدەكەینەوە''.

میخائیل مالیشیڤ، سەرۆكی لیژنەی هەڵبژاردنەكانی كریمیا رایگەیاند، لە ماوەی بەڕێوەچوونی پرۆسەكەدا هیچ سكاڵایەكیان بەدەست نەگەیشتووە و هیچ تانەیەك لە شێوازی دەنگدانەكە نەدراوە، دروستبوونی هەندێ گرژی و ئاڵۆزییش كاریگەری لەسەر رەوایەتی ئەو ریفراندۆمە ناكات.

لە میانی كۆبوونەوەی ئەنجوومەنی ئاسایشی سەر بە نەتەوەیەكگرتووەكان بۆ دان نەنانی ئەنجوومەنەكە بە ریفراندۆمەكەی كریمیا، رووسیا ڤیتۆی دژی بڕیارەكە بەكارهێنا.
17/03/2014

به‌پێی توێژینه‌وه‌یه‌كی ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی له‌سه‌ر منداڵانی تازه‌ له‌دایكبوو له‌ عێراق، ده‌ركه‌وتوه‌ هه‌ڵه‌بجه‌ یه‌كێكه‌ له‌و شارانه‌ی كاریگه‌ریی چه‌كی كیمیایی له‌سه‌ر بوه‌و به‌هۆی كاریگه‌ریی چه‌كه‌كه‌وه‌ مندالاَن له‌و شاره‌ به‌ناته‌واوی له‌ دایك ده‌بن، یاخود له‌ سكی دایكیاندا گیان له‌ده‌ستده‌ده‌ن، شاره‌زایه‌كی بواری ته‌ندروستیش حكومه‌تی هه‌رێم به‌ كه‌مته‌رخه‌م وه‌سف ده‌كات و ده‌ڵێت، توێژینه‌وه‌كه‌ ئاستی دواكه‌وتویی چاودێری ته‌ندروستی منداڵ  پیشان ده‌دات.

ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی ناسراو به‌ who  به‌ هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی عێراق توژینه‌وه‌یه‌كی له‌سه‌ر ئاستی عێراق ئه‌نجامداوه‌و تێیدا  لێكدانه‌وه‌و كاریگه‌ری ئه‌و چه‌كانه‌ی خستۆته‌ ڕوو  كه‌ له‌ عێراقدا له‌  به‌كار هێنراون.

توێژینه‌وه‌كه‌ی ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی 10 هه‌زار و 8 سه‌د كه‌س به‌شدارییان تێدا كردووه‌و له‌ مانگی 11ی ساڵی 2013 بڵاوكراوه‌ته‌وه‌ منداڵانی شاری‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی وه‌ك قوربانیه‌كی گه‌وره‌ی چه‌كی كیمایی ده‌رخستووه‌، كه‌ تائێستاش كاریگه‌ری به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیایی له‌سه‌ر منداڵی تازه‌ له‌ دایك بوو ماوه‌.

به‌پێی ئه‌نجامی توێژینه‌وه‌كه‌ی ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی له‌سه‌ر ئاستی عێراق، ئه‌ومنداڵانه‌ی كه‌له‌ سكی دایكیاندا گیان له‌ده‌ستده‌ده‌ن واته‌ پێش له‌ دایكبونیان ده‌مرن،  هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ پله‌ی یه‌كه‌مدا هاتووه‌ كه‌ ڕێژه‌كه‌ی ده‌گاته‌ له‌ سه‌دا 27 ی ئه‌و منداڵانانه‌.

له‌ به‌شێكی تری توێژینه‌وه‌كه‌دا ئاماژه‌ به‌ گیان له‌ ده‌ستدانی ئه‌و منداڵانه‌ كراوه‌ كه‌له‌ دوای له‌ دایك بونیان گیان له‌ده‌ستده‌ن و شاری هه‌ڵه‌بجه‌ له‌سه‌ر ئاستی عێراق له‌ دوای پارێزگای قایم به‌ پله‌ی دووه‌م دێت و ڕێژه‌ی ئه‌و منداڵانه‌ پێش له‌ دایكبون گیان له‌ده‌ستده‌ده‌ن له‌سه‌دا 16 یه‌.

هاوكات باسیشی له‌و منداڵانه‌ كردوه‌ كه‌ به‌ ناته‌واوی له‌ دایك ده‌بن و به‌پێی توێژینه‌وه‌كه‌ هه‌ڵه‌بجه‌ به‌ پله‌ی دووه‌م هاتوه‌ له‌سه‌ر ئاستی عێراق و ڕێژه‌ی منداڵی ناته‌واو گه‌یشتۆته‌ ڕێژه‌ی له‌ سه‌دا 34 له‌ دوای پارێزگای قایم-ه‌وه‌.

توێژینه‌وه‌كه‌ 77 تیمی ته‌ندروستی پسپۆڕ كاریان تێدا كردووه‌ و به‌ شێوه‌یه‌یكی مه‌یدانی ئه‌نجامدراوه‌ و ده‌ریخستوه‌ هۆكاری سه‌ره‌كی ئه‌و ڕێژه‌ به‌رزه‌ی له‌ناوچونی منداڵی كۆرپه‌ له‌ هه‌ڵه‌بجه‌ به‌هۆی چه‌كی كیمیاییه‌وه‌یه‌ كه‌ كاریگه‌ری كردۆته‌ سه‌ر دایكان و باوكانی ئه‌و منداڵانه‌ و به‌هۆیه‌وه‌ منداڵه‌كانیان یا له‌ بار ده‌چن و یا به‌ ناته‌واوی له‌ دایك ده‌بن.

دكتۆر ڕێباز فه‌تاح شاره‌زای‌ بواری‌ ته‌ندروستی‌، ڕه‌خنه‌ له‌ حكومه‌تی هه‌رێم ده‌گرێت به‌وه‌ی له‌ دوای 26 ساڵ ئه‌نجامدانی توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستی له‌سه‌ر ئه‌وپرسه‌ هۆكاری مانه‌وه‌ی كێشه‌كانه‌ به‌ شاراوه‌یی له‌سه‌ر هه‌ر دوو ئاستی ژینگه‌ و ته‌ندروستی.

 ئه‌وه‌ش واده‌كات له‌ غیابی زانیاری و ڕوننه‌كردنه‌وه‌ی‌ هۆكاری‌  ئه‌و ڕێژه‌ به‌رزه‌ی مردنی منداڵ، له‌هه‌ڵه‌بجه‌ نه‌توانرێت چاره‌سه‌ر پێویست بۆ حاڵه‌ته‌كان بدۆزرێته‌وه‌.

ده‌شلێت، توێژینه‌وه‌كه‌ی ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی دواكه‌وتویی ئاستی چاودێری ته‌ندروستی و به‌ تایبه‌ت چاودێری ته‌ندروستی منداڵ  و له‌ دایك بونیان پیشان ده‌دات له‌ هه‌رێمی كوردستان.

وتیشی، هه‌ڵه‌بجه‌ به‌ حوكمی به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیایی له‌ ناوچه‌كه‌دا پێویستی به‌ توێژینه‌وه‌و چاودێری چڕ هه‌یه‌ بۆ پارێزگاری كردن و دروست كردنی نه‌وه‌یه‌كی ته‌ندروست له‌ داهاتوودا.

16/03/2014

توێژینەوەیەکی نوێی زانستی ئاشکرایکردوە، کە بەشێکی زۆر لە سەربازانی ئەمەریکا بەدەست نەخۆشییەکانی مێشک و خەمۆکییەوە دەناڵێنن.
ئەو توێژینەوەیە کە لە گۆڤاری (جاما) بۆ نەخۆشییە دەرونییەکان بڵاوکراوەتەوە، ئاماژەی بەوەکردوە، رێژەی خەمۆکی لە نێو سەربازانی ئەمەریکادا پێنج هێندە زیاترە بەبەراورد بە هاوڵاتیانی مەدەنی و جەختیش لەوە دەکاتەوە، کە کاریگەری کردوەتە سەر روداوەکانی خۆکوشتن لە نێو سەربازەکاندا.
باسلەوەشکراوە، لەو توێژینەوەیەدا (5500) سەرباز بەشدارییان تێدا کردوە و رێژەی (14%)یان بیریان لەوەکردوەتەوە کە سنورێک بۆ ژیانیان دابنێن و (5.3%)شیان بیری لە خۆکوشتن کردوەتەوە، هاوکات رێژەی (2.4%)ی ئەو سەربازانەش جارێک یاخود زیاتر هەوڵی خۆکوشتنیان داوە.

16/03/2014

بە دەیان  كافێ و شوێنی حەسانەوە لە تارانی پایتەختی ئێران كراونەتەوە و تێیدا خەڵكی بەئازادی كۆدەبنەوە و بیرورایان ئاڵوگۆڕدەكەن، ئەمەش بە ئاماژەیەكی گرنگ دادەنرێت بۆ پێشڤەچوونی  ئازادی كۆمەڵایەتی لە ئێران، كە زۆرجار بە پێشێلكاری بەرامبەر مافەكانی مرۆڤ تۆمەتباردەكرێت.

 لەیەكێك لە كافێكانی ناوەڕاستی تاران، گەنجانی ئەو وڵاتە خەریكی بیروڕاگۆڕینەوەن و بەئازادی جگەرەدەكێشن ، جگە لەمانەش ئینتەرنێت بە خۆڕایی بەكاردەهێنن.

ماوەی زیاتر لە سەدەیەكە كافێ و قاوەخانەكان لە ئێران هەن، بەڵام  بەرپرسانی كۆماری ئیسلامی ئێران هەردەم ویستوویانە كە شێوازی رۆژئاوایی  باڵ بەسەر ئەو قاوەخانانە نەكێشێت و رێگربوونە لەبەردەم گۆڕانی شێوەی قاوەخانەكان، بەتایبەت لەدوای شۆڕشی ئێران لە ساڵی 1979.

لەسەردەمی مەحموود ئەحمەدی نەژاد، سەرۆكۆماری پێشووی ئێران چەندین قاوەخانە بە بیانووی بوونی شێوازی رۆژئاوایی تێیدا داخران، بەڵام ئێستا بەشێك لەسەركردەكان بەبەراورد لەگەڵ سەردەمی پێش خۆیان كراوەترن و هەندێك بەلایانەوە ئاساییە كە قاوەخانەكان شێوازی رۆژئاواییان هەبێت.

فەرزین یەكێك لەو گەنجانەیە كە كاتێكی زۆر لەو قاوەخانانە بەسەردەبات، بە بڕوای ئەو ئازادی كۆمەڵایەتی لە وڵاتەكەی تاوەكو راددەیەك پێشكەوتووە.

فەرزین كە دانیشتووی تارانە، لەبارەی بوونی ئازادییەوە دەڵێت" ئازادیی كۆمەڵایەتی تاوەكو رادەیەك هەر هەبووە، بەڵام ئەگەر بەراوردی بكەین لەگەڵ ئێستا، ئەوا ئازادییەكە  هەندێك باشترە و زۆرترە لە جاران، شتەكان ئێستا باشترن و خەڵكێكی زیاتریش دەچنە كافێكان، هەروەها كافێكانیش باشبوونەو شتی سەرنجڕاكێشتریان تێدایە".

بەرپرسی یەكێك لە كافێكان دەڵێت، بە بەراورد لەگەڵ پێشتر كافێكان دوو ئەوەندە زیاتربوون بەتایبەت لە دووساڵی رابردوودا.

بەگوێرەی ئامارە نافەرمییەكان، ئێستا  تەنیا لە تاران زیاتر  لە 4 هەزار و 800 كافێ هەن، لەشارێكدا  كە ژمارەی دانیشتووانەكەی 12 ملیۆن كەس دەبێت.

لەكافتریاكان دەنگی موزیكی رۆژئاوا  بەتایبەت رۆك و پۆپ دەبسترێت، دیوارەكانیش بە وێنەی رەنگاڕەنگ داپۆشراون، هەندێك لە وێنەكانیش هی هونەرمەندە ئەمریكییەكانن، جگە لە بوونی پۆستەری شانۆ و فیلمە ئێرانییەكان.

هەرچەند تاوەكو رادەیەك ئازادی كۆمەلایەتی لە ئێران دەستەبەر بووە، بەلام هێشتا وڵاتان كرانەوەی ئێران بە رووكەشی دەبینن و پێیانوایە كە  لەو ئاستە نییە جێگای دڵخۆشی و دەستخۆشی بێت. -

16/03/2014