فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

د. هیوا حاجیdr. hiwa haji

بە لەبەرچاوگرتنی زەمینەی مێژوویی و گۆڕانكارییەكانی سەردەمی دوای رووخانی رێژیمی پێشووی عێراق، رەنگە سەرهەڵدانی بزووتنەوە پەڕگیرەكان دیاردەیەكی چاوەڕوانكراو بێت. هەرچەندە پەڕگیری ناكرێ‌ وەك تاكە وەڵام سەیر بكرێت بۆ پەراوێزخستنی سیاسی و دواكەوتوویی ئابووری و نادادپەروەریی كۆمەڵایەتی، بەڵام زەمینەیەكی لەم چەشنەی ئێستای عێراق ئەگەری سەرهەڵدانی ئەم بزووتنەوانە بەهێزتر دەكات. رەنگە جێی گومان نەبێت كە عێراقی دوای بەعس دیسانەوە لەسەر بنەمای تائیفی و پەراوێزخستن بنیاتنرایەوە. ئەمە جگە لە تێپەڕینی چەند حكومەتێك بەبێ‌ ئەوەی هیچ سەركەوتنێكی هەستپێكراو لە بواری گەشەپێدانی ئابووری و پێشكەشكردنی خزمەتگوزارییەكان هەستی پێبكرێت. لەبەر ئەوە، خودی سەرهەڵدانی داعش وەك رێكخراوێكی پەڕگیر و تاڕادەیەك پاڵپشتیی جەماوەریشی، تەنانەت ئەگەر تەنیا لە ناوچەیەكی جوگرافی دیاریكراویشدا بێت، شۆك نییە. لەگەڵ

Read more...

 

شارام میرزائیSharam-261x300 1

بوونی ئینترنت بووەته هۆی تێکچونی تەواو سنوره دەستکردەکانی مروڤ و نزیکایەتی هەره زۆرتری گەلان له سوچاوسوچی دنیادا،ئەمه له زۆر بوار هەلێکی مێژویی بۆ مروڤی سەدەی ٢١ رخساندووه بەلام تێکچونی ئەو سنوره دەستکردانە و ئاڵوگوڕی شیوازی پەیوەندییەکان و بەڵاو بوونەوەی به خێرای هەوالەکان مەترسیدارترین دۆخی بۆ بوونی دەولەته توتالیترەکان پێک هێناوه،بۆیه له درێژەی چەن ساڵی رابردوو دەبینین که ولاتانێکی داخراو به درێژایی تەمەنی ئینترنت به هەر شێوازێک دژایەتی خویان بەرانبەر بەم دەسکەوه بەشەرییه دەربڕییوه.

ئێران ،چین،کوریای باکور،تورکیه و... نمونەگەلێکی بناوبانگ له پێشەل کردنی مافی ئینترنتی خەلکانی خۆیانن،ئەم ولاتانه له رێگای داخستنی

Read more...

ali bapir amiri komali islami

 

ئه‌میری كۆمه‌ڵی ئیسلامیی كوردستان، ئه‌وه‌ی چه‌كدارانی داعش ده‌یكه‌ن له‌ موسڵ و ناوچه‌كانی ده‌ورووبه‌ری، داگیركاریه‌ چونكه‌ شه‌ریعه‌تی ئیسلام به‌زۆر به‌سه‌ر خه‌ڵكدا ناسه‌پێنرێت، پێویسته‌ سه‌ره‌تا پرس به‌ خه‌ڵكه‌كه‌ی بكرێت. ده‌شڵێت: "ئه‌وه‌ی داعش به‌رامبه‌ر هه‌رێمی كوردستان ده‌یكات حه‌قه‌ وه‌ڵامی ده‌ستدرێژیه‌كه‌ی بدێرته‌وه‌". له‌ دیدارێكیدا له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئه‌نادۆڵ، عه‌لی باپیر، ئه‌میری كۆمه‌ڵی ئیسلامی كوردستان باسی له‌ ره‌وشی سیاسی هه‌رێمی كوردستان و شه‌ڕی كورد له‌گه‌ڵ چه‌دارانی داعش كرد.  له‌و دیداره‌ی له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئانادۆڵ ئه‌میری كۆمه‌ڵی ئیسلامی وتی: "ئه‌وه‌ی چه‌كدارانی داعش ده‌یكه‌ن له‌ موسڵ و ناوچه‌كانی ده‌ورووبه‌ری، داگیركاریه‌، چونكه‌ شه‌ریعه‌تی ئیسلام به‌زۆر به‌سه‌ر خه‌ڵكدا ناسه‌پێنرێت، پێویسته‌ سه‌ره‌تا

Read more...

جەیمس جێفری وnaqshai eraq1

فیلیپ سۆلۆندز

پێدەچێ سەردەمی مالیکی لە عێراقدا بەسەرچووبێت. من دەڵێم “پێدەچێت”، چونکە هەرچەندە دەگوترێت سەرۆکوەزیرانی عێراق بە هێزە چەکدارە زۆر بڕواپێکراوەکانی خۆی گوتووە دانیشن و ئەنجامەکانی پرۆسەی دەستووری قبوڵ بکەن، بەڵام جێگرەوەکەی، واتە حەیدەر عەبادی، تەنیا سی رۆژی لەپێشە بۆئەوەی حکومەتە گشتگیرەکەی پێکبهێنێت و بتوانێت لە کۆی ٣٢٩ کورسیی پەرلەمان متمانەی زۆرینەیان بەدەستبهێنێت. کەواتە یارییەکە هێشتا کۆتایی نەهاتووە.  مالیکیش لە پۆستەکەیدا دەمێنێتەوە تاوەکو عەبادی یان کاندیدێکی دیکە متمانەی پەرلەمان بەدەستدەهێنێت. بەڵام تەنانەت ئەگەر عەبادیش متمانەی پەرلەمان بەدەستنەهێنێت، کەم لایەن ماون داوا لە مالیکی بکەن حکومەت پێکبهێنێت.

Read more...

ئه‌حمه‌د فاتح محه‌مه‌دa7zpvg8y


ئێواره‌ی‌ رۆژی‌ 5شه‌ممه‌ 8-8-2014 باراك ئۆباما سه‌رۆكی‌ ولاَته‌یه‌كگرتوه‌كانی‌ ئه‌مریكا، له‌وتاره‌كه‌یدا بریاریدا هێرشی‌ سه‌ربازی‌ بۆسه‌ر مۆلگه‌كانی‌ داعش له‌سنوری‌ پارێزگای‌ هه‌ولێر، هه‌وره‌ها یارمه‌تی‌ وهاوكاری‌ مرۆیش بۆ ئاواره‌كانی‌ شه‌نگال ده‌ست پێبكات. بۆیه‌ به‌ره‌به‌یانی‌ رۆژی‌ 9-8-2014 فرۆكه‌كانی‌ (F-16) ،هێرشیان كرده‌ سه‌ر مۆڵگه‌كانی‌ داعش وبه‌شێوه‌یه‌كی‌ چڕ بۆردومانی‌ كردن.
وتاره‌كه‌ی‌ ئۆباما پابه‌ندبونی‌ سیاسه‌تی‌ ئه‌مریكا نیشان ده‌دات به‌وه‌ی‌ تیرۆر له‌كوێ‌ بێت ئه‌مریكا دژایه‌تی‌ ده‌كات. دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ 10ی‌ حوزه‌یرانی‌ 2014 گۆرانكارییه‌كی‌ ریشه‌یی‌ له‌عێراق رویدا، به‌وه‌ی‌ داعش سێیه‌كی‌ خاكی‌ عێراقی‌ داگیركرد، پاشانیش مه‌ترسیه‌كه‌ په‌ریوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ په‌لاماری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بدات وگه‌یشتنه‌ سنوری‌ پایته‌ختی‌ هه‌رێم. ئیتر ئه‌مه‌ش هێڵی‌ سوره‌

Read more...


نووسەر:فەرید زەکەریاimages
وەرگێرانی: د. نزار ئەحمەد 


بارۆدوخەكه له عێراق زۆر مەترسیداره، لەگەڵ ئەوەشدا ‌شڵەژاو و سەرلێشێوێنەره. ‌ئایا پێویسته وڵاته یەكگرتووەكان لەوه زیاتر بكەن بۆ یارمەتیدانی‌ ئەو كۆمەلگایانەی له ژیر هەڕەشەی‌ داڕوخاندان. ‌ئەگەر ئەمەریكا لەبەر لایەنی‌ مرۆیی‌ دەسوەردەدات، دەی‌ بۆ له سوریا نایکا؟ كە زۆر ترسناكتر و خراپتر دەرئەکەوێ و هەروەها كومەڵكوژیشی‌ تیدایه؟ ‌‌ لەمڕووەوه ئەبێ بیرمان بۆچی‌ بڕوا؟
من بە وریایەوە ئەڕوانمە ئەو جەختكردنەوەیەی‌ ئەمەریكا سەبارەت به گەڕانەوەی‌ بۆ عێراق، لەگەڵ ئەوەشدا پێموایه لەم بارودۆخەی‌ ئێستادا، دەبێ ئیدارەی‌ ئوباما زۆر بەهێزتر و به ئومێدەوه دەسوەربدات، هێزی‌ ئاسمانی‌ بەكاربێنی‌، ڕاهێنان پێشكەش بكات و چەك ببەخشێ ئەگەر

Read more...

reza shwan

 

بەیاننامەی کۆمەڵەی منداڵانی کورد / لە نەرویج

هەموومان شەنگالین و .. هەموومان پێشمەرگەین

ئەو تاوانانە بێ وێنانەی کە جاشە ئیسلامییە کۆنەپەرست و بەکرێگیراوەکانی ( داعش )
لە دژی برایانی کوردی ئێزیدیمان لە قەزای شەنگال ئەنجامیان دا، ئەوە دەگەیەنێت کە ئەم دڕندە بێ ڕەوشتە خوێنڕێژانە، تا سەر ئێسقان دژی گەلی کورد و دژی هەموو ئاین و باوەڕێکی ترن .. بە پێی راگەیاندنی بەڕێوەبەرینووسینگەی  رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان ( نیکۆلای مەدیۆنۆف )لە عێراقدا .. تاێستا ئەم تیرۆریستە دڕندانە ( ١٧٣٧) کوردی ئێزیدییانکوشتووە، کە زۆربەیان مێردمنداڵ و لاون، تەنها لەبەر ئەوەی کە کوردن و ئێزیدین .. ( ٩٧٨) کەسیشیان بریندار بوونە .. ئەم بێ رەوشتانە زیاتر لە ( ٥٠٠) کچ و ژنی ئێزیدیشیان گرتووە و

Read more...

شارام میرزایfdgge

"عەلی رزا زاکانی" ئەندامی کۆمیسیونی پەروەردەی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئێران له وتووێژێکی تایبەت لەگەل ئاژانسی هەوالگێری فارس سەبارەت به هۆکارەکانی ئستیزاحی " رزا فەرەجی دانا" گوتی : ئێمه به "رزا فەرەجی دانا" رامانگەیاندووه که له ماوەی وزارەتی ئەو کێشەکانی ئائینی،قەومی و سیاسی لەناو زانکوەکان چەن بەرابەر بوونەتەوه،تەنانەت وەزارەتیش لەم گەشه پێدانه هاوکار و هاوبەش بووه و رێگاخوشکەری هەڵگیرانی ئەو بیروباوەره له نێو زانکوکانی ئێراندا بووه تا ئەو رادەی که بیری سەربەخۆیی و جیابوونەوه له ئێران له نێوان خوێندکارانی زانکۆەکان پەرەی ستاندووه و لەم بوارەدا بەڵگەی زۆرمان کۆ کردوتەوه.

بەڵام پرسیار ئەمەیه ،بۆ له دوسەی ئستیزاحی وەزیری زانستەکانی ئێراندا – پەڕەپێدان به بیر و بڕوای جیابوونەوە و سەربەخویی گەلانی ئێران- دەبێتە هۆکاری سەرەکی ئستیزاحی ئەو وەزیرە و بابەتێکی ئاوەها ئەمنی زەق دەبیتەوه؟ئایا

Read more...

د. ئارام رەفعەت د. شێرکۆ کرمانجpicture-3128

 لەدوای هەرەسهێنانی سوپای عێراق لەپارێزگای موسڵ‌و ناوچە سوننە نشینەکانی دیکەی باکوری عێراق لە ١٠ی حوزەیرانی ئەمساڵدا، هێزی پێشمەرگە چووە ناو رەبیعەوەو ئەو ناوچەیان خستە ژێر کۆنترۆڵی خۆیەوە. لەئاکامیشدا ئێستا هێزی پێشمەرگەو ئاسایشی هەرێم کۆنترۆڵی خاڵی سنوری رەبیعەی نێوان سوریاو عێڕاق، کە لەراستیدا کوردستانی باشورو رۆژئاوایە، دەکەن. لەوەتەی عوسمانییەکان لەناوەراستی سەدەی نۆزدەهەمەوە هۆزەکانی شەمەرو جبوریان لەناوچەی رەبیعە نیشتەجێکردووە، ئەوە یەکەمجارە دەسەڵاتی کورد بگەڕێتەوە بۆ ئەو ناوچەیە.   زۆرینەی توێژەر و ئەکادیمی‌و رۆژنامەنوس‌و چاودێرە سیاسییە کوردستانییەکان لە بابه‌تاکانیاندا گرنگی به‌ لایه‌نی سۆزوعاتیفیەو مێژوویی‌و سیاسیی‌و ئابوری ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی هەرێم  ده‌ده‌ن. به‌ڵام که‌متر‌ گرنگی به‌ مه‌وقیعییه‌تی ستراتیجی یه‌که‌ یه‌که‌ی ناوچه‌ دابڕاوه‌کان، یان چاکتر بڵێین ناوچە تازە-ئازادکراوەکان دراوه‌، جا چ که‌رکوک بێت یان

Read more...

فازڵ جافb 313549bdde084e7bb6f298bf634c4c55

کە باس لە ئەتیکێتی ئاخاوتن دەکەین، یەکسەر بیر لەوە دەکەینەوە چۆن بدوێین، بە چ شێوەیەک قسە بکەین کە رێز و شکۆ لەدەست نەدەین، کە  بەرانبەرەکەمان بە چاوێکی بەرز تەماشامان بکات. ئەویش  هەست بەوە بکات کە بایەخی پێ دەدرێت و رێزی لێ دەگیرێت. 
شارەزایانی ئەتیکێت لەمبارەیەوە  وا رێنماییمان دەکەن، کە باشتر وایە تا ئەوەندەی پێمان دەکرێت کەم بدوێین،  زۆرتر بوار بە کەسانی دیکە بدەین گوزارەی لە خۆیان بکەن، تاکو ئەوانیش هەست بە پردەکانی لێکگەیشتن و پێوەندی بکەن.
 پسپۆڕانی ئەتیکێت سەبارەت بە ئاخاوتن و گوێگرتن،  هەمیشە جەخت لەسەر هاوسەنگی و هارمۆنیا دەکەن.  هاوسەنگییەک لەنێوان تۆ و ئەوانی تردا گرینگە. واتە چەند کات و بوار بە خۆت دەدەیت کە خەڵک گوێت لێ بگرن، باشتر وایە هەمان قەوارە،

Read more...

نەریمان مەحەمەدیNarimanmahmamdi

  کارەساتی هۆلۆکاست لەگەڵ ئەوەی بۆ جوولەکەکان کارەساتێکی مێژوویی دڵتەزێن بوو، بەڵام توانی ببێتە ئوبژەیەکی هاوبەش کە زۆربەی جوولەکەکانی ئەوکات و تەنانەت نەوەکانی دوای ئەو کارەساتەشی پێکەوە گرێ دا. سەرگەردانی، سەرلێ شێواوی و بێ دەوڵەتی بۆ خودی جوولەکەکانیش وەکوو چارەنووسی دیاریکراوی جوولەکە قەبووڵ کرابوو. جوولەکە توانای ئەوەی نەبوو خودی خۆی وەکوو خودێکی سەربەخۆ و جیاواز لە ئەوانیتر بناسێنێت و بە کورتی هیچ ئوبژەیەکی هاوبەشی ئێتنیکی یان نەتەوەیی لە زێنی مێژوویی خۆیدا پێکنەهێنابوو و سەرگەردانی مێژوویی وەکوو چارەنووسێکی دیاریکراو لە بەرانبەر گوناحێکی نەبەخشراوی قەبووڵ کردبوو. تەنانەت زۆر جاریش تێکۆشان بۆ ڕووخانی ئەو هەلوومەرجە وەکوو پێشێل کردنی هێڵێکی سوور دادەنرا. بەڵام کارەساتی هۆلۆکاست تەواوی ئەم باروودۆخەی تێکدا. ژنۆسایدی جوولەکەکان بوو بەهۆی تەواوبوونی پرۆسەی

Read more...

ali Emami عه‌لی ئیلامی، بروکسێل

  پێتان وایە مالکی بۆ سێهه‌م جاریش دیسان ببێته‌وه‌ سه‌رۆک وه‌زیران؟

   به‌ڕای من به دوری ده‌زانم مالکی نه‌بێت، چون هه‌م ئامریکا و هه‌م ئێران کۆکن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی که‌ مالکی بیت، چونکوو باشترین که‌س بوپاراستنی به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی ئێران مالکی‌یه‌ و هه‌ر مالکیشه‌ موچه‌ی هه‌موو سپای قودسی ئێران دابین ده‌کات و باشترین که‌س بۆ پارستنی ئه‌سه‌د و یارمه‌تی کردن به حیزبوڵای لوبنان و حه‌ماسه و جیهادی ئیسلامی‌یه‌. ته‌واو ئه‌و بودجه‌ و هه‌زینه‌ی ماڵیه‌ی له‌ئه‌ستۆی ئێران بووه و بارگرانی له‌سه‌ر بڕبڕه‌ی پشتی ئێران بوو که خه‌ریک بوو ئابوری ئێران هه‌ڵده‌وه‌شاند. مالکی هه‌موویانی گرته‌ ئه‌ستۆی خۆی و له‌ لایه‌کی دیکه‌شه‌وه کاتێ ئابڵۆقه‌ی سه‌ر ولاتی ئێران له لایه‌ن وڵاتانی ئامریکا و یه‌کیه‌تی ئوروپا سه‌پێندرا، ئه‌و که‌سه که ئابوری ولاتی ئێرانی له ئه‌و هه‌موو نه‌هامه‌تیه رزگار کرد و به لۆریان دۆلاری بۆ ئێرانێ هه‌نارده دهکرد، مالکی بوو. چوون چاکترین و کویرایل بو ولاتی

Read more...

 وەرگێڕانی /رەزا شوانreza shwan

لە رۆژی چوارشەمەی رابردوودا، رێکەوتی (١٦/٨/٢٠١٤) لە سایتی ئەلیکترۆنی ( صوت الأمة: دەنگی نەتەوە)ی میسری دا لە لایەن ( السید عبدالفتاح ) کە ( سەرۆکی ناوەندی قاهیرە ـ بۆ لێکۆڵینەوەی کوردی ) لەژێر ناوی ( خطط  تعکیر العلاقة بین مصرو کوردستان ) نووسینێک دەربارە دوو هەواڵی بڵاوکراوەی ناراست، بەدەمی سەرۆکی میسر (عبدالفتاح السیسي )و . سەرۆکی دەرهێنانی رۆژنامەی ( الأ‌هـرام ) نووسەری ناسراو ( محمد حسنين هیکل ) ەوە هەڵبەستراون .. کە رۆژنامە و سایتە نزیکەکانی سەربە مالیکی دوور لە راستییەوە بۆ مەبەستێکی گڵاو و تێکدەرانە .. چەواشەیان کردوون و بڵاویان کردوونەتە .. ئەمەش وەرگێڕانی دەقی نووسینەکەی (السید عبدالفتاح) بە زمانی کوردی بۆ راستکردنەوەی ئەو دوو هەواڵە چەواشکراوانە :  (( ئەوەی بە دواداچوونی بۆ رووداوەکانی ئەم دواییەی عێراق کردووبێت، دەبێت تێبینی ئەو هەواڵە هەڵبەستراوانەی کردووبێت، کە بۆ تێکدانی پەیوەندییەکانی نێوان میسر و کوردستان دەدرێن .

Read more...

picture-3135

زوبێر رەسوڵ 

  ده‌كرێت بوترێت كه‌ سیاسه‌تی ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر عیراق هه‌ر له‌ساڵی 1991 واتا دوای داگیركاری عیراق بوَ كویت‌و دواتریش له‌ 2003 پاش داگیركاری ئه‌مریكاو هیزه‌ هاوپه‌یمانه‌كان بوَ عیراق‌و تا ده‌گاته‌ حوزیرانی 2014، واتا دوای هه‌ڵمه‌تی ناوچه‌ سوونه‌كان به‌ هاوكاری هێزه‌كانی داعش دژی سوپای عیراق له‌سه‌ر هه‌مان ته‌وه‌ر وه‌ستاوه‌، ئه‌ویش پارستنی یه‌كپارچه‌ی خاكی عێراقه‌. هه‌ڵبه‌ته‌ ئه‌م په‌روَشیه‌ی ولاته‌ یه‌كگرتووه‌كان نه‌ له‌به‌ر خاتری په‌روَشیه‌ بوَ یكپارچه‌یی خاكی عیراق‌و نه‌ له‌ په‌روَشی ئه‌مریكاشه‌ بوَ گه‌لانی عێراق. ئه‌م سه‌ردانه‌ی جوَن كێری بوَ عێراق‌و هه‌رێمی كوردستان‌و به‌شێك له‌ درواسێكانی عیراقیش ده‌كرێت بخرێته‌ ئه‌م قاڵبه‌وه‌، هه‌رچه‌نده‌ ناتوانین بلێین توَنی گوتاری سیاسی ئه‌مریكا هه‌مان ئه‌و توَنه‌یه‌ كه‌ له‌ 1991 و 2003 دا هه‌یانبووه‌، ئه‌مه‌ش بێگومان له‌به‌ر ده‌ركه‌وتنی ئاماژه‌ی نوێ بوَ سه‌ختی قه‌یرانه‌كانی عێراق‌و ئه‌و دوَخه‌ی تازه‌ هاتوَته‌ ئاراوه‌ له‌ ناوچه‌كه‌دا، دواتریش ده‌ركه‌وتنی هه‌رێمی كوردستان وه‌ك ئاكته‌رێكی ناده‌وله‌تی – non state actor

Read more...

د.هاوڕێ‌ مەنسوور بەگdr hawre mansur bag

ئەمریكا لە سەرجەم وڵاتانی جیهان پتر نەوت و بەرهەمەكانی نەوت بەكاردێنێت. هەرچەندە ئامارەكانی بەكارهێنان و هاوردەكردنی نەوت و گاز لە ئەمریكا كەمێك ناڕوونی تێدایە و ساڵ بە ساڵ گۆڕانكاری بەسەردادێت. بەگشتی ئابووریی ئەمریكا بۆ ئەوەی بە زیندوویی بمێنێتەوە رۆژانە پێویستی بە زیاتر لە 20 ملیۆن بەرمیل نەوت هەیە. ئەمریكا لە ناوخۆدا رۆژانە 7- 8 ملیۆن بەرمیل بەرهەم دێنێت، لە كاتێكدا پتر لە 12 میلیۆن بەرمیل هاوردە دەكات. بۆ زیاتر بەرچاو ڕوونی، دانیشتووانی ئەمریكا 3%ی دانیشتووانی جیهان پێكدێنن، بەڵام 20%ی وزەی جیهان بەكاردێنن. بەشی شێری نەوتی هاوردەكراو بۆ ئەمریكا لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دابین دەكرێت و  هیچیش لەوە ناچێ لەو ساڵانەی دادێ رێژەی هاوردەكردنی نەوت لەلایەن ئەمریكاوە روو لە كەمی بكات و بگرە پێچەوانەكەی راستە. لە هەمانكاتدا سەرجەم ئەلتێرناتیڤەكانی دیكەی وزە وەك: هەوا، خۆر، وزەی ئەتۆمی و بایۆلۆژی تاوەكو ئێستا ئومێدێكی ئەوتۆیان نەبەخشیووە، كە ئایندەیان لەسەر بنیادبنرێت.

Read more...

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان