^{د. جەعفەر عەلی}

^{رەنگە لە سەرەتادا وەک ھەستێک، سۆزێک، یان تەنھا ھاوسۆزی و بەزەیی نواندن بەرامبەر بە رووداو یان کارەساتێک، کە رووبەڕووی گروپێکی مرۆیی، نەتەوەیی یان دینی، یان دەرەوەی نەتەوە و دینەکەشمان دەبێتەوە، جۆرێک لە پەرچەکردار بەپێی پابەندی سیاسی و کۆمەڵایەتی، لەوانەش فراوانتر مرۆیی، پێشانبدەین.
ئەو ھەڵوێستانەی لە سەرەتادا و وەک پەرچەکرداری ھاوسۆزی لەسەر بنەمای ھەست و عاتیفە لە دایک دەبن، ئەگەر نەگۆڕێن بۆ ھەڵوێست لە ھۆشیاریماندا، نەبن بە بەشێک لە حەقیقەتی بوونمان و لە ھۆشیاریماندا جێگە نەگرن، لەوانەیە نە ھەڵوێستە عاتیفییەکان تەمەن درێژ و، نە پەرچەکردارە ھاوسۆزییەکانمان، بەرھەمێکی گرنگی لێبچنرێتەوە.
ئەوەی ئەمڕۆ کورد بەشێوەیەکی گشتی دەرھەق بە دۆخ و ئەزموونی کوردانی رۆژئاوا پێشانیدەدات، بە بایکۆتکردنی کاڵا و شمەکی تورکیاشەوە، ھەڵوێستە، ھەڵوێستێک کە تا ئەندازەیەکی گەورە لە پرەنسیپی ھاوسۆزی بۆ رۆژئاوا لەسەر بنەمای کوردبوون، یان نەتەوەیی، سەرچاوەی گرتووە. بۆ مرۆڤ شانازییەکی گەورەیە، کاتێک ھاوزمان و ھاونەتەوەکەی، دەتوانێ نموونە و مۆدێلێکی دیموکراسی، سیاسی و کۆمەڵایەتی جوان لە کاری بەڕێوەبردن و بە یەکەوە ژیاندا پێشکەش}

^{کاوە مەحمود}

^{لە 9ی تشرینی دووەمی ئەمساڵدا حەوت لایەنی چەپی کوردستانی لە باکور و باشور و ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا لە ژێر ناونیشانی (کاراکردنی ڕۆڵی هێزە چەپەکانی کوردستان لە تێکۆشانی نیشتمانی و چینایەتیدا)، لە شاری هەولیر یەکەمین کۆڕبەندی هێزە چەپەکانی کوردستانیان بەست. پانێلەکانی کۆڕبەندەکە بریتی بوون لە ڕوانگەی ئەو هێزانە بۆ کێَشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، و ململانێی هێزە نێودەوڵەتی و هەرێمایەتییەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و کارتێکردنی لەسەر پرسی کوردستان، و هاوکات لە گەڵ هەلومەرجی ئەمڕۆی کوردستان و بابەتی بنەمای گوتاری هێزەکانی چەپی کوردستان و دەرفەتی کاری هاوبەش و ئاستەنگەکان.مەبەستی سەرەکی کۆبونەوەکە جەختکردن لەسەر بنیاتنانی مەعرفی و زانستی هزری چەپی کوردستانی بوو بۆ خوێندنەوەی ڕەوشی سیاسی بە شێوەیەکی گشتی، و دانانی میکانیزمی گونجاوی کاری هاوبەشی چەپ لە هەر بەشێکی کوردستان و لە کوردستانی گەورە بە گشتی.یەکێک لە بابەتە هزرییەکان کە بێگومان ڕووبەڕووی ئەو هێزانە دەبێتەوە و هەندێ جاریش لێکدانەوەی تەمومژاوی بۆ دەکرێت، بابەتی تێکۆشانی نیشتمانی و تێکۆشانی چینایەتی و خەبات لە پێناوی ئازادییەکانی بە گشتی و مافەکانی ژنان و ناوەندەکانی زەحمەتکێشانە، کە هەندێ جار لە بواری مامەڵەکردن لە گەڵ هەر بەشێکی ئەم تێکۆشانانە، بە میتۆد و عەقلیەتی ناکۆک دانان نێوانیان ڕەفتار دەکرێت و داوای هەڵوێست وەرگرتن دەکرێت کە گوایە تێکۆشانی نیشتمانی لە پێش تێکۆشانی}

عومەر ئەحمەد

<sup>پێدەچێت شەڕی ناوخۆی سووریا بەرەو یەكلابوونەوە بڕوات و لە ئەنجامدا بەشار ئەسەد هەموو خاكی سووریا كۆنترۆڵ بكاتەوە. ئێستا رەوشی سووریا وەك ئەوەیە كە دوای شەڕ، وڵاتە ناوچەیی و زلهێزەكانی جیهان خەریكی چنینەوەی دەستكەوتەكانی شەڕبن. دوای ئەوەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا رایگەیاند هێزەكانی لە سووریا دەكشێنێتەوە، توركیا لە رۆژی 9ی تشرینی یەكەم هێرشی كردە سەر رۆژاوای کوردستان و ناوچەی نێوان گرێسپی و سەرێكانی بە درێژایی 120 كیلۆمەتر و قووڵایی 32 كیلۆمەتر كۆنترۆڵ كرد. لە ئەنجامی رێككەوتنی ئەمریكا و توركیا و دوای ئەوەش لە دیداری نێوان ئەردۆغان و ڤلادیمێر پووتین لە سووچی، ئەوەی كە بە كارێكی نەكردەنی دەهاتە بەرچاو، روویدا و هەردوولا لەسەر پرسی سووریا رێككەوتن. رێككەوتنە 11 خاڵییەكەی نێوان رووسیا و توركیا، بووە هۆكاری ئەوەی توركیا شەڕ رابگرێت، بەمەرجێك بەپێی رێككەوتنەكە، هێزەكانی هەسەدە تاوەكو قووڵایی 32 كیلۆمەتر بكشێنەوە.

دوای 20 رۆژ لە هێرشی توركیا، ئێستا ئەو وڵاتانەی هێزیان لەنێو خاكی سووریادا هەیە، هەر كام بە لێكدانەوەی خۆیان دەڵێن كۆنترۆڵی نەوتی سووریایان لەدەستە.</sup>

^{دكتۆر بكر صدیق}

^{هه‌مواركردنه‌وه‌ی ده‌ستوری عیراق، مشتومرێكی، سیاسی له‌ كوردستاندا وروژاندوه‌ كه‌، قابیلی هه‌لوه‌سته‌ی جدی یاساناسانی بواری ده‌ستوری یه‌، له‌لایه‌ك، له‌لایه‌كی تریشه‌وه‌، هیچ كام له‌ سه‌ركرده‌ و رێبه‌رانی كورد، بواری دوركه‌وتنه‌وه‌یان نیه‌ له‌و پریشك و مه‌ترسیانه‌ی كه‌ له‌ ئه‌گه‌ری هه‌مواری سلبیانه‌ی ده‌ستوره‌كه‌ به‌ربینگی مافه‌ ده‌ستوریه‌كانی خه‌لكی كوردستان ده‌گرێت.} له‌راستیدا، هه‌مواری ده‌ستوری عیراق، هه‌م سلبیات و هه‌ره‌شه‌ له‌سه‌ر كۆی پرۆسه‌ی سیاسی عیراق و هه‌رێمی كوردستان دروست ده‌كات، هه‌م له‌زۆر روه‌وه‌ ئیجابیاتی یاسایی و سیاسی خۆی هه‌یه‌.

^{یه‌كه‌م: هه‌ڕه‌شه‌كان}

^{له‌راستیدا، له‌ناو ئه‌و ده‌ستوره‌ی ئێستا خراوه‌ته‌ ناو گره‌وی هه‌مواركردنه‌وه‌وه‌، پارێزبه‌ندی مافه‌ سیاسی و نه‌ته‌وایه‌تیه‌ بنه‌ره‌تیه‌كانی هه‌رێمی كوردستانی ده‌سته‌به‌ركردوه‌. هه‌ر ئه‌مه‌شه‌ كه‌ مه‌سه‌له‌ی كورد له‌ كوردستانی باشوردا له‌دوو مه‌ترسی سه‌ره‌كی و ژیاری له‌خه‌م}

هێرش عەبدولرەحمان

^{بڕیاری كشانەوەی هێزەكانی ئەمەریكا بە بڕیاری ترەمپ، دەریخست كوردی رۆژئاڤا خاوەنی دۆستیكی زۆرە لە دونیای دەرەوە.}

^{هەر سەربازێكی ئەمەریكی یان كاربەدەستێكی حكومەتی ئەو وڵاتە كە شارەزایی تایبەتی لە كەیسی رۆژئاڤا داهەیە كاتێك لێی دەپرسی بۆ وا سەرسامن و بەرگری سەرسەخت لە كوردەكانی ئەوێ دەكەن ؟ ئەوا پێت دەڵێن ڕۆژئاوای كوردستان لەماوەی چەند ساڵێكدا توانیویانە دەسكەوتی گەورە بەدەست بهێنن و وێنەیەكی جوان لە حکومڕان بەرفراوان نیشانی جیهان و دەوربەر بدەن. ئەوان دەڵێن دەسەڵاتی رۆژئاڤا سەركەوتوانە توانیان زۆربەی هێزە كوردییەكان و عەرەب و نەتەوەكانی تر لە ژێر یەك چەتر و ئاڵادا كۆ بكەنەوە، ئەمەش لەڕوانگەی ئەوانەوە كارێكی هەروا ئاسان نییە لەناوچەیەكی پڕ لە كێشەدا ئەو هەمو نەتەوە جیاوازانە کۆبکەیتەوە.}

^{‏بەلای كەسانی دیارو بەرچاوی ئەمەریكا وە ئەم بڕیارە لەناكاوەی ترامپ جێی بڕواو پێشبینی كراو نەبو، بگرە وەك كارەساتێك سەیریان كرد. كاتێك ئەم بڕیارە سۆشیال مێدیا، بە تایبەتی تویتەر، و مێدیاكانی دیکەی تەنی، هەر زو ئەندامی ئەنجومەنی پیران "لیندزی گراهام" لە تویتێكدا ڕایگەیاند بڕیارەكە بەرامبەر بە كوردەكان هاوشێوەی (11)ى سێبتەمبەر بو و هەمومانی شۆك كرد. ئەمەش}

^{هونەر تۆفیق}

^{لە کاتێکدا بەریتانیا ئیمپراتۆرێکی بەهێز و توانا بوو، هیندەکان گەلێکی هەژاری لاواز و داگیرکراوبوون. لەڕووی هێزی سەربازی و ئابووریەوە شایەنی بەراوردکاری نەبوون.گەلی هیندی لاوازی داگیرکراو، بە ڕابەرایەتی غاندی، لەو کاتەدا بڕیاری شۆڕشیان دا. شۆڕشی بایکۆت، شۆڕشی خۆڕزگارکردن لە ژێردەستەیی و ئازادبوون لە داگیرکاری بەریتانیەکان. شۆڕشی بێ چەک و بێ توندوتیژی. لە کاروانی خوێ وە شۆڕشی خۆییان بەرپاکرد.
ئینگلیزەکان لە هیندستان ئیحتکاری هەموو شتێکیان کردبوو، لەوانە ئیحتکاری خوێش. غاندی لە کاروانێکی ٤٠٠ كیلۆمه‌تردا شاربەشار و گوند بەگوند بەرە و دەریا کاروانەکەی دەستپێکرد، بەئامانجی گەیشتن بە خوێ ی کەنار دەریا. کاتێک گەیشتە لای لمەسوێرەکەی کەنار دەریا، دەیان هەزار خەڵکی هیندی لە پشتەوەبوو. مشتێ خوێی لە ئاوە وشکەوەبووەکەی لێوار دەریاکە بەرزکردەوە و گوتی: لێرەوە شۆڕشەکەمان دەستپێدەکەین، شۆڕشی بایکۆتی کاڵا و شتومەکی بەریتانی و خۆمان خۆمان دەژیەنین. لەو مشتە خوێیەوە کاروانی ئازادی گەلانی هیندستان دەستی پێکرد.مۆدێلەکانی شۆڕش لە مێژوودا جیاوازن، شۆڕشی کەمینە بەسەر زۆرینەدا، شۆرشی هەژاران بەسەر دەوڵەمەندەکاندا، شۆڕشی کۆیلەکان}

^{د. جەعفەر عەلی}

^{چەندین ساڵە سەرزەمینی سوریا، مەیدانێکی گەرمی رووبەڕووبوونەوە و ململانێی نێوان دەوڵەتانی دونیا و ناوچەکەیە. لەگەڵ سەرھەڵدانی بەھاری عەرەبی لە (٢٠١١)دا ئەگەرەکان بەرەو ئەوە بوون، کە سوریا روو لە کەوتن و خۆری بنەماڵەی ئەسەدیش روو لە ئاوابوون بێت، بەڵام رووداوەکان ئاراستەیەکی دیکەیان وەرگرت، ئاراستەیەک کە رەنگە بۆ خودی ئەسەد و ھاوپەیمانەکانیشی پێشبینیکراو نەبووبێت.}

^{کاتێک خەڵکی سوریا بە جیاوازی پێکھاتە نەتەوەیی و ئایینییەکانییەوە دژ بە دیمەشق راپەڕین، بەشێکی گەورە لە دەوڵەتانی بڕیار بە دەستی دونیا لە ئەمریکاوە بۆ ئەوروپا، تەنانەت تورکیاش، داوای رۆیشتنی بەشار ئەسەدیان دەکرد، تەنانەت بڕوایان وابوو، کە چارەسەری ئاشتیانەی دۆخی سوریا لە ئامادەبوونی ئەسەددا، کارێکی نەکردەیە.}

^{دیمەشق تا دوو ساڵیش بەر لە ئێستا، بەشی ھەرە گەورەی جوگرافیاکەی بۆ گروپە جیاوازەکانی سوریا لە دەستدابوو، چ گروپەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سوریا، یان داعش، وێڕای ئەوەی کە ناوچەکانی ھاوسنور لەگەڵ تورکیاش، تایبەت ئەو ناوچانەی کە زۆرینەی کوردنشینن، بە واقیعی لە بندەستی کوردەکاندا بوون و سوپای دەوڵەتی سوریا لەو ناوچانەدا پاشەکشەی کردبوو. کوردەکان جیاواز لە ناوچەکانی دیکە، جۆرێک لە بەڕێوەبردنی سەربەخۆیان لە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتیان}

لوقمان غەفوور

^{ڕۆژنامە و سایت و تەلەفزیۆنەکانی ئەمریکا رۆژی ١٨ی ئۆکتۆبەر، باسیان لە ئەگەری بەکارھێنانی چەکی فسفۆر و کیمیاویی دەکرد کە تورکیا لەم دوو ڕۆژەدا بەکاری ھێنابێت. ئەویش دوای ئەوەی پشکنینی پسپۆرانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە نێو سوریاوە ڕاپۆرتێکی لەو ڕووەوە پێشکەش بە کۆشکی سپی کردووە و کۆشکی سپی - یش ڕادەستی دەسەڵاتی چوارەمی ئەمریکا و ئەوروپای کردووە.}

^{تورکیا بەم کارە نامرۆییەی دەکەوێتە ناو قەفەزی تاوانی جەنگ دژی مرۆڤایەتی. دەکەوێتە بەر لێپێچینەوەی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان کە ئەمەش وادەکات کاری ھێرشکردنە سەر ڕۆژئاوا لەسەری قورس تر بێت.}

^{مەسەلەی ساغبوونەوەی چەکی کیمیاوی لەسەر تورکیا ئەگەر لەئێستاشدا نەبێت بە کێشەیەکی گەورەی تاوانی جەنگ، ئەوا ئەمریکا ھەمووی بۆ کۆدەکاتەوە بۆ}

^{رێبینی محامی}

^{لەسەرەتادا پێناسەی جۆراوجۆر بۆ یاسای نێودەوڵەتی کراوە نەتوندراوە بەشێوەیەکی دیاریکراو چوارچێوە بۆ ئەم یاسایە دابنرێت لەدیارترین و باوترین پێناسە نێودەوڵەتیەکان.}

^{یاسای نێودەوڵەتی کۆمەڵێک بنەمای یاساییە کە پەیوەندی لەنێوان کەسەکانی یاسای نێودەوڵەتی گشتی رێک دەخات کە لەدەوڵەتەکان و رێکخراوە نێودەوڵەتیەکان پێکدێت کە ئەرک ومافەکانی هەر یەکێکیان بەرامبەر ئەوی تریان دیاری دەکات لەگرنگترین و لەپێشینەترین ئەرکەکانی وڵاتان بەپێی ئەم یاسایە خۆی دەبینێتەوە لەپاراستنی ئاسایشی نێو دەوڵەتی و رێگری لە ئەنجامدانی داگیرکاری و هێرشکردنەسەر سیادەو سەربەخۆیی بۆ سەر وڵاتانی تر.}

^{چونکە هەر وڵاتێک ئەم کارە بکات توشی لێپێچینەوەی نێودەوڵەتی دەبێت و بەپێی بنەماکانی ئەم یاسایە سزا دەدرێت. ئەوەی کەئێستا لەڕۆژئاوادا دەیبینین گەر بەمانا نەتەوەییەکەی سەیری بکەین هێرشکردنی داگیرکاریە بۆسەر بەشێک لەخاکی کوردستانە لەلایەن دەوڵەتێکی زلهێزی وەک تورکیا لەبەرئەوەی کوردستان تاوەکو ئێستا خاوەن کیانێکی سەربەخۆ نیەو ناتوانێت وەک کەسێکی یاسای نێودەوڵەتی داوای مافە رەواکان و راگرتنی هێرش و داگیرکاریە بکات بۆسەری. بەڵام ێەگەر بێت و لەڕوویەکی ترەوە سەیری روداوەکانی رۆژئاوا بکەین ئەیبینین ئەوەی کە روودەدات هێرشکردن و بەزاندنی سنووری}

هێرش عەبدوالرحمان

^{گەورەترین کێشەی ترامپ ئەوەیە کە لەخێزانێکی سیاسیەوە نەھاتوە، چی بەخەیاڵدابێت بێ بیرکردنەوە تویتی دەکات. ھەر ئەو شیوازی کارکردنەی وایکردوە بەتویت قیامەت ھەڵسێنێت.! لە سەرەتای یەکەم ساڵی سەرۆکایەتیەکەی، کۆماریەکان بەس فریای ئەوە دەکەوتن خەریکی تویتە ھەڵەکانی ترامپ بن، پاساو و لێکدانەوەی جیاواز پینەیان دەکرد تا ڕای گشتی و ئەنداماکانیان توڕەنەبن و، لەسەر حزبەکەیان نەکەوێت. بۆ ماوەیەک توانیان، بەڵام دوای ئەوە وازیانھێنا، کە ھەوڵدان لەگەڵ ترامپ بێ سودە و، ئەو لە تویتی خۆی ناکەوێت.}

^{دیموکراتەکان دەمێکە لە بۆسەدابوون تا کەیسکی یاسایی بدۆزنەوە تا ترامپ لە سەرۆکایەتی دوور بخەنەوە، لەیەکەم ڕۆژی دەسبەکاربونی ترامپ کەوتنە دوای خاڵە لاوازەکانی، کۆمەڵی دۆسێیان جوڵاند، گەورەتریان لێکۆڵینەوەی "مۆلەر" بوو کە جگە لە کەیسی ڕوسیا کە لەکەناڵی جیاوازەوە دەستی خستۆتە ھەڵبژاردنەکانی ئەمریکاوە، ڕاپۆرتێکیشی ئامادەکرابوو کە بە دە خاڵ ترامپ}