فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

ئیماراتی عه‌ره‌بی یه‌كگرتوو ئاماده‌یی خۆی بۆ ناردنی هێزی زه‌مینی بۆ سوریا نیشاندا، به‌مه‌به‌ستی قه‌ڵاچۆكردنی داعش، له‌چوارچێوه‌ی ئه‌و هاوپه‌یمانێتییه‌دا كه‌ئه‌مریكا سه‌رۆكایه‌تی ده‌كات.

"ئه‌نوه‌ر قرقاش" وه‌زیری ده‌وڵه‌ت بۆ كاروباری ده‌ره‌وه‌ی ئیمارات، گوتی: " هه‌ڵوێستی ئیمارات نه‌گۆڕه‌ بۆ هاوكاری كردنی ئه‌و هێزانه‌ی شه‌ڕی داعش ده‌كه‌ن. من باسی هه‌زاران سه‌رباز ناكه‌م. باسی هێزێك ده‌كه‌م كه‌ كۆمه‌كی ئه‌و هێزانه‌ بكات كه‌له‌سه‌ر زه‌وی شه‌ڕی داعش ده‌كه‌ن".

گوتیشی: " به‌ڵام پێویسته‌ ئه‌مریكا ڕۆڵی سه‌ركردایه‌تی كردن بگێڕێت".

گوتیشی: " له‌ناوبردنی داعش پێویستی به‌جوڵه‌یه‌كی سیاسییه‌ له‌به‌غدا كه‌سوننه‌كان له‌خۆ بگرێت، نه‌ك په‌راوێزیان بخات".

هه‌فته‌ی ڕابردوو سعودیه‌ ئاماده‌یی ده‌ربڕی بۆ ناردنی نزیكه‌ی 150 هه‌زار سه‌رباز بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی داعش له‌سوریادا، له‌دوای ئه‌ویش چه‌ند وڵاتێكی عه‌ره‌بی هه‌مان ئاماده‌باشییان ده‌ربڕی
8/2/2016

 

محەمەد عەلی جەعفەری فەرماندەی پاسەوانی شۆڕشی ئێران ڕایگەیاند هێزی زیاتر ڕەوانەی سوریا ناکەن.


جەعفەری ئەمڕۆ یەکشەممە لە کاتی بەخاکسپاردنی تەرمی جەنەرالێک و چەند چەکدارێکی کوژراوی ئێران لە شەڕەکانی سوریادا وتارێکی خوێندەوە و ئاماژەی بەوەدا کە سەربازەکانیان بەردەوام دەبن لە شەڕکردن لە سوریا، بەڵام شتێکی دانایانە نابێ کە هێزی زیاتر ڕەوانەی سوریا بکەن. بەڵکو تەنها ڕاوێژکاری سەربازیی زیاتر ڕەوانە دەکەن.



شارەزایانی سیاسەتی ئێران ئەو لێدوانەی جەعفەری وەها لێکدەدەنەوە کە ئێران بەهۆی لەدەستدانی ژمارەیەکی گەورەی چەکدارەکانی لە شەڕی سوریادا لە پشتیوانیکردنی ڕژێمی ئەسەد سارد بووەتەوە. بەتایبەتی کە تەنها لە چەند رۆژی ڕابردوودا ١٧ ئەفسەری باڵای ئێرانی بەتەقەی هێزەکانی ئۆپۆزسیۆن لە حەلەب لە سوریا کوژراون.


جەعفەری بۆ دڵدانەوەی خۆی و سوپاکەی ئەوەشی گوت کە عەلی خامەنەیی ڕێبەری باڵای ئێران لە کاتی دیداریدا لەگەڵ بنەماڵەی چەکدارە کوژراوەکاندا پێی گوتوون ئەگەر ئەو ڕۆڵانەی ئێوە نەبوونایە و ئێمە لە سوریادا بەشداری شەڕمان نەکردایە، ئەوا ئێرانیش دەکەوتە ژێر هەڕەشەوە.
8/2/2016

 

سەرکردەیەکی بزوتنەوەی گۆڕان بەپێچەوانەی زۆرینەی هێزە سیاسییەکانی کوردستان پێی وایە دۆخی هەرێمی کوردستان باش نییە و ئەوەی پێشبینی دەکرێت نایەتەدی و ناکرێ باسی ریفراندۆم و سەربەخۆیی بکرێت.

تاڤگە ئەحمەد ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق له‌ لیستی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان بە ئاژانسە عێراقییەکانی راگەیاندووە کە ڕیفراندۆم و جیابوونەوەی هەرێمی کوردستان لە عێراق ئەستەمە، چونکە پێویستی به‌ دانپێدانانی 148 وڵات هه‌یه‌.

تاڤگه‌ ئه‌حمه‌د ئەوەشی گوتووە "دیاریکردنی چاره‌نووسی هه‌رێمی کوردستان له‌ ڕێگه‌ی ڕیفراندۆمەوە ناکرێ، به‌ڵکو ده‌بێ پرسی ناوچه‌ کێشه‌ له‌سه‌ره‌کان و قه‌یرانی ئابووری و کێشه‌کانی دیکه‌ له‌ ڕێگەی ڕێکەوتن له‌گه‌ڵ بەغدا یەکلایی بکرێتەوە".
8/2/2016

 

بەپێی لێدوانێكی گوتەبێژی دەزگای دادوەریی ئێران لە رۆژانی رابردوودا هەشت چالاكوانی مەدەنی و ئینتەرنێـتی لە سەروبەرندی هەڵبژاردنەكانی ئێراندا لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەستگیر كراون.

"موحسنی ئیژەیی" لە دیمانەیەك لەگەڵ تەلەفزیۆنی فەرمیی ئێراندا وێڕای پشتراست كردنەوەی ئەم هەواڵە گوتی: "ئەو كەسانە بەهۆی لادان لە رێوشوێنەكانی تایبەت بە هەڵبژاردن و سووكایەتی بە كسایەتییەكان" دەستگیر كراون و ئەگەر هەتا ئێستا لەگەڵ كەسانی دیكەش هەڵوێست نەگیراوە، گومان نەكەن كە بەدواداچوونیان بۆ ناكرێت، بەڵكوو هەتا ئێستا لەژێر چاودێریدا دان و بەمزوانە دەستگیر دەكرێن."

لەلایەكی دیكەشەوە بەرپرسی دادگەی پارێزگای تەورێزیش بە دەزگاكانی راگەیاندنی گوتووە: "25 ماڵپەڕ و تۆڕی هەواڵ لەو پارێزگایە بەهۆی سزای هەڵبژاردنەوە داخراون."

ساڵی پاریش هەشت چالاكوانی ئینتەرنێـتی لە ئێران بە تۆمەتی بەكارهێنانی فەیسبووك دەستگیر و سزای درێژخایەنیان بۆ بڕایەوە.

دوای رەتكرانەوە بەربژێری هەڵبژاردنەكان لە ئێران لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان رەخنەیەكی توند رووبەڕووی دەزگای چاودێریی هەڵبژاردنەكانی ئێران و بەتایبەت باڵی بناژۆخوازی ئێران بووەوە.
7/2/2016

 

نوعمان كورتوڵموش جێگری سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا هه‌ڵسه‌نگاندن بۆ گوته‌كانی مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەبارەی راگەیاندنی سەربەخۆیی کوردستان دەکات.

كورتوڵموش له‌ وه‌ڵامی پرسیارێكدا سه‌باره‌ت به‌ گوته‌كانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان بۆ راگەیاندنی سه‌ربه‌خۆیی گوتی "بزووتنه‌وه‌ی سیاسیی كورد ته‌نها گرووپه‌كانی عێراق و توركیا ناگرێته‌وه‌".

كورتوڵموش له‌میانه‌ی به‌شداریكردنی له‌ به‌رنامه‌ی كۆتایی هه‌فته‌ی رۆژنامه‌نووس هاكان چه‌لیك له‌ كه‌ناڵی سی ئێن ئێن توركدا رایگه‌یاند "یه‌كێك له‌ مه‌ترسییه‌كانی ئه‌مڕۆ ئه‌وه‌یه‌ هه‌وڵ ده‌درێ سه‌رله‌نوێ سیاسه‌ت بگه‌ڕێندرێته‌وه‌ بۆ قۆناخی جه‌نگی سارد".

كورتوڵموش، باسی له‌و رووداوانه‌ كرد له‌ ئه‌گه‌ری به‌رده‌وامبوونی ئه‌مریكا و رووسیا له‌سه‌ر سیاسه‌تی جه‌نگی سارد و گوتی "ئه‌گه‌ر وڵاتانی به‌هێز به‌تایبه‌تی ئه‌مریكا و رووسیا درێژه‌ به‌ جه‌نگی سارد بده‌ن، ئه‌وا ته‌نیا رووبه‌ڕووی قه‌یرانی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و سووریا نابنه‌وه‌، به‌ڵكو له‌مه‌ودوا له‌ سه‌رتاسه‌ری جیهان رووبه‌ڕووی شه‌ڕ و پێكدادان ده‌بنه‌وه‌. راستی ئه‌وه‌ به‌ ئێمه‌ ده‌ڵێت. له‌به‌رئه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی نه‌گه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ سه‌رده‌می جه‌نگی سارد، پێویسته‌ ته‌واوی لایه‌نه‌كان به‌تایبه‌تی ئه‌مریكا و رووسیا، كارته‌كانی ده‌ستیان بخه‌نه‌ڕوو بۆ گفتوگۆكردن له‌سه‌ر بنیاتنانه‌وه‌ی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست. نابێت هیچ لایه‌نێك به‌ چه‌ك و به‌زۆر بۆچوون و سیاسه‌تی خۆی به‌سه‌ر كه‌سدا بسه‌پێنێ".

كورتوڵموش گوتی "كورده‌كان به‌گوێره‌ی دانیشتوان له‌ توركیا، عێراق، ئێران و سووریا ده‌ژین و بزووتنه‌وه‌ی سیاسیی كوردی خۆی له‌نێو خۆیدا له‌ ململانێدایه‌".

هەروەها رایگەیاند "پێویسته‌ قسه‌كانی بارزانی وه‌ك گوته‌یه‌كی سیاسی ته‌ماشا بكرێت. راستتر وایه‌ ئه‌مه‌ وه‌ك تیۆری وه‌ربگیرێ. مه‌سعود بارزانی و حكوومه‌ته‌كه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كی زۆر نزیكیان له‌گه‌ڵ توركیا هه‌یه‌. ده‌زانم كه‌ به‌ڕێز بارزانی هه‌ستیاریی توركیا زۆر له‌نزیكه‌وه‌ ده‌زانێت".
7/2/2016

 


ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان سه‌رۆك كۆماری توركیا، له‌بارەی ده‌ستوه‌ردانی توركیا له‌ بارودۆخی باكووری سوریاوە رایگه‌یاند: "ئه‌و هه‌ڵه‌یەی كه‌ له‌ عیراق روویدا ئه‌وان له‌ سوریا دوباره‌ی ناكه‌نەوە، جه‌ختی لەوەش کردەوە ئه‌گه‌ر به‌پێی موڵەتی 1ی ئادار توركیا له‌ عیراق بوایە ئەوا دۆخی عیراق بەمشیَوەیەی لێ نەدەهات.

سه‌رۆك كۆماری توركیا پاش گه‌ڕانه‌وه‌ی له‌ سه‌ردانه‌كه‌ی بۆ هه‌ریه‌ك له‌ وڵاتانی شیلی و پیرۆو ئیكوادۆرو سه‌نیگال، له‌ چاوپێكەوتنێكی رۆژنامه‌وانیدا له‌بارەی دۆخی سوریا و هه‌ڵوێستی وڵاته‌كەی وتی: "من به‌ هاوکارەکانی نزیكی خۆمم وتووه‌، کە هه‌ر كات گەڕاینەوە توركیا كۆبوونه‌وه‌یه‌ك له‌بارەی ئه‌منیەوە ئەنجام دەدەین و وتووێژ لەباره‌ی چەند بابەتێکی هەستیارەوە دەکەین. بۆئەوەی ئه‌و هه‌ڵه‌یەی کە توركیا له‌ عیراق كردی له‌ سوریا دووباره‌ نەبێتەوە."

ئه‌ردۆغان وتیشی: "من له‌گه‌ڵ موڵه‌تی په‌رله‌ماندابووم لە 1 ئاداری 2003، ئه‌گه‌ر به‌ پێی موڵه‌تی 1ی ئادار توركیا له‌ عیراقدا بوایه‌، دۆخی عیراق وه‌های لێنەدەهات و له‌ ئه‌نجامدا توركیا له‌سه‌ر مێز ده‌بوو".

ئه‌ردۆغان ئاشكراشیكرد: "پێشتر جۆرج دەبلیو بوش سه‌رۆكی ئه‌مریكا، له‌ چاوپێكه‌وتنێكدا داوای له‌ من كرد کە سوپای توركیا بچێتە ناو خاكی عیراق، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ من و هاوکارانم نه‌مانتوانی ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ تێپه‌ڕێنین، بەڵام دوای ئەوەی بووم به‌ سه‌رۆك وه‌زیران، دووبارە بوش ئەو داوایەی لێ کردمەوە، بۆیە لە کۆتاییدا لە په‌رله‌مانی توركیا ئەو بڕیارەمان پەسەند کرد کە سوپای توركیا بچێتە ناو خاكی عیراق، بەڵام ئه‌م جاره‌ش كوردەکان له‌ باكوری عیراق رازی نەبوون کە ئێمه‌ بچینە ناو خاکی عیراقەوە.

له‌ 1ی ئاداری 2003 په‌رله‌مانی توركیا بڕیاری بەكارهێنانی خاكی توركیا و چوونی سوپای توركیا وەک هاوپەیمانی ئه‌مریكا بۆ ناو خاكی عیراق و به‌شداریکردنی له‌ شه‌ڕی رزگاركردنی عیراق، په‌سه‌ند نه‌كرد.

ماوەی چەند مانگێکە حکومەتی توركیا هه‌وڵده‌دات له‌ باكووری سوریا، هه‌رێمێكی ئارام دروستبكات و رێگا نادات هێزه‌ كوردیه‌كانی رۆژئاوای كوردستان، ناوچه‌ی نێوان عه‌فرین و كۆبانی كه‌ ناوچه‌ی جەرابلوس و عه‌زاز له‌خۆده‌گرێت رزگار بكات و به‌ هێڵی سوور ناوی ده‌بات، لەئێستاشدا فڕۆكه‌ جه‌نگیەکانی روسیا ئه‌و ناوچانه‌ بۆردومان ده‌كات و رێگا نادات سوپای توركیا سنووری سوریا ببه‌زێنێت.
7/2/2016

 

هاوڕێیانی به‌ڕێز و خۆشه‌ویستم:

ئاژانسی پاراستن له‌ڕێگای كۆكردنه‌وه‌ی زانیاری له‌ سه‌ر تیرۆریستان و ئه‌نجامدانی جۆره‌ها چالاكی هه‌واڵگری نهێنی سه‌ركه‌وتووانه‌ دژ به‌ تیرۆریستان هه‌میشه‌ له‌ خزمه‌تی پاراستنی ئاسایشی كوردستان و كوردستانیانی دابووه‌ و بەردەوامە ، له‌ هەمانکاتیشدا هەوڵی بڵاوکردنەوەی هۆشیاری ئەمنی و زیادکردنی ڕۆشه‌نبیری ئه‌منی داوه‌ ، هاوكاری كردن و پاڵپشتی هاووڵاتیان و دانیشتوانی هه‌رێمی كوردستانیشی له‌گه‌ڵ دامه‌زراوه‌ ئه‌منی و هه‌واڵگرییه‌كان به‌ فاكته‌رێكی گرنگی سه‌قامگیری و ئاسایشی هه‌رێم ئەژمارکردوە، هه‌ر له‌و سۆنگه‌یه‌وه‌ش به‌ بڵاوكردنه‌وه‌ی بڕۆشێری (نا بۆ تیرۆر) کە لە خواره‌وه‌ دانراوە ، ئاراسته‌ی خوشك و برایانی ئاواره‌ و په‌نابه‌ری دانیشتوی هه‌رێمی كوردستان كراوه‌ و به‌ زمانی كوردی و عه‌ره‌بی لەلایەن ئاژانسی پاراستن بڵاو كراوه‌ته‌وه‌ ، ئەو بڕۆشیرە داوای هاوكاری له‌ هەموو ئەو مێوان و ئاوارە و پەنابەرە خۆشه‌ویستانه‌ ده‌كات كه‌ به‌ ناردن و پێدانی زانیاری له‌ سه‌ر تیرۆریستان هاوكاری دامه‌زراوه‌ ئه‌منی و هه‌واڵگرییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان بكه‌ن و لەو ڕیگەیەشەوە ژیانی خۆیان و ئازیزانیان و كوردستانیان بپارێزن ، هه‌روه‌ها داوا له‌ خوشك و برایانی عه‌ره‌بی ئاواره‌ی دانیشتوی هه‌رێم ده‌كات سیستمی سیاسی عێراق وه‌كو ئێستا له‌ شێوه‌ی فیدڕالی بمێنێته‌وه‌ یاخود لە ئایندەدا به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ردوو نه‌ته‌وه‌ی عه‌ڕه‌ب و كورد وا بخوازێت کە دوو سیستەمی جیا له‌ یه‌كتریان هه‌بێت و جوداببنەوە ،بەهیچ شێوەیەک نابێت ڕێگه‌ بدرێت هزری توندره‌وه‌ی تیرۆر له‌ یه‌كترمان دور بخه‌نه‌وه‌ . هیوادارم ئێوه‌ی به‌ڕێزیش به‌ وردی بیخوێننه‌وه‌ و ئه‌ركی بڵاوكردنه‌وه‌ی بكێشن و به‌وشێوه‌یه‌ش به‌شداری زیاتر بكه‌ن له‌ شه‌ڕی دژ به‌ تیرۆر و تیرۆریستان ، چونكه‌ (شه‌ری دژ به‌ تیرۆر و توندره‌وه‌ی پێویستی به‌ به‌شداری هه‌مووانه‌) .

نه‌زهه‌ت حالی

 

بەرپرسێکی باڵای کانتۆنی جزیرێ لە کوردستانی رۆژئاوا رایدەگەیەنێت، کە ئیدارەی خۆجێی سوورە لەسەر کردنەوەی نوێنەرایەتیی خۆی لە مۆسکۆی پایتەختی رووسیا.

”ئامینە ئۆسێ“، جێگری سەرۆکی دەستەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کانتۆنی جزیرێ بە فرانس پرێسی راگەیاندووە، کە هەوڵی بەدەستهێنانی ”شەرعییەت“ بۆ کانتۆنەکان دەدەن لەسەر ئاستی ناوخۆی سوریا و دەرەوەدا.

ئامینە ئۆسێ ئاماژەی بەوەشکردووە، کە رۆژی 10ـی ئەم مانگە نووسینگەی نوێنەرایەتیی کانتۆنەکان لە شاری مۆسکۆ دەکرێتەوە.

ئەو بەرپرسەی کانتۆنی جزیرێ هەروەها نیازی ئیدارەی خۆجێیی لە کوردستانی رۆژئاوا نیشانداوە لە کردنەوەی نوێنەرایەتییەک لە شاری بەرلین ”لە نزیکترین کاتێکدا“ و ئامادەکارییش بۆ کردنەوەی نوێنەرایەتیی لە واشنتۆن و پاریس کراوە.

نوێنەرایەتییەکان، کە یەکەمیان لە کوردستانی باشوور کرایەوە و دوای سێ رۆژی دیکەش لە مۆسکۆ دووەم نوێنەرایەتی دەکرێتەوە، نوینەرایەتیی هەر سێ کانتۆنی جزیرێ، کۆبانێ و عەفرین دەکەن.

7/2/2016

 

"سێرگی ڕیباكۆف" جێگری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ڕووسیا ئه‌وه‌ی ئاشكرا كرد كه‌ ئه‌مریكا خۆی بۆ وه‌شاندنی گورزێكی جیهانی ئاماده‌ ده‌كات.

جه‌ختیش له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌به‌هۆی ئه‌و ئاماده‌سازییه‌ی ئه‌مریكاوه‌ وتوێژه‌كانی سنورداركردنی چه‌كی ئه‌تۆمی له‌نێوان هه‌ردوو وڵاتدا هه‌ڵوه‌شێنرایه‌وه‌.

ڕ یباكۆف گوتی: " ئه‌مریكا به‌رده‌وامه‌ له‌ شڵه‌قاندنی دۆخی جیهان. له‌ڕێگه‌ی دامه‌زراندنی سیسته‌می به‌رگری موشه‌كیی و، په‌ره‌پێدانی سیسته‌مێكی هێرش به‌رانه‌ی ته‌واوه‌وه‌".

ئه‌و دیپلۆماته‌ باڵایه‌ی ڕووسیا ده‌شڵێت: " واده‌رده‌كه‌وێت ئه‌وان له‌ڕێی سزاو ئابڵۆقه‌وه‌ ده‌یانه‌وێت لاوازمان بكه‌ن، ئه‌وه‌ش ڕوونادات.به‌ڵام، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا داوامان لێده‌كه‌ن وتوێژیان له‌گه‌ڵ بكه‌ین له‌باره‌ی هاوكاری ئاینده‌ییه‌وه‌ بۆ سنورداركردنی چه‌كی ئه‌تۆمی".

هه‌روه‌ها گوتی: " ئه‌وه‌ش ناگونجێت به‌بێ بنه‌ما به‌شداری بكه‌ین، یان به‌پێی بنه‌ما گۆڕاوه‌كانی ئه‌مریكا به‌شداربین".

جێگری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ڕووسیا داوای كرد دیدگای ڕووسیا و هه‌موو وڵاتانی خاوه‌ن چه‌كی ئه‌تۆمی ڕه‌چاو بكرێت. چونكه‌ ئێمه‌ هه‌ست به‌نیگه‌رانییه‌كی قووڵ ده‌كه‌ین له‌ئه‌گه‌ری سه‌رهه‌ڵدانی پێشبڕكێی چه‌ك له‌ بۆشایی ئاسماندا.

٧/٢/٢٠١٦

 

رۆژی شەممە حیزبی دیموكراتی كوردستان (حدك) لە شاری كۆیە لەژێر ناوی "كۆنگرەی 70 ساڵ تێكۆشان" كار و چالاكییەكانی 16یەمین كۆنگرەی خۆی دەست پێكرد.

لەم بارەوە "مستەفا مەلووودی" جێگری سكرتێری حدك لە لێدوانێكدا لەبارەی هەڵوێستی كۆنگەرە لە بەرانبەر پرسی یەكگرتنەوە بە ئاژانسی (باسنیوز)ی راگەیاند: "ئەوەی دۆستی حیزبی دیموكرات بێت، بە وردی چاوی بڕیوەتە ئەم كۆنگرەیە كە ئاخۆ ئەنجام و پرسی یەكگرتنەوەی دیموكراتەكان دەبێتە چی و لەم بارەوەشەوە دۆستانمان لە حیزبی دیموراتی كوردستانی ئێران پەیامێكی زۆر دۆستانەیان بۆ كۆنگرەكەمان ناردووە كەلە جەریانی كاری كۆنگرەدا دەخرێتە بەرباس و كۆنگرەش دەزانێ‌ ئەم پرسە پرسێكی گرنگە بۆ بزووتنەوەی كورد لە رۆژهەڵات لە خەباتی سیاسیی حیزبی دیموكراتدا و پڕۆژەی ئێمەشە و كاری لەسەر دەكەین."

ئئەوەشی بۆ (باسنیوز) خستەڕوو: "من لەم بارەوە زۆر خۆشبین و هیوادارم كۆنگرەی ئێمە بە هەستكردن بە بەرپرسیارێتی و دەركی بارودۆخ و رەخنەگرتن لە رابردوو، زەمینەیەكی وا پێكبێنێ‌ كە بتوانێ‌ كە باسی یەكگرتنەوەی دیموكراتەكان بخاتە بەرباس و بتوانین بیگەیەنینە ئەنجام."

لەبارەی باس و بابەتە گەرمەكانی ناو كۆنگرەوە مستەفا مەلوودی گوتیشی: "هەروەك كۆنگرە لە ناوەكەشیدا دیارە ئەم كۆنگرەیە "كۆنگرەی 70 ساڵ تێكۆشان"ی حیزبە و زۆر ئاساییە كە ئاوڕێك لە تێكۆشانی 70 ساڵەی خۆی بداتەوە و لایەنە ئەرێنییەكان زەق بكاتەوە و خاڵە لاوازەكانی كار و تێكۆشانیشی بخاتە بەر رەخنە و هەوڵ بۆ چاك كردنیان بدات و ئەزموونیان لێ‌ وەربگرێت و لە كۆنگرەشدا كار و تێكۆشانی چوار ساڵی رابردوودا تاوتوێ‌ دەكات و بەرنامەی نوێش دادەڕێژێت."

ئەوەشی خستەڕوو: "دروشمی كۆنگرەمان كاركردنە لەسەر خەبات و تێكۆشانی فرە رەهەند و تاقیكردنەوەی شێوازە جیاكانی خەبات و بەتایبەتی جەختكردنەوە لە زیندووكردنەوەی خەباتی خەڵكی كوردستانی رۆژهەڵات و رێكخستنی خەباتی جەماوەری لە هەموو رەهەند و بوارەكان."

لە كۆتاییدا لەبارەی هاوكات بوونی بەستنی كۆنگرە و بەڕێوەچوونی دەیەمین خولی هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران لەبارەی هەڵوێستی كۆنگرە جێگری سكرتێری حدك ئاشكرای كرد: "هەروەك ئاگادارن هەتا ئێستا ئێمە لەبارەی هەڵبژاردنەوە هەڵوێستی فەرمیمان نەگرتووە كە ئاخۆ خەڵك بەشدار بن یان بایكۆت بكەن، ئێمە پێمان وایە لەگەڵ ئەوەی بەربەستی جۆراوجۆر لەبەردەم پرۆسەی هەڵبژاردن لە ئێران هەیە، نە هەڵبژاردن دیموكراتیكە و نە خەڵك دەتوانێ‌ ئازادنە بەشداری بكات، بەڵام ئێمە پێمان وایە خەڵكی رۆژهەڵات دەبێ‌ خەڵكی رۆژهەڵات لە هەموو دەرفەتەكان كەڵك ورەبگرن و هەڵبژاردن لە ئێرانیش سەرەڕای كەموكۆڕییەكانی جۆرێك لە خەبات و تێكۆشانە و ئەگەر دەرفەتێك هەبێت و خەڵك لەوێوە بتوانن قسەی خۆیان بكەن، ئێمە پێمان باشە."

ئاماژەی بەوەش كرد كە "ئەگەر ببینین بەربەستەكان زۆر بوون و هیچ دەرەتارنێك نییە، لەوانەیە هەڵوێسمان بە جۆرێ:ی دیكە بێت، بەڵام هەتا ئێستا هەڵوێستی فەرمیمان رانەگەیاندووە و ئەكەش دەگەڕێتەوە بۆ دوای كۆنگرەی و رێبەرایەتیی هەڵبژێردراوی كۆنگرەی تازە بڕیار دەدات و هەڵوێستی بەشداری یان بایكۆت دەگرێـتەبەر."

7/2/2016

 

له‌نده‌ن-KDP.info- وه‌ك به‌شێك له‌ پلانه‌كه‌ی بۆ شه‌ڕی دژ به‌ داعش له‌ سووریا، سعوودیا ئێستا خه‌ریكی مه‌شقدانه‌ به‌ سوپایێك، كه‌ ژماره‌كه‌ی گه‌یشتووه‌ته‌ 150هه‌زار سه‌رباز و، زۆرینه‌ سعوودیایی و ڕێژه‌یه‌كیشیان هی سوپای میسڕ، سودان و ئه‌رده‌نن.

به‌گوێره‌ی زانیاریی سه‌رچاوه‌ سعوودیاییه‌كان كه‌ به‌ تۆڕی مێدیایی سی ئێن ئێنیان داوه‌، وڵاتی مه‌غریبیش پابه‌ندیی خۆی له‌ ره‌وانه‌كردنی هێزێكی سه‌ربازی بۆ چوونه‌ پاڵ توركیا، كوێت و ئیمارات و قه‌ته‌ر داوه‌؛ چه‌ند حه‌فته‌یه‌كیش ده‌بێ، سعوودیایی و توركه‌كان فه‌رمانده‌یێكی هاوبه‌شیان پێك هێناوه‌ كه‌ وا بڕیاره‌ له‌ باكووری توركیاوه‌ بچنه‌ نێو سووریاوه‌.

ئه‌و هاوپه‌یمانه‌تییه‌ هاوكات وڵاتانی ئاسیایی وه‌ك، مالیزیا، ئیندۆنیسیا و برونایش له‌خۆ ده‌گرێ كه‌ هاوپه‌یمانه‌تیێكی هاوبه‌شیان پێك هێناوه‌ به‌ڵام هێشتا ڕانه‌گه‌یێندراوه‌، وه‌هایش جاوه‌روان ده‌كرێ، مالیزیا یه‌كه‌می ئه‌و سێ وڵاته‌ ئاسیاییه‌ بێت كه‌ هێزێكی سه‌ربازی ڕه‌وانه‌ی سعوودیا بكات.

پێشتر سعوودیاییه‌كان گوتبوویان كه‌ ئاسمانه‌هێرشه‌كان به‌بێ هێرشی زه‌وینی ناتوانن داعش تێك بشكێنن، به‌ڵام ئه‌وان به‌ ستراتیژه‌كه‌یاندا چوونه‌وه‌ و وایش جاوه‌ڕێ ده‌كرێ له‌ كۆبوونه‌وه‌ی وه‌زیرانی به‌رگریی هاوپه‌یمانیی ناتۆدا له‌ بڕۆكسل بیخه‌نه‌ به‌ر باسه‌وه‌. ئه‌مه‌ له‌ كاتێكدایه‌ كه‌ سعوودیاییه‌كان ده‌ڵێن وه‌ك به‌شێك له‌ هاوپه‌یمانه‌تیی نێوده‌وڵه‌تی ئه‌وان پشتیوانی ئه‌و ئاسمانه‌هێرشانه‌یه‌یان كردووه‌ كه‌ داعشیان كردوونه‌ته‌ ئامانج.

سعوودیاییه‌كان وایده‌بینن كه‌، كاتێك داعش شكست ده‌بات، ئه‌و هێزه‌ هاوبه‌شه‌ی ئه‌وان ئه‌ركه‌كه‌ی هێنانه‌كایه‌ی هاوسه‌نگیی هێزه‌ له‌ گۆڕه‌پانی جه‌نگ و به‌رقه‌راركردنی ئاشتی ده‌بێ.
سعوودیا باوه‌ڕیشی وایه‌ كه‌ مانگی ئازاری دابێ، گونجاوترین كاتی مه‌شقدانه‌ به‌ هێزه‌ سه‌ربازییه‌كه‌، چونكه‌ ئه‌و پێشبینی ده‌كات كه‌ هێزه‌كانیان به‌م نزیكانه‌ سه‌نعای پایته‌ختی یه‌مه‌ن كۆنترۆڵ ده‌كه‌نه‌وه‌، به‌مه‌یش وایده‌بینن كه‌ پاش ئه‌وه‌ی به‌رگریی حوسییه‌كان لاواز بوو و گورزه‌ ئاسمانییه‌كانی هاوپه‌یمانیی عاره‌بی به‌ چڕی كاری خۆیان بكه‌ن، سه‌رۆك(عه‌بد ڕه‌به‌ مه‌نسوور هادی) ده‌توانێ ڕكێفی پایته‌خت بگرێته‌وه‌ ده‌ست، ئه‌وكات سعوودیایش بواری زیاتری ده‌بێ تا قورسایی خۆی بباته‌ سووریا.

6/2/2016

 

سەرچاوەیەكی باڵای سیاسی عێراقی رایگەیاند، ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بە بەغدای راگەیاندووە كۆتایی بە كارەكانی حەشدی شەعبی و میلیشیا شیعەكانی سەر بە حكومەت بێنێت لە شەڕی دژی داعش.

سەرچاوەكە كە نەیویستوە ناوی ئاشكرا بكرێت هەروەها دەڵێت "واشنتن لەڕێگەی دیپلۆماتكارەكانییەوە بە بەرپرسانی حكومەتی عێراقی راگەیاندووە، حەشدی شەعبی تەواوبوو، واتا كاربكرێت لەسەر كۆتاییهێنان بە رۆڵی حەشدی شەعبی لەسەر هەموو ئاستێك".

بە ئامانجی رووبەڕووبوونەوەی چەكدارانی داعش و هاوكاریكردنی سوپای عێراق لە شەڕی دژی داعش لە هاوینی 2014 لەسەر فەتوای عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەی عێراق حەشدی شەعبی پێكهێندرا، بەڵام هەمیشە بە پێشێلكردنی مافەكانی پێكهاتەی سوننە تۆمەتبار دەكرێن.

چەندین جار واشنتن بە بەغدای راگەیاندووە حەشدی شەعبی لە شەڕ دووربخاتەوە، ئەوەبوو بۆ یەكەمجار لە ئۆپەراسیۆنی كۆنترۆڵكردنەوەی شاری روومادی لە مانگی 12-2015 دوور خرايەوە.

رۆژی‌ پێنج شەممە 4-2-2016 ئەحمەد ئەسەدی گوتەبێژی دەستەی حەشدی شەعبی لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند "هەوڵێكی نێودەوڵەتی و هەرێمی لە ئارادایە بۆ كۆتاییهێنان بە رۆڵی حەشدی شەعبی لە عێراق، هاوكات چەند لایەنێكی سیاسی نێوخۆییش پشتگیری ئەو هەوڵانە دەكەن".

یەكێتی هێزە عێراقییەكان كە گەورەترین فراكسیۆنی پێكهاتەی سوننەیە پێكهێنانی لیژنەیەكی پەرلەمانی بۆ كاروباری حەشدی شەعبی رەتكردەوە، بەو پێیەی پێچەوانەی یاسا و دەستوورە.

محەمەد كەربولی پەرلەمانتاری یەكێتی هێزە عێراقییەكان لە بەیاننامەكەدا رایگەیاند "هەڵوێستی یەكێتی هێزە عێراقییەكان بۆ داواكاری پێكهێنانی لیژنەیەك بۆ حەشدی شەعبی دستووری نییە، بەو پێیەی تاوەكو ئێستا حەشدی شەعبی پێكهاتەیەكی حكومییە نەك دەستووری، ئەویش بەهۆی دەرنەكردنی یاسایەك بەپێی دستوور لە پەرلەمانی عێراق بۆ پێكهێنانی حەشدی شەعبی".

6/2/2016

 

ژمارەیەک لە بەدەسەڵاترین و دەوڵەمەندترین کەسایەتیەکانی ئەمریکا لە هۆڵێک کۆبوونەتەوە. ئەوان تەنیا چاوەڕێی بیل کلینتۆن سەرۆکی پێشووی ئەمریکا نەبوون. بەڵکو ئامادەبووان لە چاوەڕوانی گەنجێک بوون کە ئێستا یەکێکە لە دەوڵەمەندترین و سەرکەوتووترین کەسایەتیەکانی ئەمریکا.

ئەوەی جێگای سەرنجی میدیای ئەمریکی و میدیای جیهانیە تەنیا ئەوە نیە کە حەمدی ئولوکایا نزیکەی 20 ساڵ توانی لە گوندێکی باکووری کوردستانەوە بێتە ئەمریکا و پاشان ببێتە یەکێک لە دەوڵەمەندترین کەسایەتیەکانی ئەم وڵاتە.

بەڵکو میدیاکان زیاتر باسی ئەوە دەکەن کە چۆن حەمدی ساڵی پار پەیمانیدا کە نیوەی سامانی خۆی کە دەکاتە نزیکەی 700 ملیۆن دۆلار ببەخشێتە ئاوارەکانی جیهان و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.

حەمدی ئولوکایا لەپێناسەی خۆیدا دەڵێت: "من کوردم و خەڵکی تورکیام. من لە خێزانێک گەورە بووم کە پیشەیان دروستکردنی ماست و پەنیر بوو و مەڕ و ماڵاتیان بەخێودەکرد".

بیل کلینتۆن حەمدی وەکو میوانی شەرەف بانگهێشتی کۆڕبەندی ساڵانەی رێکخراوە خێرخوازییەکەی کردبوو. سەرۆکی پێشووی ئەمریکا وەکو رۆژنامەنووسێک پرسیاری لە حەمدی دەکرد.

کلینتۆن پرسی: چی وای لێت کرد کە گرنگی بە قەیرانی ئاوارەکانی سووریا بدەیت و پارەیەکی وا زۆر ببەخشیت؟

حەمدی ئولوکایا لە وەڵامدا گوتی: "بەهۆی ئەوەی من خەڵکی ناوچەکەم و کاتێک بینیم ئێزیدییەکان لە چیای شنگال چیان بەسەر هات، کاتێک هێرشیان کرایە سەر و ئەو هەموو کچە رفێنران، کاتێک وێنەکانم لە رۆژنامەی نیویۆرک تایمز بینی، وتم وڵاتی دایک بانگم دەکات و من دەبێت شتێک بکەم".

حەمدی دەڵێت: "چارەسەری قەیرانی ئاوارەکان لای کەرتی تایبەتە نەک تەنیا حکومەتەکان".

حەمدی ئولوکایە بەلانیکەمەوە توانی بابەتی ئاوارەکان بێنێتە سەر مێزی گفتوگۆ، ئەو توانی وا بکات کە رای گشتی ئەمریکا ئاگایان لەم قەیرانە هەبێت".

بەگوێرەی رێکخراوی کۆچبەرانی نەتەوەیەکگرتووەکان، ئێستا نزیکەی 60 ملیۆن کەس لە جیهان دەربەدەر و ئاوارەن.

حەمدی ئولوکایا کێیە؟

حەمدی ئولوکایا، ئەو کۆچبەرە کوردەیە کە لە بنەڕەتدا خەڵکی گوندێکی بچوکی باکووری کوردستانە، دوای ئەوەی بەرەو ئەمریکا کۆچی کردووە، لە ساڵی 1994-دا زمانی ئینگلیزی خوێندووە و چەند وانەیەکیشی لە بواری ئابووریدا خوێندووە، ئەو ئێستا خاوەنی کۆمپانیای چۆبانی-یە کە تایبەتە بە بەرهەمهێنانی ماست، بەرهەمەکانی کۆمپانیاکەی ئەو کۆچبەرە کوردە پڕفرۆشترینن لە ئەمریکا.

لە پانێڵی تایبەت بە قەیرانی کۆچبەراندا لە کۆڕبەندی ئابووری جیهانی داڤۆس حەمدی بەنمونە هینرایەوە کە " مەرج نییە کۆچبەران ببنە کێشە بۆ ئەوروپا و وڵاتانی جیهان، بەڵکو هەندێکیان نمونەیەکی سەرکەوتوون".

6/2/2016

 

کتێبی "پایتەختە لەبیرکراوەکەی کورد" کە تێیدا باسی یەکێک لە شارە مێژووییەکانی کرماشان دەکات، وەکو یەکێک لە دوو کتێبی ساڵی پارێزگای کرماشان هەڵبژێردرا. بەڕێوەبەرایەتی گشتی کولتوور و رێنوێنی ئیسلامی پارێزگای کرماشان بۆ دووەمین ساڵ، رێوڕەسمی هەڵبژاردنی کتێبی ساڵی بەڕێوەبرد.

لەو رێوڕەسمەدا کە ژمارەیەک لە نووسەران و بەرپرسانی کولتووری کرماشان ئامادەی بوون، کتێبەکانی "پایتەختە لەبیرکراوەکەی کورد"  لە نووسینی برومەند ئەعزەمی و کتێبی "رەزمنامە" لە نووسینی پرۆفیسۆر محەممەد رەزا حەمزەیی وەکو کتێبی ساڵی کرماشان هەڵبژێردران.

هەر لەو رێوڕەسمەدا، رێز لە ئەردەشیر کشاوەرز، لێکۆڵەر و مێژوونووسی کرماشانیی گیرا کە بە نووسین و لێکۆڵینەوەکانی، مێژووی کرماشانی زیندوو راگرتووە.

هومەن سالاری، بەڕێوەبەری زانستی ئەو رێوڕەسمە لەو بارەوە رایگەیاند: "لەکۆی 56 کتێبی رێگەپێدراو بۆ کێبڕکێ، 6 کتێب بۆ قۆناخی کۆتایی هەڵبژێردران و لیژنەکانی هەڵسەنگاندن لەو شەش کتێبە، دوو کتێبیان وەکو کتێبی ساڵ هەڵبژارد".

کتێبی "پایتەختە لەبیرکراوەکەی کورد"ئاماژە بە مێژووی شاری دیرۆکی دینوەری کرماشان دەکات کە وەکو یەکەمین نشینگەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە چاخی بەرینی نوێ ناسراوە".

گردی مێژوویی شێخی ئاوای دینوەر یەکێک لە شوێنەوارە بەجێماوەکانی دینوەرە کە مێژووەکەی بۆ 11 هەزار و 800 ساڵ پێش دەگەڕێندرێتەوە.

6/2/2016

 

بان كی‌ مۆن سكرتێری‌ گشتی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان رایگه‌یاند، 34 گروپی‌ چه‌كدار له‌ ناوچه‌ جیاجیاكانی‌ جیهان، به‌یعه‌تیان داوه‌ به‌ رێكخراوی‌ تیرۆریستی‌ داعش، ئاماژه‌ی‌ به‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌و ژماره‌یه‌ش كرد له‌مساڵدا.
 
 به‌پێی‌ راپۆرتێك كه‌ دوێنێ‌ هه‌ینی‌ ره‌وانه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كردووه‌، بان كی‌ مۆن به‌پێویستی‌ ده‌زانێت وڵاتانی‌ فلیپین و ئۆزبه‌كستان و پاكستان و لیبیا و نه‌یجیریا، خۆیان بۆ ئه‌و هێرشانه‌ ئاماده‌ بكه‌ن كه‌ له‌لایه‌ن گروپه‌كانی‌ سه‌ر به‌ رێكخراوی‌ داعشه‌وه‌، ئه‌نجام ده‌درێن. 

له‌ راپۆرته‌كه‌دا هاتووه‌: "به‌رفراوانبوونی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ داعش له‌ خۆرئاوا و باكووری‌ ئه‌فریقا و خۆرهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاست و باشوور و باشووری‌ خۆرهه‌ڵاتی‌ ئاسیا، بڵابوونه‌وه‌ی‌ خێرای‌ ئه‌و مه‌ترسییه‌ له‌ ماوه‌ی‌ 18 مانگی‌ رابردوودا، ده‌رده‌خات. 

سكرتێری‌ گشتی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان، رێكخراوی‌ داعشی‌ به‌ ده‌وڵه‌مه‌ندترین رێكخراوی‌ تیرۆریست له‌ جیهاندا وه‌سفكرد، ئاماژه‌ی‌ به‌ ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی‌ ئه‌و رێكخراوه‌ش كرد بۆ زیاتر له‌ ملیارێك دۆلار  له‌و ناوچانه‌ی‌ كۆنترۆڵی‌ كردوون. 

6/6/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان