د. كاوه‌ ره‌زا

^{دوای ده‌ ساڵ له‌ گۆڕانكارییه‌ سیاسی‌و ئه‌منییه‌كانی میسرو ناوچه‌كه‌، پۆتین به‌ سه‌ردانێكی دوو رۆژه‌ گه‌یشته‌ میسرو له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی میسر عه‌بدول فتاح سیسی كۆبووه‌وه‌و چه‌ند پرسێكی ناوخۆیی‌‌و ناوچه‌یی فره‌-ره‌هه‌ندییان تاوتوێكرد.} وه‌ك تێبینی‌ ده‌كرێت، سه‌ردانه‌كه‌ی پۆتن بۆ میسر له‌ كاتێكی زۆر هه‌ستیاردایه‌، كه‌ بۆ هه‌ریه‌ك له‌ میسرو روسیا جێگه‌ی‌ بایه‌خه‌، به‌جۆرێك بۆ روسیا له‌ رووی‌ ئابورییه‌وه‌ كاتێكی‌ گونجاوه‌، چونكه‌ له‌ ئێستادا روسیا له‌لایه‌ن ئه‌مریكاو ئه‌وروپاوه‌ روبه‌ڕووی ئابڵوقه‌یه‌كی ئابوری‌و سیاسی‌و ئه‌منی بووه‌ته‌وه‌و دوچاری‌ دابڕان‌و وه‌لانانێكی نێوده‌وڵه‌تی بووه‌ته‌وه‌، ئه‌وه‌ كێشه‌ی ئۆكرانیاو دابه‌زاندنی نرخی نه‌وت له‌ زه‌ره‌ری روسیاو كه‌مبوونه‌وه‌ی كاریگه‌رییه‌كانی روسیاو مه‌ترسی له‌سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان له‌ رۆژهه‌ڵاتی ناوڕاستدا له‌ولاوه‌ بوه‌ستێت، به‌تایبه‌تیش چاره‌نوسی نیزامه‌كه‌ی ئه‌سه‌دو مه‌له‌فی ئیرانی‌و لایه‌نه‌ شاراوه‌كانی پشت گفتوگۆ نهێنییه‌كانی تاران‌و واشتنۆن، هه‌موو ئه‌مانه‌ش ئاماژه‌ به‌وه‌ ئه‌كه‌ن، كه‌ پۆتین

قادر حەسەن

هه‌ندێك له‌ میدیاكاران هاوشێوه‌ی مه‌فره‌زه‌ تایبه‌ته‌كانی به‌عس ده‌بێ ڕۆژانه‌ چالاكییان هه‌بێت

^{له‌ سایه‌ی خوێن و خه‌باتی گه‌لی كوردستان و شۆڕشه‌ ڕزگاریخوازه‌كانی، به‌تایبه‌تی له‌ باشووری كوردستان، گه‌لی كورد توانی بگاته‌ قۆناغێكی له‌بار و گونجاو كه‌ خاوه‌ن هه‌رێمێكی فیدڕال و په‌رله‌مان و حكوومه‌تی خۆیه‌تی و له‌سایه‌ی ئه‌مانه‌شدا، كه‌شوهه‌وایه‌كی له‌بار ڕه‌خساوه‌ به‌تایبه‌تی له‌ڕووی ئازادی و دیموكراسی و ئازادیی ڕاده‌ربڕین و فره‌حزبی و…هتد.} ئه‌وه‌ی كه‌ له‌ هه‌موانیش زیاتر هه‌ستی پێ ده‌كرێت، زۆر و بۆری و به‌رفراوانیی میدیایه‌ به‌ هه‌موو شێوه‌كانی، ڕاسته‌ هۆكارێكی ئه‌مه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و شۆڕش و پێشكه‌وتنه‌ گه‌وره‌یه‌ی ته‌كنه‌لۆجیا له‌ هه‌موو جیهان كه‌ وڵاتی ئێمه‌شی گرتووه‌ته‌وه‌، به‌ڵام هه‌ندێك كه‌س له‌وانه‌یه‌ ئه‌وه‌ نه‌زانن كه‌ ئێمه‌ له‌گه‌ڵ وڵاتانی دونیا جیاوازیمان هه‌یه‌، خۆ ئه‌گه‌ر هه‌ندێكیش هه‌ست به‌م جیاوازییه‌ بكه‌ن، به‌ڵام

شێرزاد شێخانی

^{له‌ كاتی قه‌یرانو جه‌نگو رودانی كاره‌ساتی سروشتیدا پێوه‌ره‌كانی سه‌ركه‌وتن و شكستی ئیداره‌دانی ده‌وڵه‌ت ده‌رئه‌كه‌ون، به‌كوردییه‌كه‌ی ( عه‌یبو عاری) ده‌سه‌لات، یاخود كاره‌ باشه‌كانی له‌ به‌رێوه‌بردندا..} عیراق سه‌رباری ئه‌وه‌ی دیكتاتورێك حوكمی ئه‌كرد،به‌ڵام به‌درێژایی جه‌نگێكی درێژخایه‌نی له‌گه‌ل ئێراندا توانی خۆی رابگرێتو ئابوریه‌كه‌شی نه‌روخا، سه‌رباری تێچوی له‌راده‌به‌ده‌ری مه‌سروفاتی جه‌نگه‌كه‌ش توانی به‌ره‌ی ناوخۆو حوكمی وڵات بپارێزیتو خه‌ڵكی هه‌ست به‌ برسیه‌تی ونه‌داری نه‌كه‌ن كه‌ ئه‌مه‌ش دوانه‌یه‌كه‌ن له‌گه‌ل هه‌مو جه‌نگێكدا به‌رۆكی ده‌سه‌ڵاتو میلله‌ت ئه‌گرن. ئێرانیش به‌ درێژایی ساڵانی رابردو كه‌ ئابلۆقه‌یه‌كی توندی به‌سه‌را سه‌پێنراوه‌، به‌ڵام تا ئێستاش خۆراگر بوه‌و، ئابلۆقه‌كه‌ی سه‌ریشی كاریگه‌ریه‌كی ئه‌وتۆی نه‌كردۆته‌ سه‌ر ئیداردانی ده‌وڵه‌ته‌كه‌وه‌. هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ ده‌ركه‌وتنی جه‌نگی ئێستای دژی داعش توشی قه‌یرانێكی قوڵی داراییی و ئیداری بۆته‌وه‌، زۆربه‌ی سه‌ركرده‌كانی كورد باس

١/ پێکهاتەی تەشکیلاتی بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەلاتی کوردستان

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەلاتی کوردستان وەک بزووتنەوەیەکی تازەدامەزراۆ، بۆ ئۆرگانیزەکردنی ساختاری تەشکیلاتی، لە شیوازی پێکهاتەی رایه‌ڵكه‌ی کۆمەلایەتی(شبکە اجتماعی) سوودوەردەگرێ. بزوتنەوە لەمبووارەدا لە قه‌واره‌ی سانتراڵیزمی قەیران خوولقێنەری  رێکخراوەیی دوورەپەێزی دەکات و بەمەبەستی رێزگرتن لە تەنەوعات و جۆراۆجۆیەتی ناۆ کۆمەلگا و دەخیل کردنی گشت چین و توێژی گەل لە پرۆسیسی بریاردانی سیاسی و سوودوەرگرتن لە خەلاقییەتی تاک‌و کۆ،و گرووپ، پێکهاتەی تەشکیلاتی خۆی، وەک پێکهاتەیەکی رایەلکەیی و کراوە و ئاسۆیی ئۆرگانیزە دەکات. بزوتنه‌وه‌ هه‌وڵده‌دا له‌رێگای سوودوەرگرتن لە کۆد و ژماره‌ی دیاریکراو، هه‌موو پێكهاته‌كانی بزوتنه‌وه‌ پێكه‌وه‌ ببه‌ستێته‌وه‌. پێکهاتەی رایه‌ڵكه‌ی کۆمەڵایەتی (نیزام و سیستمی کۆمەڵایەتی خاوەن قه‌واره‌ی رایه‌ڵكه‌یی‌)، لەسەر ئاستی پێكگه‌یاندنی پێكهاته‌و رێكخستنه‌كانی بزوتنه‌وه‌ له‌ نیزامی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری خاوەن ئۆتۆنۆم كه‌ڵك وه‌رده‌گرێ.}

ته‌حسین ته‌ها چۆمانی

^{بیر له‌چه‌مكی دیپلۆماسی ته‌نیا وه‌ك چه‌مكێكی‌ رووت ئه‌بستراكتی ناو ساحه‌ی سیاسیی كورد ناكه‌مه‌وه‌، هێنده‌ی له‌و چوارچێوه‌یه‌دا كه‌ ده‌مه‌وێت، وه‌ك كرده‌یه‌كی سیاسیی باسی لێوه‌ بكه‌م، دیپلۆماسییه‌ت، نیسبه‌ت به‌كرانه‌وه‌ی ئه‌م چه‌ند ساڵه‌ی كورد به‌ڕووی وڵاتانی ده‌ره‌وه‌دا به‌و ئاسته‌ گه‌یشتووه‌، كه‌ ده‌بێت بیر له‌چاو پێداخشانه‌وه‌ی بكرێته‌وه‌، به‌تایبه‌ت ده‌بێت بیر له‌پێشمه‌رجه‌كانی دروستبوونی په‌یوه‌ندی دیپلۆماسیه‌ت، وه‌ك دروستكردنی په‌یوه‌ندی له‌سه‌ر ئاستی نێوده‌وڵه‌تی‌و ئیقلیمی بكرێته‌وه‌.  له‌دوای پڕۆسه‌ی ئازادی عیراقه‌وه‌، كورد پێی ناوه‌ته‌ نێو ئه‌زموونێكی نوێی سیاسییه‌وه‌، به‌تایبه‌ت كه‌ له‌ته‌واوی عیراقدا، سه‌ركردایه‌تی سیاسیی كورد له‌دوای ئه‌و رێكه‌وته‌وه‌، توانیویه‌تی‌ باشووری كوردستان بكاته‌ ناوچه‌یه‌كی ئارام‌و سه‌قامگیر له‌ڕووی سیاسیی‌و ئابوورییه‌وه‌، ئه‌م خاڵه‌ بۆ كورد به‌خاڵی هه‌ره‌ جه‌وهه‌ری‌و كرانه‌وه‌ی به‌ڕووی دنیای ده‌ره‌وه‌ داده‌نرێت. كه‌ چه‌ندین وڵات به‌م هۆیه‌وه‌ كونسوڵگه‌ری}

شێرزاد عەزیز

^{سەرنووسەری مالمۆکورد} 

^{تەقینەوەکانی ١١ سێپتەمبەر کە بووە رووخانی ئەمارەتی تاڵیبان، ئەمریکا و ئەوروپا بۆ دژایەتی تیرۆر ، زۆر شێوازی دژایەتی قاعیدەیان گرتە بەر کە هەندێ جار دەگەیشتە ئاستی بەرتەسککردنەوەی بەهاکانی ئازادی و پێشێلکاری مافی مرۆڤ ، بۆ خۆپاراستنین لە تاعوونی تیرۆر. کردوە تیرۆریەکانی داعش ناتوانن ئەوە بسەلمێنن کە قاعیدە نین، بەتایبەت دوای هێرشەکانی پاریس و سەربڕینی بارمتە بیانییەکان و سووتانی فڕۆکەوانە ئوردونییەکە. هاوسۆزی گەورەی دنیا و ئەوروپا بۆ فەرەنسا دەبنە خاڵی وەرچەخان بۆ مەرگ و کۆتایی داعش. ئیمڕۆ کە داعش بۆتە کێشەیەکی گەورە و جیهانی بە خۆیەوە سەرقاڵکردووە ،، یەکەم هێزی گەورەی دژە داعش لەسەنگەری ڕوبەڕووبوونەوەدا کوردە. شکانی داعش لە کۆبانێ و جەنگی بەردەوامی پێشمەرگە و گەریلای دژە داعش ، ئەمریکا و ئەوروپای لەهەر کاتێ زیاتر ناچاری ئاوڕدانەوە لە کورد}

زینۆ کاکەیی

ھەڵەبجە مێژوێکی درێژی پڕ لە سەروەری ھەیە لەمێژووی کۆن و نوێی قوربانیدان و خۆڕاگری لەپێناۆ بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلی  کورددا، ئەم شارە چەندین جار و لەلایەن ڕژێمە یەک لەدوایەکەکانی عیراقەوە توشی کارەسات و نەھامەتی ھاتووە بەجۆرێک لە چارەکی کۆتایی سەدەی ڕابردوودا بووە بە یەکێک لە دوو ڕووداوە کۆمەڵکوژیەکەی سەدەی ڕابردوو دوای ( ھێرۆشیما و ناکازاکی ) ی ژاپۆن ، ھەر ئەمەش وای کرد کە مەزڵومیەتی ئەم شارە، کورد بە ھەموو جیھان بناسێنێت و بەردەوام کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی مەلەفی ھەڵەبجە وەک تاوانێکی دژ بە یاسا و ڕێساکانی جەنگی ھەشت ساڵەی عیراق ئیران دژی حکومەتی دکتاتۆری عیراق بەکار بھێنێت، ھەر ھەڵەبجەش یەکێک بوو لەۆ ئەرگۆمینتانەی کە کرایە ھەوێنی ڕوخانی رژێمی سەدام،  دوای ڕاپەڕینە مەزنەکەی بەھاری کوردی لەساڵی ١٩٩١ بەرپرسانی کورد کەوتنە ھەوڵێکی بێوچان بەمەبەستی ناساندنی کەیسی ھەلەبجە وەک

ئەڵوەن کمال

^{دیسان دەست دەکەوێته سەر ژیان و مافەکانی خەڵکی کورد له میژویەک که به سەرده می هاۆچەرخێکی  رۆشنبیری و زانستی دەناسرێت. ئەگەر ئەم دەستانه له سەردەمانی پێشوی ئێمه واقیع بوایێت، سەبەبه کەیان به تێنەگەیێشتن له ژیان و فەرهەنگی مرۆڤ و مەدەنیەتی کۆمەڵگاکەیان وەسف دەبوو. شەر و پێکدادان له نێۆ ژیانی مرۆڤ هەر له سەردەمانی کۆن تا کوو ئێستا بووه و شەکیش لەوەدانیە.  شەری مرۆڤ له سەردەمانی کۆن له سەر دابینکردنی کۆمەڵگا و داگیرکردنی زەوی و  سەرچاوه سروشتیەکانی دەوروبەری کۆمەڵگاکەی دەستی پێ ئەکرد و دواجاریش به هێرشکردن یان بەرگری کردن کۆتایی پێ ئەهات. ورده ورده ئەم شەر و هێرشانه بون به پێکهاتی ئاێدولۆژیای سەربازی و شەر کردن، به جۆرێک که هەر لایەنێک بە مافی خۆی دەزانی که خۆی بپارێزیت یان بۆ خۆاستەکانی سیاسی، ئابوری، سەربازی، ئایینی و کۆمەڵگاکەی خۆی، ستراتێژیکی شەر به کار بێنێت.}