فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

له‌ فارسییه‌وه‌: هۆمه‌ر  نۆریاوی

(بۆ ساڵیادی له‌دایکبوونی "ئه‌لی ئه‌شره‌ف ده‌روێشیان")

سووکه‌ ئاوڕێک بۆ سه‌ر ژیان و به‌رهه‌مه‌کانی

وه‌رگێڕ و چه‌ند په‌یڤێکی پێویست:

ده‌مێکه‌ ئاشنا به‌ هاژه‌ی ڕۆحێکم،هه‌تا دێت زێتر وه‌به‌ر شه‌پۆلانی گیانه‌ ‌بێگه‌رده‌که‌ی ده‌که‌وم. له‌و ده‌مه‌وه‌ی بۆ یه‌که‌مجار گیان،ئاشنا به‌ ده‌ڤه‌ره‌کانی ده‌روونی ئه‌م زاته‌ نیگا ئه‌رخه‌وانییه‌ بوو هه‌تا ئه‌و ساته‌ی له‌ نێزیکه‌وه‌ چاوم به‌ فرمێسکی نیگای که‌وت،به‌رده‌وام هه‌ر ڕێبوارێکی شه‌یدا به‌ لق و پۆی دارئه‌رخه‌وانه‌کانی ئه‌و هه‌ناسه‌ پاکه‌ بوومه‌. هه‌نووکه‌ ،گه‌لێک ساڵان به‌سه‌ر ئه‌و ڕۆژانه‌ و ئه‌و ده‌مانه‌دا تێپه‌ڕیوه‌ و ئیدی وه‌ک جاری جاران،کوا بۆم ده‌لوێت،له‌ژێر نسێی گیانیدا،تاوێک به‌ده‌م گفتی دڵپاکانه‌یه‌وه‌،ئۆقره‌یه‌ک به‌م گیانه‌ شه‌که‌ته‌م ببه‌خشم!! به‌ڵام هه‌ر جاره‌و له‌ودیو شووشه‌ی نیگارینی دڵستانه‌که‌ی کتێبه‌وه‌،چاوم به‌ تیشکی هه‌ساره‌یه‌کی ده‌کرێته‌وه‌(ده‌گه‌شێته‌وه‌)،ئۆخژنێکم دێتێ و پڕ به‌ گیان،له‌ ‌هه‌ناسه‌کانی ئه‌و هه‌ساره‌ ڕووناکه‌ هه‌ڵده‌مژم و له‌ ‌بۆنی دارئه‌خه‌وانه‌کانی پێ بناری ڕۆحی، مه‌ستی مه‌ست ئه‌بم. ئه‌م چه‌ند په‌یڤه‌ی نێو ناخ، ڕووی له‌ نووسه‌ری تا سه‌ر ئێسقان مرۆدۆست و نیشتمانپه‌روه‌ر "ئه‌لی ئه‌شره‌ف ده‌روێشیان"ه‌.

Read more...

هێمن عەبدوڵڵا

پێداگیرییەكانی جۆو بایدن لە توركیا لەسەر بێئاگایی پێشوەختەی ئەمریكا لە هەوڵی كودەتا، قسەی راست بوون و نوێش نەبوون. چونكە شەوی كودەتاكە و رۆژانی دواتریش كۆنە بەڕێوەبەرانی سی ئای ئەی و دیپلۆماتكارانی ئەمریكی هاتنە سەر تەلەڤزیۆن و بەسەرسوڕمانەوە گوتیان: "ئەو ستایلەی كودەتای پێكراوە لە ستایلی ئێمە ناچێ و قەت لە هیچ شوێنێكی دنیا ئەمریكا وا بە ناڕێكوپێكی كودەتای نەكردووە". ئەوەی لە قسەكانی بایدندا نوێ بوو، ئەو خۆدزینەوەیە بوو لە بەیەكجاری رەتكردنەوەی تەڤگەری كوردی لە رۆژئاوای كوردستان. بایدن بەوە خۆی پەڕاندەوە كە سەركۆنەی كردەوەكانی نێوەوەی توركیای كرد و هەم هی پەكەكە و هەم هی داعشی بە "تیرۆر" ناساند. رۆژی دواتر جۆن كێری، وەك گوتەبێژی یەپەگە، لێدوانێكی دا و رایگەیاند كە یەپەگە لە منبج دەكشێتەوە و هێزەكانی سووریای دیموكرات دەمێننەوە.
وەك بڵێی كەس نەزانێت یەپەگە و هەسەدە دوو رووی یەك دراون!

ئەو نیگەرانییەی دوو هەفتە بوو لە بەشەكانی كوردستاندا بەهۆی نزیكبوونەوەی ئێران و توركیا و رووسیاوە دروست ببوو و دیاربوو زیانمەندی گەورە تێیدا كورد دەبێت، وردە وردە بەهۆی لێدوانی ئەمریكییەكان سەبارەت بە رۆژئاوا و باشووری كوردستان و سەردانە فەرمییە پرۆتۆكۆڵییەكەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ توركیا رەوییەوە. بەڵام دیسانیش كەڵكەڵەی

Read more...

فه‌رید زامدار 

هه‌ندێ كه‌س و لایه‌نی سیاسی، كه‌ دووچاری ئیفلاسی فیكری و ئیفلاسی سیاسی ده‌بن، زمانی ئه‌ده‌بیی سیاسیشیان ئیفلاس ده‌كات و زیاتر له‌ هیستریایه‌كی ته‌مومژاوی و قسه‌ هاوێژه‌رێكی شۆكدار، هیچی تریان پێ نامێنێ و له‌ناو سه‌دای گوتارێكی نه‌خۆشدا ده‌تلێنه‌وه‌، هه‌ر ئه‌و جۆره‌ كه‌س و لایه‌نانه‌شن زۆر جار ده‌بنه‌ سه‌ره‌تانێكی كوشنده‌ له‌ جه‌سته‌ ساغ و گه‌وره‌كه‌ی كۆمه‌ڵگای خۆیان و گه‌شه‌ی سیاسی و ئابووری و كۆمه‌ڵایه‌تی و جووڵه‌ی فیكری ده‌وه‌ستێنن. ئه‌وانه‌ كه‌ له‌ ماڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی ڕای گشتی ده‌ترازێن و ده‌یانه‌وێ به‌ لاڕێیدا ببه‌ن تاكو قه‌زیه‌ سه‌ره‌كییه‌كه‌یان كه‌ قه‌زیه‌یه‌كی نه‌ته‌وه‌یی و پاشان ئابوورییه‌كه‌یان له‌بیر ببه‌نه‌وه‌ و هه‌نگاو به‌ هه‌نگاو به‌ره‌و دواوه‌یان بگه‌ڕێننه‌وه‌.

له‌ سه‌ره‌تای ساڵی (2016)ه‌وه‌، له‌ دنیای سیاسه‌تی كوردیدا ڕۆژ له‌دوای ڕۆژ ڕووداوی سه‌یر و سه‌مه‌ره‌ له‌ گۆڕه‌پانی سیاسیی كوردستانیماندا سه‌ر هه‌ڵده‌ده‌ن، له‌وانه‌ ڕێككه‌وتنه‌ به‌په‌له‌ و خێراكه‌ی نێوان یه‌كێتی و گۆڕان، كه‌ من دڵنیام هه‌تا سه‌ر ڕێ ناكات، چونكه‌ هه‌ر یه‌كه‌و ده‌یه‌وێت ئه‌وی تر له‌ناو خۆیدا بتوێنێته‌وه‌ یان قووتی بدات، به‌ تایبه‌تی گۆڕان نیه‌تی تواندنه‌وه‌ی یه‌كێتیی هه‌یه‌.

پاشان یه‌كگرتنه‌وه‌ی حزبی ئایینده‌ و یه‌كێتی، كه‌ شتێكی ئه‌وتۆی بۆ گه‌شه‌كردنی یه‌كێتی تێدا نییه‌، ته‌نیا قه‌ره‌باڵغكردن و دروستكردنی باڵێكی تر و نوێتره‌ له‌ناو باڵه‌كانی تری یه‌كێتی،

Read more...

 

كه‌یوان ئازاد 

(چاڵدێران) ناوی ئه‌و پێگه‌ جوگرافییه‌ی خۆرئاوای شاری (ته‌ورێز)ی پایته‌ختی ده‌وڵه‌تی سه‌فه‌وی بوو، كه‌ له‌ (23ی ئابى 1514ز) بووه‌ گۆڕه‌پانی شه‌ڕێكی مێژوویی ئایینزایی گه‌وره‌، له‌نێوان دوو زلهێزی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست، یه‌كه‌میان ده‌وڵه‌تی عوسمانی و دووه‌میشان ده‌وڵه‌تی سه‌فه‌وی. له‌و شه‌ڕه‌ 12 سه‌عاتییه‌دا، ده‌وڵه‌تی عوسمانی كه‌ خۆی به‌ هه‌ڵگر و پارێزه‌ری ئایینزای سوننه‌ ده‌زانی سه‌ركه‌وت و ده‌وڵه‌تی سه‌فه‌ویش، كه‌ هه‌ڵگر و پارێزه‌ری ئایینزای شیعه‌ بوو شكستی خوارد. به‌و ڕووداوه‌ش به‌شی خۆرهه‌ڵاتی كوردستان كه‌وته‌ ده‌ست ده‌وڵه‌تی سه‌فه‌ویی شیعه‌ و به‌شی باكووریش وه‌ك سه‌ره‌تا كه‌وته‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی ده‌وڵه‌تی عوسمانیی سوننه‌. خاڵی گرنگی ئه‌و شه‌ڕه‌ش ئه‌وه‌ بوو، كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی شه‌ڕه‌كه‌ له‌سه‌ر خاكی كوردستان ڕووی دا و خواردن و خواردنه‌وه‌ و پێداویستییه‌ سه‌ره‌تاییه‌كانی و ته‌نانه‌ت به‌شێكی هێزی شه‌ڕكه‌ریشی له‌و خاكه‌وه‌ بۆ دابین كرا، به‌ڵام دواجار خودی ئه‌و خاكه‌ی كرده‌ قوربانی و داگیر و دابه‌شی كرد!

خاڵێكی گرنگ كه‌ له‌و شه‌ڕه‌وه‌ ده‌ره‌نجام كرا، سه‌ركه‌وتنی ده‌وڵه‌تی عوسمانی و ئایینزای سوننه‌ بوو به‌سه‌ر ده‌وڵه‌تی سه‌فه‌ویی شیعه‌ مه‌زهه‌ب. ده‌وڵه‌تی یه‌كه‌م له‌لایه‌ن (سوڵتان سه‌لیمی یه‌كه‌م) و ده‌وڵه‌تی دووه‌میش له‌لایه‌ن (شا ئیسماعیلی سه‌فه‌وی) سه‌ركردایه‌تی ده‌كرا. واته‌

Read more...

ڕێبوار سیوه‌یلی

ئێمه‌ له‌ كوردستان كێشه‌یه‌كمان هه‌یه‌: ڕه‌خنه‌كردن و خوێندنه‌وه‌ بۆ ئیسلام وه‌ك بیروڕایه‌ك له‌ بیروڕاكان قه‌ده‌خه‌یه‌، به‌مدیوی تریشدا گشتاندنی هه‌ر شتێك كه‌ هه‌ر به‌ناو موسوڵمانێك ده‌یكات وه‌ك ڕه‌نگدانه‌وه‌ی ئه‌م ئایینه‌، ئاسانه‌. له‌نێوان ئه‌م سانسۆركردنی ڕه‌خنه‌ و خوێندنه‌وه‌یه‌ بۆ ئیسلام و ئه‌م ئاسانكارییه‌ بۆ گشتاندن، ده‌بێت ڕێگه‌ی سێیه‌م بدۆزینه‌وه‌: له‌ كوردستانیش موسڵمانی توندڕه‌مان هه‌یه‌، به‌ڵام ئه‌مه‌ هه‌موو موسڵمانێك ناگرێته‌وه‌. گرنگه‌ ئه‌و موسڵمانانه‌ی كه‌ توندڕه‌وانه‌ بیر ناكه‌نه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و ڕه‌خنه‌گرانه‌ی كه‌ هه‌موو توندڕه‌وییه‌ك به‌ گشتاندنی ڕه‌فتاری كه‌سانێك، ده‌خه‌نه‌ پاڵ ئه‌م دینه‌، له‌سه‌ر یه‌ك شت پێكبێن: ئازادی له‌ بیروڕاده‌ربڕین، هاوكاته‌ به‌ ڕیزگرتن له‌ بیروڕای جیاواز و بنه‌ماكانی گفتوگۆكردن.. بۆ ئه‌وه‌ی هه‌موو ڕه‌خنه‌یه‌ك نه‌بێته‌ تاوانباركردن و هه‌موو توندڕه‌وییه‌كیش نه‌خرێته‌ ئه‌ستۆی ئه‌م ئایینه‌، پێویسته‌ هه‌ردوولا پێك بێن له‌سه‌ر بنه‌مای جیاكردنه‌وه‌ی ئه‌م دوو پرانیسیپه‌ له‌ یه‌كتری.. ده‌نا هه‌م ئاستی ڕه‌خنه‌ و هه‌م ئاستی بیروڕای دینی نزمتر ده‌بێته‌وه‌ له‌وه‌ی كه‌ هه‌یه‌..

له‌ ڕوانگه‌ی داهاتووه‌وه‌ ئێمه‌ ئه‌م ڕیككه‌وتنه‌ ویژدانی و ئه‌خلاقییه‌مان زۆر پێویسته‌، چونكه‌ ئێمه‌ ناتوانین به‌م جۆره‌ نه‌وه‌ی داهاتوو به‌ شێوه‌كیی تاكڕه‌هه‌ندانه‌ په‌روه‌رده‌ بكه‌ین. بۆیه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئیسلامێكمان وه‌ك بیروڕایه‌كی جیاوازی مرۆیی هه‌بێت، كه‌ جیاوازه‌ له‌ ئیسلامیزه‌كردن و بۆ ئه‌وه‌ی ڕه‌خنه‌یه‌كیشمان هه‌بێت كه‌ له‌ پێشه‌وه‌ توندڕه‌وی نابه‌ستێته‌وه‌ به‌ بنه‌مای ناسینه‌وه‌ی

Read more...

رەزا شوانreza shwan11

 بێگومان هەموومان ئەو سروودە نیشتمانییە رەسەن و خۆشە کوردییانەمان لە یادماون و دەمێنن، کە لە تەمەنی منداڵیماندا، لە قوتابخانە و لە دەروەی قوتابخانەدا بە ئاوازەوە فێریان بووین و، بوون بە وێـردی هەمیشەی سەر زارمـان .. پڕبەدەم و هێندەش بە کوڵ و تین و جۆشەوە دەمـان چڕین .. سوور دەبووینەوە و، هەموو تووکەکان و دەمارەکانی لەشمان زیت دەبوونەوە، ئەو سروودە خۆشە کوردییانەمان لە گەزۆ و نوقڵ لە لامان شیرینتربوون .. هەر لە رێگای ئەو سروودە نیشتمانییانەوە هەستی کوردایەتی و کوردستان پەروەری لە هۆش و دڵ و دەروونماندا روان و بەرجەستەبوون و، بوون بە بەشێکی گرنگ لە رووح و گیانمان و، لە بیرەوەرییەکانمان .. ئەو سروودانە تا ئەمڕۆش هەمان چێژ و خۆشیان لامان هەیە، لەو بڕوایەشدام لە لای نەوەکانی داهاتووشمان چێژ و خۆشیان کاڵنابنەوە و، نەوە لە دوای نەوە بۆ یەکتری دەگوێزنەوە . 

لەو سروودە کوردییە نیشتمانییانەشمان : " وەتەنی من کوردستانە ـ زێوەر " ، " ئەی کوردینە .. ئەی مردینە ـ زێوەر " ، " ئەی رەقیب ـ دڵدار " ، " خوایە وەتـەن ئاواکەی ـ فـایق بێکەس " ،
" نـەورۆز ـ پیرەمـێرد " ، " کـوردم ئەمـن ـ هێمن موکـریانی " ، " بەری بەیـانە ـ گـۆران " ،
" بە کـوردی دەژیـم ـ هـەژار موکریانی " ، " پێشمەرگەین بە هەڵمەتین ـ خالید دلـێر " ، " خۆشم ئەوێ وڵاتەکـەم ـ کاکـەی فەلاح " ، " جـەژنە جـەژنی کوردسـتانە ـ ع .ع . شـەونم " ، ... هتد .

Read more...

خەڵات عومەر 

له‌ كۆتاییدا ده‌رده‌كه‌وێت جه‌نگی دژ به‌ داعش (جه‌نگه‌ بچووكه‌كه‌) بووه‌ و (جه‌نگی گه‌وره‌) ئه‌وه‌ی دوای ئه‌وه‌، كه‌ جه‌نگی ئه‌هلیی عێراقه‌ و زۆر ترسناكتریش ده‌بێت له‌وه‌ی دوای كشانه‌وه‌ی یه‌كێتیی شووره‌وی له‌ ئه‌فغانستان ڕووی دا. ئه‌وه‌ دوایین دێڕه‌كانی نووسینێكی (تسڤی برئیل)ه‌، كه‌ چه‌ند رۆژێك پێش ئێستا له‌ رۆژنامه‌ی (هئارتس)ی ئیسرائیلیدا بڵاو بووه‌ته‌وه‌. له‌ڕاستیدا به‌ ته‌نها بۆ سه‌رنجڕاكێشان بۆ دۆخی ترسناكی ئێستای عێراق، ده‌وروبه‌رمان به‌ نموونه‌ ده‌هێنمه‌وه‌، ده‌نا سه‌رنجێكی زۆرم له‌سه‌ر ئه‌و ده‌سته‌واژه‌یه‌ و هاوشێوه‌كانی هه‌یه‌، كه‌ سه‌باره‌ت به‌ كۆتاییهاتنی نزیكی داعشه‌.

ده‌ڵێن یه‌كه‌م جار كاتێك یه‌كێك له‌ ڕاوێژكاره‌كانی كۆشكی سپی، ناوی داعشی لای ئۆباما هێناوه‌، وای زانیوه‌ ئه‌وانه‌ تیپێكی باسكتبۆڵن! هێشتا هێندێك به‌بێ ئه‌وه‌ی بزانن داعش چییه‌، رمڵ لێ ده‌ده‌ن و پێیان وایه‌ ئه‌وانه‌ ته‌نیا دوكاندارن و هه‌ر كه‌ دوكانه‌كه‌ت به‌سه‌ردا ڕووخاندن، هه‌موو شت كۆتایی دێت! به‌شێك له‌ به‌كارهێنانی ده‌سته‌واژه‌ی (نزیكبوونه‌وه‌ی كۆتاییهاتنی داعش) جه‌نگێكی ده‌روونییه‌ و به‌شێكی تریشی فێڵ و ته‌فره‌ی ده‌زگاكانی هه‌واڵگرییه‌، به‌ڵام بۆ ئێمه‌ كه‌ داعش به‌رده‌می ماڵه‌كه‌مانی گرتووه‌، باشتره‌ خۆمان ڕوانینی خۆمان هه‌بێت و به‌ڕاستی مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ڕووداوه‌كاندا بكه‌ین.  نامه‌وێت ئه‌م بابه‌ته‌ بۆ ئه‌وه‌ ته‌رخان بكه‌م تا بیسه‌لمێنم كه‌

Read more...

هێمن عەبدوڵڵا 

لەپاش رووخانی رژێمی سەدامەوە كورد قاچی لە بەغدا نەبڕیوە. بودجە هەبێ یان نەبێت كورد ئەو هەڵە ستراتیژییەی دووبارە نەكردووەتەوە كە سەرەتای دروستكردنەوەی "عێراقی هیوا و ئاشتی"، سوننەی عێراق بە بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی كردیان. ئەم هەفتەیە و هەفتەكانی دواتر چاوەڕوان دەكرێت شاندی كوردی، هەم وەك حیزبەكان و هەم وەك شاندی هاوبەشیش، جارێكی دیكە بچنەوە بەغدا. بەڵام وەك دیارە بە ئەجێندای جیاوازەوە دەچن. یەكێكیان بۆ سەرخستنی پرۆژەی پێكەوەلكاندنەوەی عێراق و یەكێكی دیكەش بۆ قایلكردنی بەغدا بە پرۆژەی بەئاشتییانە جیابوونەوە لەیەكدی و بەبێهوودەیی پێكەوەنەلكاندنەوەی عێراق.

وەك لە وتاری هەفتەی رابردووشمدا ئاماژەم پێدابوو، دوایین هەوڵی ئێران بۆ رێگەگرتن لە دابەشبوونی عێراق دەستیپێكردووە. شەمخانی، نوێنەری خامنەیی و سەرۆكی جڤاتی باڵای ئاسایشی نیشتمانیی ئێران، بەڕوونی پەیامی ئەوەی بەگوێی شاندێكی یەكێتیدا دابوو كە بۆ ئێران یەكپارچە مانەوەی عێراق شتێكی حەیاتییە. بنەمای لێكنزیكبوونەوەكەی ئێران و رووسیا و هەوڵدان بۆ دەرهێنانی توركیاش لە بلۆكی ئەمریكی-سعودی-قەتەری، ئەویش بە قەرەبووكردنەوەی بە پشتكردنە پەیەدە لە سووریا، هەر لەسەر ئەو بنەمایەیە كە ئێران چەندە پێی گرنگە لە خەرجیی قەبەی جەنگی سووریا شان بباتە دەرەوە، هێندەش پێی گرنگە

Read more...

 

یڤگینی‮ ‬ئەرچنتسییڤ كونسوڵی‮ ‬گشتی‮ ‬رووسیا لەهەولێر لە دیمانەیەكی‮ ‬دا لەگەڵ رۆژنامەی‮ ‬خەبات رایدەگەیاندووە،‮ ‬با هەموو نەوتەوەی‮ ‬كورد لەوە دڵنیابێت،‮ ‬كە رووسیا بەهیچ شێوەیەك بەشداری‮ ‬هیچ رێككەوتنێك ناكات دژی‮ ‬كورد و كوردستان بێت،‮ ‬با بە روونی‮ ‬بڵێم هێشتا زووە خەڵك هەڵسەنگاندن بۆ ئەو جموجۆڵانەی‮ ‬توركیا و رووسیا بكات،‮ ‬بەهەمان شێوە توركیا و ئێرانیش بكات،‮ ‬چونكە هاتنی‮ ‬ئەردۆگان بۆ رووسیا بۆ چاك كردنی‮ ‬ئەو هەڵانەبوو كە لەماوەی‮ ‬رابردوو كردوویانە،‮ ‬پەیوەندی‮ ‬نێوان ئێران و توركیاش بەهەمان شێوەیە،‮ ‬بۆیە دەبێت ئێمە جارێ چاوەڕێ بكەین بزانین چۆن بەڕێوە دەچێت،‮ ‬نابێت پێش رووداوەكان بكەوین،‮ ‬بەڵام بۆ جارێكی‮ ‬تریش دەیڵێمەوە وەكو حكوومەتی‮ ‬رووسیا هیچ رێككەوتنێكی‮ ‬نێودەوڵەتی‮ ‬ناكات لەدژی‮ ‬بەرژەوەندی‮ ‬و مافی‮ ‬و بڕیاری‮ ‬گەلی‮ ‬كوردستان بێت‮.

‬ یڤگینی‮ ‬ئەرچنتسییڤ‮ هەروەها لە دیمانەكەدا دەلێت، ‬داعش هیچ روونكردنەوەیەكی‮ ‬تری‮ ‬نییە جگە لەوەی‮ ‬رێكخراوێكی‮ ‬مەترسیداری‮ ‬تیرۆرستن،‮ ‬تێڕوانینی‮ ‬رووسیاش بۆ داعش هەمان تێروانینە هیچ جیاوازی‮ ‬نیە،‮ ‬ئەو رێكخراوە رێكخراوێكی‮ ‬تیرۆرستی‮ ‬مەترسیدارە كە هەڕەشەن بەسەر تەواوی‮ ‬مرۆڤایەتی،‮ ‬هەروەها ئەوەی‮ ‬كە من دەمەوێت زیاتر لەسەر داعش بڵێم داعش كۆكراوەیەكی‮ ‬ئەو كەسانەن كە لە ژیانیان دۆڕاون و تووڕەن لە ژیان‮. ‬

Read more...

فاروق حه‌جی مسته‌فا

 ره‌نگه‌ رزگاركردنی منبج، به‌لای ئه‌و توێژه‌وه‌ مایه‌ی خۆشحاڵی نه‌بێت، ئه‌وانه‌ی به‌وردی چاودێریی دوایین دیداره‌كانی نێوان رووس و تورك ده‌كه‌ن، پاشان له‌نێوان تورك و ئێرانی. دروست وه‌ك ره‌وشی حه‌له‌ب، كه‌ هاوكات له‌گه‌ڵ دیداره‌كه‌ی مۆسكۆ و ئه‌نقه‌ره‌دا، فڕۆكه‌ نه‌ك ته‌نیا حه‌له‌ب، به‌ڵكوو حه‌له‌ب و ده‌وروبه‌ریشی بۆردومان ده‌كرد. هه‌رچه‌ند حه‌له‌ب بایه‌خێكی زۆری هه‌یه‌ سه‌باره‌ت به‌ رووس و تورك. تورك حه‌له‌ب به‌ ناوچه‌ی هه‌ژموونی خۆی ده‌زانێ، به‌وه‌ی كه‌ شارێكی سوننه‌یه‌، رووسیش به‌ لایانه‌وه‌ له‌ دیمه‌شق گرنگتره‌، به‌ حوكمی ئه‌وه‌ی شارێكی كریستیانه‌. دروست وه‌ك چۆن منبج به‌ لای كورده‌وه‌ گرنگه‌، نه‌ك هه‌ر له‌به‌رئه‌وه‌ی شاره‌كه‌ چوارڕیانێكی گرنگه‌ له‌ ڕێی گه‌یشتن به‌ عه‌فرین، به‌ڵكوو زیاتر له‌به‌رئه‌وه‌یه‌ كه‌ رزگاركردنی منبج، واته‌ رزگاركردنی مۆڵگه‌یه‌كی گرنگی داعشه‌ له‌ باكووری سووریا. ئه‌مه‌ش واتای ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئیدی مه‌ترسیی داعش بۆ سه‌ر كورد، روو له‌ كزی ده‌كات، له‌ پاش هه‌ڵاتنی داعش له‌ منبج ئیدی ئه‌و كاریگه‌رییه‌ی داعش داده‌كشێ.

قسه‌كردن له‌باره‌ی په‌ره‌سه‌ندنی هاوكێشه‌گه‌لی نێوده‌وڵه‌تی و هه‌رێمایه‌تی، له‌ پاش ئاشتبوونه‌وه‌ی توركیا و ئیسرائیل و پاشان توركیا و رووسیا كه‌ ده‌شڵێن ئێران رۆڵی سه‌ره‌كیی تێدا بینیوه‌، هه‌رچه‌نده‌ قسه‌یه‌كه‌ له‌ رووی ده‌رهاویشته‌ی سیاسیی نوێی سووریاوه‌ بایه‌خی هه‌یه‌،

Read more...

 

"بزووتنەوە جیهادییەكان چەند دەیەیەك دەبێت لێرە هەن، بەڵام وەك چۆن شكستمان بە ئەوانی دیكە هێناوە، داعشیش تێكدەشكێنین". ئەمە لێدوانی بەرپرسێكی باڵای پاراستنی هەرێمی كوردستانە بۆ تیمێكی لێكۆڵینەوەی گۆڤاری فۆرین ئەفەیرز كە بە مەبەستی لێكۆڵینەوە لە گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) بۆ ماوەی دوو هەفتە لە كوردستان مابوونەوە.

تیمەكە لە بەشێكی گەشتەكەیاندا سەردانی تازە دەكەن كە یەكێكە لە بەرەكانی جەنگی دژی چەكدارانی داعش. بە گوتەی فەرماندەی بنكەكە، لە كاتی دەستپێكردنی هێرشە ئاسمانییەكانی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتییەوە بە سەركردایەتی ئەمریكا، داعش چیدی نەیتوانیوە هێرشێكی ئەوتۆ بكاتە سەر ناوچەكە "تەنیا هەندێجار چەند هاوەنێك لە ناوچەكە دەگرن، ئەمەش تەنیا بۆ ئەوەیە بڵێن ئێمە لێرەین". هەڵبەت داعش لە هەندێك حاڵەتدا چەكی كیمیایی كلۆرین و خەردەلیشی بەكارهێناوە".

بەڵام داعش تەنیا گرووپێكی هێرشكەر نییە كە مەترسی لەسەر سنوورەكانی هەرێمی كوردستان دروست بكات، بەڵكو كێشەیەكی نێوخۆییشە و دەزگا ئەمنییەكانی هەرێمی كوردستان بەردەوام لە هەوڵدان بۆ ئەوەی رێگە لە هێرشەكانی داعش لە نێوخۆدا بگرن، لەم پەیوەندییەشدا ژمارەیەك ئەندامی كورد و عەرەب و تەنانەت رۆژئاوایی داعشیان دەستگیركردووە كە تۆڕی راكێشانی چەكدار و لۆجیستیكی گرووپەكە بوون.

Read more...

 

مەسعود مستەفا شێخ محەمەد شێخ عەبدولسەلام شێخ عەبدوڵڵا شێخ تاجەدین 16-8-1946 لە مەھاباد لە سەروبەندی کۆماری کوردستان لە دایک بووە، لە تەمەنی 10 ساڵی بۆ یەکەمجار باوکی خۆی بینیوە و لەگەڵ ئامۆزای خۆی هاوژینە و، خاوەنی 8 منداڵە، ئێستا بارزانی یەکێکە لە ناسراوترین کەسایەتییە سیاسییەکانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهان”.
“دایکم ژنێکی زۆر میھرەبان بوو، ھەم دایک بوو ھەم باوک”

دایکی مەسعود بارزانی ناوی حەمائیل خانە کچی مەحموود ئاغای زێبارییە و، رۆڵی گەورەی لە ژیانی کوڕەکەی گێڕاوە، لە ھەڤپەیڤنێکدا کە لە ساڵی 2009 ئەنجامیداوە بارزانی دەڵێ: ” دایکم ژنێکی زۆر میھرەبان بوو، نەیھێشت بۆشایی باوکم بۆ دروست بێت”. بارزانی قۆناخی سەرەتایی لە موسڵ خوێندووە، پاشان لە بەغدا دەستی بە خوێندنی ناوەندی کردووە.

دوای 10 ساڵ و لە 6-10-1958 بارزانی بۆ یەکەمجار باوکی خۆی بنیوە، ئەمەش دوای ئەوەی مستەفا بارزانی لە موسکۆەوە گەڕایەوە بەغدا، لەمبارەیەوە بارزانی دەڵێ ” بە بیرم دێت بۆ یەکەمجار باوکمم بینی، خەڵکی زۆر کۆبوونەوە و وەکو قارەمانێک لە بەغدا پێشوازی لێکرا، بۆ ئێمە مایەی سەربەرزی بوو”.


“باوکت چووە بۆ مۆسکۆ بۆ ئەوەی شیرینیت بۆ بھێنێت”

Read more...

بەرزان فەرەج 

جەنگی كراوەی بووش، وێنەی ئەمەریكا و رۆژئاوای لە خاكی ئیسلامدا وەكو سوپایەكی داگیركەر و پێشێلكاری پیرۆزییەكانی ئیسلام نیشاندا كە بە پەرچەكرداری تووڕە و توندوتیژ و تیرۆر، وەڵامیان دایەوە. جەنگەكە بەكراوەیی مایەوەو تا ئێستاش بەردەوامە. دوای هەشت ساڵ، باراك ئۆباما ویستی لەڕێگەی وتارەكەیەوە (سەرەتایەكی نوێ)، ئەم سەدەیەی جیهان بخاتە قۆناغی پێكەوە ژیانێكی نوێ كە سەرەتاكەی لە یانزەی سێپتەمبەرەوە بە جەنگ دەستیپێكرد. لە یەكەمین سەردانیدا بۆ جیهانی عەرەب لە 4ی حوزەیرانی 2009، لە زانكۆی قاهیرەو لەبەردەم خوێندكارانی زانكۆی ئەزهەر و گەنجە ریشدار و كیژە باڵاپۆشەكاندا ویستی وێنەیەكی دیكەی ئەمەریكاو رۆژئاوا نیشان بدات و بڵێت نە ئەمەریكا و نە شارستانێتیی رۆژئاوا ناخوازن لەگەڵ جیهیانی ئیسلامدا بكەونە جەنگەوە.

ئەو بە (السلام علیكم) دەستی بە گوتارەكەی كرد و بە پەیامی سێ كتێبە ئاسمانیەكە و سێ ئایین كە چەندین سەدەیە لە ململانێدان، كۆتایی بە گوتارەكەی هێنا. وەبیری هێنایەوە كە قورئان دەڵێت: مرۆڤمان لە نێرو مێ و نەتەوەو خێڵی جیاواز دروست كردووە تا یەكدی بناسن. تەورات دەڵێت: هەموو تەورات تەنیا بۆ بەدیهێنانی ئاشتی نووسراوەتەوە. ئینجیل دەڵێت: خۆشبەختن ئەوانەی ئاشتی دروست دەكەن، ئەوانە منداڵی خودان.

Read more...

به‌فراو نووری 

​له‌ دوو ده‌یه‌ی كۆتایی سه‌ده‌ی بیسته‌مدا چه‌مكه‌كانی (شێوازی ژیان) و (مه‌سره‌فكردن) و (ژیانی رۆژانه‌) به‌ شێوه‌یه‌كی تایبه‌ت دێنه‌ ناو زانستی كۆمه‌ڵایه‌تییه‌وه‌، هۆكاره‌كه‌شی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ گه‌شه‌ی چینێكی نوێی مامناوه‌ندی له‌ شاره‌كان و سه‌رهه‌ڵدانی توێژینه‌وه‌ و گفتوگۆ ئه‌كادیمیی پۆستمۆدێرنه‌كان، هه‌روه‌ها كاریگه‌ریی زۆری میدیاكان، كه‌ رۆڵێكی گرنگیان له‌ دروستبوونی شێوه‌گه‌لێك له‌ شوناسی كۆمه‌ڵایه‌تیدا هه‌بووه‌ كه‌ له‌سه‌ر بناغه‌ی به‌رهه‌مهێنان و مه‌سره‌ف دروستبوون. شێوازی ژیانكردن به‌ گشتی ره‌نگدانه‌وه‌ی مه‌یل و حه‌ز و به‌هاكانی كه‌سێك، یان گرووپێكه‌، به‌ واتایه‌كی تر دابونه‌ریت و ڕوانین و زه‌وق و پێوه‌ره‌ ئه‌خلاقییه‌كان و ئاستی ئابووری هه‌موو پێكه‌وه‌ كۆیه‌كن، كه‌ شێوازی ژیانی كه‌سێك، یان گرووپێك دیار ده‌كه‌ن. له‌نێوان نووسه‌ران و فه‌یله‌سووفانی كۆمه‌ڵناسیدا، جۆرج زیمێل یه‌كێك له‌ فه‌یله‌سووفه‌ كلاسیكه‌كانه‌، كه‌ بۆ خوێندنه‌وه‌ی شێوازی ژیان و بایه‌خدان به‌ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م بابه‌ته‌ هه‌نگاوی یه‌كه‌می هاوێشتووه‌.

زیمێل كاریگه‌ریی سه‌رهه‌ڵدانی شاره‌ گه‌وره‌كان له‌سه‌ر مۆدێلی مه‌سره‌ف لێك ده‌داته‌وه‌ و تیۆری مه‌سره‌فی ئه‌م بیرمه‌نده‌ له‌سه‌ر ته‌وه‌ری شاره‌ گه‌وره‌كان و به‌رئه‌نجامی شارنشینی دروست بووه‌. له‌م تیۆرییه‌دا ئازادكردنی تاك له‌ هه‌موو ئه‌و كۆتوبه‌ندانه‌ی كه‌ كۆمه‌ڵگای سوننه‌تی و

Read more...

د. هیوا حاجی

كێ دەڵێ سەردەمی دەوڵەتی نەتەوە بەسەرچووە؟

تا ئەو جێیەی ئێمە ئاگاداربین، ئەوانەی پێیانوایە بیرۆكەی دەوڵەتی نەتەوە گرنگیی خۆی لەدەستداوە دەكرێ بۆ دوو دەستە دابەش بكرێن: یەكەمیان، كۆمەڵێ توێژەری جیهانگەرایین كە پێیانوایە بەهۆی كۆمەڵێ گۆڕانكاریی گەورەی ئابووری (بۆ وێنە دەركەوتنی كۆمپانیا فرە رەگەزەكان، دامەزراندنی رێكخراوە نێودەوڵەتییە ئابوورییەكانی وەك بانكی جیهانی و سندوقی دراوی نێودەوڵەتی و دامەزراوەی بازرگانیی جیهانی) و گۆڕانی سیاسی (لە نموونەی دامەزرانی رێخراوەكانی وەك نەتەوە یەكگرتووەكان و یەكێتی ئەوروپا و پەیمانی باكووری ئەتڵەسی- ناتۆ) و پەرەسەندنی بەرفراوانی تەكنۆلۆژیای گەیاندن و پەیوەندی (لە نموونەی ئینتەرنێت و تەلەڤزیۆنی سەتەلایت و میدیای كۆمەڵایەتی)، هەروەها سەرهەڵدانی كۆمەڵگای مەدەنیی نێودەوڵەتی، دەوڵەتی نەتەوە ئەو رووبەرە فراوانەی جارانی نەماوە بۆ ئەوەی وەك تاكە یاریكەر، تەنانەت لە ئاستی نێوخۆییش، بە ئازادانە رەفتار بكات و سیاسەتی ئابووری و فەرهەنگی و كۆمەڵایەتی دابڕێژێ و جێبەجێی بكات.

Read more...

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان