فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

فازڵ جاف 

سه‌رنجم داوه‌، هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ ده‌یانه‌وێ وه‌كو چه‌مك و ده‌سته‌واژه‌ له‌ مانای كاریزما تێ بگه‌ن، پێناسه‌یه‌كی روون و پوختیان ده‌ستگیر نابێت.  پێموایه‌ بۆ ئه‌م چه‌مكه‌ و چه‌ندین چه‌مكی تریش، باشتره‌ یه‌كسه‌ر په‌نا نه‌به‌ینه‌ به‌ر فه‌رهه‌نكی وشه‌ و زاراوه‌. باشتر وایه‌ یه‌كسه‌ر په‌نا به‌رینه‌ به‌ر ئه‌زموونی ژیان و كرداری رۆژانه‌، واته‌ چه‌ند نموونه‌یه‌ك له‌ ژیانه‌وه‌ وه‌ربگرین. خوێنه‌رێك له‌ رێگه‌ی فه‌یسبووكه‌وه‌ پێوه‌ندیی پێوه‌ كردم و گوتی: هه‌رچیت ده‌رباره‌ی كاریزما بڵاو كردووه‌ته‌وه‌، هه‌موویم خوێندووه‌ته‌وه‌، من بایه‌خ به‌ بابه‌تی كاریزما ده‌ده‌م، چونكه‌ ده‌مه‌وێ توێژینه‌وه‌ى ده‌رباره‌ بكه‌م.

به‌ڵام ئێستا كه‌ تۆم له‌ فه‌یسبووك دۆزیوه‌ته‌وه‌ و بووین به‌ براده‌ر، پێم خۆشه‌ زۆر به‌ كورتی، دوور له‌ پێناسه‌ی ناو فه‌رهه‌نگه‌كان، پێم بڵێیت كاریزما چی ده‌گه‌یه‌نێت. ئه‌م خوێنه‌ره‌ منی خسته‌ به‌ر شێوازێكی نوێی بیركردنه‌وه‌، به‌ خۆمم گوت: ده‌بێت میكانیزمێكی نوێ بۆ روونكردنه‌وه‌ی ئه‌م پرسیاره‌ بدۆزمه‌وه‌. نایشارمه‌وه‌، من یه‌كێكم له‌و كه‌سانه‌ی كه‌ حه‌ز ده‌كه‌م بیركردنه‌وه‌ و هزرم بگۆڕم، بۆ ئه‌وه‌ی له‌ قاڵب و كلێشه‌ دوور بكه‌مه‌وه‌. پێم وایه‌ ئه‌مه‌ یه‌كێكه‌ له‌ رێگاكانی داهێنان و گۆڕان، پێم گوت:
- ئه‌گه‌ر ئه‌ندامی پارتێك یان هه‌ر رێكخراوێكی سیاسیت، ئه‌گه‌ر كاریگه‌ریی و هێزی كه‌سایه‌تیی سه‌ركرده‌ی ئه‌و رێكخراوه‌ بۆ تۆ هانده‌ر و ئیلهامبه‌خش بێت، هه‌روه‌ها سه‌رچاوه‌ی وزه‌ و

Read more...

 

ئەمریکا بەشێوەیەکی تایبەت پشتیوانیی لە سەردانی شاندی هەرێمی کوردستان بۆ بەغدا کردووە، ئەویش بەوەیە کە ”فڕۆکەیەکی ئەمریکیی تایبەتی بۆ شاندەکە ئامادەکردبوو. لە بەغداش بە سێ هەلیکۆپتەر شاندەکەی دەپاراست". محمەد حاجی مەحموود، کە ئەندامی شاندی کوردستان بە سەرۆکایەتیی بارزانی بووە بۆ بەغدا، دەڵێت "کاتێک بارزانی باسی سەربەخۆیی کوردستانی کرد، شیعەکان گوتیان تەنیا دوو رێگە لەبەردەم کورددا هەن و سەرپشکن لە هەڵبژاردنی هەریەک لەو دوو رێگەیانە".

دوای تێپەڕبوونی سێ ساڵ، رۆژی 29/9/2016، مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، جارێکی دیکە بەیاوەریی شاندێکی سیاسی گەیشتەوە بەغدا. لەو کۆبوونەوانەدا کە بارزانی لە بەغدا کردوونی، باسی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردستان کراوە، کە پێشتر ئەو پرسە بەفەرمی لەلای بەغدا جێگەی موناقەشە نەبووە.

کۆبوونەوەی پێش سەردانەکە لە پیرمام

محەمەد حاجی مەحموود، سکرتێری گشتیی حیزبی سۆسیالیست-دیموکراتی کوردستان، کە ئەندامی شاندی کوردستان بووە بۆ بەغدا، لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ (رووداو) زانیاریی نوێ لەسەر ئەنجامی پێش سەردانی شاندەکە بۆ بەغدا و دوای سەردانەکە ئاشکرادەکات:

Read more...

كه‌یوان ئازاد

عه‌بدولڕه‌حمان قاسملۆ ده‌بێته‌ سێیه‌مین سكرتێری گشتیى حزبی دیموكراتی كوردستانى ئێران، كه‌ دواى هه‌ریه‌ك له‌ پێشه‌وا قازى محه‌مه‌د و ئه‌حمه‌د تۆفیق، بووه‌ قوربانى له‌پێناو كورد و خاك و پارته‌كه‌یدا. یه‌كه‌میان پێشه‌وا قازى محه‌مه‌د بوو كه‌ وه‌ك یه‌كه‌مین سه‌رۆك كۆمارى كوردستان و یه‌كه‌مین سكرتێرى حزبى دیموكراتى كوردستان له‌ 31ى ئادارى1947 له‌ مه‌یدانى (چوارچرا)ى شارى مه‌هاباد له‌گه‌ڵ سه‌درى قازى براى و حه‌مه‌حوسێن خانى سه‌یفی قازى، له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانی په‌هله‌ویی ئێرانه‌وه‌ له‌سێداره‌ دران. دووه‌میان ئه‌حمه‌د تۆفیق بوو كه‌ ساڵى 1973 له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانى ڕژێمى به‌عسى عێراقه‌وه‌ له‌ژێر ئه‌شكه‌نجه‌دا گیانى له‌ده‌ست دا. سێیه‌میشیان عه‌بدولڕه‌حمان قاسملۆ بوو كه‌ ئێواره‌ى ڕۆژى پێنجشه‌م 13ی ته‌مووزی 1989 له‌ شارى (ڤییه‌نا)ى پایته‌ختى وڵاتى نه‌مسا له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانى كۆمارى ئیسلامیی ئێران كۆتایی به‌ ژیانى هێنرا.

ته‌نانه‌ت دواى ئه‌ویش سادقى شه‌ره‌فكه‌ندیش له‌ 17ى ئه‌یلوولى 1992 له‌ شارى (به‌رلین) به‌ هه‌مان شێوه‌ى قاسملۆ كۆتایی به‌ ژیانى هێنرا. له‌و كاته‌وه‌ش تا به‌ ئێسته‌ ده‌گات، سه‌رجه‌م به‌رپرس و كادیر و ئه‌ندام و لایه‌نگر و هه‌وادارانى ئه‌و حزبه‌، به‌ هه‌ردوو لایه‌نه‌كه‌وه‌ (حزبى دیموكراتی كوردستانى ئێران و حزبی دیموكراتى كوردستان-ئێران) له‌ بیرى ئه‌وه‌دان كه‌ چۆن و بۆچى كه‌سى یه‌كه‌مى پارته‌كه‌یان بوونه‌ قوربانى و نه‌یانتوانى دۆزى ڕه‌واى نه‌ته‌وه‌ و خاك و پارته‌كه‌یان به‌ سه‌ركه‌وتن بگه‌یه‌نن؟ ئه‌مه‌ ئه‌و پرسیاره‌یه‌ تا ئێسته‌ وه‌ڵامێكى زانستیى نییه‌؟

Read more...

رابەر تەڵعەت

كولتور بە هەموو رەهەندەكانییەوە، رۆڵێكی گرنگی هەیە لە دەستنیشانكردن و شكڵگرتنی بەهاكان و زۆربەی چالاكییە كۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوورییەكانی كۆمەڵگادا، هەروەها لە ژیانی سیاسیی كۆمەڵگادا رۆڵێكی جەوهەریی دەگێڕێت، چونكە هیچ دامودەزگا و رێوشوێنێكی سیاسی ناتوانێت لە بۆشاییدا وجودی هەبێت، یاساكان، دەسەڵاتەكان و دەستوور ناتوانن لە دەرەوەی كۆمەڵگا بژین، بۆیە لە چوارچێوەی ئەم پەیوەندییە دینامیكییە سادەیەشدا بەها و نۆرمە كولتورییەكان كاریگەرییان دەبێت بەسەر كردە و رەفتاری سیاسی و ژیانی سیاسیی كۆمەڵگادا.

ئەگەر رەگەزە كولتورییەكان وەك بونیاد دەستیان لە داڕشتنی سیستەمی سیاسی و كارگێڕیی ئێمەدا هەبێت، ئایا چۆن دەتوانرێت سروشتی ئەو پەیوەندییە ببێتە هۆكارێك بۆ پەرەپێدانی ژیانی دیموكراسیی كۆمەڵگا، یان بەپێچەوانەوە بە دژی ئاراستەی كرانەوە و دیموكراسی بكەوێتە كار؟ ئایا میتۆد و ستراتیژی پارتە سیاسییەكان و ناوەندەكانی دەسەڵات و رۆشنبیری لە مامەڵەكردن لەگەڵ كۆمەڵگا و جەماوەردا بە تەنیا رازیكردنی زۆرینە و وەڵامدانەوەی بەها كولتوری و ئاینییەكان بووە بۆ راكێشان و بەدەستهێنانی دڵی زۆرینە لە بازنەی سیاسەتێكی پۆپۆلیستیانەدا یان پرۆژەیەك هەبووە بۆ بونیادنانی نەتەوە و كولتورسازی بە ئاراستەی گەشەپێدانی رۆشنبیری و كۆمەڵایەتی، تەنانەت ئەگەر لە ئاست ویستی زۆرینەشدا نەبووبێت؟

Read more...

کارزان سەباح هەورامی

پێش چوونی بارزانی، بۆ ئەمەریکا لە واشنتۆن، ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا، ئاگاداری حەیدەر عەبادی، سەرۆک وەزیرانی عێراقیان کردوەتەوە کە بەم نزیکانە، بارزانی سەرانی بەغدا دەکات، بۆیە گرنگە، قورسایی بارزانی وەک خۆی لەبەر چاو بگیرێت، و ئامادەکاری بکرێت، بۆ ئەو کۆبوونەوە، چونکە لەسەر ئاستی ئەمەریکاش، چاودێری ورد و نوێنەری خۆشیان لە کۆبوونەوەکە دەبێت، بۆیە گرنگە هەرێمی کوردستان و بەغدا لەسەر ئەم چوار خاڵە رێککەون.

یەکەم: هەرێمی کوردستان و بەغدا وەک دوو دراوسێ باش، مامەڵە لەگەڵ یەکتری دەکەن و دەبێت پەیوەندی هەردوولا پتەو بێت، چونکە یەک شت هەڕەشەیە لەسەر هەردوولا، ئەویش شەڕی داعشە، بۆیە گرنگە، هەردوولا گرنگی و هەستیاری و مەترسی ئەم رێکرخراوەیان بۆ ڕوون ببێتەوە.

دووەم: هەرێمی کوردستان و بەغدا وەک دوو دراوسێی یەکتری دەتوانن، مامەڵەی دارایی لەگەڵ یەکتری بکەن، بە جۆرێک هەرێمی کوردستان بە ناردنی نەوت دەتوانێت سەرچاوەی دارایی بەدەست بهێنێت، بەغداش دەتوانێت رێژەی هەناردەی نەوت بەرز بکاتەوە، بە جۆرێک رێککەوتنی دوولایەنە هەبێت بەچاودێری ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا.

سێییەم: ئازادکردنەوەی مووسڵ ئەرکی سەرشانی هەردوو حکوومەتی عێراق و حکوومەتی هەرێمی کوردستانە، بۆیە دەبێت هەماهەنگی باش بکرێت لەنێوان هەردوولا،

Read more...

 

ئەدهەم بارزانی، بەرپرسی ئەنجوومەنی سەركردایەتیی پارتی لە پارێزگای سلێمانی، هۆشداری دەداتە لایەنەكان لە ئەگەری هێرشكردنە سەر بارەگاكانی پارتی و بەكارهێنانی تووندوتیژی دژی پارتی و دەڵێت "پێمانگوتوون ئەگەر بارەگاكانی پارتی بکەونە بەر تووندوتیژی، هیچ گەرەنتییەك نادەین بارەگاكانی ئەوانیش نەکەونە بەر تووندوتیژی".

ئێرانییەكان پێیانگوتین رێگەنادەن مەترسی لەسەر بارەگاكانی پارتی دروستبێت
لەگەڵ ئەوەشدا بەرپرسی ئەنجوومەنی سەرکردایەتیی پارتی لەم هەڤپەیڤینەیدا لەگەڵ (رووداو)، كە لە بارەگای ئەنجوومەنی سەركردایەتیی پارتی لە شاری سلێمانی، لەگەڵیكراوە ئاشكرایدەکات كە رۆژی 24/9/2016 لەگەڵ شاندێكی ئێرانی دانیشتووە و شاندە ئێرانییەكە بەڵێنیان پێداوە رێگەنەدەن بارەگاكانی پارتی رووبەڕووی مەترسی ببنەوە.

رووداو: لە كۆبوونەوەی حیزبەكان لەگەڵ پارێزگاری سلێمانی بەوەكالەت، پارتی چ پەیامێكی هەبوو؟ چی باسكرا دەربارەی خۆپیشاندانە چاوەڕوانکراوەكەی 27ی ئەم مانگە؟

ئەدهەم بارزانی: خەباتی پارتی هەر لە سەرەتاوە تاوەكو ئێستا بۆ ئەوە بووە كە كۆمەڵگەیەكی دیموكرات، بیروباوەڕی ئازاد و فرەگوتاری هەبێت. ئێستاش كە ئێمە لە شاری سلێمانی دانیشتووین، هەر خۆپیشاندانێك گوزارشت لە داواكاری و باشتركردنی ژیانی خەڵك بكات، پشتگیریی دەكەین و بە رەوای دەزانین. هەموو داخوازییەكان بەشێوەیەكی یاسایی جێی خۆی دەگرێت و دێتەدی. ئەگەر لە چوارچێوەی یاساش دەرچوو، ئەوكات پێناسەیەكی دیكەی دەبێت.

Read more...

زوبێر رەسوڵ

بۆ كورد كە بەرژەوەندییەكانی بەسەر چوار وڵاتی جیاوازدا دابەش بووە، ئاسان نییە مامەڵەكردن لەگەڵ ئێران ‌و توركیا. رووداوە مێژووییەكان ئەو راستیە دەسەلمێنن كە كورد بەبێ هەماهەنگی ‌و دانی دڵنیایی بەو دوو هێزە و بەبێ گرتنەبەری سیاسەتێكی پراگماتیك، ناتوانێ هیچ دەسكەوتێكی سیاسی بەدەست بهێنێ، چونكە مێژووی خەباتی سیاسی ‌و چەكداریی كورد تا ئێستاشی لەگەڵدا بێت، گرەوكردن بووە لەسەر جیاوازی ‌و ناكۆكییەكانی ئەم هێزانە: بۆ كوردی عێراق ‌و ئێران، گرەوكردن بووە لەسەر ناكۆكییەكانی ئێران و عێراق، كە ناكۆكییەكان نەمان، ئیتر كورد بەری ئەو رەنجەی بەهەدەر دەدرێت، رێككەوتنی جەزائیر دەكرێت باشترین نموونە بێت. لە سووریاش هەركات پێوەندیی نێوان توركیا و سووریا رووی لە ئارامی كردووە، خەباتی كورد تووشی نسكۆ بووە. وەك ئەوەی ئێستا دەگوزەرێت دوای ئەو هەموو قوربانیدانەی كوردی سووریا لە شەڕی دژی داعش، بەڵام بە لێكنزیكبووونەوەی توركیا و ئێران و سووریا رەنگە ریسەكە ببێتەوە خوری.

كەواتە مادام ئێمەی كورد ناتوانین هیچ دەسكەوتێك لە دەرەوەی ئەو دوو هێزە بەدەست بهێنین، دەبێت رێگایەك بدۆزینەوە بۆ كاركردن لەگەڵیان كە ئەو كوردۆفوبیایە بڕەوێنێتەوە. كورد دەبێت ئەو بیرۆكەیە لە فەرهەنگ ‌و ئەدەبیاتی حیزبیی خۆی بهێنێتە دەرەوە كە كاركردن لەگەڵ توركیا و ئێران بە خیانەت دەزانێ، چونكە ئەم ئەدەبیاتە كورد ناگەیەنێتە هیچ شوێنێك تەنیا

Read more...

زانیار سەردار قڕگەیی

ئه‌مڕۆ 86 ساڵ به‌سه‌ر یه‌كێك له‌ رۆژه‌ خوێناوی و مێژووییه‌كانی شاری سلێمانیدا تێپه‌ڕ ده‌بێت، ئه‌ویش راپه‌ڕینی به‌رده‌ركی سه‌رای سلێمانییه‌ كه‌ له‌ رۆژی 6ی ئه‌یلوولی ساڵی 1930 رووی دا، له‌و ده‌مه‌دا جه‌ماوه‌ری سلێمانی دژی داگیركه‌ران و بۆ به‌گژداچوونه‌وه‌ی رژێمی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ راپه‌ڕینیان كرد، ئه‌ویش له‌پێناو پووچه‌ڵكردنه‌وه‌ی ئه‌و په‌یماننامه‌یه‌ی له‌نێوان حكوومه‌تی عێراق و ئینگلیز به‌سترابوو. له‌ وه‌ڵامی ئه‌و راپه‌ڕینه‌دا، ده‌سه‌ڵاتدارانی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ 45 كه‌س له‌ هاووڵاتییانی سلێمانییان به‌ گولله‌ی شه‌هید و بریندار كرد و 170 كه‌سیش گیران. ئه‌و رۆژه‌ به‌ (رۆژی ره‌شی ئه‌یلوول) یا (رۆژی 6ی ئه‌یلوول) یا (شه‌ڕی به‌رده‌ركی سه‌را) له‌ مێژووی سلێمانی و كوردستاندا ناودێر كرا.

ئه‌وه‌ی پێویسته‌ ئاماژه‌ی پێ بدرێت، رۆڵی كه‌سایه‌تیی ناسراو (عه‌وله‌سیسی پاڵه‌وان)ه‌ كه‌ له‌ كاتی هه‌ڵمه‌ت بردنیدا به‌ خه‌نجه‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر ئه‌و ره‌شاشه‌ی ته‌قه‌ی له‌ خۆپیشانده‌ران ده‌كرد، عه‌وله‌سیس شه‌هید كرا. زۆر له‌ خه‌ڵكی سلێمانی به‌شدارییان تێدا كرد و رۆشنبیرانیش له‌و كاته‌دا رۆڵی گرنگی خۆیان تێدا بینی. له‌ دوای ئه‌و راپه‌ڕینه‌ و ساڵانی دواتریش چه‌ندین هۆنراوه‌ بۆ ئه‌و یاده‌ بڵاو كرایه‌وه‌. بۆ زیندوو هێشتنه‌وه‌ی ئه‌و یاده‌ گرنگه‌. هه‌فته‌نامه‌ی (باس) به‌ گرنگی زانی له‌ زاری مێژوونووسان و رۆشنبیران و كه‌سایه‌تییه‌ دیاره‌كانی سلێمانییه‌وه‌، یادی ئه‌و راپه‌ڕینه‌ بكاته‌وه‌.

دكتۆر كه‌یوان ئازاد ئه‌نوه‌ر، مێژوونووس و مامۆستای زانكۆ، له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێ: “86 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر، له‌ به‌رده‌ركی سه‌رای سلێمانی، راپه‌ڕینێكی جه‌ماوه‌ری سه‌ری هه‌ڵدا، كۆمه‌ڵێك ڕقی په‌نگخواردووی به‌ ڕووی ڕژێمی پادشایه‌تیی عێراقدا ته‌قانده‌وه‌، ئه‌و ڕۆژه‌ (6 ی ئه‌یلوولی 1930) بۆ كورد و شاری سلێمانی

Read more...

فاروق حه‌جی مسته‌فا  

ره‌نگه‌ زۆر كه‌س به‌ هاتنی سوپای توركیا بۆ نێو جه‌رابلوس، پرسه‌یان راگه‌یاندبێت، ته‌نانه‌ت هه‌ندێ له‌ ئێمه‌ ره‌نگه‌ بۆ ماوه‌یه‌كی درێژیش خه‌و نه‌چووبێته‌ چاویه‌وه‌، ره‌شبین و نیگه‌ران بووبین. به‌ رای ئه‌و جۆره‌ كه‌سانه‌، ئه‌وه‌ی رووی دا كۆتایی مێژووه‌. هه‌ڵبه‌ت ئه‌و شته‌ وایه‌، ئه‌گه‌ر ته‌ماشای راپۆرت و زانیاریی میدیا بكه‌ین، تا ده‌گاته‌ گوتاری به‌رپرسانی توركیا، هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ی به‌سه‌ر زاری ئه‌و هێزانه‌شدا هات، كه‌ هاوشانی سوپای توركیا خۆیان به‌ جه‌رابلوسدا كرد.

گرته‌یه‌كی ڤیدیۆ بڵاو كرایه‌وه‌، تێیدا سه‌ربازان هه‌ڕه‌شه‌ له‌ كورد ده‌كه‌ن و ده‌ڵێن: "هاتووین بۆ عه‌ینی ئیسلام". خۆ به‌ڕاست ئه‌و هه‌ڕه‌شه‌یه‌ پتر له‌ لێدوانی میدیایی مایه‌ی ترس بوو، ئه‌ویش له‌به‌ر دوو هۆ: یه‌كه‌میان ده‌سته‌واژه‌ی (عه‌ینی ئیسلام) له‌بری (عه‌ینی عه‌ره‌ب) یان كۆبانی، چونكه‌ ته‌نیا داعش بوو، كه‌ به‌ كۆبانیی گوت (عه‌ینی ئیسلام). دووه‌میان ده‌ركه‌وت كه‌ هه‌ندێ سه‌رباز چاویان بڕیوه‌ته‌ كۆبانی نه‌ك جه‌رابلوس یان هه‌ر ناوچه‌یه‌كی دیكه‌ی سووریا. ئه‌مه‌ش واتای ئه‌وه‌یه‌ كه‌ رقێكی ئه‌ستوور ده‌رهه‌ق به‌ خه‌ڵكی كۆبانی به‌تایبه‌تی و ده‌رهه‌ق به‌ كورد به‌گشتی هه‌یه‌. له‌ رواڵه‌تی گشتیدا دوو كار دێنه‌ به‌رچاو: كاری یه‌كه‌م توركیا بۆ ده‌ركردنی داعش چووه‌ نێو جه‌رابلوسه‌وه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ی ئاشكرایه‌ ئه‌و كرده‌یه‌ بۆ رێگرتن بوو له‌ پێكه‌وه‌ به‌ستنه‌وه‌ی ناوچه‌ كوردنشینه‌كان.

Read more...

ئاریتما موحه‌ممه‌دیaritma mohamadii1234 

هه‌رچه‌ند ئیستاش به‌شێك له‌ وڵاتانی ئه‌ورووپایی له‌و كێشانه‌ی كه‌ له‌ سه‌رده‌می داگیركارییدا تووشی گه‌لانی ئه‌فریقایان كرد كه‌ڵك وه‌رده‌گرن و له‌ژێر سێبه‌ری هاوكاریی مرۆیی، سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تیی و به‌ پشتیوانیكردن له‌ هندێك دیكتاتۆر له‌ وڵاتانی ئه‌فریقایی كانگاكانی زێڕ، ئاسن و ئه‌ڵماس ڕاماڵ ده‌كه‌ن و خێروبه‌ره‌كه‌ته‌كه‌ی به‌ نیسیبی گه‌لانی هه‌ژاری ئه‌و وڵاتانه‌ نابێت. له‌بیرمان نه‌چێت كه‌ دابه‌شكردنی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاستی بچووكیش له‌سه‌ر ده‌ستی فه‌ره‌نسییه‌كان و بریتانییه‌كاندا بووه‌ و ئه‌و كێشانه‌ش كه‌ هه‌نووكه‌ به‌رۆكی نه‌ته‌وه‌ی كورد و ناوچه‌كه‌یان گرتووه‌ له‌ هه‌ناوی ستراتیژیی دژه‌ سه‌ره‌به‌ستیی و داگیركاریی ئه‌و ولاتانه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت كه‌ به‌و چه‌شنه‌ سه‌پاندووێتیانه‌‌ سه‌ر گه‌لانی ناوچه‌كه‌ و به‌ تاییبه‌ت به‌ ئاماژه‌ كردن به‌ پرسی كورد ده‌كرێ به‌ ئاسانیی له‌ نێۆڕۆكی ئه‌و كاره‌ساتانه‌ تێبگه‌ین كه‌ به‌سه‌ر نه‌ته‌وه‌كانی ناوچه‌كه‌ هێناوه‌.

بێگومان داڕشتنی ستراتیژیی له‌و چه‌شنه‌ له‌به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیی خۆیان بووه‌ و پێشبینی ئه‌م سه‌رده‌مه‌یان كردووه‌ كه‌ پێشهاته‌كانی جیهان به‌ كام ئاره‌سته‌دا ده‌رۆن، چونكه‌ ئه‌وان وه‌ك وڵاتانی پیشه‌سازیی خاوه‌ن نه‌وت و وزه‌ نه‌بوون، كه‌واتا ته‌نیا له‌ ڕێگای فرۆشتنی كه‌لوپه‌لی سه‌ربازییه‌وه‌ ده‌توانن كه‌رتی ئابووریی خۆیان ببووژێننه‌وه‌ و پێشبخه‌ن و ئه‌و بووژاندنه‌وه‌ش ته‌نیا به‌

Read more...

رەزا شوانreza shwan11  

گۆڤاری ( دێـرشپیگل ) کە گۆڤارێکی هەفتانەی گاڵتاجڕئامێز و رەخنەگری بە ناوبانگی ئەڵمانییە .. لە رۆژی سێ شەممە (١٣ی/ سێپتەمبەر/ ٢٠١٦) دا، ژمارەیەکی تایبەتی تەرخان کردووە کە بەرگ و هەموو بابەتەکانی دەربارەی تورکیان .. لە بەرگی یەکەمی ئەم ژمارە تایبەتییەی دێرشپیگلدا وەکو سوکایەتیکردنێک وێنەیەکی سەرۆکی تورکیا ( رەجەب تەیب ئەم ژمارە تایبەتییەی ( دێرشپیگل ) لە ژێر ناونیشانی ( تورکیا ناوەندی کارەساتە ) .. یەکێکیش لە ناونیشانەکانی تری ( تورکیا دەوڵەتێکە ئازادی لە دەست داوە ) دێرشپیگل لەم ژمارەیەیدا ئەردۆگانی بە ( دیکتاتۆر ) و بە ( ستەمکار ) ناوبردووە .. بەوەش تاوانباری کردووە کە هەموو سنوورەکانی سیاسەتی بەزاندووە .

هەر دێرشپیگل لە ژمارەکانی پێشووتریشیدا، ئەردۆگانی بەوە تاوانبارکردووە، کە پێشێلی مافەکانی مرۆڤ و مافەکانی منداڵانی کردووە، شەڕیشی لە دژی گەلەکەی راگەیاندووە و، ژمارەیەکی زۆری پۆلیس و سەرباز و دادوەر و رۆژنامەنووس و مامۆستایانی زانکۆی گرتوون و، تورکیا لە سایەی دەسەڵاتی ئەردۆگاندا ئازادییەکانی لە دەست داون و کوشتوونی .. رەخنەشی لە سیاسەتی تورکیا گرتووە کە شەڕێکی ناڕەوایان لە دژی پارتی کرێکارانی کوردستان پەرپا کردووە .. ئۆپەراسیۆنی بە ناو ( قەڵغانی فورات ) یشی بە ( داگیرکردن ) ناوبردووە .

Read more...

هیوا حاجیhiwa 3r.g.d.k

ئایا هەرگیز كۆمەڵگای مەدەنیمان هەبووە؟

خەڵكانێك گومان دەخەنە سەر ئەگەری هەبوونی كۆمەڵگای مەدەنی لە كوردستانی دوای راپەڕیندا. گومانەكە لەوێوە سەرچاوە دەگرێ كە هەمیشە كۆمەڵگای مەدەنی بەپێی پێناسە و پێودانگە رۆژئاواییەكان پێناسە كراوە: ئەو كایە سەربەخۆیەی كە دەكەوێتە نێوان دەوڵەت و خێزان. ئەگەر بەم پێناسەیە ئیش بكەین، بەدڵنیاییەوە بەشێكی گرنگی ئەوانەی ناویان لەخۆیان ناوە رێكخراوی كۆمەڵگای مەدەنی، بە رێكخراوی مەدەنی هەژمار ناكرێن، چونكە زۆر بە سادەیی "سەربەخۆ" نەبوون.

روونە كە بەشێكی زۆری رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی لە هەناوی پارتە سیاسییەكانی كوردستانەوە لەدایك بوون و كاریشیان پێشخستنی ئەجێندای حیزبەكان بووە. لە سەرەتای نەوەدەكانەوە پارتە سیاسیەكانی كوردستان بە دروستكردنی رێكخراوەی پێشەیی و جەماوەریی سەر بە خۆیان دەستیان پێكرد، سەرچاوەی داراییان بۆ دابین دەكردن، دەستنیشانی هەیكەلی كارگێڕییان دەكردن و تەنانەت دەستیان لە هەڵبژاردنە نێوخۆییەكانیان وەردەدا. بۆیە ئەگەر بە پێوەری "سەربەخۆبوون" بڕۆین، ئەستەم دەبێ لە چەند رێكخراوەیەكی مەدەنی زیاتر بدۆزینەوە.

Read more...

زوبێر رەسوڵ

بەهۆی ئەو دیفاكتۆ جیۆپۆلیتیكەی كە كورد لە ناوچەكەدا هەیەتی، واتا توركیا و عێراق‌ لە باكوور و باشوور، ئێران‌ و سووریاش لە رۆژهەڵات‌ و رۆژئاوا، ئەم دۆخە جیۆسیاسییە فۆرمێكی تایبەت لە سیاسەتی سەپاندووە بەسەر كورددا كە بواری مانۆڕی سیاسی كەمی هەبێت و دەستكراوەش نەبێت لە هەڵوێست و دیاریكردنی بەرژەوەندییە سیاسییەكانی خۆی، هاوكات تاڕادەیەكی زۆریش نەتوانێت خۆی بپارێزێت لە كاریگەرییە سیاسی و ئابووری و فەرهەنگییەكانی ئەم وڵاتانەش.

ئەوەی ئەو فۆرمە جیۆگرافیەی قووڵتر كردووەتەوە، دابەشبوونی كوردە بەسەر ئەو چوار وڵاتەدا و بەكارهێنانیانە لە ناكۆكییە هەرێمییەكانی نێوانیاندا. بە درێژایی دابەشبوونی كورد بەسەر ئەم چوار وڵاتەدا، كورد هەردەم وەك كارتێكی سیاسی و سەربازی بەكارهێنراوە، بەتایبەت لەلایەن ئێران و سووریا و عێراقەوە. بەكارهێنانی هێزە كوردییەكانی باشووری كوردستان دژی رژێمی بەعس لەلایەن ئێرانەوە، بەكارهێنانی پەكەكە لەلایەن سووریا دژی توركیا، ئەمە بێجگە لەو رێككەوتنە نهێنیانەی دیكە كە ئەم هێزانە بە توركیا و عێراقیشەوە لەگەڵ هێزە كوردییەكان كردوویانە دژ بە یەكتری.

Read more...


فەرەنسا یەکێکە لەو وڵاتە ئەوروپیانەی دوای دروستبوونی رێکخراوی داعش زۆرترین زیانی لەلایەن ئەو رێکخراوە پێگەیشتووە بەراورد بە وڵاتە ئەوروپییەکانی دیکە. فەرەنسا بە زۆر شێواز هاوکاری پێشکەشی هەرێمی کوردستان کردووە لە شەڕی دژی داعش و خودی فرانسوا ئۆلاند، سەرۆکی فەرەنسا لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان پەیوەندییەکی باشیان هەیە و چەند جارێک یەکدیان بینیوە، سەرۆکی فەرەنسا یەکەم سەرۆکیش بوو کە سەردانی هەرێمی کوردستانی کردووە.

لە دەسپێکی شەڕی داعشدا سەرۆککۆماری فەرەنسا بە تەلەفۆن لەگەڵ مەسعود بارزانی. سەرۆکی هەرێمی کوردستان قسەیکرد، سەرۆکی هەرێمی کوردستانی دڵنیاکرد بەزوویی چەکی فەرەنسا دەگاتە دەست هێزی پێشمەرگە، لە 2 ساڵی رابردووشدا جارێک سەرۆککۆماری فەرەنسا و چەندین جاریش وەزیری بەرگری و دەرەوە ئەو وڵاتە سەردانی هەولێریان کردووە.

کۆبوونەوەکانی بارزانی و ئۆلاند

- 23-5-2014 مەسعود بارزانی لە کۆشکی ئێلیزێ لە پاریس لەگەڵ فرانسوا ئۆلاند کۆبووەوە.

Read more...

دیدار ئەبوزێد 

هه‌ر قسه‌كردنێك له‌باره‌ی كارێزمای سیاسی راسته‌وخۆ ده‌مانباته‌وه‌ سه‌ر كۆمه‌ڵناسی گه‌وره‌ی ئه‌ڵمانی ماكس ڤیبه‌ر و تیۆره‌ گرنگه‌كه‌ی له‌باره‌ی ده‌سه‌ڵات و سه‌روه‌رێتی. لای ڤیبه‌ر كارێزما توانایه‌كی نائاسایی و ده‌گمه‌ن و نامرۆیی كه‌سایه‌تییه‌كی دیاریكراوه‌، هێزێكی نائاسايی كه‌سێكه‌ كه‌ ده‌بێته‌هۆی دروستكردنی متمانه‌ و دڵسۆزی و پاشكۆیه‌تی ئه‌وانی تر و زۆرجار له‌م هێزه‌ سه‌روسروشتییه‌وه‌ سه‌ركرده‌ و پێشه‌وا دروستده‌بێ، كارێزما ده‌كرێ له‌ ناو ئایین یان زانست یان هونه‌ریشدا هه‌بێ. گرنگترین خاڵ له‌ بوون به‌ كارێزما ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كه‌سه‌كانی ده‌وروبه‌ر و شوێنكه‌وتوه‌كانت باوه‌ڕ به‌وه‌ بكه‌ن كه‌ ئه‌م هێزه‌ نائاساییه‌ت تێدایه‌، باوه‌ر به‌ پیرۆزیت بكه‌ن و به‌ نمونه‌ت دابنێن و به‌شێوه‌یه‌كی سۆزداری خۆیانت پێ ببه‌ستنه‌وه‌ و هه‌ست به‌ ئینتیما بكه‌ن بۆت. لای ڤیبه‌ر ده‌سه‌ڵاتی كارێزمایی به‌رده‌وام له‌ باری نائاسایی دروست ده‌بێ، باری نائاسایی ناوخۆ وه‌ك شه‌ری باوه‌ر و ئایینه‌كان، یان نائاسایی ده‌ره‌كی وه‌ك جه‌نگ، یان له‌ حاڵه‌تی دژپێكی نێوان رووداوه‌ كۆمه‌ڵایه‌تی و حاڵه‌ته‌كانی چاوه‌روانییه‌كان.

له‌ پرۆسه‌یه‌كی ئاڵۆزی دوورودرێژدا كه‌سێكی دیاریكراو پارتێك دروست ده‌كا، یان ده‌بێته‌ سه‌ركرده‌ی بزوتنه‌وه‌ و جوڵه‌یه‌كی دیاریكراوی سیاسی، له‌ بارودۆخێكی نائارام و ناسه‌قامگیر له‌رووی سیاسی و پر له‌ كێشه‌ی جۆراوجۆر، كه‌سه‌كانی ده‌وربه‌ری سه‌رسام ده‌كا به‌

Read more...

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان