مصاحبه‌

2024-03-24-16-36-15ئیستراتێژیكی مۆدێرن” ئامادە و گەڵاڵە بکەن، تا بەڵکوو بتوانرێت بە هاریکاری و هەرەوەزێکی گشت لایەنی، و لەچوارچێوەی عەقلانییەتی سیاسی و ڕێئال پۆلیتیک ‌دا، بەسوودوەرگرتن لە...
2024-02-11-17-54-19دفاع نمایند. ‎جنبش جمهوریخواهان کردستان معتقد است که با وجود اینكە، گویا مجلس فاقد اختیار و صلاحیت برای تصویب پروژەهای كلان قانونی و قانونگذاری میباشد، و...
2024-02-01-19-37-22 است. البته تغییرات جوی طی سال‌های گذشته این باور را نقض کرده است!بسیاری از باورها و عنصرهای فرهنگی و مادی این آیین هم جای...
2024-01-22-21-25-05 نشان بدهد.پس جا دارد که جمهوری کوردستان با تمامی نقاط قوت و قدرت، ضعف و کمبود و کاستی ها، موفقیت و دستاوردهایش را به...

فرهنگ و هنر

2024-03-24-16-36-15ئیستراتێژیكی مۆدێرن” ئامادە و گەڵاڵە بکەن، تا بەڵکوو بتوانرێت بە هاریکاری و هەرەوەزێکی گشت لایەنی، و لەچوارچێوەی عەقلانییەتی سیاسی و ڕێئال پۆلیتیک ‌دا، بەسوودوەرگرتن لە...
2024-02-11-17-54-19دفاع نمایند. ‎جنبش جمهوریخواهان کردستان معتقد است که با وجود اینكە، گویا مجلس فاقد اختیار و صلاحیت برای تصویب پروژەهای كلان قانونی و قانونگذاری میباشد، و...
2024-02-01-19-37-22 است. البته تغییرات جوی طی سال‌های گذشته این باور را نقض کرده است!بسیاری از باورها و عنصرهای فرهنگی و مادی این آیین هم جای...
2024-01-22-21-25-05 نشان بدهد.پس جا دارد که جمهوری کوردستان با تمامی نقاط قوت و قدرت، ضعف و کمبود و کاستی ها، موفقیت و دستاوردهایش را به...

ارتباط مستقیم

جستجو

 

منصور امان

پیام ارسال پرونده ج.ا به شورای حُکام

در دنیای ذهنی حاکمان ج.ا هیچ چیز سر جای خود نیست، تصورات آنها از آرایش صحنه بین المللی پس از تغییر دولت آمریکا به هم ریخته و رشته های باریکی که این پندارهای دور و دراز را به واقعیت آویخته بود، یکی پس از دیگری از هم گُسسته می شود تا پرورندگانش را پریشان حال بر جای بگذارد.

برخلاف آنچه که آقای خامنه ای و همدستانش به خود وعده می دادند، نقل مکان دموکراتها به کاخ سفید نه تنها شاخه نجات "نظام" از باتلاق اجتماعی – اقتصادی نگردید، بلکه در حال افزایش فشار تا جایی ست که می تواند آنها را به قعر ببرد. ارسال پرونده شرارت هسته ای ج.ا به شورای حُکام آژانس، یکی دیگر از نشانه های نااُمیدکننده ای است که دستگاه حاکم تنها چند هفته پس از آغاز ریاست جمهوری آقای بایدن دریافت می کند.

پیش از این، آمریکا در واکُنش به حملات تروریستی به پایگاه خود در اربیل و موشک پرانی در بغداد، دست به عملیات نظامی علیه یکی از مراکز مُزدوران عراقی ج.ا موسوم به "حشدالشعبی" زده بود. فراتر از بُعد نظامی به گونه مُجرد، دولت جدید آمریکا به این گونه به علامت سووال سیاسی که ج.ا به آدرسش

Read more...

 

هدی الحسینی

همه می‌خواهند بدانند رئیس جمهوری جدید امریکا جو بایدن چه برنامه‌ای برای منطقه خاورمیانه دارد. به نظر می‌رسد او می‌خواهد به وعده‌های انتخاباتی خودش عمل، سیاست‌های کنونی را بررسی و برخی سیاست‌هایی را که رئیس جمهوری سابق دونالد ترامپ امضا کرد لغو کند. دولت بایدن اعلام کرد، از عملیات ائتلاف نظامی در یمن حمایت نمی‌کند و نمایندگانی ویژه برای کمک به پایان بخشیدن به جنگ درآنجا انتخاب کرده، همچنین خود را آماده بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران می‌کند و تماس با فلسطینی‌ها را از سرگرفته است و بایدن اولویتی برای تماس تلفنی با نخست وزیر اسرئیل بنیامین نتانیاهو نداد( این مکالمه هفته پیش صورت گرفت) یا دیگر سران کشورهای خاورمیانه در هفته‌هایی که وارد کاخ سفید شد؛ این نشان دهنده روش متفاوت او نسبت به اسرائیل است با وجود این گفته دولت امریکا که همچنان متعهد به حفظ امنیت اسرائیل است همچنانکه که حملات حوثی‌ها به سعودی را محکوم ساخت و علناً خود را متعهد به کمک به سعودی کرد تا از خاکش دفاع کند. اما در خصوص ایران، این کشور اعلام کرد به تعهدات هسته‌ای خود پایبند نمی‌ماند مگر اینکه تحریم‌ها برداشته شوند. در مقابل رئیس جمهوری بایدن اظهار داشت، امریکا تا زمانی که ایران تن به قیود موجود در توافق 2015 ندهد به توافق

Read more...

 

عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن

در بلوچستان مامورین نظام همواره "حکم تیر" داشته اند و مجاز بوده و هستند تا بنا به تشخیص "آنی" خویش با مردم بلوچ از طریق "لوله تفنگ" برخورد کنند. این حقیقت تلخ و مرگبار را همه در بلوچستان می دانند که جانهای بیگناه بیشماری را تاکنون گرفته است, بدون آنکه حتی یک مامورخاطی مواخذه یا تحت پیگرد قانونی قرار بگیرد. این سیاست بیرحمانه سرکوب و کشتار در دو دهه اول نظام جمهوری اسلامی بشدت اعمال می شد. اما در عصر پسا اینترنت و ماهواره انعکاس بیشتری یافته است. طنز تلخ روزگار این است که کسانی که در دو دهه اول بعنوان وکیل و معاون وزیر و مسئول در رژیم سرکوبگر سمت های اجرایی "تفرقه بینداز و فرامانروایی کن" داشتند؛ اکنون لعاب بدل کرده و برای بلوچ و بلوچستان اشک تمساح می ریزند و با ماموریت و معذوریت صدای همان مردم سرکوب شده را بنا به دلایل خویش منعکس می کنند. در نتیجه سرکوب و کشتار مسبوق به سابقه است. اما کشتار دهها سوخت بر بیگناه در مرز سراوان بـُعد جدیدی به این سیاست امنیتی مرگ آور اضافه کرد.

در طی سالهای اخیر که رژیم تحت تحریم نفتی بوده است, در کنار فروش و صادرات مرزی کلان سوخت در ابعاد وسیع آن توسط تانکرهای بیشمار وابسته به "برادران قاچاقچی" ء سپاه,

Read more...

 

 

عبدالرحمان الراشد

در ماه‌های آینده تا پایان سال در همه احتمال‌ها باز است و هرکسی گمان می‌کند مسائل درهر جهت تمام شده است برخطاست. سرآغازها دشوار خواهند بود؛ درگیری‌ها و جنگ‌های کوچک حتی. با این حال، خوش‌بینی می‌گوید سال‌های بایدن امور را به سمت حل منطقه‌ای بسیاری از مسائل می‌برند چرا که به هم گره خورده و خود نتیجه یک‌دیگرند. و این موجب نمی‌شود ترس از اینکه امور از کنترل خارج شوند و بدتر از آنچه تاکنون دیده‌ایم را ببینیم از بین برود.

و از آنجا که ما با دولت جدید در ابتدای راهیم، بهتر است احتمالات مثبت را آشکار کنیم نه تنها از بابت خوش‌بینی بلکه واقعی‌اند.

به نظرمن بایدن برای ایجاد صلح در منطقه تواناتر است، چرا؟

قصد من از صلح فقط در نزاع عربی فلسطینی اسرائیلی نیست، مسئله‌ای که به مقالی دیگر می‌سپاریم، بلکه صلح در جنگی خطرناک‌تر یعنی ایران.

در دوره دونالد ترامپ تنها یک طرح وجود داشت؛ تنبیه ایران. و در این کار موفق بود و این را گفته چند روز پیش رئیس جمهوری ایران حسن روحانی صادقانه بیان می‌کند:« در سال گذشته خواب خوش به خاطر ترامپ نداشتم»! ترامپ موفق شد به شکلی بی سابقه و بی نظیر خواب از چشم نظام بگیرد و واقعیت جدیدی پدید آورد که به بایدن کمک می‌کند تا قرارداد معقولی را محقق سازد، اگر در همان مسیر برود. ترامپ هرآنچه رئیس جمهوری سابق به ایرانی‌ها از مزایای سیاسی و مالی هدیه کرد پس گرفت. ترامپ آنها را به سمت ورشکستگی برد و محاصره‌شان کرد و تقریبا شکست‌شان داد. اما باید گفت، نظام با همه آنچه برسرش آمد، هنوز

Read more...

 

مصطفی فحص

نظام ایرانی در مرحله بعدی تلاش می‌کند جهت آمادگی برای دوره انتقالی و تضمین پیوستگی آن با هدف حفظ مشروعیت انقلابی که نیازمند ثبات و انسجام سیاسی و عقیدتی نهادهای قدرت است، خانه داخلی خود را بازچینی کند. به همین دلیل نگاه‌ها به سمت «سپاه پاسداران» دوخته شده به عنوان تنها نهادی که می‌تواند با همآهنگی آنچه در ایران به «بیت رهبری» شناخته می‌شود، به طور مستقیم این مأموریت را انجام دهد. اولین نشانه‌های طرح سیطره یافتن برنهادهای حکومتی پس از انتصاب شخصیت دینی رادیکال در رأس قوه قضائیه خودنمایی کردند؛ چرا که ابراهیم رئیسی به عنوان یکی از اثرگذاران در حلقه‌های «بیت رهبری» شناخته می‌شود و به فرماندهی «سپاه پاسداران» نزدیک است. سپس گام دوم و مهم‌تر در نشانه‌های پیرامون تغییر در ماهیت قدرت در ایران براثر سیطره «سپاه پاسداران» بر بیش از نیمی از کرسی‌های مجلس شورا و انتخاب یکی از ژنرال‎های سابقش قالیباف به عنوان رئیس آن برداشته شد. اما اوج تمکن یافتن نظامی‌گری یا «سپاه» در ماه نوامبر گذشته بود وقتی که وزیر دفاع سابق ویکی از چهره‌های برجسته نظامی در «سپاه» ژنرال حسین دهقان خبر از قصد خود برای ورود به رقابت ریاست جمهوری آینده در ماه جولای سال 2021 داد.

در روز 20 دسامبر جاری مجلس شورا راه قانونی را برای ورود فرماندهان نظامی به رقابت ریاست جمهوری بازکرد پس از اینکه برخی نمایندگان با طرح قانونی مخالفت کردند که فراکسیون اصلاح طلبان ارائه داده بود. طرحی که پیشنهاد ممنوعیت نامزدی فرماندهان عالیرتبه نیروهای مسلح با درجه سرتیپی و بالاتر برای انتخابات ریاست جمهوری را می‌داد. قانون با اکثریت 207 رأی از 237نماینده حاضر درجلسه تصویب

Read more...

 

مارال سعید

فهم غالب از “تحوّل اجتماعی” در جوامع بشری تا سالهای پایانی قرن گذشته، همانا “تحوّل” از کانال کسب قدرت سیاسی عنوان می شد. این استنباط و راهکارهای آن علیرغم خُسران بسیار، در کمتر جائی بر شاخش میوه ی ارزشمند روئید. مگر آنکه در میانه ی راه، سوزنبانان، قطار به ریل صحیح چرخانده باشند. درهرحال، تجربه ی زیست تاریخی بشر نشان داد؛ اگر “تحوّل” بر همان ریل پیشین جلو آمده باشد، در بلند مدّت، به ضَرس قاطع الزاماً؛ «تغییر قدرت سیاسی به تغییر مناسبات اجتماعی نمی انجامد!»

با آنکه در مَبحث تحوّلات اجتماعی، دو نظریه (کسب قدرت سیاسی – تغییر مناسبات اجتماعی) دوشادوش هم آمده اند، ولی همیشه تغییر مناسبات اجتماعی مَنوط و یا در سایه ی تغییر در مناسبات سیاسی جوامع قرار داشته است. البته همیشه پرچمداران، مُروّجان و مُبلّغان تحوّلات اجتماعی از طریق کسب قدرت سیاسی، خود را حامیان و حامِلان فرهنگِ نوین و انسانسازِ دوران مُعرّفی نموده و می نمایند. لیک تجربه ی تمامی انقلابات از انقلاب کبیر فرانسه تا انقلاب بهمن ١٣۵٧ ایران عکس این مُدّعا را به اِثبات رسانیده اند. اما باوجود تمامی فاکتهای

Read more...

 

دیانوش چراغی
کارشناس تاریخ‌ و میراث‌ فرهنگی‌ لرستان
جودت‌ پاشا مورخ‌ مشهور در جلد اول‌ تاریخش‌ می‌نویسد: لور بختیاری‌ و گوران‌ و لَک‌ همه‌ از یک‌ قومند و اصلشان‌ از قومی‌ است‌ ایرانی‌ که‌ از سرزمین‌ تنگه‌ی‌ هرمز تا مرعش‌ و ملاطیه‌ پراکنده‌اند و عشایر زند هم‌ از همین‌ها هستند.
تمامی‌ مورخان‌ و جغرافیانویسان‌ عرب‌ همه‌ی‌ مردم‌ ساکن‌ مناطق‌ لرنشین‌ را  محسوب‌ کرده‌اند. مثلاً ابن‌خردادبه‌ در المسالک‌ و الممالک‌ خود از رسوم‌ "كرد" در پارس‌ سخن‌ به‌ میان‌ آورده‌ است‌. نویسنده‌ی‌ مشهور "كرد" «شرف‌ الدین‌ بدلیسی‌» در کتاب‌«شرفنامه‌ یا تاریخ‌ مفصل‌ کردستان‌» لوران‌ را در زمره‌ی‌ كردان‌ محسوب‌  و می‌نویسد: اکراد چهار قسم‌ است‌ و زبان‌ و آداب‌ ایشان‌ مغایر یکدیگر است‌: اول‌ کرمانج‌، دویم‌ لور، سیم‌ کلهور، چهارم‌ گوران‌. اکثر شرق‌شناسان‌ نیز لوران‌ را در جمله‌ی‌ كوردان‌ به‌ حساب‌ آورده‌اند و این‌ نظریه‌ به‌ ویژه‌ از سوی‌ نویسندگان‌ كورد مقبول‌ افتاده‌ است‌. نویسندگان‌ ایرانی‌ نیز درباره‌ی‌ كرد بودن‌ لران‌ نظریات‌ متفاوتی‌ ابراز داشته‌اند. هنری‌ راولینسون‌ در سفرنامه‌ی‌ خود می‌نویسد: زبان‌ آنها (لوران‌) یکی‌ از گویشهای‌ كوردی‌ است،‌ ولی‌ از نظر لفظ‌ با گویشهای‌ طوایف‌ دیگر نواحی‌ زاگرس‌ فرق‌ می‌کند.

بارون‌ دوبر سیاح‌ روسی‌ در سفرنامه‌ی‌ لرستان‌ و خوزستان‌ خود می‌نویسد: با وجودی‌ که‌ حالا طوایف‌ لر و كرد خود را از یکدیگر متمایز می‌دانند اما هنوز هم‌، زبان‌ مورد استفاده‌ی‌ ایشان‌ مشترک‌ است‌ و این‌ موضوع‌ هم‌نژادی‌ آنان‌ را بدیهی‌ می‌سازد.
پروفسور محمدامین‌ زکی‌ نویسنده‌ی‌ کتاب‌ كورد و کوردستان‌ می‌نویسد: عده‌ای‌ از مستشرقین‌ به‌ علت‌ وجود بعضی‌ اختلافات‌ لفظی‌ و رسوم‌ که‌ بین‌ لورها و دیگر اکراد وجود دارد، این‌ طایفه‌ را جزو اکراد به‌ حساب‌ نیاورده‌اند که‌ البته‌ این‌ نظریه‌ از سوی‌ مستشرقین‌ بسیار کم‌ مورد تأیید قرار گرفته‌ است‌ و توضیحات‌ ذیل‌ غلط‌ بودن‌ این‌ نظریه‌ را ثابت‌ می‌کند: تاریخ‌ گزیده‌ که‌ اطلاعات‌ جالبی‌ از لورستان‌ قدیم‌ را ارایه‌ داده‌ می‌گوید که‌ این‌ طایفه‌ در درّه‌ی‌(مان‌ ـ رود) سکونت‌ دارند و در نزدیکی‌ این‌ دره‌ شهری‌ است‌ که‌ به‌ گفته‌ی‌ «استخری‌» «لور» یا«اللور» نامیده‌ شده‌ است‌ و این‌ طایفه‌ را به‌ همین‌ جهت‌ «لور» نامیده‌اند.
یاقوت‌ حموی‌ می‌گوید: لورها از اقوام‌ كوردند که‌ در مناطق‌ بین‌ خوزستان‌ و اصفهان‌ ساکنند و سرزمین‌ آنها را به‌ نام‌ لورستان‌ نامیده‌اند.
طبق‌ تحقیقاتی‌ که‌ دکتر فریچ‌ انجام‌ داده‌ است‌ لورها از اکراد ایرانی‌اند و اکراد ایرانی‌ ازنظر لفظ‌ دو قسمت‌ اند: ۱ـ كوردی‌ زبان‌، ۲ـ لوری‌ زبان‌ و این‌ در حالتی‌ است‌ که‌ از لحاظ‌ لهجه‌ و لفظ‌ و اخلاقیات‌ و خصوصیات‌ قومی‌ روابط‌ بسیار مستحکمی‌ بین‌ آنها وجود دارد تا جایی‌ که‌ مستشرقین‌ مشهور و بزرگی‌ چون‌«سرجان‌ ملکم‌» «لوریه‌» «هاسل‌» و «براون‌» یکی‌ بودن‌ لور و كورد را قبول‌  و در كورد بودن‌ لورها شکی‌ ندارند.
جودت‌ پاشا مورخ‌ مشهور در جلد اول‌ تاریخش‌ می‌نویسد: لور بختیاری‌ و گوران‌ و لَک‌ همه‌ از یک‌ قومند و اصلشان‌ از قومی‌ است‌ ایرانی‌ که‌ از سرزمین‌ تنگه‌ی‌ هرمز تا مرعش‌ و ملاطیه‌ پراکنده‌اند و عشایر زند هم‌ از همین‌ها هستند. مخصوصاً تفاوت‌ کم‌ و زیادی‌ که‌ از نظر لفظ‌ و شاخه‌های‌ آن‌ هست‌ نمی‌تواند دو شاخه‌ی‌ ملتی‌ را از هم‌ جدا کنند، زیرا این‌ تفاوت‌ لفظ‌، گاه‌ در بین‌ قومی‌ و در یک‌ منطقه‌ هم‌ به‌ نظر می‌رسد. چنانکه‌ در ناحیه‌ی‌ سلیمانیه‌، سلیمانی‌ها کلمه‌ی‌ بیاور را«بیهێنه‌» bîhêne  می‌گویند ولی‌ طایفه‌ی‌ همه‌ وندی‌ها آنرا«باره‌» Bare و روستاییان‌«بیهێره‌» bîhêre  بیان‌ می‌کنند. تازه‌ عین‌ این‌ فرق‌ در زبانهای‌ دیگر هم‌ کاملاً محسوس‌ است‌ مثل‌ تفاوت‌ لهجه‌ای‌ که‌ در زبان‌ عراقی‌ها، سوری‌ها، مصری‌ها و حجازی‌ها هست‌ و یا تفاوت‌ روسی‌ و صربی‌  و بلغاری‌. مثلاً: تفاوت‌ زبان‌ پارسی‌ها و مادی‌ها و لهجه‌ی‌ «برلین‌» و «باواریا» با اینکه‌ سابقاً فرق‌ بسیار داشته اند،‌ امروز کم‌ و هیچ‌ شکی‌ نیست‌ اگر برای‌ فرهنگ‌ كوردی‌ هم‌ همتی‌ شود پس‌ از مدتی‌ این‌ اختلاف‌ لفظى‌ کم‌  و ملت‌ كورد هم‌ صاحب‌ زبانی‌ مرتب‌ و منظم‌ خواهدشد.
محمد مرتضایی‌ نویسنده‌ی‌ کتاب‌ زبان‌ كوردی‌ و لهجه‌های‌ مختلف‌ آن‌ درباره‌ی‌ كورد بودن‌ لورها می‌نویسد: اگر چه‌ اکثر روشنفکران‌ ایران‌ لور را با كورد جدا و از یک‌ نژاد نمی‌دانند و معتقدند که‌ زبان‌ كوردی‌ با گویش‌ لوری‌ فرق‌ و ریشه‌ی‌ متفاوتی‌ دارد لیکن‌ این‌ عقیده‌ به‌ سبب‌ ناآشنایی‌ به‌ زبان‌ و لهجه‌های‌ مختلف‌ كوردی‌ و زبان‌های‌ هند و اروپایی‌ و بالنتیجه‌ زبان‌های‌ ایرانی‌ ابداً درست‌ نمی‌باشد. تحقیقات‌ علمی‌ و پرارزش‌ ایران‌شناسان‌ معروفی‌ چون‌ دکتر «فریچ‌» «سرجان‌ ملکم‌» «لوریه‌» «هاسل‌» «براون‌» و… شواهد بسیار زیاد تاریخی‌ و علمی‌ این‌ اندیشه‌ی‌ سست‌ و بی‌ دلیل‌ را مردود اعلام

‌ می‌دارد. كورد و لور از لحاظ‌ اصول‌ علم‌ قیافه‌شناسی‌، حالات‌ روحی‌، عادات‌ و رسوم‌، آثار و شواهد تاریخی‌ و باستانی‌ و سرزمین‌ و ادبیات‌ توده‌ای‌ و فونتیک‌ خاص‌ لغوی‌ یکی‌ هستند.
وی‌ ادامه‌ می‌دهد: می‌دانیم‌ در قدیم‌الایام‌ اکثر قبایل‌ كورد و لور چادرنشین‌ بوده‌اند و در فصول‌ مختلف‌ سال‌ پیوسته‌ تغییر محل‌ اقامت‌ می‌داده‌اند. این‌ خانه‌ بدوشی‌ و مهاجرت‌ فصلی‌ و نیز رویدادهای‌ مهم‌ تاریخی‌ تاخت‌ و تازها و نیز اسکان‌گرفتن‌ قبایل‌ متعدد پارسیان‌ در نقاط‌ مختلف‌ كوردستان‌ بعد از تأسیس‌ سلسله‌ی‌ مقتدر هخامنشیان‌ سبب‌ دگرگونی‌ زبان‌ كوردی‌ در نواحی‌ مختلف‌ لورستان‌ و پیدایش‌ گویش‌ لوری‌ زبان‌ كوردی‌ گردیده‌ است‌. در اینکه‌ لوری‌ از لحاظ‌ آکسان‌ و فونتیک‌ کلمات‌ و ریشه‌ی‌ اشتراک‌ لغوی‌ و قواعد دستوری‌ و سایر فنون‌ علم‌ زبان‌شناسی‌ لهجه‌ای‌ از زبان‌ كوردی‌ است‌ هیچ‌ شکی‌ نیست‌.
صدیق‌ صفی‌زاده‌ (بوره‌که‌یی‌) یکی‌ دیگر از نویسندگان‌ كورد نیز لوران‌ را كورد به‌ حساب‌ آورده‌ است‌ و در این‌ باره‌ می‌نویسد: زبان‌ كوردی‌ پنج‌ قسم‌ است‌:
۱ـ کرمانجی‌ شمالی‌، ۲ـ کرمانجی‌ جنوبی‌، ۳ـ گورانی‌، ۴ـ لکی‌، ۵ـ لوری‌.
آقای‌ احمد شریفی‌ یکی‌ دیگر از پژوهشگران‌ معاصر كورد در مقاله‌ای‌ با عنوان‌«آیا لورها كوردند؟» به‌ ارایه‌ی‌ نظریات‌ خود در این‌ باره‌ پرداخته‌ که‌ به‌ علت‌ مفصل‌ بودن‌ بحث‌ در اینجا از ذکر آن‌ خودداری‌ می‌شود.
نگارنده‌ معتقد است‌: تأثیر زبان‌ و فرهنگ‌ فارسی‌ بر فرهنگ‌ و زبان‌ لوری‌ از عوامل‌ عمده‌ی‌ تفاوت‌ لوران‌ و كوردان‌ است‌ و این‌ تأثیر حتی‌ بر جنوب‌ و مرکز کوردستان‌ نیز زیاد‌ و ناگفته‌ نماند شیعه‌ بودن‌ مردم‌ مناطق‌ مذکور خود به‌ این‌ تأثیر کمک‌ شایانی‌ نموده‌ است‌.
نگارنده‌ خود در سفرهای‌ متعددی‌ که‌ به‌ مناطق‌ كوردنشین‌ داشته‌ام‌ نزدیکی‌ و پیوندهای‌ مشترک‌ كوردان‌ و لوران‌ را کاملاً لمس‌ و هنگام‌ مکالمه‌ با كوردان‌ نیز با مشکل‌ چندانی‌ روبرو نشده‌ام‌، گذشته‌ از اینها در شهرها و مناطق‌ مختلف‌ شاهد بوده‌ام‌ که‌ كوردان‌ و لوران‌ چقدر نسبت‌ به‌ همدیگر ابراز علاقه‌ و نزدیکی‌ می‌کرده‌اند. بارها شنیده‌ام‌ که‌ كوردان‌ و لوران‌ همدیگر را پسر عمو یا برادر خوانده‌اند.

Read more...

 

فرشتە قاضی

«به کردی گفت هیلاکم، خیلی خسته و ناراحتم، و خواست با دخترش صحبت کند. چند بار تکرار کرد که دیزل‌آباد هستم. حرف‌هایش درهم بود. مثل یک انسان معمولی نبود. مثل این‌که جایی شکنجه شده باشد. تلفن قطع شد. جنازه‌‌اش را که پیدا کردیم، جنازه هنوز گرم بود و جای تزریق روی پایش بود.»

عایشه مفاخری، همسر ملا محمد ربیعی، امام جمعه اهل سنت کرمانشاه، بعد از ۲۴ سال در مصاحبه با رادیو فردا از جزئیات قتل او می‌گوید که یکی از ده‌ها قربانی قتل‌های زنجیره‌‌ای در جمهوری اسلامی است.

ملا محمد ربیعی، معروف به ماموستا ربیعی، ۱۲ آذر ماه ۱۳۷۵ در کرمانشاه به قتل رسید و وزارت اطلاعات مسئولیت قتل او را، همچون قتل ده‌ها دگراندیش و منتقد و نویسنده و مترجم دیگر که در آن دوره زمانی هریک به‌گونه‌ای مشکوک اما معنادار به قتل رسیدند، بر عهده نگرفت.

ماموستا در لغت به معنی استاد است و به عالمان دینی اهل سنت در کردستان گفته می‌شود.

عایشه مفاخری، همسر ماموستا ربیعی، نخست از احضارها و بازجویی‌های متعدد همسرش توسط وزارت اطلاعات می‌گوید: «سال ۷۵، اطلاعات مرتب او را تحت نظر داشت. مرتب می‌گفتند سؤال داریم و او را می‌بردند. می‌پرسیدم چی گفتند، می‌گفت برای اصلاح جامعه می‌پرسیدند و بعضی چیزها را نمی‌شود گفت.»

مدتی قبل از قتل اما، ماموستا ربیعی از آخرین احضار و بازجویی‌ها با همسرش سخن می‌گوید و جزئیات بیشتری را بیان می‌کند؛ بازجویی‌‌ای که خودش تصور می‌کرد به کشته شدنش ختم

Read more...

 

 

عبدالعزیز حمد العویشق

دبیرکل امور سیاسی و مذاکرات شورای همکاری کشورهای خلیج

«گفت‌وگوی منامه» پس از بررسی‌های فشرده که بیشترآنها حضوری و برخی مجازی بودند، روز یکشنبه به کار خود پایان داد و همچون سال‌های گذشته بر امنیت خلیج متمرکز بودند. دراین گفت‌وگوها وزرا، مسئولان و کارشناسانی از امریکا، آسیا و اروپا با همتایان خود در خلیج و جهان عرب شرکت کردند. تشابه دیدگاه‌ها پیرامون تهدیدهای پیش روی خلیج و اینکه با در نظر گرفتن سلوک ایران پس از امضای توافق هسته‌ای کنونی درسال 2015، چگونه می‌توان درسال 2021 با آن مقابله کرد، به شکل ویژه‌ای چشم‌گیر بود. همچنین با درنظرگرفتن تشکیل دولت جدید درواشنگتن در ماه ژانویه که کمتر با ایران رفتار سختگیرانه‌ای خواهد داشت و دولتی دیگر که ماه ژوئن درتهران برسرکار می‌آید که احتمالاً نسبت به ایالات متحده موضعی تند داشته باشد.

کارشناسان نظامی به تفصیل درباره اینکه چگونه نیروهای‌شان توانستند به طور کامل مانع ایجاد مزاحمت توسط ایران برای کشتی‌های تجاری و تحریک کشتی‌ها نظامی بشوند که درسال‌های اخیر بسیار شایع شده بود سخن گفتند. آنها توضیح دادند، برتری آشکار نیروهای مشترک خلیجی-امریکایی-بریتانیایی مانع از این شد که ایران به فکر راه انداختن جنگ با سلاح سنتی بشود.

کارشناسان اشاره کردند، ایران برای آنکه بتواند این نقیصه را برطرف کند به جنگ افزارهای غیرسنتی مانند حملاتی که سال گذشته علیه تأسیسات نفتی انجام داد پناه برد و نمایندگانش دست به چنین حملاتی به اهداف غیرنظامی در پادشاهی عربی سعودی زدند. از زمان برقراری انقلاب درسال 1979، تهران برای نفوذ در کشورهای همسایه سعی دربه‌کارگیری این ابزار داشت؛ دست به آموزش و مسلح ساختن و حمایت

Read more...

 

والری ژیسکار دستن هم رفت، رئیس‌جمهور فرانسه در گرماگرم انقلاب ایران و از شرکت‌کنندگان در اجلاس گوادلوپ؛ اجلاسی که با توجه به رویدادهای داخلی ایران و تضعیف‌ شدن روزافزون موقعیت حکومت وقت، به این استنباط رسید که حمایت از ماندن شاه احتمالاً بی‌چشم‌انداز است و باید آماده قبول آن و تمشیت معادلات جدیدی از قدرت در ایران شد.

تا دستن برای بررسی و تصمیم مشترک در باره بحران انقلاب ایران به ضرورت تشکیل اجلاس گوادلوپ با شرکت رهبران سه قدرت مهم غربی دیگرِ آن زمان برسد، آیت‌الله خمینی سه ماهی می‌شد که در پی رانده شدن از عراق به فرانسه رفته بود و در نوفل لوشاتو به تمشیت و تشدید خشم و خروش در ایران مشغول بود.

دستن در همان ابتدا یک بار تلاش کرده بود که خمینی را از فعالیت سیاسی در خاک فرانسه بازدارد و بعدتر هم درصدد برآمده بود او را به الجزایر اخراج کند و در هر دو بار هم با تعجب متوجه شده بود که حکومت شاه با این اقدامات موافق نیست، چه از باب خراب‌ نکردن بیشتر وجهه خودش و چه از باب نریختن نفت بر آتشی که در خیابان‌های ایران شعله‌ور بود.

دستن از گزارش‌هایی که سفیر فرانسه از ایران می‌فرستاد و درک نماینده ویژه اعزامی خودش به تهران، دستمایه‌ای ساخت برای برگزاری اجلاسی با سه رهبر یادشده، در گوادلوپ، مجمع‌الجزایری در غرب اقیانوس اطلس در دریای کارائیب که نام و آوازه‌اش در جهان با انقلاب ایران پیوند خورده است.


روز ۱۴ دی ۱۳۵۷ که اجلاس با شرکت دستن و جیمی کارتر (رئیس‌جمهور وقت آمریکا)، هلموت اشمیت (صدراعظم آلمان) و جیمز کالاهان (نخست‌وزیر بریتانیا) آغاز شد، دستن و اشمیت بیشتر به ادامه حمایت از شاه و فرستادن پیامی به شوروی‌ تمایل داشتند مبنی بر این که در ایران خبری نخواهد شد و شما هم دست از پا خطا نکنید.

ولی وقتی که موضع تردیدآمیز کارتر و کالاهان را در این‌که شاه دوام

Read more...

 

علی حیدری
نويسنده و فعال سياسی عرب اهوازی

سیزدهمین دوره جام جهانی مکزیک در سال 1986 را بدون تردید باید جام «دیگو آرماندو مارادونا» نام نهاد. این دوره شاهد چندین حادثه منحصر به فرد بود که مهمترین آنها در بازی یک چهارم نهایی میان دو تیم آرژانتین و انگلیس رخ داد. بازی به یاد ماندنی که مارادونا دو گل استثنایی به کشوری زد که جنگ فالکلند (مالویناس) را با اشغال چند جزیره در آب‌های آرژانتین بر آن کشور تحمیل کرده بود؛ گل معروف به «دست خدا» و گل معروف به «گل قرن» که مارادونا طی آن نیمی از بازیکنان ملی پوش انگلیس را دریبل زد و دروازهٔ «پیتر شیلتون» را فتح کرد.

جام جهانی ویژه‌ای بود! بازیکنان بزرگی مانند رومنیگه و فولر و شوماخر از آلمان غربی، پلاتینی، تیگانا و فرناندز از فرانسه، زیکو، کاره کا و سوکراتس از برزیل، لنیکر، وادل و جان بارنز از انگلیس و… در مکزیک حاضر بودند و در یکی از رویایی‌ترین بازی‌ها میان فرانسه و برزیل دو اسطورهٔ جهان فوتبال یعنی پلاتینی و زیکو دو پنالتی حساس را از دست دادند.

من اما هرگز بازی آرژانتین – انگلیس را فراموش نخواهم کرد. چقدر خوش‌شناس بودم که آن بازی را بطور مستقیم تماشا کردم و آن دو گل را از بهترین بازیکن تمام دوران‌ها بطور زنده دیدم. مگر چند بار احتمال تکرار چنین بازی‌هایی و زدن چنین گل‌هایی بواسطهٔ اسطوره‌هایی ابدی مانند مارادونا وجود دارد!

دیدن این بازی در تابستان سال 1365 شمسی برای ما که ساکن نبش لین سه آسیه آباد در اهواز بودیم و ایام سختی از جنگ ویرانگر ایران و عراق را سپری می‌کردیم بی دغدغه و راحت نبود. بحث «مک فارلین»، «جنگ نفت کش‌ها» و گسترش بحران اقتصادی به دلیل کاهش

Read more...

 

جمشید اسدی

تردیدها کم‌کم فرو می‌نشینند و به نظر می‌رسد که جو بایدن پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد. اما رویکرد دولت او در برابر نظام ولایی چه خواهد بود؟

آیا همچنان که در کارزارهای انتخاباتی با فشارهای حداکثری دونالد ترامپ مخالفت کرده بود، همین که قدرت را به دست گرفت تحریم‌ها را برخواهد داشت و رویکرد نرم‌تری در برابر جمهوری اسلامی پیش خواهد گرفت؟ یا نخواهد توانست و خواست که همه تحریم‌ها را به یک باره بردارد و بلکه می‌کوشد امتیازهای بیشتری در مورد پرهیز از تنش‌افروزی از نظام ولایی بگیرد.

برای ارزیابی رویکرد چهل و ششمین رئیس‌جمهور آمریکا در برابر جمهوری اسلامی، سیاست‌های او را می‌توان در دو سنجه کوتاه و بلندمدت می‌سنجیم.

۱. آیا دولت جو بایدن، جدا از راهبرد کلانی که برخواهد گزید، در کوتاه‌مدت، بین سه، شش و حداکثر ۱۲ ماه، به پرونده جمهوری اسلامی اولویت خواهد داد و پول‌های در توقیف جمهوری اسلامی را آزاد خواهد کرد؟ اگر آری، کی و چه مقدار؟

جو بایدن پس از به دست گرفتن قدرت در ژانویه ۲۰۲۱ پرونده‌های گوناگونی در برابر خواهد داشت، همچون رویارویی با بیماری واگیردار کرونا در آمریکا، تنش‌زدایی با چین، اتحادیه اروپا

Read more...

شکوه میرزادگی

به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان

پس از سال ها پژوهش و کار در ارتباط با مسایل زنان، و گفتن و نوشتن چند صد موضوع و مطلب و یادداشت در ارتباط با وضعیت زنانِ حقوق از دست داده ی سرزمین مان (چه از نظر فرهنگی و چه از نظر حقوق بشری) مدتهاست به این نتیجه رسیده ام که ما، یعنی بخشی از زنان که در درون و یا در کنار جنبش آزادی خواهانه ی زنان ایران ایستاده ایم، محتاطانه، یا بی خیالانه و غیر مسئولانه هنوز از آن چه که بزرگترین لطمه را به حقوق و سلامت زنان زده، سخن نگفته ایم.

 

بیشتر ما سال هاست که می دانیم، اما هیچوقت بی پروا و مستقیم نگفته ایم که دلیل این همه خشونت و رنج و مصیبتی که زنان ایران گرفتارش شده اند، هیچ چیز نیست جز مذهبی که اکنون حکومت اش بر سرزمین ما مسلط شده است. (در این جا از نقش مستقیم و ویرانگرانه ی این مذهب بر آموزش و پرورش، میراث فرهنگی، محیط زیست و بسیاری چیزهای دیگر نیز نمی گویم و آن را برای زمانی دیگر می گذارم)

 

بسیاری از ما زنان سال هاست به این آگاهی رسیده ایم که هیچ موضوع و رویداد سیاسی یا فرهنگی و یا اقتصادی در طول تاریخ سرزمین مان بیش از، مذهب اسلام و به ويژه تشیع، به زنان ایران

Read more...

 

امید طاهری

سیارەی آبی ملتهب است و جای‌جایش در هم­جوشی تلاطمی ناپایدار می‌گدازد. از تغییرات اقلیمی، گرمایش زمین، زدوخوردهای ایدئولوژیک، بحران‌های اکولوژیک و بیولوژیک، گسترش روزافزون اپیدمی و پاندومی، مسابقه برای فتح فرا زمین، رقابت تسلیحاتی، جنگ‌های نرم و سرد و گرم جهانی-منطقەای، کمبود منابع انرژی، افزایش جمعیت و گسترش فقر، تضاد فزایندە در دسترسی به منابع طبیعی، نابرابری در دستیابی به معادن قدرت و ثروت، تروریسم، تقابل سنت با مدرنیته، رویارویی نوگرایی و بنیادگرایی، پیشرفت غیرقابل‌هضم تکنولوژی، دگردیسی جهانی‌شدن به ­سمت هویت خواهی، رشد جنبش‌های اجتماعی و ناهمخوان با سیستم‌های مستقر سیاسی در سایەی مبارزەای مداوم و پایان‌ناپذیر برای فرمانروایی جهان همگی بخشی از این هم جوشی هسته‌ای در سده‌ی پیش رو است. در این میان، گوش‌ها فرکانس را فراسوی واقعیت پردازش کرد و چشم‌ها به‌سوی انتخابات آمریکا خیره شد. گویی همان‌گونه دوران ترامپ جهان را غافلگیر کرد، دوران پسا او نیز بە همان اندازه غافلگیرکننده خواهد بود. فارغ از نتیجه، جهان آبستن حوادث بزرگی است که درد زایمانش پیش‌نویس تاریخ آینده را بازخواهد نوشت.

توازن پایدار، نظم نوین جهانی!
در قاب کنونی، هیچ نظم پایداری در جهان موجودیت ندارد و در صورت وجود نیز تنها فاصله‌ای تا سر برآوردن یک بی‌نظمی دیگر است. برقراری نظم دلخواه و یا انسانی در تقابل با نظم کیهانی که مدام در حال تغییر، بازسازی، نوسازی و بازنویسی است، معلول و متغیری بسیار ناچیز است. معیار سنجش و درک زمان و مکان برای ما، در برآورد با سرعت و وسعت تحول در گیتی قابل قیاس نیست. کشمکش‌ها، دغدغه‌ها، تمایلات، زندگی، حال و چشم‌انداز ما در برابر آنچه می‌گذرد -به‌عنوان جزئی از کل- به آنی از یک‌روند طولانی می‌نمایاند.

بنا بر نگرش “یووال نوح حراری”، اگر سیر تکاملی انسان خردمند و هوشمند را مرهون انقلاب‌های شناختی، کشاورزی، اجتماعی و صنعتی-تکنولوژیک بدانیم و با جنگ‌های صلیبی و رنسانس، جنگ‌های داخلی و استقلال امریکا، انقلاب سیاسی فرانسه، انقلاب ایدئولوژیک روسیه، جنگ‌های خونین اول و دوم

Read more...

 

علی حیدری
نويسنده و فعال سياسی عرب اهوازی

سیزدهمین دوره جام جهانی مکزیک در سال 1986 را بدون تردید باید جام «دیگو آرماندو مارادونا» نام نهاد. این دوره شاهد چندین حادثه منحصر به فرد بود که مهمترین آنها در بازی یک چهارم نهایی میان دو تیم آرژانتین و انگلیس رخ داد. بازی به یاد ماندنی که مارادونا دو گل استثنایی به کشوری زد که جنگ فالکلند (مالویناس) را با اشغال چند جزیره در آب‌های آرژانتین بر آن کشور تحمیل کرده بود؛ گل معروف به «دست خدا» و گل معروف به «گل قرن» که مارادونا طی آن نیمی از بازیکنان ملی پوش انگلیس را دریبل زد و دروازهٔ «پیتر شیلتون» را فتح کرد.

جام جهانی ویژه‌ای بود! بازیکنان بزرگی مانند رومنیگه و فولر و شوماخر از آلمان غربی، پلاتینی، تیگانا و فرناندز از فرانسه، زیکو، کاره کا و سوکراتس از برزیل، لنیکر، وادل و جان بارنز از انگلیس و… در مکزیک حاضر بودند و در یکی از رویایی‌ترین بازی‌ها میان فرانسه و برزیل دو اسطورهٔ جهان فوتبال یعنی پلاتینی و زیکو دو پنالتی حساس را از دست دادند.

من اما هرگز بازی آرژانتین – انگلیس را فراموش نخواهم کرد. چقدر خوش‌شناس بودم که آن بازی را بطور مستقیم تماشا کردم و آن دو گل را از بهترین بازیکن تمام دوران‌ها بطور زنده دیدم. مگر چند بار احتمال تکرار چنین بازی‌هایی و زدن چنین گل‌هایی بواسطهٔ اسطوره‌هایی ابدی مانند مارادونا وجود دارد!

دیدن این بازی در تابستان سال 1365 شمسی برای ما که ساکن نبش لین سه آسیه آباد در اهواز بودیم و ایام سختی از جنگ ویرانگر ایران و عراق را سپری می‌کردیم بی دغدغه و راحت نبود. بحث «مک فارلین»، «جنگ نفت کش‌ها» و گسترش بحران اقتصادی به دلیل کاهش

Read more...

آخرین اخبار

برنامه‌ی جمهوریخواهان

کتابخانه

جنبش جمهوریخواهی‌3

جنبش جمهوریخواهی‌4

جنبش جمهوریخواهی‌4