فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-23-20-31-58 ڤیدیۆیەکە، فەرمانی پێویستم دەرکرد بۆ بەدواداچوون بۆ بابەتەکە." داواکاری گشتیی پارێزگای کرماشان گوتی، "بەمەبەستی لێکۆڵینەوەی زیاتر لە وردەکارییەکانی ئەم رووداوە، گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی پەروەردەش...
2025-04-23-20-28-02 گۆڵۆباڵیزم ( کەئەوکات بەسیستەمی نوێی جیهان) پێناسە دەکرا. ئەو ململانێ فکریەش لە نێوان (ساموئل هانتینگتون ) ی خاوەن تێزی (پێکدادانی شارستانیەکان) و فرەنسیس فۆکۆیامای خاوەن...
2025-04-23-19-52-21 ساڵ و دەیان ملیار دۆلاری تێچووی بوو . بەتایبەتی دوای ئەوەی ئیسرائیل بە بەکار هێنانی جۆرە موشەکێکی ئەمەریکی توانیتی حەسەن نەسرولله کە لە قولای...
2025-04-23-19-49-44 و بەشێوەی ناڕاستەوخۆ و تەنها لەسەر پرسی ئەتۆم، دانوستان لەگەڵ ئەمریكا ئەنجام بدات. هەروەها لە بەرامبەریشدا، ترامپ بە كۆمەڵێك پێشمەرجی زۆر و قورسەوە، نامەیەك بۆ...
2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

لیژنەی ئەمنیی ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا رایگەیاند هێزە عێراقییەكان 75%ی لای راستی مووسڵیان لە دەست تیرۆریستانی داعش ڕزگار كردووە. ئێستەش هێزەكان لە ئامادەباشیدان بۆ ڕزگاركردنی گەڕەكە كۆنەكانی شارەكە.

محەمەد بەیاتی سەرۆكی لیژنەی ئەمنی رایگەیاند هێزە ئەمنییەكان سەركەوتنی گەورەیان لە پرۆسەی رزگاركردنی لای راستی مووسڵ بەدەست هێناوە، شەڕەكان بە گوێرەی پلانی ئەمنی بەڕێوەدەچن.

هەروەها گوتی هێزەكان لە هەموو لایەكەوە خۆیان ئامادە كردووە بەرەو گەڕەكە كۆنەكانی مووسڵ پێشڕەوی بكەن، ئێستەش مزگەوتی نووری و سەكۆی بانگدانی حەدبا بە تەواوی گەمارۆ دراون.

بەیاتی ئەوەی دووپات كردەوە كە هێواشبوونەوەی رەوتی پێشڤەچوونەكانی هێزە ئەمنییەكانی عێراق لە پێناو پاراستنی گیانی هاووڵاتییانی ناوچەكە، كە لەلایەن داعشەوە وەك قەڵغانی مرۆیی بەكاردەهێندرێن.

ئێستە ڕێكخراوی تیرۆریستی داعش لە ناو شاری مووسڵ تەنها گەڕەكەكانی نەجار، 17ی تەمووز، 30ی تەمووز، عەرەبی و تەنەكی بەدەستەوە ماوە. لەگەڵ بەشێكی گەڕەكی زەنجەلی و باب حەدید و ناوچەی نەخۆشخانەكان.

10/4/2017

 

بەكارهێنەرانی تویتەر لە سعوودیە هەڵمەتێكیان دەست پێكردووە بۆ گاڵتەكردن بە بانگخوازێكی ئیسلامی سعوودی، كە تۆمەتی زینای خستووەتە پاڵ باڵندەیەكی لەقلەق.


عەبدوڵا سوەیلم بانگخوازێكی ئیسلامیی سعوودیەیە، لە گرتەیەكی ڤیدیۆییدا ئاماژە بەوە دەكات "باڵندەیەكی نێرینەی لەقلەق لەقلەقێكی مێینەی كوشتووە، چونكە زانیویەتی ناپاكی كردووە و زینای لەگەڵ لەقلەقێكی تردا كردووە".


چالاكوانانی سعوودیە لە هەڵمەتەكەیاندا سەرەڕای گاڵتەكردن بە عەقڵی بانگخوازە ئیسلامییە، داواكاریشن چیتر ئەو جۆرە كەسانە لە ڤیدیۆدا دەرنەكەون، یاخود وێنەی وتارەكانیان نەگیرێ، بۆ ئەوەی زیاتر نەبنە جێی گاڵتەجاڕی بەهۆی بڵاوكردنەوەی ئەو بابەتە پوچانە.

بەكارهێنەرانی تویتەر لە سعوودیە هاشتاگێكیان بەناوی "لقلق يقتل زوجته لأنها زانية"
واتە "لەقلەقێك ژنەكەی دەكوژێ چونكە زینای كردووە" دروست كردووە، لەم ڕێگەیەوە هەڵمەتێكی گەورەی گاڵتەكردن بە بانگخوازەكە و بیركردنەوەكەی دەستی پێكردووە، چونكە پێیانوایە "ئەو جۆرە بیركردنەوە نالۆژیكیە چیتر لە كۆمەڵگەی مرۆیی جێگەی نابێتەوە و دەبێ ئەو دەنگانە دەمكوت بكرێن".

10/4/2017

 

نوێنەری ئەمریکا لە نەتەوە یەکگرتووەکان لەمیانەی لێدوانێکی تەلەفزیۆنیدا ئاشکرای کرد کە هەتا ئەوکاتەی بەشار ئەسەد لە سووریا لە دەسەڵات بێت، ڕێکاری چارەسەریی سیاسیی ئەو وڵاتە لە گۆڕیدا نییە و دەبێ کۆتایی بە دەسەڵات و نفووزی ئێران بهێنرێت.

نیکی هێلی، لە لێدوانێکدا لەگەڵ کەناسی تەلەفزیۆنیی (CNN) جەختی کردووەتەوە کە دەبێ داعش تێک بشکێنرێت و هاوکات کۆتایی بە پێگە و هەژمۆنیی ئێران لە سووریا بهێنرێت.

نوێنەری ئەمریکا ئاماژەی بەوەش کردووە، "هەتا کاتێک بەشار ئەسەد لە دەسەڵات دابێت، هیچ ڕێگەچارەیەک لە ئارادا نییە کە وەک ڕێغەچارەسی سیاسی لە سووریا کاری لەسەر بکرێت."

نوێنەری باڵای ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە نەتەوە یەکگرتووەکان "بە لەبەرچاوگرتنی ئەو هەوڵ و سیاسەتەکانی بەشار ئەسەد، پێم وا نییە حکوومەت و دەسەڵاتێکی ئارام و سەقامگیر لەو وڵاتە جێگیر بکرێت."

ئاماژەی بەوەش کردووە "ئێستا چەند ئەولەویەتێک لە گۆڕێ دان، یەکەم وەلانانی ئەسەد لە دەسەڵات، کە تاقە ڕێکار نییە. ئەوەی ئێمە لێبڕاوانە هەوڵی بۆ دەدەین، لەناوبردنی یەکجارەکیی داعشە. دووەم، ئێمە سووریایەکی ئارام و سەقامگیر بە بوون و مانەوەی بەشار ئەسەد بە گونجاو نازانین. سێیەم، دەبێ نفووز و پێگەی ئێران لە ڕۆژهەڵات کۆتایی پێ بهێنرێت و لە ئەنجامدا بە ئاراستەی ڕێگەچارەیەکی سیاسیدا هەنگاو بنێین، چونکە لە ئەنجامدا ئەگەر ئەم ڕێکارانە جێبەجێ نەکرێن، دۆخی سووریا لە ئێستا ئاڵۆزتر و قەیراناویتر دەبێت.

9/4/2017

 

هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکراتی (پەیەدە) رایدەگەیەنێت، کە بۆردومانکردنی سەربازگەی رژێمی سووریا وێرانکاریی زیاتر بۆ ئەو وڵاتە دەهێنێت و تیشک دەخاتە سەر ئەوەی، گرووپە توندڕەوەکانیش چەکی کیمیاوییان لە سووریا و رۆژئاوای کوردستان بەکار هێناوە.

ساڵح موسلیم، هاوسەرۆکی پەیەدەی باڵی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) بە دەنگی ئەمریکای راگەیاندووە، ”پێویستە“ ئەمریکا و هاوپەیمانان سزای هەموو ئەو گرووپ و لایەنە سوورییانە بدەن، کە چەکی کیمیاوی بەکار دەهێنن.

ساڵح موسلیم بە ئاماژەکردن بەوەی گرووپە توندڕەوە ئۆپۆزیسیۆنەکانی سووریا پێشتر لە گەڕەکی شێخ مەقسود لە حەلەب و شاری رەققە چەکی کیمیاوییان بەکارهێناوە، بە هیچ شێوەیەک باسی بۆردومانکردنی ناوچەی خان شەیخونی بە چەکی کیمیاوی لەلایەن رژێمی سووریاوە نەکردووە.

هاوسەرۆکی پەیەدە پێیوایە ”هێشتا زووە“ بڕیار لەسەر ئەرێنیبوون و نەبوونی بۆردومانکردنی سەربازگەی شەعیرات‌ی رژێمی سووریا لەلایەن سوپای ئەمریکاوە، بدرێت.

ساڵح موسلیم هەروەها رایگەیاندووە، بۆردومانکردنی رژێمی ئەسەد لەلایەن ئەمریکا بازنەی شەڕی نێوخۆیی سووریا فراوان دەکات و ”سنوورێکیش بۆ دەستوەردانی تورکیا لە سووریا دادەنێت“.

دوای بۆردومانکردنی خان شەیخون بە چەکی کیمیاوی لەلایەن رژێمی سووریاوە، گرووپ و دەوڵەتە لایەنگرەکانی رژێمی سووریا پاساو بۆ ئەو کارە دڕندانەیە دەهێننەوە، کە هاوسەرۆکی پەیەدە یەکێک لەو کەسانەیە، جەخت لەسەر پاساوی بەکارهێنانی چەکی کیمیاوی لەلایەن گرووپە ئۆپۆزیسیۆنەکانیشەوە دەکاتەوە.

دوای دروستبوونی شەڕی ناوخۆیی لە سووریا، سوپای رژێمی سووریا لە رۆژئاوای کوردستان کشایەوە و پەیەدەی باڵی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) دەستی بەسەر ئەو بەشەی کوردستاندا گرت و تێیدا رێگا بە هیچ حزب و لایەنێکی سیاسیی دەرەوەی بیری ئاپۆچی نادا حزبایەتی بکات، هەروەها رژێمی بەعسی سووری تاوەکو ئێستا بنکە و بارەگای لە شارەکانی قامیشلۆ و حەسەکە ماوە، کە لەژێر دەسەڵاتی پەیەدە دایە.

رۆژی سێشەممە 4.4.2017 فڕۆکە جەنگییەکانی رژێمی سووریا بە چەکی کیمیاوی ناوچەی خان شەیخون‌ی لە پارێزگای ئیدلیب بۆردومان کرد و بووە هۆی گیان لەدەستدانی 58 کەس، کە زۆرینەیان منداڵ بوون و برینداربوونی نزیکەی 300ـی دیکە.

رۆژی هەینی 7.4.2017، سوپای ئەمریکا وەک کاردانەوەیەک بەرامبەر بۆردومانکردنی هاووڵاتییان بە چەکی کیمیاوی لەلایەن رژێمی ئەسەدەوە، ژمارەیەک مووشەکی تۆماهۆکی ئاراستەی سەربازگەیەکی رژێم کرد و زیانێکی گەورەی بەو رژێمە گەیاند.

شەڕی ناوخۆیی سووریا لە مانگی ئاداری 2011ـەوە لە نێوان گرووپە چەکدارییەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا و رژێمی ئەو وڵاتە دروست بووە و بووەتە هۆی کوژرانی لانی کەم 400 هەزار هاووڵاتیی و ئاوارەبوونی زیاتر لە پێنج ملیۆن کەسی دیکە.

9/4/2017

کەڵەکە بوونی زبڵ لە مەریوان وێنەکان؛ بەهمەن شەهبازی ئیرنا

شارەوانی مەریوان نزیکەی دوو هەفتەیە زبڵی ئەو شارەی کۆ نەکردووەتەوە، بەهۆی ناکۆکی لەگەڵ گوندنشینەکانی ناوچەی سەرشیو، کە رێگە نادەن زبڵی شار لە ناوچەکەیان بڕێژن.

شارەوانی مەریوان دەیەوێ زبڵی شاری مەریوان لە دۆڵی سماقان لە ناوچەی سەرشیو فڕێبدات، بەڵام خەڵکی ئاو ناوچەیە زیاتر لە سێ هەفتەیە رێگە نادەن زبڵی شار لەوێ بڕێژن.



خەڵک داواکارە شارەوانی کارگەیەکی دووبارە بەرهەمهێنانەوە یا ریساکلین بۆ زبڵی شار دابنێت، بۆ ئەوەی کێشەکە چارەسەر بێت.

کۆنەکردنەوەی زبڵی شار نیگەرانی لەنێو خەڵکیشدا دروست کردووە و دەڵێن: مانەوەی زبڵەکان بۆ ماوەیەکی زۆر بۆنی کردووە و دەبێتە هۆی نەخۆشیش".

دانیشتووانی شاریش پشتگیری لە داوای گوندنشینەکان دەکەن. گوندنشینەکان دەڵێن: ئەو شوێنەی کە بڕیارە شارەوانی زبڵی لێ فڕێ بدات شوێنی کشتوکاڵی و دابینکردنی بژێوی خەڵکە و نابێت زبڵی لێ فڕێبدرێت.

9/4/2017

 

ئەمرۆ یەکشەممە 9-4-2017 پارتی دیموکراتی گەلان هەدەپە، بە بەشداری پەرلەمانتارەکانی ئەو پارتە، ژمارەیەک گردبوونەوەی جەماوەری لە تورکیا و باکووری کوردستان ، بۆ دەنگدان بە نەخێر لە گشتپرسی هەمواری دەستووری تورکیا ئەنجام رێکدەخات.

کەمال ئاڤجی، پەیامنێری تۆڕی میدیایی رووداو لە ئەنقەرە، رایگەیاند: "میتنگەکان لە تورکیا لە لایەک بە نەخێر و لەلایەکی دیکەوە بە بەڵێ لە گشتپرسی هەمواری دەستووری تورکیا لەلایەن پارتەکانەوە بەردەوامە، هەدەپە لە 2ی نیسانەوە دەستی بە میتینگەکانی خۆی کرد و هەوڵی ئەوە دەدات تاوەکو 15 نیسان لە تورکیا و باکووری کوردستان بەردەوامی بە میتینگەکانی بدات".

پەیامنێری رووداو لە ئەنقەرە، دەڵێت: "ئەمڕۆ هەدەپە بڕیارە 4 میتینگ ئەنجام بدات، یەکێک لەو میتینگانە لە ئەنقەرەیە و بڕیارە کاژێر 1 لە گۆڕەپانی کۆلێژ دەستپێبکات و سری سورەیا ئۆندەر، پەرلەمانتاری هەدەپە گوتارێک پێشکەش بکات، هاوکات لە مێرسینیش میتینگێک لەلایەن هەدەپەوە بەڕێوەدەچێت و بڕیارە عوسمان بایدەمیر، گوتەبێژی هەدەپە و دەنگین فورات، پەرلەمانتاری هەدەپە بەشداری میتینگەکە بکەن".

پەیامنێری رووداو دەشڵێت: یەکێکی دیکە لە میتینگەکانی هەدەپە لە کۆجێلی دەبێت و بەردان ئوستورک، پەرلەمانتاری ناوچەی ئاگری هەدەپە بەشداریی میتینگەکە دەکات ، چوار میتینگی هەدەپە لە بورسیا بەڕێوە دەچێت و نیعمەتوڵڵا ئەردۆڵموش پەرلەمانتاری هەدەپە بەشداریی میتینگەکە دەکات.

9/4/2017

 

لە ئەنجامی ئاگرکەوتنەوە لە بازاڕی زێڕینگران و کاروانسەرای کۆنی کرماشان، 9 کەس بریندار بوون و زەرەر و زیان بە ژمارەیەکی زۆری دووکانەکان گەیشت.

فەزلوڵڵا رەنجبەر، قائیمقامی کرماشان، رایگەیاند لەم ئاگرکەوتنەوەیەدا 9 کەس بریندار بوون و نزیکەی 40 دوکان سوتاون.

بازاڕی زێڕینگرانی کرماشان بازاڕێکی کۆنە و سەربانەکەی بەشێکی زۆری بە دار دروست کراوە، کە هەر ئەمەش بووەتە هۆی ئەوەی کە ئاگرەکە خێراتر پەرە بسەنێت. ئەم ئاگر کەوتنەوەیە ئێوارەی رۆژی هەینی روویدا و دوای چوار کاژێر کوژێندرایەوە.

بەپێی هەواڵی سەرچاوە خۆجێییەکان، جگە لە زێڕینگرەکان، بەشێک لە دووکانەکانی فرۆشی جلوبەرگیش ئاگریان گرتووە و زەرەر و زیانی زۆریان بەر کەوتووە. ژمارەیەک لە دووکانەکان روخاون.

بازاڕی زێڕینگرەکانی کرماشان، یەکێک لە میراتە کولتوورییەکانی کرماشانیشە. بەڵام بەڕێوەبەری میراتی کولتووری کرماشان گوتوویەتی: ئاگرکەوەتنەوەکە زیاتر لە دەرەوەی بازاڕ بووە و بەشە کۆن و مێژووییەکانی ئەم بازاڕە زەرەر و زیانی بەر نەکەوتووە.

هێشتا هۆکاری ئاگرکەوتنەوەکە کە پاش نیوەڕۆی رۆژی هەینی 8-4-2017 روویدا و سێ کاژێری خایاند، نازانرێ. بەڕێوەبەرایەتی کۆنترۆڵی قەیرانی کرماشان ئەمڕۆ لەم بارەوە کۆبوونەوەی هەیە.

8/4/2017

 

 

نووری مالیكی، جێگری سەرۆککۆماری عێراق رایدەگەیێنێ، ئامانجی هێرشەکەی ئەمەریکا بۆ سووریا قووڵترە لە بیانووی بەكارهێنانی چەكی کیمیایی کە ئەمەریکا بانگەشەی بۆ دەکات، ئەو بۆردوومانە پەیامێکی روونە بۆ دەسەڵاتدارانی ناوچەکە.

لە پەیامێكدا نووری مالیکی، سەرۆكوەزیرانی پێشووی عێراق دەڵێت "ئامانجی بۆردوومانە مووشەکییەکەی ئەمریكا هەر تەنها بەکارهێنانی چەکی کیمیایی نییە، بگرە ئەمە پەیامێکە بۆ دەسەڵاتدارە تۆقێنەرەکانی ناوچەکە. دەیەوێت پێیانبڵێت ئێمە بەو پێوەرە مامەڵەتان لەگەڵدا دەکەین و، بۆ وەشاندنی گورزی سەربازی لە هەر وڵاتێک پێویستمان بە بڕیارێکی نێودەوڵەتی نییە".

بەگوتەی مالیکی، بەپێی لۆژیک و یاسا پێویستە لێکۆڵینەوەیەکی وردە بكرێت تاوەكو بزانرێت کام لایەن چەکی کیمیایی بەکارهێناوە: "بەڵام بەداخەوە ئەوە نەکرا و بگرە لیژنەیەکیشی بۆ پێکنەهات، هەر کاتێک دەرکەوت کە لایەنێک ئەو چەکەی بەکارهێناوە، ئەوە پێویستی بە کۆدەنگی نێودەوڵەتی هەیە بۆ دەستوەردانی سەربازی".

جێگری سەرۆککۆماری عێراق دەشڵێت "بەکارهێنانی هێز لە دژی تیرۆریستان دەکرێت هۆکاری بۆ بهێنییەوە، بەڵام لە دژی وڵاتێک ئەمە کارێکی مەترسیدارە".

هەر ئەمڕۆ وەزارەتی دەرەوەی عێراق هەڵوێستی خۆی راگەیاند. وێڕای ئیدانەكردنی بەكارهێنانی چەكی كیمیایی لە شارۆچكەی خان شەیخوون و داواكردنی سزادانی بكەران، نیگەرانی لە هێرشە ئاسمانییەكەی ئەمریكا دەربڕی و بە پەرەسەندنێکی مەترسیدار ناوی برد.

رۆژی سێشەممە 4-4-2017، شارۆچكەی خان شەیخوونی سووریا كە لەژێر دەستی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دایە، بە چەكی كیمیایی بۆردوومانكرا، بەهۆیەوە زیاتر لە 100 كەسی سڤیل گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە 500 ی دیكەش برینداربوون، دوای هێرشەكەش راستەوخۆ پەنجەی تۆمەت بۆ حكومەتی سووریا بەسەرۆكایەتیی بەشار ئەسەد درێژكرا.

وەكو چاوترساندنی حكومەتی سووریاش، بەرەبەیانی رۆژی هەینی 7-4-2017، ئەمریكا بە 59 مووشەكی تۆماهۆك لە دەریای نێوەڕاستەوە بنكەی سەربازی شعێراتی لە پارێزگای حمس كردە ئامانج و ژمارەیەك فڕۆكەی سەربازیی سووریای تێكشكاند.

8/4/2017

 

کەنەدا بڕیاری گەلی لە بارەی سەربەخۆیی کوردستان و ”هەر شتێک بێتە پێشەوە“ قبوڵ دەکات.

لە وتارێکدا، کە لە ماڵپەڕی (opencanada) بڵاوی کردووەتەوە، مایکڵ پێترۆ، نووسەر و رۆژنامەنووسی کەنەدی رایگەیاندووە، سەربەخۆیی خەونێکی لەمێژینەی کوردەکانە، کە گەورەترین نەتەوەی بێ دەوڵەتن لە جیھاندا و ژمارەیان 30 بۆ 40 ملیۆن کەس دەبێت.

مایکڵ پێترۆ ئاماژەی بە سەرکەوتنی پێشمەرگە لە شەڕی دژی دەوڵەتی تیرۆریستیی داعش کردووە و بە ”کاریگەرترین“ هێزی زەمینیی دژ بەو دەوڵەتە تیرۆریستییە پێناسەی دەکات، لە کاتێکدا ئەو دەوڵەتە تیرۆریستییە نزیکەی نیوەی خاکی عێراقی داگیر کرد و سوپای عێراق تێکشکا.

ئەو نووسەرە هەروەها رایگەیاندووە، کە هەرچەندە سەربەخۆیی لای گەلی کوردستان تاکە رێگایە بۆ سەقامگیری و کاری بۆ دەکەن، بەڵام هاوکارییە نێودەوڵەتییەکان لە میانی شەڕی دژی داعش، ”ئەو خەونەی کوردەکانی زیاتر لە راستی نزیک کردەوە“.

مایکڵ پێترۆ لە وتارەکەیدا باسی خەباتی مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ سەربەخۆیی دەکات، کە لە شاری مەهاباد لە ”کۆماری کەمتەمەنی کوردستان“ لە دایک بووە، رایگەیاندووە، بارزانی پێیوایە هیچ کەس و دەوڵەتێک مافی سەربەخۆیی بە گەلی کوردستان نادات و ”خەونی بارزانیش دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردستانە“.

ئەو نووسەرە جەختی لەوە کردووەتەوە، کە بەهۆی هاوپەیمانیی نزیکی کەنەدا لەگەڵ هەرێمی کوردستان، گەلی کوردستان هەر بڕیارێک بدات ئەو وڵاتە پشتگیریی دەکات، ”هەرشتێک لە هەرێمی کوردستان بێتە پێشەوە، کەنەدا قبوڵی دەکات“.

پێترۆ ئاماژەی بە هەڵوێستی تۆم کیمیک، پەرلەمانتاری کەنەدا و سەرۆکی کۆمەڵەی هاوڕێیانی کورد لە پەرلەمانی کەنەدا کردووە و رایگەیاندووە، ”بە ھەندێک مەرج لەوانە پرسیارێکی ڕوونی ڕیفراندۆم بە چاودێریی چاودێرانی نێودەوڵەتی و ھەروەھا گفتوگۆکردن لەگەڵ بەغدا“، کۆمەڵەکەش پشتگیریی لەسەربەخۆیی کوردستان دەکەن، کە ئێستا ”گەشە دەکات“.

8/4/2017

 

جێگری نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق (یۆنامی)، باسی لە پرسی ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی کوردستان کرد و ڕای گەیاند کە ئەو بابەتە پەیوەستە بەوەی عێراق لە دوای نەمانی داعش چی پێویستە.

ئەمڕۆ شەممە 8/4/2017، جۆرج بۆستن، جێگری نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق، لە پەراوێزی کۆنگرەی (عێراق، گەنجان و پێکەوەژیان) کە لە شاری سلێمانی بەڕێوە دەچێت، لەگەڵ پەیامنێری (باسنیوز)، باسی لە هەڵوێستی نەتەوە یەکگرتووەکان لە بەرامبەر سەربەخۆیی کوردستان کرد و ڕای گەیاند: ”ئێمە پێمان وایە هەر پێشهاتێک دەبێت لەکاتی هاتنەپێشیدا مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت، ئێمە ئێستا تەرکیزمان لەسەر داهاتووی عێڕاقە لە دوای ڕزگارکردنی ئەو وڵاتە لە تیرۆر، بۆیە هەر جۆرە وەڵامێک بۆ ئەو پرسیارە پەیوەستە بەوەی عێراق چی پێویستە لە دوای نەمانی داعش؟“.

لەبارەی پرسیارێکی (باسنیوز) کە ئایا نەتەوە یەکگرتووەکان سەرپەرشتی ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی کوردستان دەکات، جێگری نێردەی یۆنامی لە عێراق ڕای گەیاند: ”ئێستا زووە بۆ وەڵامی ئەو پرسیارە، ئەگەر گەیشتینە ئەو قۆناغە، ئەو کات قسەی لەسەر دەکەین“.

پێشتر مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە میانی پێشوازیکردنی لە ئەنتۆنیۆ گۆتێریس، سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان، ئەوەی ئاشکرا کرد کە لە ئایندەیەکی نزیکدا ڕیفراندۆم دەکرێت.

هاوکات هۆشیار زێباری، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتیی کوردستان بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند کە لەمساڵدا ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی کوردستان ئەنجام دەدرێت.

دواتریش محەمەدی حاجی مەحموود، سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتیی کوردستان بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند کە نەتەوە یەکگرتووەکان تاڕادەیەک ئامادەیی نیشانداوە سەرپەرشتی ڕیفراندۆم بکات.

8/4/2017

 

ئەمڕۆ پێنجشەممە رووسیا رۆژئاوای قودسی وەک پایتەختی ئیسرائیل ناساند و لەو بڕوایەشدان کە دەبێت لە داهاتوودا رۆژهەڵاتی قودس بکرێتە پایتەختی دەوڵەتی فەڵەستین.


وەزارەتی دەرەوەی رووسیا لە راگەیەندراوێکیدا ئاماژەی بەوە دا کە وڵاتەکەیان پابەند دەبێت بە پرەنسیپەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان تایبەت بە قۆناخی ئیسرائیل-فەڵەستین و دەڵێ هەر لەژێر رۆشنایی ئەو پرەنسیپانەشدا لەوا بڕوایەدان کە دەبێت لە داهاتوودا رۆژهەڵاتی قودس بکرێتە پایتەختی دەوڵەتی فەڵەستین، هەروەک ئێستەش رایدەگەیەنن کە رۆژئاوای قودس وەک پایتەختی ئیسرائیل دەناسێنن.


وەزارەتی دەرەوەی رووسیا نیگەرانی خۆی دەربڕیوە بەرامبەر بەو گرژییانەی ئیسرائیل و فەڵەستین کە ماوەی سێ ساڵە هیچ جۆرە راوێژێکی سیاسییان ئەنجام نەداوە و دۆخەکەش تا دێت خراپتر دەبێت.


لە راگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە رووسیا چارەسەرکردنی کێشەی فەڵەستین و ئیسرائیل لە رێگەی دامەزراندنی دوو دەوڵەتەوە، بە گونجاوترین رێگە دەزانێت بۆ چارەسەری.

7/4/2017

 

بۆردومانه‌كه‌ی ئه‌مه‌ریكا بۆ سه‌ر بنكه‌یه‌كی سه‌ربازیی ڕژێمی سووریا كاردانه‌وه‌ی جیاوازی لێكه‌وته‌وه‌ و تاوه‌كو ئێستا هه‌ریه‌ك له‌ وڵاتانی فه‌ڕه‌نسا و بڕیتانیا و توركیا و سعوودیه‌ پشتگیری خۆیان بۆ بۆردومانه‌كه‌ ڕاگه‌یاندووه‌.

فه‌ره‌نسا كه‌ پێشتر له‌ هێرشه‌كه‌ ئاگادار كرابووه‌وه‌، رایگه‌یاند ئاینده‌ی سووریا به‌ مانه‌وه‌ی ئه‌سه‌د سه‌ر ناگرێت و ئه‌مه‌ریكا سه‌رقاڵی خستنه‌ڕووی هه‌ڵوێستی خۆیه‌تی هه‌روه‌ها دوای بۆردومانه‌كه‌ بریتانیا پشتیوانی خۆی بۆ ئه‌م هێرشه‌ ده‌ربڕی.

هه‌ر ئه‌مڕۆ نه‌عمان كورتولموش جێگری سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا پشتگیری وڵاته‌كه‌ی بۆ بۆردومانه‌كه‌ی ئه‌مه‌ریكا ده‌ربڕی و داواشی كرد سزای توند به‌سه‌ر ڕژێمی سووریا بسه‌پێنرێت هه‌روه‌ها عه‌ره‌بستانی سعوودیه‌ وه‌ك یه‌كه‌م وڵاتی عه‌ره‌بی پشتگیریی خۆی بۆ ئه‌م هێرشه‌ ده‌ربڕی.

سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی سعوودییه‌ بڵاویكرده‌وه‌ رژێمی سووریا به‌رپرسیاری ئه‌م هێرشه‌یه‌ سه‌ربازییه‌ بۆ سه‌ر سوریا و ده‌شڵێت ئه‌م بڕیاره‌ بوێره‌ی تره‌مپ نیشانده‌ری وه‌ڵامدانه‌وه‌ی تاوانه‌كانی رژێمه‌ به‌رامبه‌ر خه‌ڵكه‌كه‌ی، كه‌ كۆمه‌ڵی نێوده‌وڵه‌تی شكستی هێناوه‌ له‌ دانانی سنووری بۆ ئه‌م رژێمه‌.

7/4/2017

 

به‌ره‌ به‌یانى ئه‌مڕۆ هه‌ینی سوپاى ئه‌مریكا 59 مووشه‌كى تۆماهۆكى ئاراسته‌ى ناوه‌نده‌ سه‌ربازییه‌كانى سووریا كرد.

سوپای ئه‌مریكا به‌ فه‌رمانی دۆناڵد تره‌مپ به‌ مووشه‌ك بنه‌كه‌یه‌كی سه‌ربازی رژێمی سوریا تۆپباران ده‌كات و به‌ 59 موشه‌كی تۆماهۆک لە بنکەی هه‌وایی شەعیرات له‌ پارێزگای حمس دەدات.

دۆناڵد ترەمپ، سه‌رۆكی ولایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مه‌ریكا لە دوای هێرشەکە گوتی :" من فەرمانم داوە هێرش بکرێتە سەر ئەو زنکە ئاسمانیەی فڕۆکە سوورییەکانی لێ فڕی بۆ بۆردوومان کردنی هاووڵاتیان به چەکی کیمیاوی".

ناوی بەشار ئەسەدی بە دیکتاتۆری سووریا هێناوە و گوتی:" بە چەکی کێمیاوی منداڵی کوشتووە، بۆیە ئەبێت خوێنڕشتن لە سووریا کۆتایی پێ بێت"

ئه‌و مووشه‌كانه‌ له‌ لایه‌ن هێزى ده‌ریایى ئه‌مریكا (مارێنز) ئاراسته‌ى ناوه‌ڕاستى سووریا كراون.

گوته‌بێژى وه‌زاره‌تى به‌رگرى ئه‌مریكا جیف دیڤیز رایگه‌یاند، فڕۆكه‌ و سیستمى به‌رگرى ئاسمانى سووریا كراونه‌ته‌ ئامانج.

فه‌رمانی تره‌مپ بۆ ئه‌نجامدانی ئه‌و هێرشه‌ پاش ئه‌وه‌ی دێت كه‌ به‌رپرسانی ئه‌مریكا رژێمی سوریایان تۆمه‌تبار كرد به‌ به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیایی دژی هاووڵاتیانی سڤیل له‌ پارێزگای ئیدلب، كه‌ به‌ هۆیه‌وه‌ ده‌یان كه‌س كوژران و به‌شێكیان ژن و منداڵ بوون.

هه‌ر پاش ئه‌م هێرشه‌ روسیا داوای كۆبوونه‌وه‌یه‌كی به‌ په‌له‌ی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كانی كرد بۆ تاوتوێكردنی هیرشی مووشه‌كیی ئه‌مریكا بۆ سه‌ر سوریا.

پێنتاگۆن له‌باره‌ی ئه‌م هێرشه‌وه‌‌ رایگه‌یاند كاردانه‌وه‌یه‌كه‌ به‌رامبه‌ر به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیانی له‌لایه‌ن رژێمی سوریاوه‌.

له‌لایه‌ن خۆیه‌وه‌ روانگه‌ی سوریا بۆ مافه‌كانی مرۆڤ رایگه‌یاند چوار سه‌رباز له‌ ئه‌نجامی هێرشیی مووشه‌كیی ئه‌مریكا كوژراون.

پارێزگاری حمس رایگه‌یاند چه‌ندین كه‌س به‌هۆی ئه‌م هێرشه‌وه‌ كوژران و برینداربوونه‌، بێ ئه‌وه‌ی ژماره‌یان ئاشكرا بكات.

7/4/2017

 

ئەندامێکی سەرکردایەتیی یەکێتیی نیشتمانی کوردستان، داوا لە حزبە کوردستانییەکان دەکات، نێوماڵی کورد ڕێک بخەن بۆ ئەوەی پرسی ڕیفراندۆم بەڕێوە بچێت و گوتیشی: "کۆمەڵگای نێودەوڵەتی پشتگیری لە ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی کوردستان دەکات.

شێرکۆ میروەیس، ئەندامی سەرکردایەتیی یەکێتیی نیشتمانی، لە لێدوانێکدا بۆ (باسنیوز) ڕایگەیاند: "پرسی ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی کوردستان، پرسێکی نیشتمانییە و پەیوەندیی بە چارەنووسی خەڵکی کوردستانەوە ھەیە، بەڵام ئەوەی پەیوەندیی بە ناوچە دابڕاوەکانەوە ھەیە پێویستی بە یەکدەنگی و قسەی جیدیی لایەنە سیاسییەکان ھەیە".

ئەو سەرکردەیەی یەکێتی لە درێژەدا گوتیشی: "مەرجی سەرکەوتنی ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی کوردستان، یەکەمین ھەنگاوی لە یەکخستنەوەی نێوماڵی کوردەوە دەست پێدەکات، ھەروەھا پەرلەمانی کوردستان کە دامەزراوەیەکی یاسایی و فەرمییە ئەگەر گفتوگۆی جدی لەسەر پرسی ڕیفراندۆم بکات، بێگومان ئەوکاتە ڕێز لە بڕیاری خەڵکی دەگرێت و پرسی ڕیفراندۆم دەچێتە قۆناغی جێبەجێکردنەوە".

شێرکۆ میروەیس باسی لەوەش کرد: "ئەگەر حزب و لایەنە سیاسییەکانی کوردستانی باشوور لەسەر پرسە نیشتمانییەکان یەکدەنگ بن، بەو مانایەی ئێمە کێشەکانی خۆمان چارەسەر بکەین، بێگومان بۆ پرسی ڕیفراندۆم پاڵپشتیی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەھێزتر دەبێت، بەڵام ئەگەر لەم دۆخەی ئێستا بمێنینەوە کە پەیوەندیی لایەنە سیاسییەکان لە ئاستێکی باشدا نییە و ھاونیشتمانیان بەدەست چەند کێشەیەکەوە دەناڵێنن، دواجار بە شێوەیەکی باش لەسەر یەکلاکردنەوەی ڕیفراندۆم و سەربەخۆی کوردستان ناچینە پێشەوە.

6/4/2017

 

کارگێڕی مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی کودستان، ڕای دەگەیەنێت، پێویستە گەلی کورد پرسی سەربەخۆیی به جدی وەربگرێت، چونکە بەرامبەرەکانمان بەجدی ئەو پرسەیان وەرگرتووە. جه‌ختیشی كرده‌وه‌، كه‌ کاروانی ڕیفراندۆم کەوتەڕێ.

مەلا بەختیار، کارگێڕی مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی کوردستان، لەکۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا دەربارەی پرسی ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی کوردستان، كه‌ په‌یامنێری (باسنیوز) ڕایگەیاند:" بەرامبەرەکانمان بەجدی پرسی ڕیفراندۆمیان وەرگرتووە، بۆیه‌ پێویستە گەلی کوردیش ئەو پرسە نیشتمانییە بەجدی وەربگرێت، چونکە ئێمە بە پراکتیک ڕووبەڕووی یەکتری بوینەته‌وە بۆ ئەوەی قسە بکەین و بزانین ئایا ئەمە مافی ڕەوای نەتەوەیەکی داگیرکراو دابەشکراوە".

ڕوونیكرده‌وه‌، لە پەیماننامەی سێڤەرەوە دەستی دەستی به‌ كورد دەکرێت، دواجار کۆنگرەی لۆزانیان بەست، بەڵام ھەموو مافەکانی ئێمەیان قوتدا، گوتیشى :" ھەروەھا پەیماننامەی بەغدا و جەزائیریان بەست، ئەنفال و کیمیابارانیان کردین، دواتر یەک فرمێسک لەچاوی ھیچ دەوڵەتێکدا نەھاتە خوارەوە، بۆیە ده‌ڵێین کاروانی ڕیفراندۆم گەیشت".

مه‌لا به‌ختیار، گوتیشی :" گەلی کورد وەکو ھەموو نەتەوەیەکی دیکە مافی خۆیەتی کیانێکی سەربەخۆی ھەبێت، چونکە حکوومەتی عێراق زۆر دژی کورد بووە، بەجۆرێک گوندەکانیان وێران کرد، دەیان کارەساتی دیکەیان بەسەر میلەتی کورد ھێناوە، بۆیە ئەوانەی دژی کورد بوون دەبێت کارێک بکەن برینەکانی گەلی کورد ساڕێژ بکرێت، دواجار دەبێت ئەوە بزانن ئێمە قەرزێکی مێژوویی گەورەمان لای ئەوانە بە فڕۆکە و موشەک و تۆپەکانی ئەوان ئێمە تووشی تراژیدیا بووین، کەچی یەک تۆز ڕەحمیان پێ نەکردین ئەگەر ئێمە کارێکمان کردووە لە دنیادا نەکرابێت، ھەقی خۆیانە، بەڵام ئێستا ئێمە داوای کارێک دەکەین كه‌ لە ھەموو دنیادا جێبەجێ دەکرێت ئەویش پرسی ڕیفراندۆمە".

کارگێڕی مەکتەبی سیاسی یەکێتی باسی لەوەشکرد، كه‌ ئێستا لە تورکیا ڕیفراندۆم دەکرێت، سێ مانگ لەمەو پێش بەریتانیا ڕیفراندۆمی کرد، وڵاتێکی وەکو سکۆتلەندا ڕیفراندۆم دەکات، ھەروەھا سیڤیلیا ١٣ شەھیدی بەخشی و داوای ڕیفراندۆمی کردووە، ئێمەش ھیچ کارێکمان نەکردووە تا ڕێگری لێ بکرێت، یەک ماڵ و یەک گەڕەک لەکەرکوک لەلایەن کوردەوە داگیر نەکراوە، بەپێچەوانەوە ئاوادان کراونەتەوە، بۆیە کاروانی ڕیفراندۆم کەوتە ڕێ ، گوتیشی :" تاکە چەکی دەستی ئێمە یاسا و دیالۆگە خۆ ئەگەر خوانەکردە یاسا و دیالۆگ نەمێنێت یاخود ھەرکاتێک ھاتنە سەرمان بێگومان ئێمەش ئەوکاتە چەکی دیکەمان ھەیە بەرگری لەخۆمان بکەین".

دەربارەی ئەوەی ئەگەر بزووتنەوەی گۆڕان پێشوازی لە شاندە ھاوبەشەکەی پارتی و یەکێتی نەکات، بەبێ گۆڕان ڕیفراندۆم دەکرێت، مەلا بەختیار، لەوەڵامی پەیامنێری (باسنیوز) گوتی:" تائێستا بزووتنەوەی گۆڕان نەی گوتوە پشتگیری لە ڕیفراندۆم ناکەین، بەڵکو بە پێچەوانەوە خۆیان باسی ڕیفراندۆم دەکەن و دەڵێن: ئێمەش لەگەڵ ڕیفراندۆم داین، بەڵام باشتر وایە ھەموومان پێکەوە بڕیار لەسەر پرسی ڕیفراندۆم بدەین".

7/4/2017

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان