فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-05-31-11-52-19ئەم سێ هاووڵاتییە و بەبێ مۆڵەتی یاسایی دەستبەسەریان کردوون. جەلا فەڕوخی و هەردوو خوشکەزاکەی، ڕەعنا خۆران و ڕۆژان خۆران، پێشتریش بە بۆنەی ڕێوڕەسمی نەورۆزی ورمێوە لە...
2025-05-31-11-50-23 بە نرخی هەرزان پێبدرێت و کرێی گواستنەوەیان بۆ زیاد بکرێت. تائێستاش ژمارەیەکی زۆری بارهەڵگرەکان راگیراون و ئامادەنین کەلوپەل بگوازنەوە. هەروەها سوپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە...
2025-05-31-11-38-33 نووسینی عەبدوڕەحمان ئاداک هەڵبژێردران. بە پێی هەواڵی هاژە ڕۆژی یەکەمی خەڵاتی قەڵەمی هەژار ئەمڕۆ ٧ی جۆزەردانی ۱۴۰۴ی هەتاوی لە سنە لە حاڵی بەڕێوەچووندایە.یادگار کەریمی سەرۆکی...
2025-05-31-11-19-20؟! پێم وانەبێ! لانیکەم لەو ئاستەدا وا هەوڵدراو بوودجە بۆ هەژار دابینکرا، پێم وانەبێ ئەوندە پێشوازی بکرێ و کەسی وا پەیدا ببن شان بدەنە بەر...
2025-05-24-13-02-30 ئەمریکیدا هەبێت. دانوستانە ناڕاستەوخۆکان هێشتا بەردەوامن و ئەگەری پێشکەوتن لە خولی داهاتودا هەیە. وەزیری دەرەوەی ئێران باسی لەوەشكرد، پێشنیازەكان جێگەی گفتوگۆ بون، ڕێککەوتن لەسەر ئەوە...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

پەیکار عوسمان

لە سیستەمێکی دیموکراسیدا، کە بڕێکی باش ماف و ئازادی و عەدالەتی تێدایە، "ناڕەزایی" ڕاستەوخۆیە. یەعنی هاوڵاتییەکی سویدی، کە دژی شتێک دێتە سەر جادە، تەنیا بۆ ئەو شتە هاتووەو مەبەستی شتێکی تر نیە. بەڵام لە دۆخی دیکتاتۆریەت و ستەمکارییدا، ناڕەزایی ناڕاستەوخۆیەو تۆ بۆ هەر شتێک بێیتە دەرەوە، مەبەستت شتێکی تریشە، کە خودی ڕژێمەکەیە. لە کۆماری سێدارەشدا، ئەگەر کۆمەڵێ جوتیار، بۆ پەین و سەمادیش بێنە دەرەوە، هەر سەرئەکێشێ بۆ ناڕەزایی گشتی، چونکە لەوێ، تەنیا کیشەی جوزئیمان نیە، بەڵکو کیشەی سیستەم و ستەمی گشتییشمان هەیە.

- یەعنی ئەگەر ژینا، لەسەر کوردبوونیش کوژرابێ، تارانییەکان هەر دێنە سەرجادە، چونکە ستەمێکی گشتی هەیەو هەموو شتێکیش بیانویەکە بۆ ڕەتکردنەوەی ئەو ستەمە. ئەگەریش ژینا کچێکی فارسبێ، کوردی سنەو سەقز هەر دێنە سەر جادەو کوردییانەش دێن، چونکە لە پاڵ پرسی ئازادی، کە پرسی هەموو ئێرانییەکانە، پرسێکی کوردیش هەیە، کە دیسان هەموو شتێک بیانوە بۆ هەڵدانەوەی!

- ناڕەزاییەکانی ئێران فرەڕەهەندە، ڕەهەندێکیان گشتییەو بۆ هەموو ئێرانییەک وەکو یەکە بەبێ جیاوازی، کە ئەمە پرسی ئازادی و دیموکراسییە. ڕەهەندێکی تری ناڕەزاییەکان، ئەو ستەمەیە کە تایبەتە بە هەنێ لە پێکهاتەکان، وەکو ئەوەی لەسەر کوردو سونەو بەلوج و عەرەبی ئەحواز هەیە، کە ئەمانە جگە لە پرسی ئازادی و ستەمە گشتییەکە، خۆیان بە بندەست و مەغدوری ستەمێکی تریش ئەزانن. ڕەهەندێکی تری ناڕەزاییەکان، پرسی ژنەو ژنی ئەم ناوچەیە، ئۆتۆماتیکی ستەمی

Read more...

 

ئه‌بوبه‌كر عه‌لی

ژینا ئەمینی کچە کوردی سەقزی، بەسەفەر دەچێتە تاران. لەوێ بەبیانوی پێشێلکردنی ڕێساکانی تایبەت بەحیجابی زۆرەملێ،(لەکاتێکدا مامۆستا حەسەنی ئەمینی زانای ڕۆژھەڵاتی کوردستان کەیەکێکە لەوکەسانەی بەییاننامەیەکییان لەسەر رووداوەکە بڵاوکردۆتەوە باسی لەوە کرد جل وبەرگی ژینا موۆتەششم بوەو ئیسلام ئەو ڕەفتارە رەتدەکاتەوە بەرامبەری کراوە)، پۆلیس قۆڵبەستی دەکات و بەتوندی ئەشکەنجەی دەکەن، تادووای سێ ڕۆژ لەبێھۆشی، گیانی سپارد.

ئێمە وێڕای ئیدانەکردنی ئەوتاوانە، سەرەخۆشی لەکەس وکارو بنەماڵەوئازیزان و خەمبارانی دەکەین وھاوخەمی خۆمانیان پێدەگەیەنین. و دۆعاخوازیشین پەروەردگار بیخاتە سایەی سۆزو لێخۆشبوونی خۆیەوە.

دوای ئەمە
دەخوازم بەم بۆنەیەوە سەرنج بۆلای کێشەی حیجابی زۆرە ملێ لەدنیای نوێدا ڕابکێشم. سەرەتا دەبێت سەرنج بۆ ئەوە ڕابکێشم کە لەدیدی ئیسلامییەوە، باڵاپۆشی پەیوەندی بەئیمان و قەناعەتی ئافرەتی

Read more...

 

گەلی خۆراگری کورد
ئازادیخوازان لە سەراسەری ئێران

نەتەوەکانی ناو چوارچێوەی جوغرافیایی سیاسی ئێران بە هەموو جیاوازی نەتەوەیی، سیاسی، ئایینی، کۆمەڵایەتی، رەگەزی، وەکوو هەموو گەلانی سەربەست، بەختەوەر و پێشکەوتووی جیهان شایانی ئەوەن کە مافی قایم بەذات و ژیانێکی سەربەرزانە و شەرافەتمەندانەیان هەبێت، کە بتوانن بە ئاشتیانە و لە چوارچێوەی سیستەمێکی فرەیی و ناسیۆنکراسی دا، بە پێی بڕیاری ئازادانە و بە ویست و خواستی خۆیان پێکەوە بژین، کە هیچ یاسا و رێسایەکی دوگم و داخراو مافی هێرش و بێرێزی و ئینکار و سەرکوت و شێواندنی ئەم کۆلکە زێرینەی نەتەوەکانی نەبێت.

بەڵام مەخابن ۴۴سالە لە ئێرانی ژێر دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی دا، تەنانەت نەک مافی گەلان دەستەبەر نەکراوە، بەڵکوو بە شێوەی سیستماتیک و بە پێی یاسا و پرۆگرامی دەسەڵات، پرۆسەی ژینۆساید و تواندنەوەی و ئینکار و هەڵاوارندنی هەمەجۆرە لە دژی گەلان و هێزە سیاسیەکان، نیهادگەلی کۆمەڵگای مەدەنی،و تەنانەت چین و توێژ و تاکەکانیش لەسەریان جێبەجێ دەکرێت،
له ناو هەموو گەلانی ناوچەدا گەلی کورد وەکوو نەتەوەیەکی خاوەن دیرۆک و شارستانیەت لە ژێردەستەترین و چەوساوەترین نەتەوەکان بە ئەژمار دێت، کە جیا لەوەی ئیزنی پێنەدراوە کە خاوەن سەروەری سیاسی و نەتەوەیی خۆی بێت، بگرە بە بێ ویستی خۆشی دابەش دابەش کراوە، کورد جیا لە ستەمی نەتەوەیی، بگرە ستەمی ئایینی، سیاسی، کۆمەڵایەتی و رەگەزیشی بەرامبەر کراوە و دەکرێت، و سەرەرای تەحەموولی ئەو هەموو جەور و زولمەی لێکراوە دیسانەوەش هەردەم هەوڵی داوە کە بە هەموو شێوەیەکی مومکین لە زمانی دیالۆگ و گفتوگۆ و دانووستاندنی ئاشتەوایی بۆ چارەسەری پرسی کورد کەڵک وەربگرێت، بەڵام مەخابن وڵامی داخوازی خەلکی بە سەرکوت، کوشتن و راونان، دەربەدەری و زیندان و گرتن و ئەشکەنجەی تاکەکانی داوەتەوە.
کە دوایین نموونەش کوشتنی کچێکی بێتاوانی کورد بە ناوی مەهسا ئەمینی(ژینا) تەمەن ۲۲ ساڵ خەڵکی شاری سەقزی رۆژهەڵاتی کوردستان بوو، کە لەگەڵ بنەماڵەکەی لە کاتی چوون بۆ تاران لە لایەن گەشتی ئیرشادی کۆماری ئیسلامی ئێران دوای لێدان و بە کۆما داچوون مەخابن گیانی لەدەست دا.

کچ و دایکان و ژنانی کورد لە مێژووی هاوچەرخی کورددا، رۆڵی هەرەکارا و بەهێز و چالاک و دیاریان لە رەوتی بزووتنەوەی مافخوازی و سەروەریسازی و پێشکەوتوونخوازی کورددا هەبووە، کە نموونە هەر بەرزەکانی مینا خانمی قازیی خێزانی پێشەوای شەهید سەرکۆماری کوردستان بوو، و نموونەیەکی سەردەمیانەتریش خۆراگری کچان و ژنانی کورد لە کۆبانێ و رۆژئاوای کوردستان بوون کە دژی تیرۆریزمی داعش ئازایانە قەڵمبازی وگیانفیدایان دەکرد، و بوون بە سیمبۆلی پاراستنی مرۆڤایەتی و ئاشتی جیهانی، وە شانازی هەموو کورد و گەلان.

بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان هاوکات لە گەڵ ئیدانە کردنی ئەم کردەوە دژە مرۆییە واتە شەرمەزارکردنی کوشتنی مەهسا ئەمینی لە لایەن نیهادگەلی پۆلیسی و داپلۆسێنەری سەر بە کۆماری ئیسلامی ئێران، داواکاری لە هەموو ئازادیخوازانی سەراسەری ئێران بەگشتی و گەلی کورد بە تایبەتی دەکات کە هەڵوێستی بوێرانە بنوێنن و بە خەباتی نافەرمانی مەدەنی و دور لە گرژی و رادیکالیزمی گووتاری و کرداری و بە شێوەی یەکگرتووانە دەنگی نارەزایی خۆیان لە دژی کوشتنی ژینا ئەمینی بەرز بکەنەوە و هەرجۆرە هێرش بۆسەر کەرامەت و شکۆی مرۆڤ ئیدانە بکەن و خوازیاری هەمووار و چاککردنی یاسای دژە ژن لە نیزامی کۆماری ئیسلامی لە ئێران بکەن، بەچەشنێک کە هاوکات ناچار بێت دان بە خواست و داواکارییە رەواکانی کورد و گەلان و خەڵکی ئێران دابنێت.

نا بۆ شەر و سەرکوت و ئینکار و هەڵاواردن لەسەر گەلان و خەڵکی ئێران.

سەرکەوێ یەکگوتاری و ئیرادەی ئازادیخوازی و یەکسانیخوازی
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان
٢٦خەرمانانی ۲۷۲۲ی کوردی

Read more...

 

کاوە خزری

..نوسەر دەیهەوێ لەو بابەت و نوسراوە دا باسیک بکات لەسەر پرسی کورد لە رۆژهەلاتی کوردوستان وئێران لە ئێستادا و ئەوەی کە کورد پێویستە بە هوشیاری و زیرەکی لە قۆناغەکانی داهاتودا بیکات و پلانی بۆ دانیێت

..گۆرانکاریەکان لە سەرانسەری جیهان دا خەریکن وەدی دێن و ئالوگۆری دەسەلاتیش یەکێکە لەو مەسەلانەی درەنگ با زوو لە هەمو ولاتەکان دێتە دی بەتایبەت لەو ولاتانەی کە چەن نەتەویین ئەو مەسەلەیە هەستیارترە.وکو دەیبینین لە عێراق و چەن ولاتێک دا بۆتە جێ ململانەو کێبرکێ چەن لایەن و بگرە ولاتانی دەرەکی و زلهێزیش.

بەلام ئێران جیاوازیەکی بەرچاوی هەیە دەگەل هەمو ولاتانی دیکەی جێهان لە ئێستادا.دەتوانم بلێم ئێران تەنیا ولاتێکە لە جیهان دا کە پێکهاتوە له ٥ نەتەوەی جودا.واتە پێکهاتوە لە نەتەوەکانی فارس'تورک"کورد"عەرەب و بەلوچ.هەر ئەو شتەش بۆتە هۆکارێک کە ئەو ولاتە وەکو بۆمبێکی هەمیشه حازر ئیمکانی تەقینەوەی هەبێ.

ئەگەر سرنج بدەینە سەر گۆرانکاریەکانی چەن سالی رابردو لە رۆژهەلاتی ناوەراست و بەشێک لە ئافریقا و بە تایبەت دەوروبەری ئێران دەتوانین زۆر بە ئاسانی بەو قەناعەتە بگەین که هەمو ئەو ولاتانەی گۆرانکاری دەسەلاتیان تێدا کراوە پێشتر سەرۆکەکانیان دانراوی ولاتە زلهێزەکان بوون و بە پالپشتی ئەوانەوە هاتنە سەر کورسی دەسەلات وەکو سەدام حوسێن و قەزافی و دەولەتی پێشوی ئەفغانستان و حوسنی موبارەک لە میسروچەن نمونەیەکی تر. ئەو جۆرە دەسەلاتانە تاجێیەک لە دەسەلات دەمێنەوە کە قازانج و بەرژەوەندیان هەبێ بۆ ولاتانی زلهێز و لە درێژایی سیاسەت و ئیستراتژی دیکتە کراوی ئەوان بجولێن و هەلس و کەوت بکەن و هەرکات بگەنە ئەو قەناعەت ئیتر پێویستیان بەو مۆرانە نەماوە گۆرانکاریان زۆر بە ئاسایی تێدا دەکرێ.

..کۆماری ئیسلامی ئێرانیش دەولەتێکە کە بە ئاشکرا ٤٣ سال لەوە

Read more...

 

ئیرەج مورادی

با لەمە زیاتر بۆ دۆزینەوەی چارە و دەرمانی دەردی دەردەداری خۆمان دوور نەبینەوە بە ڕێی وڵاتانی دەرەکی و دەرمانخانەی چینی و هێندی و ...

هەر جارێ لای پیرێکی بەئەزموونی لادێیی و هەوارنشینی ئەو نیشتمانە دادەنیشم و گوێ ڕادەدێرم بۆ ئەزموونە خۆراکی و پزیشکیەکانی، گەلێک گەنج و گەوهەری دانسقەم دەست دەکەوێ. ئەوانە هەموو وەک مادەی خاو ــ پڕ نرخ و بایەخ‌ــ لای من پارێزراون و دەنووسرێنەوە.

لای ڕوژئاواییەکان ئەو زانستە بە ئیتنۆبۆتانی (Ethnobotany) دەناسرێتەوە. ئەوان چەندین ساڵە هی نەتەوە و وڵاتانی خۆیان تۆمار کردووە و هەڵیانگرتووە. ساڵانێ‌تر ــ پاش کۆچی پیرانی ئێستەمان‌ــ ئەزموونی ئیتنۆبۆتانی ڕۆژئاوایی دەرخواردمان دەدرێتەوە. ئەوکاتە دەڵێن جا ئێمە دەوڵەمەندترین تا ئێوە؟
ئاخر ئەو زانستە لەسەدا ۹۰ی زادە و بەرهەمی پێش تەکنەلۆژیا و پێشکەوتنی سەردەمە. مرۆڤی ئێستە ئەو بەهرەی زۆر کەمە یا هەر نییەتی. دواچینی هەڵگری ئەو زانستە ئەو پیر و بەساڵاچووانەن خوێندەوارییان نییە و زیاتر لادێیی و هەوارنشینن و دوورن لە سەرچاوەی کتێبخانە و تاقیگە و دەرمانخانەی سەردەم و دەرمانگا. کەواتە ئەوانەش وەک دەستنووس و ئەنتیکەکان تا چەند ساڵی‌تر یا نامێنن یا دەبێ مایکرۆسکۆپی بۆیان بگەڕێین.

پەندێ کوردی هەیە، دەڵێت: "خواگیان دەردێکی داوە و هەزار و یەک دەرمان." بەڕاستی ئایا لەو هەزار و یەک دەرمانەی لە سووچ و قوژبنی گشت جیهان ڕژاوە و لای گەل و وڵات و کۆمەڵ و تاکە پسپۆڕەکانە، نزیک‌ترین دەرمانی بۆ دەردەداری خۆمان باشە یا دوورترین؟ دیارە نزیک‌ترینەکە ــ ئەوەی خۆمان ــ بەهۆی کات و شوێن و تێچوو و ناسیاوی باشتر فریای دەردەدار و نەخۆشەکە دەکەوێ.

نموونەیەک لەو هەزار و یەک دەرمانە. ئەڵبەت نموونەیەک وا لای حەکیم و چازانی دەرمانگەری کۆنی کوردەوارییەوە هەیە: [کۆکراوە لە ناوچەی بۆکان و سەقز]

زیاتر بە دەرمانی حەوت دەردان ناسراوە هەر لە کۆنەوە تا ئێستە.
توێکڵ

Read more...

 

هەمزە عەبدوڵڵا

قەیران=کریز؛ ته‌نگه‌ژه‌؛ ته‌نگوچه‌ڵه‌مه‌؛ ته‌نگه‌زاری؛ ئه‌زمه؛ ئاڵۆزی‌‌‌

هەر تەنگەژە و ئاڵۆزی و شێواویەک کە ببێتە هۆی کێشەیەکی گەورە و بێ چارەسەر، یا ناچارەسەر و بەو هۆیەوە هەموو کۆمەڵگە، بەشێک یا چەند چین و توێژێک بکەونە نیگەرانی و کوێرەوەری و بێ داهاتی و دوور بکەونەوە لە ئەو شتانەی کە مافی خۆیانە بۆ بژیو و حەسانەوە و حەوانەوە و ئازادی و پێکهێنانی ژیانی هاوبەش و ... پێی دەڵێن: "قەیران"

قەیرانی ئابووری و ڕامیاری و فەرهەنگی و نەبوونی و کەمبوونی پێداویستیەکانی ژیان، وەکوو: وشکەساڵی و نەبوون یا کەمبوونی ئاو، لە هەمووان گرینگتر، قەیرانی نەبوونی سەربەستی و بوونی سیستێمی چەوسانەوە، دەبنە هۆکاری سەرهەڵدانی قەیرانگەلێک، کە قەرەبوو ناکرێنەوە و دەستەویەخەی هەموو توێژەکانی گەل، بە تایبەت بەرەی لاو و نەوەی نوێ دەبێتەوە، قەیرانی مرۆیی یا قەیرانی کەمبوونەوەی بەرەی لاوەکانە، کە ئاوارەیی و دەربەدەری و کۆچی ناچاری بۆ هەندەران و بۆ ئەو وەڵاتانەی کە لەوێ دەبنە کرێکار و خزمەتکار و ژیانی هاوبەش پێک ناهێنن، یا ئەگەر ژیانی هاوبەشیان پێکهێنا، سیستەمی پەروەدەی ئەوێندەرێ لە نیشتمانی دایکیان دادەبڕێ....!؟
نزیک بە نەوەت و نۆ لە سەتی کۆچەران بۆ هەندەران، ڕەگەزی نێر و کوڕە مێرمنداڵ و لاوەکانن. ڕێژەی کۆچەرانی ژن زۆر کەمن، چونکە لە کوردستان دەستەڵاتی دارایی و هێزی کار، پیاوەکانن؛ ژنەکانیش لە بەر ئەوەی مافی کارکردنیان کەمە و میراتی باوانیان کەمتر دەدرێتێ، واتا... دەستەڵاتی ئابووری و داراییان کەمە و ئەگەر هەیانبێ، مافی خەرجکردن یا مافی بڕیاردانیان نیە، کەمتر دەتوانن وەک پیاوان تەمای دەرچوون لە وەڵات و دوور کەوتنەوە لە خانەوادەیان بگرن!
پیاوانیش یا کار و پیشەی شایانیان بۆ پەیداکردنی بژیو دەست

Read more...

 

رۆژی یەکشەممە رێکەوتنی ۴ی سێپتەمبەری ۲۰۲۲ شاندێکی نوێنەرایەتی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان پێکهاتووە لە ئازاد محەممەدزادە بەرپرسی پەیوەندییەکان، خالید نسووری جێگری پەیوەندیەکان، قانع کەریمی ئازەر بەرپرسی بەشی رێکخستن، لەسەر بانگهێشتی فەرمی، سەردانی پارتی پارێزگارانی کوردستان لە شاری هەولێر کرد، و لە لایەن سەرۆکی پارتی پارێزگارانی کوردستان رێزدار نەجات عمر ئاغا سورچی و سەرکردایەتی ئەم پارتەوە، بە گەرمی پێشوازیان لێکرا.

شاندی بزووتنەوەی کۆماریخوازان پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستانیان بە بۆنەی ۳۱هەمین ساڵرۆژی دامەزرانی پارتی پارێزگاران رادەستی سەرکردایەتی ئەو پارتە کرد، کە لە ناوەرۆکی پەیامەکەی بزووتنەوەی کۆماریخوازان دا، وێرای دەربرینی پیرۆزبایی، هیوای سەرکەوتن و پێشوەچوونی زیاتر بۆ پارتەکە تێکۆشەرەکەیان، تێدا باسی رۆڵ و پێگەی سیاسی پارتی پارێزگارانی کوردستان کرابوو بە نیسبەت دۆزی رەوا و ئامانجە بەرز و ئیدەئالەکانی کورد، تەبایی و ئاشتەوایی و دیاڵۆگی ناوماڵی کورد، گەشەی دێموکراسی، ئاسایش و ئاشتی نەتەوەیی، پرسگەلی تایبەت بە مافی مرۆڤ لە کوردستان دا و بە گشتی تێکۆشانی ئەم پارتەی لە ساحەی سیاسی کوردستان بە گرنگ و ئیجابی نرخاندبوو.

لە کۆتایی دا دوو لایەنی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان و پارتی پارێزگارانی کوردستان، لەسەر بەردەوامی دۆستایەتی و هاوکاری و بەهێزکردنی پەیوەندی دوو قۆڵی نێوانحیزبی و چالاکی هاوبەش پێداگریان کرد.

9/5/2022

Read more...

 

زۆر بەرێز: نەجات عمر ئاغا سورچی/ سەرۆکی پارتی پارێزگارانی کوردستان
زۆر بەرێز: سەرکردایەتی پارتی پارێزگارانی کوردستان
بەرێزان: ئەندام و لایەنگر و بنەماڵەی سەربەرزی شەهیدانی پارتی پارێزگارانی کوردستان.
بە بۆنەی ۴ی ئەیلوول ٣۱هەمین ساڵرۆژی دامەزرانی پارتی پارێزگارانی کوردستان، وەک بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان پر بەدل پیرۆزبایی ئاراستەی ئێوە بەرێزان دەکەین.
بزووتنەوی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان هیوادارە کە پارتە تێکۆشەرەکەتان لە پێناو دەستەبەرکردنی مافە رەواکانی کورد، و هەروەها چەسپاندنی ئەسڵی سەروەری سیاسی و نەتەوەیی لە شکلی سەربەخۆیی، سەرکەوتنی کەمالی مەتلووب دەستەبەر بکەن،و لەئاست گەشەی دیموکراسی، ئاسایش و ئاشتی نەتەوەیی،و بەهادان بە پرسگەلی کۆمەڵایەتیی و مافی مرۆف و پێکەوەژیانی

Read more...

 

گەلی خۆراگر و سەربەرزی کوردستان

گیان بەخت کردوو کاک فواد مستەفا سوڵتانی، دامەزرێنەری سازمانی زەحمەتکێشانی کوردستان کە دواتر بوو بە کۆمەڵە، ئەو سەرکردە بوێر و لێهاتوویە بوو کە لەسەرەتای لاوێتی بە هۆی داکۆکی لە مافی مرۆڤی چەوساوەی کورد کەوتە بەندیخانەی رێژیمی پەڵەوی، بەڵام زیندانیش نەیتوانی ئیرادەی پۆڵایینی تێک بشکێنێت و رۆژ بەرۆژ جەسوورتر و شێلگێرانەتر پێداگری لە سەر ئامانجەکانی مرۆییەکانی دەکردەوە، بۆ هەمووان روون و ئاشکرایە کە کاک فواد خاوەن بیری سەردەم و راستبێژە، کە گوتارکەی هاوتەریبی کرداری بوو. کەسایەتییەک کە هەموو سەرمایەی مادی و مینوەی ژیانی لە پێناو دەستەبەرکردنی مافەکانی کورد تەرخان کرد، لە دوای رووخانی رێژیمی پاڵەوی و هاتنە سەرکاری کۆماری ئیسلامی، کاک فواد لە رێبەرە هەرە دیار و بەرچاوەکانی کوردستان بوو، کە ماندوونەناسانە لەپێناو سازماندانی خەڵکی کوردستان و چارەسەری ئاشتیانەی پرسی کورد، خەباتی دەکرد.

کاک فواد بە لێدانی ئاورینگی نافەرمانی مەدەنی و خۆراگری مەدەنی بە کەڵکوەرگرتن لە ئەزموونگەلی سەرکەوتوو، وە مێتۆدگەلی مەدەنی و هێمنانە هاورێ دەگەل نارزایەتی دەربرینی گشتی و دوور لە تووندتیژی لە وڵاتانی جیهان دا، بە باشترین شێوە هەوڵی رێکخستنی بەربەرین و دەخیل و بەشداری کردنی جەماوەری کوردستان بە هەموو چین و توێژەکانیەوە دەدا، بە تایبەتیش لە کۆچی مێژووی مەریوان کە دەنگدانەوە گەورەی بەدوای خۆیدا هێنا و رای گشتی ئێران و کوردستانی هەژاند. بە واتایەکی تر کۆچی مێژوویی مەریوان ئاورینگی نافەرمانی مەدەنی و خەباتی جەماوەری وئاشتیخوازانە و سەردەمیانەی کورد بوو لە رۆژھەڵاتی کوردستان دا.
بزووتنەوەی کۆماریخوازان رەوشی کاروتێکۆشانی کاک فواد لە بەستێنی بزاوتی شوناسخوازی و مافخوازی،و هەروەها خستنەرێی کۆڕەوی مێژوویی خەڵکی مەریوان کە بە دەستپێکی تێکۆشانی هێمنانە و نافەرمانی مەدەنی لە دژی زۆرداری رێژیمی تازە بە دەسەڵات گەیشتووی کۆماری ئیسلامی لە رۆژهەڵاتی کوردستان، وەک پاڵنەرێکی گوشار بۆ ملدان بۆ داخوازییە رەواکانی کورد بە خاڵێکی ئیجابی و جێگای پەسند دەزانێت، کە ئەم حەرەکەتە جەماوەری و مەدەنییەیش بە رێبەری و پێشەنگایەتی

Read more...

 

زۆر بەرێزان سەرکردایەتی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

هەواڵی یەکگرتنەوەی بنەمالەی گەورەی حیزبی دیمۆکرات بوو بە مایەی خۆشحالیمان، بۆیە لەم پەیوەندییەدا بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، زۆر بە گەرمی پیرۆزبایی یەکگرتنەوەی رێزەکانی حیزبی دێموکرات حدک و حدکا، و سەرئەنجام راگەیاندنی دەستپێکی تێکۆشانتان لە چوارچێوەی حیزبێکی یەکگرتوو، بەناوی حیزبی دیمۆکراتی کوردستانی ئێران، ئاراستەی ئێوەی هێژا و تێکۆشەر دەکات.

بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان یەکگرتنەوەی دێموکراتەکان کە پشتئەستوور بە هێز و دینەمۆ و ئازموونی ۷۷سال خەباتی گشت رەهەندی لەپێناو دەستخستنی ئامانجی گەلی کورد لە رۆژهەلاتی کوردستانن، بۆ دەستپێکردنی خەباتێکی نوێ، بەشێواز و مێتودی نوێ بەلام کەم تێچوو، لە پێناو دەستەبەرکردنی مافی قایم بەزاتی کوردی رۆژهەلاتی کوردستاندا، بە خاڵێکی ئیجابی و گرنگ دەنرخێنێت. بۆیە بزووتنەوەی کۆماریخوازان هێواخوازە کە حیزبی دیمۆکراتی کوردستانی ئێران دەگەل رێزێرۆکردنی مافی دیفاع و بەرگری رەوا، ئەم جارە هەولبدات بەلکوو لە دەستپێکی خەباتی تازەیدا، ئیستراتێژی و ئامانجی ئیستراتێژیکی خەباتی، بە شێواز و مێتۆدگەلێکی کەم تێچوو لە خەباتدا تەیار بکات، کە لەئەنجامدا دەگەل پاراستنی ئەمنیەتی فیزیکی ئەندامان و پێشمەرگەکان،و گشت خەلکی ناوخۆی وەلات، و هەروەها مەسلەحەتی حکومەتی هەرێمی کوردستانیش لە ناوچەدا رەچاو و مسەوگەر بکات.

بێشک ئەم دەستپێشخەریە نایاب و کارسازە حیزبی و نیشتیمانیە، دەتوانی لە بووارگەلی رێکخراوەیی، گۆفتمانی، وە شێوازگەلی خەباتی سیاسی، مەدەنی و سەربازی(دیفاع و بەرگری رەوا) رێخۆشکەر و شوێندانەر بێت لەسەر ئاستی کۆی سیستەمی حیزب کوردستانی، بۆ ئەوەی لەئەنجامدا دەگەل بەجەماوەری کردنی گۆفتمانی موەحەدی سیاسی، لەئاکامدا ساغکردنەوەی سازانی نیشتمانی و یەکگرتوویی ناوماڵی کورد لە رۆژھەڵاتی کوردستانی لێبکەوێتەوە، کە بێگوومان

Read more...

 

زۆر بەرێزان جەنابی سەرۆک و سکرتێری پارتی دیمۆکراتی کوردستان
ئەندامانی هێژای سەرکردایەتی و مەکتەبی سیاسی


١٦ی ئاب، ٧٦هەمین سالیادی دامەرزاندنی پارتی دیموکراتی کوردستانە، ئەو پارتەی کە لە پرۆسێسی دامەزراندن، شکلگرتن و پەرەگرتنی‌دا وەک پارتێکی مۆدێرن و سەردەمیانە، بە کردەوە توانی ئەرک و رەسالەتی ئۆرگانیزەکردنی ریزەکانی گەل بەجێ بگەێنێ و لەراستای تەبدیلی ئیرادەی گەلی مافخۆراویی کورد، بە ئیرادەیەکی سیاسی/ نەتەوەیی و شووناسخوازانە، بەرپرسانە رۆلی پارتێکی مێژووساز و پر لە شانازی و سەروەریسازانە بنوێنێت. ئاشکرایە کە پارتی دیمۆکرات لە مێژووی ٧٦ سال ژیان و تێکۆشانی سیاسیدا، تووشی قۆناغگەلێکی پر لە هەوراز و نەشیوو، لێژاو لە سەرکەوتن و داکەوتن هاتووە، بەلام سەرئەنجام لە ئەنجامی پەیرەوکردنی سیاسەتی نەتەوەخوازانە، حەکیمانە و جەماوەرپەسەندی‌دا، بە هەماهەنگی و هاوکاری دەگەل لایەنەکانی دیکەی گۆرەپانی خەبات، توانی لە بەرەکانی شەر و ئاشتی و حەوزەی هەلسوکەوتی سیاسی و دیپلۆماسیدا، رێگا و رەورەوەی خەباتی سەختی کورد و کوردایەتی بەرەو ئاسۆی سەرکەوتن و لوتکەی هیوا و ئامانجەکانی نەتەوەیی کورد هیدایەت بکات، و لە ئەنجامدا عەمەلەن شکلێکی موومکین لە سەروەری سیاسی کوردان، لەسەر ئاستی ئەسلی مافی دیاریکردنی چارەنووس لە باشووری کوردستاندا، بچەسپێنێت. سەروەرییەک کە لەژێر هیدایەتی حەکیمانەی سەرۆک بارزانی،و بەشداری چالاکانەی نیشتیمان خۆشەویستان و دانی دەنگی نێزیک بە ٩٣: "بەلێ"ی خەڵک لە پرۆسێسی رێفراندۆمی ٢٥/٩/٢٠١٧ دا، بەرەو ساغکردنەوەی دەولەت/نەتەوە-دێموکڕاتیک، و راگەیاندنی "کیانی سەربەخۆی کورد" لە باشووری کوردستان‌، جەهەتدار کرابوو، بەڵامم مەخابن ئەم پرۆژەی دەولەت/ نەتەوەسازیە لەئەنجامی مئامرە و ساتوسەودای بەرژەوەندیخوازانەی زلهێزانی جیهانی و ناوچەیی و هەروەها کارەساتە دلتەزێن و چاوەروان نەکراوەکەی کەرکوک، ئیمکانی بە ئەمری واقیعکردنی، لێ قەتیس کرا.


بزوتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، دەگەل ئاراستەکردنی پیرۆزبایی بەبۆنەی ٧٦هەمین سالرۆژی دامەزرانی پارتی دیمۆکراتی کوردستان، و هەروەها بەبۆنەی لەدایکبوونی بەرێز سەرۆک مەسعود بارزانی، پیرۆزبایی لە بەرێزیان و سەرکردایەتی پارتی و گشت ئەندام و لایەنگران و پێشمەرگە قارەمانەکانی بەرەکانی شەر و ئاشتی، و هەروەها گشت خەڵکی نیشتیمانپەروەری کوردستان دەکات.
بەرێزان
بزووتنەوەی کۆمایخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، ٧٦ سال مێژوویی پارتی دیمۆکراتی کوردستان لە پێناو دەستەبەرکردنی سەروەری سیاسی و بە ئەمری واقیعکردنی ئەسلی مافی دیاریکردنی چارەنووس لە شکلی موومکینی هەنووکەیی خۆیدا، واتە " دەستەبەرکردنی سەروەری سیاسی لە شکلی دامەزراندنی حکومەتێکی نیوەسەربەخۆی خاوەن کەساییەتی حقوقی لەئاستی ناوچەیی و جیهانی "دا، بە گرینگ وەسف دەکات و دەقەبلێنێ، وە هەر لەم راستایەشدا تێکۆشانی گشت رەهەندی و ماندوونەناسانەی سەرۆکی مەسعود بارزانی لەپێناو دامەزراندنی دەوڵەت/نەتەوە، و راگەیاندنی سەربەخۆیی کوردستانی باشوور، بەرز و پیرۆز، وە مێژووساز دەنرخێنێت.

دەگەل رێزمان
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان
١٦/٨/٢٠٢٢

Read more...

 

ئەردەڵان عەبدوڵڵا

زۆرجار دەگووترێت یەکێک لە هۆکاری جەنگ و ململانێی نیوان دەوڵەتان جیاوازی ئایدۆلۆژیا و ئایینە، لەمبارەیەشەوە کۆمەڵێک نموونەمان هەیە، بەڵام کاتێک سەیری مێژووی هەندێک دەوڵەت دەکەین، تەواو پێچەوانەی ئەم بۆچوونەمان بۆ دەردەکەوێت.

جەنگی ماوییزم و ستالینیزم
لەسەدەی پێشوودا کاتێک ئایدۆلۆژیا رۆڵی گرنگی لەناو جیهاندا دەبینی، بەتایبەتی لەپاش دروستبوونی یەکێتی سۆڤێت و پێڕەوکردنی سیستەمی کۆمۆنیستی، ئایدۆلۆژیا هەژموونی گەورەی بەسەر جیهانەوە هەبوو. هەر لە پاش جەنگی دووەمی جیهانی جگە لە روسیا لە چینیش پارتی کۆمۆنیست توانی دەسەڵات بگرێتە دەست و کۆتایی بە داگیرکاری ژاپۆنیی و حوکمی دەرەبەگایەتی بهێنێت و سیستەمێکی کۆمۆنیستی هاوشێوەی روسیا لە گەورەترین وڵاتی جیهاندا پێڕەو بکات. لەوکاتەدا ئەمە بەسەرکەوتنی گەورە بۆ کۆمۆنیزم دادەنرا لە جیهاندا، دەگووترا کە پاش ماوەیەکی تر هەموو دەوڵەتانی جیهان بەناچاری دەبنە کۆمۆنیستی، هەربۆیە تەوژمی کۆمۆنیستی لەتەواوی جیهاندا بەهێز بوو، بەڵام دەرئەنجامەکەی پێچەوانەوە دەرچوو. هەر لەپاش مردنی ستالین، جەنگێکی خوێناویی و قوورس لە نێوان یەکێتی سۆڤێت و چیندا دروستبوو، ساڵانێکی زۆر لە تەواوی جیهاندا هەردوو قووتابخانەی سۆڤێتی و چینی جەنگیان لە دژی یەکتری دەکرد، لەکاتێکدا هەردووکیشیان کۆمۆنیست بوون. بەداخەوە ئەم جەنگە فکرییە کوردستانی خۆشمانی گرتەوە، بەتایبەتی لە ساڵانی هەشتادا.

ناسرییەکان و بەعسییەکان
لەڕۆژهەڵاتی ناڤینیشدا لەپاش هاتنە سەرکاری جەمال عەبدولناسر لە میسر، تەوژمی قەومچێتی و " عروبە" لەتەواوی وڵاتانی عەرەبی بەهێز بوو، لەوکاتەدا جگە لە ناسرییەکان، بەعسییەکان، هەژموونی گەورەیان لەناو وڵاتانی عەرەبیدا هەبوو. چ ناسرییەکان و چ بەعسییەکانیش، هەردووکیان ئیدعای نەتەوەپەرستیان دەکرد، بەڵام هەردووکیشیان

Read more...

 

لوقمان مصطفی صالح

ئەم پەیماننامەیە لە ( 10/ ئابی/1920 ) لە نێوان دەوڵەتی عوسمانی و دەوڵەتە هاوپەیمانەكانی سەركەوتووی جەنگ و بە نوێنەرایەتی هەندێ دەوڵەتی تر مۆركراوە. لە كاتی بەستنی ئەم پەیمانە كوردستان بەدوو پارچەیی مابووە وە كوردستانی سەر بە دەوڵەتی عوسمانی و كوردستانی سەر بە ئێران .

ھەڵبەتە ھەلێکی زێڕین بوو بۆ كورد بەپێی ئەو پەیماننامەیە كورد مافی ئەوەی هەبووە ببێتە خاوەن كیانێكی سەربەخۆ و دەیتوانی دەوڵەتی كوردستان رابگەیەنێت، لەچەند بەندێكیدا راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ باس لەو مافەی كورد كراوە. هەندێك لە مێژونووسانیش ئەو پەیماننامەیە بە ‌یەكەم بەڵگەنامەی نێودەوڵەتی دادەنێن كە بەشێوەیەكی روون و ئشکرا ئاماژەی بە کێشەی كورد كردووە، ھەر بۆیە رەهەندێكی یاسایی و نێودەوڵەتی وەرگرتووە و رێگەی پێداوە لە باكوور و باشووری كوردستاندا كورد دەوڵەتی سەربەخۆ پێكبهێنێت.

هەرچەندە ‌پەیماننامەی (سیڤەر) تایبەت بووە بەدابەشكرددنی میراتی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لەدوای جەنگی یەكەمی جیهانی، بەڵام لە سێ ‌بەندی (62، 63، 64) بەڕوونی ئاماژەی بەداخوازی و مافەكانی

Read more...

 

بەرێزان: هاوسەرۆک و هەڤاڵانی هێژا لە پارتی ژیانی ئازادی کوردستان- پژاک، و کۆمەڵگەی دێموکراتیک و ئازادی رۆژهەڵاتی کوردستان- کۆدار
هەواڵی شەهیدبوونی کەسایەتی شۆرشڤان و تێکۆشەر، ئەندامی کۆردیناسیۆنی پەژاک و هاوسەرۆکی پێشووی کۆدار هەڤاڵ رێزان جاوید، کە جێگای رێز و خۆشەویستی گشت لایەکمان بوو، بوو بە مایەی خەمباری و دلگرانیمان.

بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان هەوالی شەهید بوونی تێکۆشەری دیار و خۆشناو، کەسایەتی سیاسی، نەتەوەیی،و نیشتمانی هەڤال "یوسف رەبانی" ناسراو بە رێزان جاوید لە شاری قامیشلوی رۆژئاوای کوردستان، وەک خەسارێکی گەورە و قەرەبوونەکراوەی بزاڤی نەتەوەیی کورد دەنرخێنێت. بۆیە لەم پەیوەندییەدا بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان دەگەل ئیدانەکردنی ئەم کردەوە تێرۆریستیە، سەرەخۆشی لە گەلی کوردی هێژا و تێکۆشەر، و سەرجەم بنەماڵەی سەربەرزی رەبانی لە شاری مەهاباد، و گشت هەڤالان و دۆستانی ئاراستە دەکات،و خۆی بە شەریکی غەم و پەژارەیان دەزانێت.

دەگەل رێزمان
بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان
10/8/2022

Read more...

 

پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، بە بۆنەی ٧٧هەمین سالرۆژی دامەزرانی بنەمالەی گەورەی حیزبی دێمۆکرات(حدکا، حدک)

زۆر بەرێزان ئەندامانی بنەمالەی گەورەی حیزبی دیمۆکرات
لێپرسراوی گشتی و ئەندامانی سەرکردایەتی حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی ئێران
سکرتێری گشتی و ئەندامانی سەرکردایەتی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان
خەڵکی بەشەرف و مافخوراویی کوردستان

بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، به بۆنەی ، واته ٧٧مین سالرۆژی دامەزرانی بنەماڵەی گەورەی حیزبی دێموکڕات و تێپەراندنی ٧٧ساڵ خەبات و کۆڵنەدان له پێناو دەستەبەرکردنی ئامانجی رزگاری و دەستەبەرکردنی سەروەری سیاسی/نەتەوەیی بۆ نەتەوەی مافخوراویی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان، پر بە دل پیرۆزبایی لە بەرێزان لێپرسراویی گشتی حدكا و سکرتێری حدك، و ئەندامانی سەرکردایەتی و گشت کادر، و ئەندامان و لاینگرانی بنەماڵەی گەورەی حیزبی دێمۆکرات بە هەر دوو لایەنی ئێستای دێموکڕات، واتە حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی ئێران و حیزبی دیمۆکراتی کوردستان ئاراستە دەکات.

بزووتنەوەی کۆمایخوازان بێ سەبرانە داواکار و هێواخوازە، تابەڵکوو لەسەر ئاستی مێژووو و هێما هاوبەشەکان و هاوتەریبیان لە ئیستراتێژی و ئامانجی ئیستراتێژیکی موەحەدیان، هەرچی زووتر قۆڵی هەڵمەت و هیمەت هەڵماڵن و لە ئەنجامی دەستپێکی پرۆسێسی گۆران و گۆرانکاریەکانی پێکهاتەیی یەکانگیرانە، عەمەلەن بەرەو ساغکردنەوەی

Read more...

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان